Γιατροί Χωρίς Σύνορα: “Ο μικρότερος ασθενής μου με ελονοσία ήταν μόλις έξι εβδομάδων”

Με αφορμή των αυριανή Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ελονοσίας, η Daniela Steuermann, νοσηλεύτρια των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, μιλάει για την εμπειρία της από την Σιέρα Λεόνε, όπου ο μικρότερος ασθενής της με ελονοσία ήταν μόλις 6 εβδομάδων. Η Σιέρα Λεόνε είναι μια χώρα όπου η υγειονομική περίθαλψη έχει πληγεί σοβαρά από το πέρασμα του Έμπολα. Η κατάσταση γίνεται ακόμη δυσκολότερη την περίοδο των βροχών.

Αποπνικτική και ζεστή ατμόσφαιρα. Έτσι είναι η εποχή των βροχών για εμάς. Πριν από μερικές εβδομάδες, θα χρειαζόμασταν μιάμιση ώρα για να φτάσουμε στο μικρό κέντρο υγείας με το αυτοκίνητο. Σήμερα, χρειάζονται έως και τρεις. Οι δρόμοι είναι γεμάτοι με τεράστιες λακκούβες. Οδηγούμε γύρω από τις «λίμνες» όσο πιο προσεκτικά μπορούμε, ώστε να μην κολλήσουμε εκεί, αλλά νιώθουμε κάθε λακκούβα με ένα δυνατό τράνταγμα.

Το πρωί της Δευτέρας, ήρθε η ώρα να φύγουμε για το κέντρο υγείας της μικρής πόλης Mile 91. Η συνάδελφός μου, Maura και εγώ γνωρίζουμε ότι έχουμε μακρύ ταξίδι μπροστά μας. Νιώθουμε ήδη κουρασμένες, αλλά είμαστε ευγνώμονες για τους φανταστικούς οδηγούς μας που μας πάνε με ασφάλεια στον προορισμό μας, παρά αυτές τις ακραίες συνθήκες.

Θεραπεία μετ’ εμποδίων

Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού αναρωτιέμαι πώς αισθάνονται οι ασθενείς μας στο δρόμο προς το νοσοκομείο στη Magburaka, όπου παραπέμπονται όσοι πάσχουν από σοβαρές ασθένειες. Με μια μοτοσικλέτα – το συνηθισμένο μέσο μεταφοράς για τους ασθενείς – το ταξίδι μπορεί να διαρκέσει ακόμη περισσότερο από ό,τι με τα αυτοκίνητά μας. Όταν βρέχει, οι οδηγοί των μηχανών πρέπει να σταματούν και έτσι χάνεται πολύτιμος χρόνος. Υπάρχει, επίσης, ο κίνδυνος ατυχημάτων εάν ο οδηγός δεν είναι προσεκτικός και κάνει λάθος οδηγώντας μέσα τις λάσπες. Η εύρεση διαφορετικών διαδρομών απλώς είναι αδύνατη σε πολλά μέρη όταν πλημμυρίζουν ολόκληροι δρόμοι. Και δεν είμαστε ακόμα στο αποκορύφωμα της περιόδου των βροχών.

Με την έναρξη των βροχών, ο αριθμός των παιδιών που εισήχθησαν στο Κέντρο Υγείας του Mile 91 αυξήθηκε δραματικά. Όταν φτάνουμε στο νοσοκομείο τη Δευτέρα το πρωί, ο χώρος αναμονής είναι ήδη γεμάτος με νέους ασθενείς. Μετά το Σαββατοκύριακο, αυτός ο αριθμός μπορεί να φτάσει τους 150. Οι περισσότεροι πάσχουν από ελονοσία και οι περιπτώσεις πνευμονίας έχουν αυξηθεί απότομα. Δυστυχώς, τόσο η ελονοσία όσο και η πνευμονία επηρεάζουν ακόμη και τους μικρότερους ασθενείς. Ο μικρότερος ασθενής μου με ελονοσία ήταν μόλις έξι εβδομάδων.

Για παιδιά κάτω των πέντε ετών, η ασθένεια είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη εάν η σωστή θεραπεία δεν ξεκινήσει αρκετά σύντομα. Η ελονοσία έχει υψηλό ποσοστό θνησιμότητας. Δίνουμε πάντα στους ασθενείς μας και στους γονείς τους κουνουπιέρες για να πάρουν σπίτι. Αλλά πρέπει να είμαστε σαφείς σχετικά με τη χρήση τους. Μερικοί γονείς χρησιμοποιούν τα δίχτυα για άλλα πράγματα εκτός από την προστασία των ίδιων και των παιδιών τους όταν κοιμούνται: κάποιοι τα χρησιμοποιούν για ψάρεμα, ενώ άλλοι τα χρησιμοποιούν για τη μεταφορά εμπορευμάτων. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το έργο των κινητών ομάδων μας που πηγαίνουν σε χωριά και πραγματοποιούν δράσεις προώθησης υγείας είναι τόσο σημαντικό.

Δύο με τρία παιδιά ανά κρεβάτι

Η ελονοσία εκδηλώνεται με υψηλό πυρετό, ναυτία και εμετό, που αποδυναμώνει το σώμα ενός παιδιού πολύ γρήγορα. Λόγω των επαναλαμβανόμενων λοιμώξεων, τα παιδιά συχνά πάσχουν από αναιμία, οπότε πρέπει να μεταφερθούν στο κρατικό νοσοκομείο στο Magburaka για μεταγγίσεις αίματος. Έχουμε ανοίξει μια τράπεζα αίματος στο νοσοκομείο που υποστηρίζεται ενεργά από πολλούς αιμοδότες. Είναι υπέροχο να βλέπουμε πώς οι άνθρωποι της Σιέρα Λεόνε προσπαθούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους με αυτόν τον τρόπο.

Τις τελευταίες εβδομάδες, εργάζομαι σκληρά για να δημιουργήσω έναν μικρό χώρο ασθενών στο Mile 91, ώστε να μπορούμε να φροντίζουμε τα παιδιά με πιο εντατικό τρόπο. Οι συνάδελφοί μου και εγώ πάντα αποφασίζουμε κατά περίπτωση πώς να προχωρήσουμε και μερικές φορές πρέπει να παραπέμψουμε ένα παιδί επειδή η κατάστασή του έχει επιδεινωθεί γρήγορα. Αυτό δείχνει πόσο ύπουλη είναι η ελονοσία. Έχουμε δύο κρεβάτια στο μικρό κέντρο υγείας. Συχνά πρέπει να βάλουμε σε ένα κρεβάτι δύο ή ακόμα και τρία παιδιά – η ανάγκη είναι τόσο μεγάλη.

Η Ramatu ήταν τυχερή

Η Ramatu είναι μία από τις μικρές ασθενείς μου που έπρεπε να φροντίσουμε στον μικρό χώρο των ασθενών μας στο Mile 91. Η κατάστασή της ήταν ανησυχητική. Δεν ανταποκρίθηκε στα φάρμακα που συνταγογραφήσαμε αμέσως, όπως ελπίζαμε. Είχε ξανά επιληπτικές κρίσεις και τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα της μειώθηκαν δραματικά. Έπρεπε να την παρακολουθούμε στενά. Εξαιτίας αυτού, αποφασίσαμε να μην τη μεταφέρουμε στο νοσοκομείο – αυτή τη στιγμή χρειάζεται πολύς χρόνος λόγω των βροχών. Όμως, μετά από τρεις ημέρες ήταν τελικά σε αρκετά σταθερή κατάσταση για να μεταφερθεί στο νοσοκομείο.

Ο πατέρας της Ramatu, o Abdul, συνόδευσε τη μικρή του κόρη στο Magburaka. Η μητέρα της έμεινε πίσω για να φροντίσει τις αδελφές της. Οι φίλοι και η οικογένειά της τη βοήθησαν στη δουλειά στα χωράφια και ανέλαβαν τα καθήκοντα του Abdul. Η Ramatu πέρασε συνολικά δύο εβδομάδες στο νοσοκομείο. Τις τρεις πρώτες ημέρες ήταν σε κώμα. Ανάρρωσε αργά, μέχρι που τελικά μπόρεσε να πάει σπίτι.

Αυτές είναι οι πιο δύσκολες στιγμές: αυτές που πρέπει να αποφασίσουμε εάν ασθενείς όπως η Ramatu θα πρέπει να παραπεμφθούν στο νοσοκομείο ή αν πρέπει να περιμένουμε. Κάθε μέρα στο μικρό απομονωμένο μας πρόγραμμα στο Mile 91 πρέπει να αντιμετωπίζουμε αυτήν την ευθύνη. Απομακρυσμένοι και μακριά από το νοσοκομείο, είμαστε μόνοι μας με τις ικανότητές μας – η τοπική μου ομάδα και εγώ. Είμαι τόσο χαρούμενη που έχω την ευκαιρία να σώσω ανθρώπινες ζωές εδώ.

Κάθε χρόνο, η ελονοσία σκοτώνει σχεδόν μισό εκατομμύριο ανθρώπους. Το 70% των θανάτων είναι παιδιά κάτω των πέντε ετών. Η ασθένεια είναι αρκετά εύκολη στη θεραπεία, αλλά η πρόσβαση στις πιο αποτελεσματικές θεραπείες παραμένει ανεπαρκής. Το 90% όλων των θανάτων από ελονοσία συμβαίνουν στην αφρικανική ήπειρο. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα κλείνουν φέτος 50 χρόνια διεθνούς δράσης σε εστίες πολέμου, σε χώρες που έχουν υποστεί φυσικές καταστροφές και σε περιοχές που μαστίζονται από επιδημίες.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις