Γ. Υφαντόπουλος: Οι ανισότητες στην πρόσβαση των υπηρεσιών υγείας παραμένουν αγεφύρωτες

Η Έκθεση της Επιτροπής Πισσαρίδη αποτελεί μια εμπεριστατωμένη προσπάθεια για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και την αναδόμηση του Κοινωνικού Κράτους. Έχει επισημανθεί και από προηγούμενες μελέτες του ΚΕΠΕ του ΙΟΒΕ και των άλλων ερευνητικών φορέων και Πανεπιστημίων της Χώρας μας η αδήριτη ανάγκη μιας διοικητικής αφύπνισης και απεξάρτησης της δημόσια διοίκησης από το γραφειοκρατικό και πελατειακό μοντέλο. Επίσης ρηξικέλευθες, καινοτόμες προσπάθειες για το ασφαλιστικό έχουν γίνει στο παρελθόν και από τον καθηγητή Τάσο Γιαννίτση αλλά δεν έφθασαν ποτέ στο Κοινοβούλιο για συζήτηση.

Στον τομέα της Υγείας, το Σχέδιο του Σπύρου Δοξιάδη «Μέτρα Προστασίας της Υγείας», το 1980, επεσήμανε την ανάγκη μιας επιτελικής στρατηγικής για την υγεία βασισμένη στον επιστημονικό προγραμματισμό. Πρότεινε την αποτύπωση των υγειονομικών αναγκών, την διοικητική και περιφερειακή αποκέντρωση της Χώρας μας, την ανάπτυξη της Πρωτοβάθμιάς Υγείας και κυρίως την διασφάλιση της διαφάνειας και της αποδοτικότητας του συστήματος. Το Νομοσχέδιο Δοξιάδη έφθασε μόνο μέχρι την Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή της Βουλής και επέστρεψε πίσω στο Υπουργείο Υγείας με την προσβλητική πρόφαση των «γλωσσικών αναμορφώσεων» , γιατί είχε γραφτεί στη «Δημοτική γλώσσα»

Σαράντα χρόνια αργότερα, ακριβώς οι ίδιες προτεραιότητες παραμένουν ανησυχητικά επίκαιρες με την ίδια απορία γιατί δεν εφαρμόστηκαν όλες αυτές οι καινοτόμες ιδέες, και ποιες ελπίδες έχουμε να υλοποιηθούν σήμερα. Είναι ενδιαφέρουσα η αναφορά στην Έκθεση Πισσαρίδη για τις δαπάνες υγείας που υποστηρίζει: « Στην πλευρά της δαπάνης, δημόσιας και ιδιωτικής είναι κρίσιμο να υπάρχει αποτελεσματική στόχευση». Δεν είναι βέβαια μόνο η αποτελεσματικότητα αλλά κυρίως η αποδοτικότητα των δαπανών υγείας.

Αναλύοντας περαιτέρω την διάσταση αυτή θα πρέπει να αναφέρουμε ότι έρευνες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών που εξέτασαν την εξέλιξη των δημοσίων δαπανών υγείας στη Χώρα μας σε σχέση με τις άλλες χώρες της Ευρώπης διαπίστωσαν δυο ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις:

1) Η Ελλάδα αντί να συγκλίνει προς τον μέσο όρο των άλλων ευρωπαϊκών χωρών παρουσιάζει ανησυχητικές τάσεις αποκλίσεων (αρνητικός συντελεστής συσχέτισης). Πολλοί άλλοι κοινωνικοί και υγειονομικοί δείκτες πιστοποιούν την απογοητευτικά αποκλίνουσα τάση της χώρας μας σε σχέση με τον μέσο όρο της Ευρώπης.

2)Ενώ η δημόσια δαπάνη θα πρέπει να διασφαλίζει την αρχή της αποδοτικότητας, που σημαίνει ότι τα χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου πρέπει να αξιοποιούνται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. (value for money), δυστυχώς παρουσιάζεται ένα μεγάλο έλλειμα αποδοτικότητας στα δημόσια νοσοκομεία μας που φθάνει και το 30%. Αυτό σημαίνει ότι σε κάθε 1000 ευρώ που διατίθενται από τον δημόσιο προϋπολογισμό για τα νοσοκομεία μας ένα σημαντικό ποσό που ανέρχεται στα 300 ευρώ δεν επιτυγχάνει τον στόχο του.

Επιπλέον στη Χώρα μας οι ανισότητες στην πρόσβαση των υπηρεσιών υγείας παραμένουν αγεφύρωτες με ένα δεκαπενταπλάσιο ποσοστό των φτωχότερων ομάδων σε σχέση με τους πλούσιους να δηλώνουν ανικανοποίητες υγειονομικές ανάγκες. Τέλος η προκλητική μείωση των δημοσίων δαπανών έριξε ένα επώδυνο οικονομικό βάρος στα νοικοκυριά με αποτέλεσμα οι φτωχοί να γίνονται φτωχότεροι και οι πλούσιοι πλουσιότεροι. Κάνοντας αναφορά στα λόγια του καθηγητή Sir Michael Marmot οι ανισότητες αυτές δεν είναι απλά οικονομικές αλλά αποτελούν μια ηθική και κοινωνική αδικία