WWF: Το “Blue Panda” ταξιδεύει στο Ιόνιο – Οι κίνδυνοι των εξορύξεων και η προστασία των θαλάσσιων ειδών

Το ιστιοπλοϊκό σκάφος “Blue Panda” του WWF ταξιδεύει εδώ και λίγες μέρες στο Ιόνιο, έχοντας πραγματοποιήσει ήδη σταθμούς στη Ζάκυνθο από τις 19 έως τις 21 Ιουλίου, στην Ιθάκη από τις 25 έως τις 27 και στην Κεφαλονιά από τις 28 έως και τις 30 του μήνα. Το News 24/7 βρέθηκε στη Ζάκυνθο και ξεναγήθηκε στο “Blue Panda”, ενώ ενημερώθηκε τόσο για τους κινδύνους που ενέχουν οι εξορύξεις υδρογονανθράκων στην περιοχή του Ιονίου, όσο και για το προστατευόμενο είδος της θαλάσσιας χελώνας carreta carreta, που απειλείται άμεσα από αυτές.

Η έλευση του “Blue Panda” στη χώρα μας και, συγκεκριμένα, στα τρία προαναφερθέντα νησιά του Ιονίου, πραγματοποιείται στο πλαίσιο της περιοδείας του WWF στη Μεσόγειο, με στόχο την ενημέρωση, αλλά και ευαισθητοποίηση των πολιτών γύρω από τις σύγχρονες περιβαλλοντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η θαλάσσια ζωή της Μεσογείου. Από τον Μάιο του 2918 το “Blue Panda” διασχίζει τη Μεσόγειο και αναδεικνύει τη μοναδική μεσογειακή βιοποικιλότητα και τις άμεσες απειλές που δέχεται, όπως είναι η θαλάσσια ρύπανση από τα πλαστικά απορρίμματα, η υπεραλίευση και οι εξορύξεις υδρογονανθράκων.

Πρόκειται για ένα σκάφος που φέρει τριπλό σκοπό, την έρευνα, την ενημέρωση και τη διάδραση με τα κοινό. Όπως μας είπε ο Δημήτρης Καραβέλας, διευθυντής του WWF Ελλάδας:

«Είναι ένα σκάφος το οποίο αποτελεί προϊόν μιας συνεργασίας του WWF στη Μεσόγειο για όλα τα θαλάσσια θέματα. Το WWF στη Μεσόγειο έχει μια παρουσία σε πολλές χώρες. Πριν από μερικά χρόνια, όλα τα γραφεία με τη λογική ότι μιλάμε για μία λεκάνη, μία θάλασσα, και ως δίκτυο του WWF μπορούμε να είμαστε πολύ πιο αποτελεσματικοί. Το σκάφος του WWF είναι μια τέτοια πρωτοβουλία, η οποία ξεκίνησε από το WWF Γαλλίας. Το σκάφος έγινε δωρεά και στη συνέχεια δουλέψαμε πολύ, έτσι ώστε να το προσαρμόσουμε και να γίνει ένα σκάφος που να μπορεί να κάνει πολλά πράγματα συγχρόνως. Δηλαδή, να μπορεί να ασχοληθεί με την έρευνα, με θέματα ενημέρωσης, με τα κρίσιμα ζητήματα που αφορούν τις θάλασσες , αλλά και να φέρει τον κόσμο κοντά. Η κάθε χώρα και η κάθε περιοχή έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά και διαφορετικά πράγματα που θέλει να πετύχει. Το πλήρωμα του σκάφους εναλλάσσεται ανάλογα με τη χώρα και ανάλογα με το αντικείμενο με το οποίο καταπιάνεται.»

Η ενημέρωση του κόσμου στο θέμα των εξορύξεων υδρογονανθράκων, αλλά και των απειλών τους, είναι πολύ σημαντική, αφού φαίνεται πως υπάρχει τεράστια έλλειψη γνώσης, καθώς και παραπληροφόρηση. Το πεδίο γύρω από το συγκεκριμένο ζήτημα είναι ιδιαίτερο θολό για τον κόσμο των τοπικών κοινωνιών, αλλά και των φορέων που έχουν άμεση σχέση με τις εξορύξεις. Η πολιτεία και οι αρμόδιοι φορείς είτε ενημερώνουν επιδερμικά για το θέμα, παρουσιάζοντας, μάλιστα, αρκετές φορές ψευδά στοιχεία, είτε ακολουθούν μία παθητικού είδους στρατηγική, με αποτέλεσμα οι πολίτες ή οι τοπικές ομάδες να μην έχουν την ευκαιρία και τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στον διάλογο, να φέρουν αντιρρήσεις, να εκφράσουν την άποψή τους, να κάνουν προτάσεις και γενικά να έχουν λόγο στο θέμα.

Ο Δημήτρης Ιμπραήμ, υπεύθυνος του θαλασσίου προγράμματος της WWF, που ειδικεύεται φέτος στο κομμάτι της εκστρατείας για τις εξορύξεις, μας μίλησε για την παρατήρηση του φαινομένου αυτού, λέγοντας χαρακτηριστικά:

«Η τοπική κοινωνία έχει πολύ μεγάλο έλλειμμα γνώσης. Μέσα από τις ημερίδες που έχουμε διοργανώσει όλα αυτά τα χρόνια και τις συζητήσεις που έχουμε κάνει με τους πολίτες, ήταν σαφές ότι ο κόσμος δεν γνώριζε. Δεν είναι μόνο ότι δεν γνωρίζει η τοπική κοινωνία, αλλά ότι δεν γνωρίζουν και οι παραγωγικοί φορείς. Δεν τους είναι σαφή βασικά στοιχεία όπως, για παράδειγμα, το μέγεθος της έκτασης που έχει παραχωρηθεί ή το θέμα των αδειοδοτήσεων. Βασική ευθύνη για αυτό έχει πρωτίστως η κεντρική πολιτεία, η οποία θα έπρεπε να έχει οργανώσει έναν διάλογο σε εθνικό επίπεδο πρώτα και μετά σε τοπικό, και, φυσικά, η βιομηχανία. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα λεγόμενα αναπτυξιακά συνέδρια, τα οποία οργάνωσαν εταιρείες σε συνεργασία με κάποιους τοπικούς φορείς. Το μόνο βασικό ζήτημα που ανοίχτηκε ήταν η εξόρυξη υδρογονανθράκων και οι συζητήσεις τελείωναν χωρίς να επιτρέπονται ερωτήσεις από το κοινό. Ήταν απλώς παρουσιάσεις καθαρά θεωρητικές και με στοιχεία λανθασμένα. Εκτός από το κομμάτι του ελλείμματος γνώσης, υπάρχει και μεγάλο θέμα παραπληροφόρησης, ως προς τα οικονομικά οφέλη ή ως προς τις παραγωγικές δικλείδες ασφαλείας, που διασφαλίζουν τις τοπικές κοινωνίες από ένα ατύχημα ή από την αναπτυξιακή ρύπανση.»

Όπως μας ενημέρωσε ο κ. Ιμπραήμ, υπάρχει, επίσης, μεγάλη παραπληροφόρηση στο ότι τα οικόπεδα που έχουν παραχωρηθεί έχουν τεθεί αποκλειστικά για έρευνα και όχι για περαιτέρω δραστηριότητα. Οι τοπικές κοινωνίες έχουν πολλές φορές τη λανθασμένη εντύπωση πως τα σχέδια των εξορύξεων αφορούν ένα αναγνωριστικό στάδιο, όπου θα πραγματοποιηθούν έρευνες για να μάθουμε τι υπάρχει στα συγκεκριμένα οικόπεδα. Ωστόσο, οι συμβάσεις που έχουν υπογραφεί, περιλαμβάνουν όλα τα στάδια της εξόρυξης, μέχρι και την εκμετάλλευση των πιθανών κοιτασμάτων.

Όπως μας είπε: «Οι συμβάσεις αυτές δεν αφορούν μόνο το κομμάτι της έρευνας, αλλά και της ανάπτυξης, της παραγωγής, όπως και το τελικό κομμάτι, δηλαδή αν η εταιρεία βρει κάτι μπορεί να το προχωρήσει. Υπάρχει μεγάλη παραπληροφόρηση ως προς το ότι πρόκειται να γίνει μια έρευνα, να δούμε τι υπάρχει και έπειτα να προχωρήσουμε σε μια συζήτηση. Ο κόσμος νομίζει ότι πρόκειται να γίνει έρευνα για να δούμε τι υπάρχει, δεν γνωρίζει ότι είναι «κλειδωμένη» η παραγωγή. Δεν είναι έτσι. Το χρονικό σημείο είναι 25 χρόνια από τη στιγμή που μια εταιρεία πει ότι έχει βρει κάτι. Επιπλέον, δεν έχει γίνει ποτέ ένας εθνικός διάλογος με πραγματικά στοιχεία. Τα στοιχεία που παρουσιάζονται δεν έχουν καμία απολύτως τεκμηρίωση, ωστόσο, δυστυχώς, καταγράφονται στην κοινή γνώμη και την αντίληψη του κόσμου.»

Στον παρακάτω χάρτη μπορεί κανείς να παρατηρήσει τα οικόπεδα που έχουν ήδη παραχωρηθεί και που έχουν βρει ήδη επενδυτές (με κόκκινο ή ροζ χρώμα), καθώς και τα οικόπεδα που δεν έχουν παραχωρηθεί γιατί δεν έχουν βρεθεί ακόμη ενδιαφερόμενες εταιρείες ή κοινοπραξίες, αλλά τα οποία οι κυβερνήσεις και οι αρμόδιοι φορείς έχουν ήδη χαράξει και βρίσκονται στην προσπάθεια εξεύρεσης επενδυτών (με γκρι χρώμα).

Γιατί λέμε «όχι» στις εξορύξεις

Οι κίνδυνοι και οι απειλές των εξορύξεων εκτείνονται σε διάφορους τομείς, από το περιβάλλον μέχρι την οικονομία της χώρας. Η πρώτη απειλή είναι, φυσικά, η κλιματική αλλαγή, η οποία ολοένα και περισσότερο βλέπουμε σε καθημερινά πλέον φαινόμενα να γιγαντώνεται μπροστά μας. Οι επιστήμονες ανά το παγκόσμιο κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την κλιματική αλλαγή και όσο και αν κάποιοι κλείνουν τα μάτια μπροστά της, ξέρουμε πως τα περιθώρια στενεύουν με αλματώδεις ρυθμούς και πως πρόκειται για μια απειλή που μας αφορά όλους ανεξαιρέτως. Αποτελεί και θα συνεχίσει να αποτελεί ένα οικουμενικό πρόβλημα, τόσο για εμάς όσο και για τις επόμενες γενιές. Επίσης, σημαντικοί κίνδυνοι είναι το υψηλό οικονομικό κόστος για μία τέτοια επένδυση, που είναι σίγουρα ασύμφορη για τη χώρα μας, καθώς και η καταστροφή του φυσικού, δημόσιου πλούτου της Ελλάδας, με τεράστιες συνέπειες για το περιβάλλον μας και την οικολογία του τόπου.

Ζητήσαμε από τον κ. Ιμπραήμ να μας απαριθμήσει τους βασικούς κινδύνους της συγκεκριμένης διαδικασίας. Ποιοι είναι, λοιπόν, οι λόγοι που λέμε «όχι» στις εξορύξεις;

«Ο πρώτος βασικός λόγος είναι γιατί θέλουμε να είναι ασφαλή τα παιδιά μας. Πλέον ξέρουμε τι είναι η κλιματική αλλαγή. Αν υπάρχει κάποιο κοίτασμα και αν είναι εκμεταλλεύσιμο, δεν μπορούμε να το κάψουμε (αξιοποιήσουμε). Ξέρουμε σίγουρα ότι δεν αντέχει ο προϋπολογισμός άνθρακα του πλανήτη να κάψουμε νέα ορυκτά καύσιμα, είτε μιλάμε για την Ελλάδα, είτε για την Αλάσκα, είτε για την Κύπρο. Υπάρχει ένας συγκεκριμένος προϋπολογισμός άνθρακα και αν τον εξαντλήσουμε, αυτό σημαίνει ότι πάμε σε ανεξέλεγκτη κλιματική αλλαγή. Σ’ αυτόν τον προϋπολογισμό δεν μπορούμε να προσμετρήσουμε κοιτάσματα, τα οποία δεν έχουμε ανακαλύψει και, έτσι, θα οδηγηθούμε σε μια κλιματική κατάρρευση.»

Όπως μας εξήγησε ο κ. Ιμπραήμ, ως «προϋπολογισμό άνθρακα» εννοούμε τον υπολογισμό του πόσο διοξείδιο του άνθρακα μπορούμε να εκπέμψουμε μέσα στις επόμενες δεκαετίες για να κρατήσουμε την αύξηση της θερμοκρασίας κάτω από τον 1,5 βαθμό Κελσίου, σε σύγκριση με τα επίπεδα πριν τη βιομηχανική επανάσταση. Όπως μας τόνισε, ο 1,5 βαθμός είναι το ασφαλές όριο και ήδη είμαστε πάνω από 1,1 βαθμό Κελσίου.

«Ο δεύτερος λόγος αφορά το πού επενδύει η χώρα για το μέλλον της και το τεράστιο οικονομικό κόστος που φέρει αυτό το επενδυτικό όραμα. Αυτή η επένδυση θα είναι ασύμφορη οικονομικά. Μία χώρα η οποία επενδύει το μέλλον της σε αυτή την τεχνολογία, στοιχηματίζει στο λάθος άλογο. Θα γίνει κάτι όπως έγινε με την «Πτολεμαΐδα 5», τις μονάδες της ΔΕΗ που η χώρα δεν μπορεί να αποπληρώσει. Το ίδιο πράγμα θα συμβεί και με τους υδρογονάνθρακες. Δηλαδή, αυτό το πράγμα πρακτικά θα το πληρώσουν οι Έλληνες φορολογούμενοι πολίτες, για να μπορέσει να αποσβεστεί σαν επένδυση. Είναι ένας λόγος με καθαρά οικονομική φύση και έχει να κάνει με το ποια είναι η στρατηγική της χώρας για την ανάπτυξή της για το μέλλον. Εμείς λέμε ότι πρέπει η Ελλάδα να προχωρήσει σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και να επενδύσει στις τεχνολογίες που επενδύει όλος ο πλανήτης αυτή τη στιγμή. Επειδή θα υπάρχει αυστηρή ευρωπαϊκή πολιτική, η επένδυση θα είναι ασύμφορη οικονομικά. Θα χρειαστούν αποζημιώσεις για τα αχρηστευμένα κεφάλαια των εταιρειών και αυτά τα έξοδα θα μετακυληστούν στους φορολογούμενους πολίτες.»

Έπειτα, έχουμε την ρύπανση του περιβάλλοντος και την οικολογική καταστροφή που θα επέλθει από την εξόρυξη υδρογονανθράκων, σε περιοχές οι οποίες αποτελούν τον πυρήνα του φυσικού πλούτου και της θαλάσσιας ζωής. Η όλη διαδικασία των εξορύξεων, θα επιφέρει μια σειρά από επιπτώσεις χωρίς επιστροφή την χλωρίδα και την πανίδα της χώρας μας. Αυτό θα έχει ως επακόλουθο περαιτέρω συνέπειες, άμεσα συνυφασμένες και με την ανθρώπινη ζωή.

«Ο τρίτος λόγος αφορά σε τοπικό επίπεδο. Αυτή τη στιγμή υπάρχει μια πολύ σημαντική βίαιη θεσμική αλλαγή στο τι παραχωρείται στις πετρελαϊκές εταιρείες. Το να δώσουμε ξαφνικά 75 χιλιάδες χιλιόμετρα θάλασσας και γης , με τέτοιο φυσικό πλούτο και τέτοια οικολογική αξία, σε εταιρείες με τόσο βαρύ ιστορικό ρύπανσης και πετρελαιοκηλίδων, χωρίς να έχουμε παραγωγικές δικλείδες ασφαλείας, είναι κάτι που μας ανησυχεί.»

Όπως μας ενημέρωσε ο κ. Ιμπραήμ, σύμφωνα και με την Κομισιόν, θα πρέπει στις συμβάσεις να συμπεριλαμβάνονται μελέτες για τις περιβαλλοντολογικές επιπτώσεις , ωστόσο, αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν, καθώς έχουν εξαιρεθεί από τις συμφωνίες. Επίσης, ενώ αρχικά είχε υποστηριχθεί από τις κυβερνήσεις πως δεν θα υπάρξουν κινήσεις στις προστατευόμενες περιοχές, οι εταιρείες, σύμφωνα με τις συμβάσεις που έχουν υπογράψει, μπορούν να κάνουν έρευνα και εξορύξεις ακόμη και σε αυτές τις περιοχές.

«Οι κίνδυνοι υπάρχουν σε όλη τη διαδικασία των εξορύξεων. Αρχικά, οι σεισμικές έρευνες, παρόλο που είναι μια προσωρινή απειλή, είναι ιδιαίτερα καταστροφική. Πρόκειται για εκρήξεις ήχου που ταξιδεύουν χιλιάδες χιλιόμετρα και επιστρέφουν. Αν βρεθεί στο δρόμο τους ένα κητώδες μπορεί να τραυματιστεί θανάσιμα ή να πεθάνει ακαριαία. Επίσης, προκαλούν στρες ή μπορεί να οδηγήσουν στον εκτοπισμό τους, κάτι που μπορεί να διαταράξει όλη την τροφική αλυσίδα και έπειτα όλο το οικοσύστημα. Το κομμάτι, επίσης, που αποσιωπάται είναι εκείνο της ρύπανσης. Το πιο επικίνδυνο στάδιο για τις εξορύξεις είναι το στάδιο μετά την παραγωγή, που είναι η γεώτρηση και εκεί στατιστικά συμβαίνουν τα περισσότερα ατυχήματα. Εκεί υπάρχουν πολλές άγνωστες παράμετροι και άγνωστοι αστάθμητοι παράγοντες. Οι εταιρείες ή οι αρμόδιοι φορείς υποστηρίζουν ότι τέτοια ατυχήματα είναι σπάνια και ότι δεν συμβαίνουν συχνά. Αυτό δεν ισχύει. Οι εξορύξεις που έχουν συμφωνηθεί θα έχουν χιλιάδες μέτρα θαλάσσιο βάθος και εκεί υπάρχουν πολλά ρίσκα μαζί και ταυτόχρονα.»

Επιπλέον, ο κ. Ιμπραήμ αναφέρθηκε στο οικονομικό όφελος που θα έχει τόσο η χώρα μας στο σύνολό της, όσο και οι τοπικές κοινωνίες ξεχωριστά, λέγοντας πως είναι πολύ μικρότερο από τα έσοδα που διατείνονται οι αρμόδιοι φορείς ότι θα έχει η Ελλάδα. Όπως μας ενημέρωσε, τα οικονομικά οφέλη είναι, επίσης, ένα θέμα στο οποίο υπάρχει τεράστια παραπληροφόρηση, με αποτέλεσμα οι τοπικές κοινωνίες να μην γνωρίζουν ότι πρόκειται για «ψίχουλα» μπροστά στις περιβαλλοντολογικές επιπτώσεις, οι οποίες μακροπρόθεσμα θα τους στερήσουν και έσοδα από τον τουρισμό, αφού, όπως ξέρουμε, ένας από τους βασικούς παράγοντες του τουρισμού στην Ελλάδα είναι ο φυσικός μας πλούτος.

Σύμφωνα με τις συμβάσεις, το μοναδικό άμεσο έσοδο για τις τοπικές κοινωνίες είναι το 5% επί του φορολογητέου εισοδήματος (και όχι επί του τζίρου) των εταιρειών προς την Περιφέρεια. Υπολογίζεται ότι το οικόπεδο του Πατραϊκού θα συνεισέφερε στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας περίπου 3 εκατ. ευρώ, περίπου δηλαδή όσο ένα έργο αστικής ανάπλασης. Το κόστος που θα επωμιστεί η χώρα μας από τις εξορύξεις υδρογονανθράκων είναι πολύ μεγαλύτερο και πιο σοβαρό από τα αβέβαια οφέλη που η διεθνής εμπειρία έχει ήδη διαψεύσει.

Η περίπτωση της Ζακύνθου και οι χελώνες Caretta Caretta

Η Ζάκυνθος, η Ιθάκη και η Κεφαλονιά δεν επιλέχθηκαν τυχαία για το ταξίδι του “Blue Panda”, καθώς τα νησιά του Ιονίου είναι περικυκλωμένα από έξι οικόπεδα συνολικής έκτασης σχεδόν 17.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, που έχουν παραχωρηθεί από την κυβέρνηση σε πετρελαϊκές εταιρείες, προκειμένου οι τελευταίες να διενεργήσουν εργασίες έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων και να αποκτήσουν έλεγχο στην περιοχή για τα επόμενα τουλάχιστον 25 χρόνια. Συνολικά 43 περιοχές στο Ιόνιο, που έχουν θεσπιστεί επίσημα ως «προστατευόμενες περιοχές» γειτνιάζουν με αυτά τα οικόπεδα. Μερικά παραδείγματα είναι το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου, οι Στροφάδες Νήσους, το Στενό Κεφαλονιάς Ιθάκης και η θαλάσσια ζώνη από το Αργοστόλι έως τον όρμο της Μούντας.

Η τεράστια οικολογική σημασία της ευρύτερης περιοχής του Ιονίου αναδεικνύεται, μεταξύ άλλων, και από την έντονη παρουσία της θαλάσσιας χελώνας Caretta Caretta, που αποτελεί ένα από τα πιο εμβληματικά, αλλά και ευάλωτα είδη της Μεσογείου με ιδιαίτερη παρουσία στη Ζάκυνθο. Για παράδειγμα, στον Κόλπο του Λαγανά καταγράφεται ένα μεγάλο ποσοστό παραλιών ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta σε εθνικό επίπεδο. Ωστόσο, η περιοχή βρίσκεται σε απόσταση μόλις λίγων χιλιομέτρων από τα οικόπεδα που έχουν παραχωρηθεί για έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων.

Για την περίπτωση της Ζακύνθου και, συγκεκριμένα, για το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο του νησιού, αλλά και για τις απειλές των εξορύξεων υδρογονανθράκων προς το προστατευόμενο είδος της θαλάσσιας χελώνας Caretta Caretta μας μίλησε η Χαρίκλεια Μινώτου, υπεύθυνη του προγράμματος Ζακύνθου της WWF για τα Σεκάνια και το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο, αλλά και εκπρόσωπος του WWF στο διοικητικό συμβούλιο του νησιού.

«Κύριος σκοπός του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου είναι να προστατεύσει τη χελώνα και διάφορα οικοσυστήματα και οικοτόπους που είναι σημαντικοί. Η περιοχή των Σεκανίων είναι ένας παράδεισος για τις χελώνες. Πρόκειται για μία παραλία 550 μέτρων., ένα εκπληκτικό μέρος με άμμο, όπου δεν επιτρέπεται η ανθρώπινη παρουσία, παρά μόνο η επιστημονική έρευνα. Τα Σεκάνια φιλοξενούν τις φωλιές από τις χελώνες. Ο ρόλος μας είναι πολλαπλός στο νησί, είμαστε πρεσβευτές της παραλίας, προσπαθούμε να ενημερώσουμε και να ευαισθητοποιήσουμε, κάνουμε προγράμματα με φοιτητές του Πανεπιστημίου στη Ζάκυνθο, οι οποίοι πραγματοποιούν έρευνες και εργασίες. Είναι ένα Πάρκο που είναι δύσκολο εκ των πραγμάτων να επιτευχθούν οι στόχοι, καθώς έχει έντονη τουριστική δραστηριότητα το νησί. Στο πλαίσιο της λειτουργίας του προγράμματος της Ζακύνθου και των Σεκανίων, κάθε χρόνο διοργανώνουμε με εθελοντές καθαρισμό της παραλίας, ώστε οι χελώνες να έρθουν και να τη βρουν καθαρή, ωστόσο, είναι εντυπωσιακό πως σε μια παραλία στην οποία δεν επιτρέπεται η ανθρώπινη παρουσία, βρίσκουμε κάθε χρόνο τόσα σκουπίδια.»

Η κ. Μινώτου μας ενημέρωσε πως υπάρχει πλέον φύλαξη στον πυρήνα του θαλάσσιου πάρκου, ώστε να εξασφαλίζεται η προστασία του. Όπως μας είπε χαρακτηριστικά: «Προσπαθώντας να υποστηρίξουμε και να εξασφαλίσουμε για τις χελώνες το καλύτερο μέλλον και για την παραλία αυτή, κάνουμε τα προγράμματα φύλαξης που ακόμη και στην χρηματοδότησή τους είναι δύσκολα και σε αυτό έχει συμβάλει σημαντικά το Διεθνές Δίκτυο WWF.»

Το προστατευόμενο είδος της θαλάσσιας χελώνας Caretta Caretta έρχεται αντιμέτωπο με πολλές και διαφορετικές απειλές. Πρόκειται τόσο για φυσικές απειλές, όπως οι επιθέσεις από θηρευτές, όπως οι γλάροι, όσο και για ανθρωπογενείς απειλές, όπως η υποβάθμιση των παραλιών από την τουριστική ανάπτυξη, τις παράκτιες υποδομές, τις αλλαγές χρήσης γης, τη φωτορύπανση και τη ρύπανση των παραλιών και της θάλασσας από τα πλαστικά. Σε όλα αυτά, έρχεται να προστεθούν και οι εργασίες εξόρυξης υδρογονανθράκων, που μπορούν να διαταράξουν σημαντικά τον κύκλο ζωής της και να οδηγήσουν σε δυσάρεστα αποτελέσματα.

Όπως μας είπε η κ. Μινώτου:

«Το είδος έχει πάρα πολλές απειλές γι’ αυτό και ζει μόνο 1 στα 1.000 χελωνάκια. Ένας από τους σημαντικότερους θηρευτές είναι οι γλάροι. Στην περιοχή του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου έχουμε έναν παράνομο ΧΥΤΑ, που σημαίνει ότι δεν έχουμε σκεπασμένα σκουπίδια, επομένως έχουμε πάρα πολλούς θαλάσσιους γλάρους. Ένας, επίσης, λόγος είναι τα ταχύπλοα, με αποτέλεσμα κάθε χρόνο να έχουμε πολλούς τραυματισμούς χελωνών από σκάφη, ειδικά στον κόλπο του Λαγανά. Μεγάλο ρόλο διαδραματίζει, ακόμη, η υποβάθμιση των παραλιών, καθώς οι χελώνες μπορεί να βγουν στην στεριά, αλλά να μην καταφέρουν να γεννήσουν, αν αλλάξουν οι χρήσεις γης ή οι παραλίες δεν είναι κατάλληλες για ωοτοκία. Ένα εντυπωσιακό στοιχείο για τη χελώνα είναι πως γυρίζει να γεννήσει στην ίδια παραλία που γεννήθηκε. Επομένως, αν κάτι είναι διαφορετικό ενδέχεται η χελώνα να φύγει».

Τέλος, η αναπόφευκτη απειλή με τις τραγικές συνέπειες, στην οποία αναφέρθηκε η κ. Μινώτου, ήταν οι σεισμικές έρευνες και οι εργασίες εξόρυξης υδρογονανθράκων: «Σε μία έρευνα που έγινε πρόσφατα στο Ισραήλ , υπάρχουν ενδείξεις ότι από σεισμικές έρευνες υπήρχαν προβλήματα με εκβρασμούς και νεκρές χελώνες. Αυτό συμβαίνει διεθνώς. Οποιαδήποτε πετρελαιοκηλίδα εμφανιστεί, είναι σίγουρο ότι δεν θα είναι κάτι που η χελώνα θα μπορεί να διαχειριστεί.» Τόσο οι σεισμικές έρευνες συγκεκριμένα, όσο και η διαδικασία της εξόρυξης υδρογονανθράκων εν γένει, μπορούν να οδηγήσουν σε μόνιμη ή προσωρινή απώλεια ακοής, διαταραχές στη συμπεριφορά, ψυχολογικό στρες, αποπροσανατολισμό, αυξημένο κίνδυνο πρόκλησης θανατηφόρων τραυμάτων και ρύπανση των παραλιών ωοτοκίας.

Αυτοί είναι μόνο ορισμένοι από τους κινδύνους που θα πλήξουν το είδος της θαλάσσιας χελώνας Caretta Caretta από την πρώτη κιόλας στιγμή έναρξης των εργασιών αυτών και αυτό είναι κάτι που σίγουρα δεν επιθυμεί, όχι μόνο η τοπική κοινωνία της Ζακύνθου, αλλά και όλοι μας. Ο σεβασμός προς κάθε έμβιο ον, αλλά προς το περιβάλλον που τόσο απλόχερα μας χαρίστηκε, θα έπρεπε να είναι αυτονόητος και όχι κάτι διαπραγματεύσιμο. Το φυσικό περιβάλλον με ό,τι αυτό περιλαμβάνει αποτελεί το σπίτι μας και δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως σ’ αυτό τον πλανήτη δεν είμαστε παρά φιλοξενούμενοι. Αν δεν θέλει κανείς να σκεφτεί τον εαυτό του ή όλα όσα τον περιβάλλουν, θα πρέπει, τουλάχιστον, να αναλογιστεί τα παιδιά του στο μέλλον και τις νέες γενιές , που αξίζουν να ζήσουν.

Δείτε παρακάτω τον πίνακα των ειδών της θαλάσσιας ζωής και των απειλών: