Νέο κύμα πληθωρισμού τον Απρίλιο – Πτώση ρεκόρ στην αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών

Σε νέα ρεκόρ εκτιμάται ότι θα κινηθεί ο πληθωρισμός για το μήνα Απρίλιο, περίοδο κατά την οποία καταγράφηκαν μια σειρά από ανατιμήσεις, λόγω και του Πάσχα, σε βασικά είδη. Έτσι, με εξαίρεση, μόνο το πετρέλαιο θέρμανσης, που ειδικά για τις νότιες περιοχές άρχισε να βαραίνει λιγότερο το όλο “καλάθι” δαπανών, σε όλα τα άλλα βασικά είδη για την καθημερινότητα οι τιμές συνέχισαν την ανοδική τους πορεία πιέζοντας επιχειρήσεις και οικογενειακούς προϋπολογισμούς.

Τούτων δοθέντων κι ενώ οι τιμοληψίες της ΕΛΣΤΑΤ τελειώνουν οι εκτιμήσεις παραπέμπουν σε μια νέα άνοδο, πιο πάνω κι από το 8,9% που είχε φτάσει τον Μάρτιο.

Άλλωστε, πριν το Πάσχα καταγράφηκαν μια σειρά ανατιμήσεις καθώς μάλιστα η ζήτηση ανέβηκε και τα καταστήματα είχαν φροντίσει να ανεβάσουν τα αποθέματα τους για τις γιορτές. Έτσι, παρά το γεγονός ότι π.χ. στο κρέας υπήρξε προς το τέλος της Μεγάλης Εβδομάδας μια αποκλιμάκωση, σε βασικά είδη διατροφής, για το Πασχαλινό τραπέζι, σε εισιτήρια, μεταφορές αλλά και καύσιμα κίνησης, οι τιμές ήταν αυξημένες.

“Εισαγόμενος πληθωρισμός”

Οι πιέσεις άλλωστε σε μια σειρά από είδη είναι ήδη αποτυπωμένες στο δείκτη του αποκαλούμενου εισαγόμενου πληθωρισμού, που καταγράφει τις τιμές των εισαγόμενων βιομηχανικών προϊόντων. Έτσι, ο Γενικός Δείκτης Τιμών Εισαγωγών τον περασμένο Φεβρουάριο αυξήθηκε κατά 27,2% σε σχέση με τον Φεβρουάριο του 2021, έναντι αύξησης 6,3% που σημειώθηκε κατά τη σύγκριση των αντίστοιχων δεικτών το 2021 με το 2020. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, η αύξηση αυτή στον λεγόμενο «εισαγόμενο πληθωρισμό» οφείλεται:

• Στην αύξηση του δείκτη τιμών εισαγωγών από χώρες εκτός ευρωζώνης κατά 39,3%, και
• Στην αύξηση του δείκτη τιμών εισαγωγών από χώρες ευρωζώνης κατά 6,3%.

Παράλληλα, ο γενικός δείκτης παρουσίασε αύξηση 2,7% τον Φεβρουάριο 2022 σε σύγκριση με τον δείκτη του Ιανουαρίου 2022, έναντι αύξησης 6,5% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των δεικτών το 2021.

Σε ετήσια βάση (Φεβρουάριος 2021- Φεβρουάριος 2022) οι μεγαλύτερες αυξήσεις στα εισαγόμενα βιομηχανικά προϊόντα καταγράφηκαν: στην στο αργό πετρέλαιο και το φυσικό αέριο 61,8%, οπτάνθρακα και προϊόντα διύλισης 61,1%, βασικά μέταλλα 28,9%, ηλεκτρονικοί υπολογιστές 14,3%, χαρτοποιία 10,8%, βιομηχανία ξύλου 10,4%, χημικές ουσίες 9,6% και βιομηχανία τροφίμων 6,2%. Από μήνα σε μήνα (Ιανουάριος 2022- Φεβρουάριος 2022), οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφηκαν: προϊόντα διύλισης 10,6%, έπιπλα 4,3%, στην άντληση πετρελαίου και φυσικού αερίου 3,1% και στη χαρτοποιία 2,8%.

Ανακοινώσεις της Eurostat

Σήμερα πάντως ένα πρώτο δείγμα για την πορεία των τιμών αναμένεται να δώσει η Eurostat με τα προκαταρκτικά στοιχεία (flash estimates) που ανακοινώνει. Με βάση εκτιμήσεις για κάποια κράτη μέλη, η Eurostat, να δώσει μια οριακή έστω αποκλιμάκωση του πληθωρισμού τον Απρίλιο και κυρίως του ρυθμούς αύξησης. Ήδη, κάποια μηνύματα από Ισπανία και Γερμανία δείχνουν ότι όπου ο μηνιαίος ρυθμός αύξησης των τιμών «φρέναρε» σε 8,2% και 7,3% αντίστοιχα, από 8,3% σε 7,4% που «έτρεχε» τον Μάρτιο.

Στην Ελλάδα, βέβαια, το σκηνικό αναμένεται κάπως διαφορετικό, αλλά μένει να καταγραφεί μέσα από τα στοιχεία. Οι όποιες ελπίδες αποκλιμάκωσης παραπέμπονται για τον επόμενο μήνα, καθώς βέβαια και τον τρέχοντα μήνα, μόνο από το ηλεκτρικό ρεύμα οι πιέσεις παρέμειναν σε επίπεδα ρεκόρ. Επίσης η σύγκριση με πέρυσι είναι “συντριπτική” καθώς το α΄τετράμηνο πέρυσι η Ελλάδα είχε τον χαμηλότερο (μηδενικό ή αρνητικό) πληθωρισμό στην Ευρώπη.

Πάντως τις προθέσεις της για το πώς θα κινηθεί ο πληθωρισμός αλλά και τα άλλα δημοσιονομικά μεγέθη αναμένεται να τις αποτυπώσει η κυβέρνηση το αναθεωρημένο Πρόγραμμα Σταθερότητας, που το στέλνει, με το τέλος του μήνα, στις Βρυξέλλες. Εκεί θα καταγραφεί και η συνολική εκτίμηση για την πορεία της ακρίβειας φέτος, αλλά και για παροχές μέτρων ανακούφισης που θα απαιτηθούν, και την Ανάπτυξη συνολικά για την Οικονομία και τη χώρα.

Με βάση πληροφορίες, το οικονομικό επιτελείο αναμένεται να καταγράψει στο Πρόγραμμα Σταθερότητας πρόβλεψη για αποκλιμάκωση του πληθωρισμού στο β΄εξάμηνο του 2022. Έτσι από το επίπεδο περίπου 6%-8% που βρίσκεται μέχρι τώρα (Ιανουάριο-Μάρτιο εφέτος) ο εναρμονισμένος τιμάριθμος στην Ελλάδα, αναμένεται ότι τελικά να πέσει κάτω από 5,5%-6% -που εκτιμάται πως θα είναι τελικά ο ετήσιος μέσος όρος για το 2022.

Αβεβαιότητες

Πάντως οι “αστερίσκοι” παραμένουν επηρεάζοντας τις τιμές και τα κόστη παραγωγής για τις επιχειρήσεις. Τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα είναι πολύ σημαντικά και η κατάσταση στην Κίνα δημιουργεί περαιτέρω ανησυχία για πιέσεις στα κόστη και στη λειτουργία των γραμμών τροφοδοσίας ενώ βέβαια και ορίζοντας λήξης του πολέμου στην Ουκρανία δεν είναι ορατός, κάτι που εντείνει τα ρίσκα στην αγορά ενέργειας.

‘Ήδη, βέβαια, η μέση τιμή του ρεύματος για τον Απρίλιο στην Ελλάδα καταγράφει ευρωπαϊκό ρεκόρ ευρισκόμενη στο επίπεδο των 248,35 ευρώ/MWh. Κι έτσι αναμένεται να πιέσει τους λογαριασμούς κατά τις επόμενες τιμολογήσεις και για τον επόμενο μήνα,

Νέες δαπάνες και μέτρα

Με τις πιέσεις στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις από τα ράλι τιμών και ειδικά στο μέτωπο της ενέργειας, η κυβέρνηση ενσωματώνει νέες προβλέψεις για παροχές μέτρων ανακούφισης και στήριξης, νοικοκυριών και επιχειρήσεων στο Πρόγραμμα Σταθερότητας. Σύμφωνα με πληροφορίες αναθεωρεί, καθώς μάλιστα έχει ήδη καταθέσει συμπληρωματικό προϋπολογισμό, το ύψος των δαπανών κατά τουλάχιστον 2,5 δισ. ευρώ με αποτέλεσμα να “βλέπει” και πρωτογενές έλλειμμα 2% του ΑΕΠ αντί 1,4%, που προέβλεπε πριν τον πόλεμο ο προϋπολογισμός του 2022, τον περασμένο Νοέμβριο-Δεκέμβριο.

Βέβαια το σημαντικό έχει να κάνει με τις ανακοινώσεις για τις τιμές του ρεύματος που αναμένονται τις επόμενες εβδομάδες σε συνδυασμό με τις αποφάσεις της ΕΕ. Πάντως αυτές τις μέρες τρέχουν τα πρώτα “εθνικά” μέτρα”, όπως τα 200 ευρώ της “επιταγής ακρίβειας” και το έκτακτο επίδομα των 200 ευρώ στα ταξί, η επιδότηση των καυσίμων, το οποίο θα εφαρμοστεί στην πράξη τις τελευταίες ημέρες του μήνα.

Η αύξηση των μισθών στην ΕΕ υστερεί έναντι του πληθωρισμού

Στο φόντο αυτό μεγάλο ζητούμενο είναι το τι συμβαίνει με το εισόδημα των νοικοκυριών. Με βάση ανάλυση της εταιρείας επενδύσεων Aegean Equity, αυτό που ξεκίνησε ως συνέπεια της παγκόσμιας οικονομικής ανάκαμψης μετά την πανδημία Covid-19 έχει ενταθεί στην Ευρώπη από το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία. Όπως αναφέρει, “οι αρχικές προβλέψεις που ήθελαν τον πληθωρισμό να επιστρέφει στο αρχικό του εύρος στο περίπου 2% αργότερα μέσα στο έτος φαίνεται να διαψεύδονται. Αυτό σημαίνει ότι η αγοραστική δύναμη των μισθών στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα μειωθεί φέτος, σύμφωνα με την αναλυτική σύνοψη της εταιρείας.

Πτώση στο βιοτικό επίπεδο

Το βιοτικό επίπεδο των Ευρωπαίων θα πέσει φέτος σε έναν βαθμό που είχε να εμφανιστεί εδώ και γενιές. Πιο συγκεκριμένα, θα είναι η βαθύτερη πτώση των πραγματικών μισθών εδώ και αρκετές δεκαετίες, ίσως από τις αρχές της δεκαετίας του 1980. Ο λόγος πίσω από αυτήν την πτώση είναι ο πληθωρισμός, ο οποίος στην Ευρωπαϊκή Ένωση έφτασε το 6,2% ετησίως τον Φεβρουάριο. Η αύξηση των τιμών τον Μάρτιο σκαρφάλωσε στο 7,5% στη ζώνη του ευρώ, σύμφωνα με την προκαταρκτική εκτίμηση της Eurostat.

Ο πληθωρισμός στην ΕΕ των 27 επιταχύνεται από το περασμένο φθινόπωρο και σταδιακά αποσπάται από την ονομαστική αύξηση των μισθών. Έτσι, οι πραγματικοί μισθοί μειώνονται τουλάχιστον από το τρίτο τρίμηνο του περασμένου έτους και το πιθανότερο είναι ότι η τάση αυτή συνεχίστηκε και στο πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους (δεν γνωρίζουμε ακόμη τα συγκεκριμένα στοιχεία).

Οι αυξήσεις στους μισθούς

Αν και η στοιχειώδης λογική υπαγορεύει ότι οι εργαζόμενοι, και συνεπώς τα συνδικάτα, θα επιδιώξουν να αντισταθμίσουν τον υψηλότερο πληθωρισμό διεκδικώντας υψηλότερη αύξηση μισθών, οι μισθολογικές απαιτήσεις είναι πιθανό να είναι πολύ πιο μετριοπαθείς φέτος. Αυτό οφείλεται εν μέρει στους εξωτερικούς κραδασμούς που αναφέρθηκαν παραπάνω, καθώς ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας κατανοεί ότι πρέπει να συμμετάσχει στις συνέπειές τους.

Ακόμη, φταίει και η προσδοκία μιας ατυχούς οικονομικής εξέλιξης με τη μορφή στασιμοπληθωρισμού (ή ακόμη και ύφεσης). Ο στασιμοπληθωρισμός αφορά έναν συνδυασμό στασιμότητας της αύξησης του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, αυξημένου πληθωρισμού, αλλά και αυξανόμενης ανεργίας. Στην ύφεση, υπάρχει ακόμη και πτώση στις οικονομικές επιδόσεις και η ανεργία αυξάνεται πολύ περισσότερο. Τα συνδικάτα είναι πιθανό να έχουν επίγνωση των κινδύνων του στασιμοπληθωρισμού ή της ύφεσης, και έτσι θα θέλουν να διαπραγματευτούν κυρίως τη διατήρηση της εργασίας για τα μέλη τους.

Θα μπορούσαμε έτσι να επιστρέψουμε σε αύξηση των πραγματικών μισθών στην Ευρωπαϊκή Ένωση το επόμενο έτος. Ωστόσο, αυτό θα εξαρτηθεί από το πώς θα μειωθεί ο πληθωρισμός, αν μειωθεί τελικά. Αυτό, με τη σειρά του, θα εξαρτηθεί από το πόσο θα διαρκέσει η στρατιωτική σύγκρουση στην Ουκρανία. Μέχρι στιγμής έχει καταστήσει τα ενεργειακά προϊόντα ιδιαίτερα ακριβά, αλλά και οι τιμές των τροφίμων αναμένεται επίσης να αυξηθούν σημαντικά. Το σίγουρο είναι ότι φέτος η υψηλή βάση σύγκρισης θα βοηθήσει στη συγκράτηση του πληθωρισμού το επόμενο έτος. Το ερώτημα είναι αν αυτή η προοπτική είναι αρκετά παρηγορητική για τους Ευρωπαίους” καταλήγει η Aegean Equity.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις