Λορ Καλαμί: Από το Call My Agent στο νευρώδες κοινωνικό θρίλερ “Full Time”

Κοινωνικές ταινίες για ανθρώπους της εργατικής τάξης να προσπαθούν να επιβιώσουν μέσα σε μια απρόσωπη, ανηλεή κοινωνική μηχανή, έχουμε ξαναδεί στο παρελθόν. Όχι όσες πολλές θα έπρεπε, αλλά έχουμε δει. Πόσες όμως από αυτές μοιάζουν με νευρώδες νεοϋορκέζικο θρίλερ όπου κάθε τι που πηγαίνει στραβό ξεκινά μια καινούρια επεισοδιακή και αγωνιώδη διαδρομή για την κεντρική ηρωίδα;

Το “Full Time” του Ερίκ Γκραβέλ καταφέρνει να βρει έναν κινηματογραφικό χώρο κάπου ανάμεσα στο σινεμά των Νταρντέν και σε κάτι σαν το “Uncut Gems” του αδερφών Σάφντι, αποτελώντας μια από τις πιο ξεχωριστές κινηματογραφικές προτάσεις αυτό το διάστημα.

Ακολουθεί μια γυναίκα η οποία, προσπαθώντας να βρει μια δουλειά καλύτερη από αυτή που έχει, κλείνει συνέντευξη στην οποία όμως απλώς και μόνο για να μπορέσει να δώσει το “παρών”, θα πρέπει να ρισκάρει τα πάντα. Αυτή η διαδρομή ενάντια στο χρόνο, ενάντια σε κάθε λογής εμπόδια και ακόμα κι ενάντια σε συνανθρώπους της που μπαίνουν στο δρόμο της, είναι τελικά ταιριαστό που κινηματογραφείται σαν αγωνιώδες θρίλερ παρά σαν πράο κοινωνικό δράμα. Γιατί κάποιες φορές, η πραγματικότητα έτσι ακριβώς μοιάζει.

Η ταινία, που κέρδισε το βραβείο κοινού στο πρόσφατο Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου, έχοντας προηγουμένως τιμηθεί στη Βενετία για την ερμηνεία της πρωταγωνίστριας Λορ Καλαμί (του “Call My Agent”) κυκλοφορεί στις αίθουσες από το Cinobo. Κι εμείς βρεθήκαμε στο Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου ώστε να μιλήσουμε στον σκηνοθέτη Ερίκ Γκραβέλ και στην ίδια την Καλαμί, που βρέθηκαν στην Αθήνα καλεσμένοι της διοργάνωσης.

Είμαι περίεργος να μάθω πώς ξεκίνησε η ταινία ως ιδέα;

Ερίκ Γκραβέλ, σκηνοθέτης: Εγώ είμαι από το Κεμπέκ και αποφάσισα να μετακομίσω Παρίσι όπου έζησα πέντε χρόνια. Κάποια στιγμή σκέφτηκα ότι θα ήταν καλό να μείνω πιο έξω ώστε να μειωθούν οι τιμές και να γίνει πιο εύκολη και καλύτερη η ποιότητα ζωής. Άρχισα να κοιτάζω πιο επαρχιακά μέρη και στην αρχή νόμισα ότι έκανα μια περιθωριακή επιλογή, ότι ήμουν η εξαίρεση.

Αλλά στην πραγματικότητα, αφού έμεινα εκεί συνειδητοποίησα ότι πολύς κόσμος έκανε την ίδια επιλογή. Και για τις τιμές αλλά και για την ευκολία. Εγώ όμως είχα το εξής, επέλεγα να μην επιστρέφω στο Παρίσι συχνά ή τελοσπάντων να πηγαίνω αρκετά σπάνια. Ενώ είναι πολλοί εκείνοι που το κάνουν πολύ πιο τακτικά.

Αυτό ουσιαστικά ήταν το έναυσμα για να σκεφτώ μια τέτοια ιδέα. Στη συνέχεια ήθελα να δω πώς μπορεί κανείς να αφηγηθεί τη ζωή κάποιου που ξεκινάει το πρωί και παίρνει το τρένο για να πάει στη δουλειά του και όλη η μέρα δομείται γύρω από αυτό κι η κούραση προστίθεται. Ήθελα να εξετάσω έτσι περισσότερο τη σχέση μας τον χρόνο, με την απόσταση, με την εργασία, με το τι απαιτείται από τον καθένα.

Εκεί αντιλήφθηκα ότι μια μικρή ατυχία μπορεί να αποβεί καταστροφική. Κι αν συμβεί για μένα που δεν το κάνω καθημερινά και δεν έχω και μεγάλες δυσκολίες, άρχισα να αναρωτιέμαι τι μπορεί να σημαίνει για τη ζωή ενός ανθρώπου που έχει αυτή την καθημερινότητα, κι έχει μεγαλύτερες δυσκολίες και ανάγκες.

Εκεί ήταν που προέκυψε κι αυτή η σχεδόν θρίλερ προσέγγιση; Από την εξέταση αυτής της αγχωτικής ιδέας;

Γκραβέλ: Ουσιαστικά για αυτή την αίσθηση του πώς κυλάει η μέρα, ότι πρέπει να τρέξεις να προλάβεις, δανείστηκα την τεχνική του θρίλερ για να μιλήσω για κάτι πιο ουσιαστικό, για κοινωνικά θέματα, για το πώς είναι η καθημερινότητα ενός ανθρώπου που τρέχει για να πάει στη δουλειά του να μην αργήσει. Αυτό το λεξιλόγιο του θρίλερ το μετέφρασα σε κάτι κατ’εμέ πιο ουσιώδες.

Ερμηνευτικά ποιο ήταν το πιο ενδιαφέρον κομμάτι σε σχέση με το να ήταν ένα πιο συμβατικό κοινωνικό δράμα με ίδια μοτίβα που το έχουμε ξαναδεί στο παρελθόν;

Λορ Καλαμί, ηθοποιός: Δεν με δυσκόλεψε κάτι στα αλήθεια. Για μένα αυτό είναι το πιο ενδιαφέρον, γιατί ως ηθοποιός νατουραλιστικά παίζω, βιώνω το συναίσθημα και την αγωνία. Το βλέμμα του σκηνοθέτη είναι που αλλάζει μέσα από το μοντάζ, μέσα από τον τρόπο που σκηνοθετεί τις καταστάσεις. Εκεί βγαίνει το στοιχείο του θρίλερ. Επίσης, όταν κάτι θεωρείται πιο δύσκολο, εγώ παθιάζομαι, είναι αυτό που ακριβώς που με ενθουσιάζει και μου αρέσει και θέλω να παίξω.

Αυτό που ήταν διαφορετικό στοιχείο είναι ότι σε αυτή την ταινία είχα περισσότερα κοντινά, έντονα γκρο πλαν από άλλες ταινίες, εκεί υπήρξαν δυσκολίες, ήταν πιο απαιτητικά τα πράγματα. Πρώτη φορά αναζητούσα έμπνευση από ένα χαρακτήρα πιο εσωτερικό, κλειστό. Οπότε όταν έπαιζα είχα μια ανησυχία για το πώς θα εκφραστούν όλα αυτά που ένας πιο κλειστός χαρακτήρας κρύβει μέσα του. Αλλά επενέβαινε εκεί ο Ερίκ, μου έλεγε πως εκείνος θα αλιεύσει, θα έρθει να πάρει τα στοιχεία του χαρακτήρα που χρειάζεται από εμένα. Είχε ενδιαφέρον αυτό το κομμάτι, γιατί είδα πώς γίνεται ένας πιο εσωστρεφής χαρακτήρας να γίνεται πιο ορατός– και σε σκέψεις και σε πράξεις.

Επίσης θέλω να πω ότι παρά τις δυσκολίες, η ταινία για μένα είχε μια μεγάλη ευκολία! Επειδή εγώ ως άνθρωπος περπατάω πάρα πολύ γρήγορα, συνήθως όταν γυρίζω μια σκηνή περπατάω στο δρόμο, όλοι μου λένε να περπατάω λίγο πιο αργά, να καθυστερώ. Εδώ μια κι επρόκειτο για θρίλερ κι έπρεπε ο χαρακτήρας να πηγαίνει διαρκώς πιο γρήγορα για να τα προλάβει όλα, μου έλεγε ο Ερίκ, «συνέχισε έτσι, τα πάς μια χαρά!». [γελάνε]

Γκραβέλ: Σε σχέση πάντως με τις πιθανές δυσκολίες που λέμε. Υπήρχαν στιγμές που σκηνοθετούσα κι έδινα οδηγίες κι η σκηνή έβγαινε αντικειμενικά καλή, χωρίς λάθος. Αλλά στην αφήγηση που είχα χτίσει στο μυαλό μου για το πώς θέλω κάποιος να δει την ταινία και ποιος θέλω να είναι ο ρυθμός της, συνειδητοποίησα ότι δεν ήταν αυτό που ήθελα. Ήταν λίγο πιο απλωμένο. Ήθελα να το μαζέψουμε, να συγκεντρωθεί περισσότερη ένταση, οπότε εκεί έδινα στη Λορ οδηγίες, να αλλάξουμε το ρυθμό, να γίνουν τα πράγματα πιο κόμπακτ, πιο συμπιεσμένα. Υπήρχε το στοιχείο του θρίλερ και δε μπορούσε το φιλμ να βγει εντελώς νατουραλιστικό.

Αυτός ο ρυθμός εξυπηρετεί μια εξαιρετικά πολιτική αφήγηση, όπου βλέπουμε ανθρώπους παρατημένους από το σύστημα να συγκρούονται μεταξύ τους. Πόσο σημαντική είναι η πολιτική διάσταση μιας τέτοιας ιστορίας για εσάς ως καλλιτέχνες;

Καλαμί: Ναι, προφανώς είναι ένα στοιχείο που με ενδιαφέρει. Καταρχάς γενικά με ενδιαφέρει η οπτική του σκηνοθέτη, της ιστορίας που προτείνει. Προσωπικά θεωρώ ότι όλα είναι πολιτικά. Σαφές. Ως ηθοποιός, δε με ενδιαφέρει καθόλου να παίζω ηθικούς χαρακτήρες. Στον συγκεκριμένο χαρακτήρα μου αρέσει πολύ ότι δεν είναι εξιδανικευμένη, επουδενί. Είναι μια γυναίκα που έχει μπει σε mode επιβίωσης. Θέλει να επιβιώσει, όπως υφίστανται πιέσεις κι οι άλλοι που βλέπουμε μαζί της, γύρω της. Η αλληλεγγύη φτάνει μέχρι ενός σημείο. Έτσι αυτή η γυναίκα γίνεται μπουλντόζα προκειμένου να πετύχει αυτό που θέλει. Είναι πολύ ενδιαφέρον γιατί αυτό δείχνει τον χαρακτήρα της.

Γκραβέλ: Κι εγώ, δεν ήθελα να γυρίσω ακριβώς ένα θρίλερ, δεν είμαι σκηνοθέτης ταινιών θρίλερ. Ήθελα να χρησιμοποιήσω τους κώδικες και τη γλώσσα του είδους προκειμένου να υπηρετήσω την ιστορία αυτών των ανθρώπων.

Η αλήθεια είναι ότι βλέπουμε ελάχιστες ταινίες για τους ανθρώπους που ξυπνάνε το πρωί, παίρνουν το τρένο, παίρνουν το λεωφορείο τους, για να φύγουν από πολύ μακρινά προάστια του Παρισιού για να πάνε στο κέντρο, να κάνουν τη δουλειά τους, και να φύγουν πίσω. Αναζητώντας μάλιστα ταινίες αναφοράς για αυτό, αναγκάστηκα να ανατρέξω πίσω στο 1970 για να βρω στο γαλλικό σινεμά ταινία για τους ανθρώπους αυτής της εργατικής τάξης.

Οπότε χρησιμοποίησα τα στοιχεία είδους και τη γλώσσα του είδους, προκειμένου να υπηρετήσω μια πραγματικότητα που υπάρχει, για ανθρώπους που δυστυχώς δεν τους βλέπουμε πουθενά ούτε στο σινεμά, ούτε στην τηλεόραση.

*Το “Full Time” κυκλοφορεί στις αίθουσες από το Cinobo. Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις