Τα κύματα Rossby και οι μεγάλες εναλλαγές του φετινού ανοιξιάτικου καιρού στην Ευρώπη

Έχουμε πολλές φορές αναφερθεί στη ροή της ανώτερης ατμόσφαιρας, η οποία γίνεται με τα μεγάλου μήκους κύματα που καλύπτουν όλο τον πλανήτη και τα οποία ονομάζονται κύματα Rossby. Αυτό  αποτελεί θεμελιώδες χαρακτηριστικό του ανομοιόμορφα θερμαινόμενου και “σφαιρικού” περιστρεφόμενου πλανήτη.

Συνήθως, κάθε χρονική στιγμή υπάρχουν 4-6 από αυτά με μήκη κύματος τα 4000-8000 km. Είναι στάσιμα ή κινούνται πολύ αργά ανατολικά ή δυτικά και επιδρούν διαφορετικά στον καιρό με τις εξάρσεις ή τις υφέσεις τους. Θα δούμε παρακάτω πόσο διαφορετικά επιδρά ένα κύμα αν βρεθεί λίγες μοίρες ανατολικότερα ή δυτικότερα απ’ ότι συνήθως

Πρώτο χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η τελευταία ημέρα του Μαρτίου 2021, όπου οι περισσότεροι από τους μισούς μετεωρολογικούς σταθμούς της Meteo-France κατέγραψαν ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών στη Γαλλία (ορισμένοι από αυτούς τους σταθμούς λειτουργούν πάνω από έναν αιώνα). Ο κύριος λόγος για το καύσωνα κατά τη διάρκεια των τελευταίων 3 ημερών του Μαρτίου και της 1ης Απριλίου 2021, ήταν τα πολύ ενεργά πλανητικά ατμοσφαιρικά κύματα, που όπως αναφέραμε ονομάζονται «κύματα Rossby», τα οποία εμφανίζονται στους παρακάτω χάρτες με μαύρα περιγράμματα. Αυτά τα κύματα εμφανίζονται ως αποτέλεσμα της περιστροφής της Γης και της διαφορικής θέρμανσης μεταξύ της Αρκτικής και του Ισημερινού, η οποία μεγιστοποιείται την άνοιξη. Επιπλέον, η αποδυνάμωση του Polar Vortex πάνω από τον Βόρειο Πόλο συνδέεται επίσης με αυτό πολύ κυματιστό μοτίβο των κυμάτων Rossby.

Μπορεί να φαίνεται παράδοξο, αλλά την περίοδο που αναφερόμαστε σε γενικές γραμμές υπερθέρμανση του πλανήτη διαπιστώνουμε οτι έχει αυξηθεί η η συχνότητα και η ένταση των ψυχρών περιόδων στα μεσαία γεωγραφικά πλάτη. Αυτό συνέβη στη συνέχεια και αποτελεί ένα δεύτερο παράδειγμα διαφορετικής ροής ενός κύματος Rossby, καθώς πάντοτε ένα ακραίο κύμα θερμότητας συνδέεται άμεσα με μια ακραία κρύα περίοδο στα ανάντη της περιοχής,  στο Βόρειο Ημισφαίριο.

Έτσι, όταν οι θερμοκρασίες στη Γαλλία έφτασαν τους 30ºC στις 31 Μαρτίου 2021, στα μέσα του Ατλαντικού οι θερμοκρασίες αργότερα έπεσαν “δραματικά ” κι έφτασαν στις  χαμηλότερες τιμές του περασμένου αιώνα, ενώ η Ανατολική Ευρώπη βίωσε μια από τις πιο κρύες περιόδους θερμοκρασιών των τελευταίων δεκαετιών για τον μήνα Μάρτιο. Αυτό το μοτίβο συνέβη την πρώτη εβδομάδα του Απριλίου, με μια πολύ κρύα περίοδο για τη Δυτική Ευρώπη και οι πολύ θερμές μάζες αέρα έφτασαν στη Γροιλανδία. Από την Παρασκευή 2 έως την Τρίτη 6 Απριλίου 2021, οι θερμοκρασίες στη Γαλλία έπεσαν περισσότερο από 25ºC!. Αυτό ήταν το χειρότερο σενάριο για τον γεωργικό τομέα, δεδομένου ότι τα δέντρα είχαν ήδη ανθίσει. Το πρόβλημα του κρύου καιρού δεν το αντιμετώπισε μόνο η Γαλλία αλλά και άλλες γειτονικές χώρες όπως οι Ελβετία, Γερμανία, Πολωνία και Τσεχία, ενω στην Αγγλία μέχρι στιγμής καταγράφεται ο 16ος πιο κρύος Απρίλιος από τα 1659.

Καταλήγοντας πρέπει να επισημάνουμε οτι είναι απαραίτητο να διερευνήσουμε περαιτέρω τα μεγάλα αυτά πλανητικά κύματα και την πολύπλοκη συμπεριφορά τους. Δεν μπορούμε να μιλάμε αόριστα για κλιματική αλλαγή αν δεν έχουμε διερευνήσει αυτούς τους μεγάλους κυματισμούς. Για παράδειγμα αναφέρουμε την οροσειρά Dhaulagiri των Ιμαλαίων στο κεντρικό Νεπάλ η οποία είναι μια βασική πηγή των πλανητικών ατμοσφαιρικών κυμάτων που θερμαίνουν την στρατόσφαιρα και προκαλούν πολλές επιδράσεις στον Παγκόσμιο καιρό και το κλίμα.  Ειδικά σε χρονιές που αυτά τα πλανητικά ατμοσφαιρικά κύματα στο βόρειο ημισφαίριο είναι κατά ασυνήθιστο τρόπο αδύνατα, μπορεί να διαμορφωθεί ακόμη και τρύπα του όζοντος πάνω από την Αρκτική. Η έρευνα έχει ακόμη πολύ δρόμο μπροστά της.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις