Μετά τον Μακρόν, η Μέρκελ στις ΗΠΑ για να πείσει τον Τραμπ για δασμούς και Ιράν

Στην Ουάσιγκτον αναμένεται την Παρασκευή η καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ για μια ύστατη απόπειρα εκ μέρους των Ευρωπαίων να πεισθεί ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να προστατέψει την Ευρωπαϊκή Ένωση από τους εμπορικούς δασμούς αλλά και να διασωθεί η στρατηγικής σημασίας συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης.

Η επίσκεψη της επικεφαλής της γερμανικής κυβέρνησης πραγματοποιείται αμέσως μετά από εκείνη του προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν ο οποίος, παρά το θετικό κλίμα στις συναντήσεις με τον Αμερικανό ηγέτη, δεν φαίνεται πως κατάφερε να επιτύχει συναινέσεις επί των σημαντικών αυτών ζητημάτων.

Η Γερμανίδα καγκελάριος, που αναχώρησε το απόγευμα της Πέμπτης από το Βερολίνο, δεν φαίνεται να διατηρεί ψευδαισθήσεις στο θέμα της επιβολής αυστηρότερων τελωνειακών δασμών στις ευρωπαϊκές εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου. «Πρέπει να ξεκινήσουμε από τη βασική αρχή ότι οι τελωνειακοί δασμοί θα επιβληθούν την 1η Μαΐου» επισήμανε ένας Γερμανός κυβερνητικός αξιωματούχος που δεν θέλησε να κατονομαστεί, «θα πρέπει να δούμε τι θα κάνουμε».

Ο Αμερικανός πρόεδρος γνωστοποίησε τον Μάρτιο ότι θα επιβάλει δασμούς 25% επί των εισαγωγών χάλυβα και 10% επί των εισαγωγών αλουμινίου, κατηγορώντας τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ για άδικες πρακτικές. Η ΕΕ εξαιρέθηκε την τελευταία στιγμή, έως την 1η Μαΐου, ωστόσο την Πέμπτη ο Λάρι Κάντλοου, ο στενός σύμβουλος του Τραμπ επί οικονομικών θεμάτων, υπογράμμισε ότι η ΕΕ πρέπει να προχωρήσει σε «συναινέσεις» εάν θέλει να αποφύγει τους δασμούς.

Αντίποινα

Οι Ευρωπαίοι, από την πλευρά τους, δήλωσαν και επανέλαβαν ότι αν δεν υπάρξει εξαίρεση, θα επιβάλουν αντίμετρα σε βάρος εμβληματικών αμερικανικών προϊόντων. Ο Ντόναλντ Τραμπ απάντησε προειδοποιώντας για άλλα τιμωρητικά μέτρα, ιδίως στον στρατηγικό τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας στη Γερμανία, τα εμπορικά πλεονάσματα της οποίας προκαλούν την οργή του ενοίκου του Λευκού Οίκου. «Η θέση της καγκελαρίου είναι ότι εμείς προτιμάμε να διαπραγματευτούμε, όμως προκειμένου να γίνει αυτό θα πρέπει να υπάρξει μια σταθερή εξαίρεση από τους τελωνειακούς δασμούς» εξήγησε ο Γερμανός υψηλόβαθμος αξιωματούχος.

Ο άλλος στόχος της Μέρκελ θα είναι να πείσει τον μεγιστάνα πρόεδρο ότι η συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν πρέπει να προφυλαχθεί, διαφορετικά η Τεχεράνη θα μπορούσε να επιδιώξει εκ νέου να αποκτήσει πυρηνικό όπλο και να προκαλέσει μια κούρσα εξοπλισμών σε μια ήδη ασταθή περιοχή. Όμως, ο Ντόναλντ Τραμπ μοιάζει να προετοιμάζεται να απαρνηθεί αυτό το κείμενο που διαπραγματεύτηκε ο προκάτοχός του Μπαράκ Ομπάμα, πριν από την τελική ημερομηνία της 12ης Μαΐου.

Σε αυτό το κλίμα και ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Τζιμ Μάτις διαβεβαίωσε την Πέμπτη ότι η Ουάσιγκτον δεν έχει λάβει ακόμη «καμία απόφαση», επιμένοντας στην ανάγκη να βελτιωθούν ορισμένοι όροι της συμφωνίας. Ο Εμανουέλ Μακρόν πρότεινε τη διαπραγμάτευση μιας συμπληρωματικής συμφωνίας για να καλύψει ορισμένες διεκδικήσεις των ΗΠΑ ιδίως αναφορικά με το βαλλιστικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, όμως κατόπιν εμφανίστηκε ιδιαίτερα απαισιόδοξος για τις προθέσεις του Αμερικανού ομολόγου του.

«Η λογική ανάλυση του συνόλου αυτών των δηλώσεων δεν με ενθαρρύνει να πιστεύω ότι θα κάνει τα πάντα για να παραμείνει» στη συμφωνία, παραδέχθηκε ο Γάλλος πρόεδρος. «Το σημείο εκκίνησης της πρότασης Μακρόν είναι η παραμονή στη συμφωνία για τα πυρηνικά (…) δεν μπορεί να ακυρωθεί με μονομερή τρόπο» υπογράμμισε από την πλευρά του ο Γερμανός αξιωματούχος. Με εξαίρεση την Ουάσιγκτον, όλοι οι υπογράφοντες, το Παρίσι, το Βερολίνο, το Λονδίνο, η ΕΕ, το Πεκίνο και η Μόσχα, και οι διεθνείς επιθεωρητές θεωρούν ότι η Τεχεράνη σέβεται και τηρεί τις δεσμεύσεις της.

“Η Αμερική ολομόναχη;”

Είτε πρόκειται για το Ιράν είτε για το εμπόριο, «το μεγάλο ερώτημα είναι να μάθουμε εάν ο πρόεδρος Τραμπ θέλει να επιλύσει αυτά τα ζητήματα με στόχο να αναζωογονήσει τη συνεργασία με τους Ευρωπαίους συμμάχους ή εάν θέλει να τις υπονομεύσει» εκτίμησε η Κάρεν Ντονφράιεντ, πρόεδρος του κέντρου αναλύσεων German Marshall Fund. «Εάν επιλέξει το δεύτερο, θα προσκομίσει άλλη μια απόδειξη ότι το σύνθημα “Πρώτα η Αμερική” σημαίνει “η Αμερική ολομόναχη”», υπογράμμισε η ίδια.

Εξάλλου, ένα επιπλέον εμπόδιο για την Μέρκελ θα είναι η ψυχρότητα στη σχέση της με τον Αμερικανό πρόεδρο. Η κατ’ ιδίαν συνάντησή τους προβλέπεται να διαρκέσει λίγες δεκάδες λεπτά αύριο το απόγευμα, αντίθετα με την ενθουσιώδη υποδοχή στον Γάλλο πρόεδρο. Πριν και μετά την εκλογή του, άλλωστε, ο δισεκατομμυριούχος πρόεδρος καταφέρθηκε εναντίον της Γερμανίας γενικά και της Μέρκελ ειδικά. Ανεπαρκείς αμυντικές δαπάνες, επικίνδυνη, για εκείνον, υποδοχή προσφύγων από μουσουλμανικές χώρες, αντιαμερικανική εμπορική πολιτική: το Βερολίνο, στενός σύμμαχος τα τελευταία 70 χρόνια, βρέθηκε συχνά στο εδώλιο του κατηγορουμένου.

Μάλιστα, κατά τη διάρκεια της προηγούμενης επίσκεψής της στην Ουάσιγκτον καταγράφηκε ένα περίεργο σκηνικό όπου ο Τραμπ έμοιαζε να αδιαφορεί για τη χειραψία της καγκελαρίου. Εντούτοις, «η διατλαντική σχέση είναι ένας θησαυρός που θέλω να καλλιεργήσω και να φροντίσω» είχε υποσχεθεί η ίδια την περασμένη εβδομάδα.