Το σεξ εν όπως τα σουβλάκια: Το ανατρεπτικό σποτ που έγινε viral

Μπορεί να βρισκόμαστε στο 2020, ωστόσο, φαίνεται πως κάποια πράγματα δεν είναι αυτονόητα. Μεταξύ αυτών και τα σεξουαλικά δικαιώματα του κάθε ανθρώπου.

Βιασμοί, σεξουαλικές παρενοχλήσεις κα επιθέσεις διαπράττονται καθημερινά, ακόμη και μέσα στις ίδιες τις σχέσεις, ανάμεσα σε ζευγάρια, ενώ οι αριθμοί είναι πολύ μεγαλύτεροι από αυτούς που γνωρίζουμε, αφού το θύμα, σε αρκετές περιπτώσεις, δεν προχωρά σε καταγγελία είτε από φόβο, είτε από ντροπή. Κι ενώ η ντροπή θα έπρεπε να ανήκει μονάχα στον θύτη, το victim blaiming δημιουργεί αντίθετα αποτελέσματα, ενώ οδηγεί, επίσης, στην απόκρυψη τέτοιων περιστατικών, αφού πολλοί είναι εκείνοι που θα κατηγορήσουν το θύμα με ποικίλες δικαιολογίες και επικίνδυνες ερωτήσεις, όπως: “τι φορούσε;”, “δεν ήξερε πού έμπλεκε;”, “θα τον προκάλεσε”, “αφού είχε πάει με πολλούς”, “για να πήγε σπίτι του το ήθελε”, “ας πρόσεχε”.

Η συναίνεση δεν αποτελεί θέμα διαπραγμάτευσης και θα έπρεπε να ήταν σαφές σε όλους πως “χωρίς συναίνεση, είναι βιασμός”, για όποιο φύλο και όποια σεξουαλική ταυτότητα κι αν μιλάμε. Κι όμως, παλεύουμε ακόμη να εξηγήσουμε το γιατί, να εξαλείψουμε τα βαθιά ριζωμένα στερεότυπα που θέλουν το “όχι” να αποτελεί ένα πονηρό κόλπο για να το παίξει κάποιος “δύσκολος”, να αποδείξουμε ότι “μεθυσμένος” δεν σημαίνει “διαθέσιμος” και να ευαισθητοποιήσουμε την κοινωνία στο ζήτημα της αυτοδιάθεσης, της συναίνεσης, του σεβασμού, των σεξουαλικών και ανθρώπινων δικαιωμάτων.

“Το σεξ εν όπως τα σουβλάκια”

Πολλές καμπάνιες ευαισθητοποίησης έχουν γίνει για τα παραπάνω ζητήματα, ωστόσο, η πρόσφατη καμπάνια του Κυπριακού Συνδέσμου Οικογενειακού Προγραμματισμού (ΚΣΟΠ) κατάφερε μέσα σε λίγα 24ωρα να γίνει viral.

Η καμπάνια κυκλοφόρησε την Πέμπτη (06/08) και άρχισε να διαδίδεται με μεγάλη ταχύτητα στα social media. Συγκεκριμένα, το φιλμ της καμπάνιας αποδίδει με απλό τρόπο το θέμα των σεξουαλικών δικαιωμάτων, συγκρίνοντας το σεξ με τα σουβλάκια. Είναι στα κυπριακά, αποτυπώνει δύο ανθρωπάκια απροσδιόριστου φύλου (κάτι που μπαίνει στα μεγάλα συν) και συνοδεύεται με το hashtag #ΧώνεψεΤο, αναφέροντας στην ουσία πως «Τo σεξ εν όπως τα σουβλάκια. Εν ωραία να τα μοιράζεσαι. Αλλά πρέπει πρώτα να ρωτάς».

Όπως αναφέρουν οι άνθρωποι του ΚΣΟΠ, “έχουμε “κτίσει” το βίντεο με βασική αρχή ότι ακούγοντας τους νέους και τις νέες, θα δημιουργήσουμε κάτι που θα μιλάει στα νέα άτομα με αμεσότητα και ειλικρίνεια”, ενώ τονίζουν πως το φιλμ έχει σκοπό να μιλήσει για τις υγιείς σχέσεις, την επικοινωνία, την κατανόηση και τον σεβασμό, ώστε, να προσφέρουν κάτι καλύτερο στις νέες γενιές.

Δείτε το βίντεο:

Απόδοση στα ελληνικά:

“Το σεξ είναι σαν τα σουβλάκια. Είναι ωραία να τα μοιράζεσαι. Αλλά πρέπει πρώτα να ρωτάς. “Θέλεις σουβλάκια;” Αν σου πει “ναι”, τότε θέλει σουβλάκια. Αν σου πει “όχι” ή “δεν ξέρω” ή δεν απαντήσει τίποτα, δεν θέλει σουβλάκια. Μην κλαίγεσαι και μην επιμένεις. Δεν είναι με το ζόρι. Αν σου πει “έλα από ‘δω να ψήσουμε” δεν σημαίνει πως θέλει σουβλάκια. Μπορεί να θέλει χαλούμι. Κι αν έχει φάει πολλές φορές σουβλάκια, δεν σημαίνει πως θέλει να φάει και με σένα. Ή αν τρώγατε μαζί σουβλάκια προχθές, δεν σημαίνει ότι θέλει και σήμερα. Ρωτώντας πας στην πόλη. Και στο σουβλατζίδικο. Αν σου πει “ναι, θέλω σουβλάκια”, αλλά τελικά θέλει μόνο πατάτες και σαλάτα, άστο εκεί. Είναι οκ να αλλάξει γνώμη. Αν μέθυσε ή λιποθύμησε, δεν μπορεί να σου πει αν θέλει σουβλάκια. Ακόμη κι αν προηγουμένως σου είχε πως πως σίγουρα θα φάτε σουβλάκια, αν είναι λιώμα απ’ το μεθύσι δεν είναι ώρα για τέτοια. Αν φορά κάποια μπλούζα που νομίζεις ότι έχει design με σουβλάκια πάνω, πάλι ρωτάς “θέλεις σουβλάκια;”. Κι αν σου πει “όχι”, μην πεις τίποτα. Ό,τι θέλει θα φοράει. Κι αν τρώτε σουβλάκια, περνάτε ωραία και βγάζετε φωτογραφίες ή βίντεο, δεν τα δείχνεις από ‘δω και από ‘κει, ούτε τα ανεβάζεις online χωρίς να σου πει ότι είναι οκ. Γιατί αν σε νοιάζει για το τι γουστάρει και ο άλλος και σέβεσαι τι θέλει, όλα είναι καλύτερα. Και τα σουβλάκια και το σεξ. Τα πράγματα είναι απλά. Όσο κι αν πεινάς, πρέπει να ρωτάς. Χώνεψέ το”.

Η καμπάνια πραγματοποιείται με την υποστήριξη του Οργανισμού Νεολαίας Κύπρου, ενώ το φιλμ είναι εμπνευσμένο από το βίντεο “Tea Consent” (Blue Seat Studios) και η εικονογράφηση ανήκει στην Κρίστη Ηλιάδη και η εκφώνηση στον Παναγιώτη Κυριάκου.

Οι αντιδράσεις

Το φιλμ της καμπάνιας “αγκαλιάστηκε” από μεγάλη μερίδα κόσμου, που το θεώρησε έξυπνο, δημιουργικό και στοχευμένο για τη νέα γενιά. Ωστόσο, υπήρξαν και διάφορες αντιδράσεις σχετικά με τον τρόπο που παρουσιάζεται ένα τόσο σοβαρό ζήτημα.

Συγκεκριμένα, τα αρνητικά σχόλια επικεντρώνονται στο ότι η σύγκριση ανάμεσα στο “σεξ” και στα “σουβλάκια” υπήρξε ατυχής εξ αρχής, καθώς το βίντεο ξεκινά με αυτό το δεδομένο, ενώ στην ουσία ο βιασμός είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από το σεξ. Έτσι, αναφερόμενοι στο λογικό σφάλμα του σποτ, αρκετοί ήταν εκείνοι που θεώρησαν πως ο παραλληλισμός όχι μόνο δεν επιτυγχάνει τον σκοπό του βίντεο, αλλά ενισχύει την κουλτούρα του βιασμού.

Παράλληλα, τα αρνητικά σχόλια τονίζουν πως το σποτ διαθέτει μία ελαφρότητα, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζεται κατ’ αυτόν τον τρόπο το θέμα της σεξουαλικής παρενόχλησης και του βιασμού, ενώ αναφέρουν πως επιδίδεται σε αστεϊσμούς και πως απευθύνεται σε παιδιά δημοτικού, παρά σε νέους. Όπως αναφέρουν, το χιούμορ δεν χωράει σε τέτοιου είδους συζητήσεις, ενώ θύματα σεξουαλικής κακοποίησης και βιασμών δεν θα επικροτούσαν μάλλον μια τέτοια (χιουμοριστική) απόδοση του θέματος.

Ποιος είναι ο ΚΣΟΠ

Ο Κυπριακός Σύνδεσμος Οικογενειακού Προγραμματισμού που ιδρύθηκε το 1971 είναι ένας από τους παλαιότερους και πιο γερά εδραιωμένους Μη Κυβερνητικούς, μη κερδοσκοπικούς, εθελοντικούς οργανισμούς στην Κύπρο με πλούσια συνεισφορά στον τομέα των σεξουαλικών δικαιωμάτων, της υγείας και της εκπαίδευσης κυρίως των νέων.

Μια από της κύριες προτεραιότητες του είναι η εφαρμογή της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης και η διοργάνωση και υλοποίηση σεμιναρίων, διαλέξεων, βιωματικών εργαστηρίων σε παιδιά, νέους/νέες, γονείς και επαγγελματίες σε θέματα σεξουαλικής υγείας και ευημερίας.

Μέρος της αποστολής του, αποτελεί η ευαισθητοποίηση και διαφώτιση του κοινού, και η προώθηση πολιτικών και νομοθεσιών προς τους αρμόδιους φορείς για θέματα Σεξουαλικής Αναπαραγωγικής Υγείας και Δικαιωμάτων με στόχο το σχεδιασμό και την εφαρμογή πολιτικών και δράσεων.