Mansplaining: “Άνδρες μου εξηγούν πράγματα σαν να ‘μαι χαζή”- Πώς γεννήθηκε ο όρος

Στις πρώτες τάσεις του ελληνικού διαδικτύου βρίσκεται από χθες ο όρος “mansplaining” που χρησιμοποίησε η πρόεδρος του Κινήματος Αλλαγής, Φώφη Γεννηματά, κατά τη δευτερολογία της στη συζήτηση στη Βουλή, απευθυνόμενη στον πρωθυπουργό, ο οποίος, όπως η ίδια υποστηρίζει, προσπάθησε να υποτιμήσει τα όσα έλεγε.

“Ο κύριος Μητσοτάκης ενοχλείται πάρα πολύ από την τεκμηριωμένη κριτική. Γι’ αυτό αποφάσισε να αποχωρήσει και να μην ακούσει την δευτερολογία. Υπέπεσε σε ένα πραγματικό ατόπημα στη δευτερολογία του εναντίον μου. Προσπαθώντας να υποτιμήσει τα όσα έλεγα. Προσπαθώντας να πει, ότι δεν καταλαβαίνω και ότι ως άνδρας οφείλει να εξηγήσει στη γυναίκα αυτά που δεν καταλαβαίνει. Είναι προφανές, ότι κάθε φορά που στριμώχνεται χάνει την αστική του ευγένεια. Αυτό που έκανε ο κ. Μητσοτάκης λέγεται mansplaining και θα πρέπει να το κατανοήσει και με την πρώτη ευκαιρία να ζητήσει συγγνώμη. Διότι γνωρίζω πολύ καλά και πώς λειτουργούν τα αεροπλάνα και πώς γίνεται ο καθαρισμός των δασών. Έχω προσωπική εμπειρία από την αυτοδιοίκηση επί σειρά ετών στην πολιτική προστασία και με σημαντικά αποτελέσματα για την πορεία των πραγμάτων στην Αττική”, είπε χαρακτηριστικά χθες η Φώφη Γεννηματά και κάπως εισήγαγε για πρώτη φορά τον όρο στην ελληνική βουλή.

Πάμε να δούμε την έννοια, την προέλευση και την ιστορία αυτού του όρου που μπορεί να έχει καθιερωθεί σχετικά πρόσφατα, η ιδέα του ωστόσο ζει και βασιλεύει εδώ και πολλές δεκαετίες.

Τα “γενέθλια” του “Mansplaining”

Ο συγκεκριμένος όρος που έχει υποτιμητική σημασία προς τις γυναίκες, αποτελείται από τις λέξεις man= άνδρας+ explaining= εξήγηση, η πράξη δηλαδή του να εξηγείς κάτι σε κάποιον και συνήθως ένας άνδρας σε μία γυναίκα, με τρόπο περιφρονητικό, κηδεμονικό, πατροναριστικό.

Τα “γενέθλια” της ιδέας του όρου χρονολογούνται στο 2008, όταν η Rebecca Solnit έγραψε ένα δοκίμιο με τίτλο “Άνδρες μου εξηγούν πράγματα (Men explain things to Me) “, το οποίο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα tomdispatch. Η συγγραφέας δεν χρησιμοποίησε τη λέξη “mansplain”, ωστόσο την περιγράφει με τον καλύτερο τρόπο, μιλώντας για ένα περιστατικό κατά το οποίο ένας άντρας της εξηγούσε τη σημασία ενός κειμένου, συγγραφέας του οποίου ήταν η ίδια (!).

“Ακόμα δεν έχω καταλήξει γιατί εγώ και μια φίλη αποφασίσαμε να πάμε σε ένα πάρτυ που αποτελούνταν κυρίως από άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Όλοι οι καλεσμένοι, πέρα από μεγαλύτεροι, ήταν και αρκετά ανιαροί με έναν σιχαμερό τρόπο. Το σπίτι ήταν καταπληκτικό, ένα πολυτελές ψηλοτάβανο γεμάτο μοντέρνα έπιπλα. Ετοιμαζόμασταν να την κάνουμε, όταν ο οικοδεσπότης μας παρακάλεσε να μείνουμε λίγο ακόμα, καθώς ήθελε να μας μιλήσει. Ήταν ένας επιβλητικός άνδρας με πολλά χρήματα”, διηγείται μέσα στο κείμενο.

“Καταλήξαμε να περιμένουμε μέχρι να αποχωρήσουν οι υπόλοιπο καλεσμένοι και στη συνέχεια μας κάλεσε να καθίσουμε μαζί του και ξεκίνησε την κουβέντα για τα βιβλία. Με ρώτησε εάν έχω γράψει κάποιο. Του απάντησα καταφατικά και στη συνέχεια αυτός, με ύφος σαν να απευθύνεται στο επτάχρονο ανίψι του, με ρώτησε τι πραγματεύονταν. Η αλήθεια είναι πως είχα γράψει για διάφορα θέματα, ωστόσο αποφάσισα να μιλήσω για το πιο πρόσφατο βιβλίο μου, που είχε ως θέμα τον αφανισμό του χρόνου και την εκβιομηχάνιση της καθημερινής ζωής. Μόλις αναφέρθηκα στον Μάιμπριτζ κατευθείαν με διέκοψε, μιλώντας μου για ένα σπουδαίο βιβλίο με το ίδιο θέμα που είχε κυκλοφορήσει το ίδιο έτος. Με υπομονή τον άκουγα δίχως να τον διακόπτω. Μου μιλούσε ασταμάτητα γι’ αυτό το πολύ σημαντικό βιβλίο, με αυτό το αυτάρεσκο βλέμμα που γνωρίζω καλά, έχοντας τα μάτια στραμμένα προς κάπου αλλού, στον ορίζοντα της δικής του εξουσίας. Κάποια στιγμή η φίλη που ήταν μαζί μου, τον διέκοψε για να του πει ότι το βιβλίο που περιέγραφε ήταν το δικό μου. Ο ίδιος έμεινε έκπληκτος για μια στιγμή και γρήγορα επανέκτησε την ψυχραιμία του”, γράφει μεταξύ άλλων η Rebecca Solnit.

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα The Atlantic, ο όρος πρωτοεμφανίστηκε στο διαδίκτυο περίπου ένα μήνα μετά τη δημοσίευση του κειμένου. Δεν είναι τυχαίο που σιγά σιγά έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής, αρχικά σε φεμινιστικές ιστοσελίδες και στη συνέχεια εξαπλώθηκε σε όλο το ίντερνετ.

Η ιδέα δεν είχε πολιτικό background. Τέτοιες συμπεριφορές συναντάμε παντού: στα πανεπιστήμια, στο χώρο εργασίας, σε οικογενειακές σχέσεις, στους δρόμους. Η δοκιμιογράφος αποδίδει το φαινόμενο σε ένα συνδυασμό “υπέρμετρης αυτοπεποίθησης και αμάθειας”.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις