ΣτΕ: Aντισυνταγματική η αποκλειστική ανάθεση στον ΟΑΣΘ του συγκοινωνιακού έργου της Θεσσαλονίκης

Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας με 4 αποφάσεις της έκρινε ότι αντισυνταγματικά είχε δοθεί στον «Οργανισμό Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης» (ΟΑΣΘ) το αποκλειστικό προνόμιο της εκτέλεσης του αστικού συγκοινωνιακού έργου της κοινής ωφέλειας στη συμπρωτεύουσα, αλλά και σωστά ο νομοθέτης μετέβαλε τις αντιλήψεις του «προς το καλλίτερο για το συμφέρον του κοινωνικού συνόλου» και ανέθεσε την εκτέλεση του συγκοινωνιακού έργου της Θεσσαλονίκης σε κρατικό Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου που είναι οι Αστικές Συγκοινωνίες Θεσσαλονίκης (ΑΣΥΘ).

Στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο είχαν προσφύγει 399 πρώην μέτοχοι του ΟΑΣΘ, μεταξύ αυτών, ο πρώην πρόεδρος του ΟΑΣΘ, Χρήστος Στεφανίδης και άτομα του παλαιού Διοικητικού Συμβουλίου, κ.λπ. ζητώντας να ακυρωθεί ως αντισυνταγματική, αντίθετη στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και ως παράνομες τόσο οι σχετικές υπουργικές αποφάσεις (με τις οποίες αφαιρέθηκε το αποκλειστικό προνόμιο της εκτέλεσης του αστικού συγκοινωνιακού έργου από τον ΟΑΣΘ, διαλύθηκε και εξαγοράστηκε, κ.λπ.), όσο και ο νόμος 4482/2017 αναφορικά με «το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο για τις αστικές συγκοινωνίες στην περιφερειακή ενότητα της Θεσσαλονίκης».

Η Ολομέλεια του ΣτΕ με πρόεδρο το Νικόλαο Σακελλαρίου και εισηγητές τους συμβούλους Επικρατείας Μιχάλη Πικραμένο και Ηλία Μάζο, δημοσίευσαν τις υπ΄ αριθμ. 870-873/2018 αποφάσεις, με τις οποίες απέρριψαν όλες τις αιτήσεις ακυρώσεως των τέως μετόχων και ως προς ένα σκέλος των διοικητικών αποφάσεων έκριναν ότι είναι αρμόδια τα πολιτικά δικαστήρια να επιληφθούν. Η Ολομέλεια του ΣτΕ αναφέρει ότι η εκτέλεση του συγκοινωνιακού έργου κοινής ωφελείας της Θεσσαλονίκης είχε παραχωρηθεί ως αποκλειστικό προνόμιο στον ΟΑΣΘ.

Όμως, η ανάθεση αυτής της δραστηριότητας στον ΟΑΣΘ «δεν ήταν αποτέλεσμα της συνταγματικά κατοχυρωμένης, ως ατομικού δικαιώματος, οικονομικής ελευθερίας και ιδιωτικής οικονομικής ελευθερίας από επιχειρήσεις που μπορούσαν να ιδρυθούν ελεύθερα με οποιαδήποτε νομική μορφή προς ενάσκηση του έργου αυτού ως επιχειρηματική δραστηριότητα» και συνεχίζουν: «Ακολούθως, μεταβλήθηκαν οι αντιλήψεις του νομοθέτη ως προς το καλύτερο για το συμφέρον του κοινωνικού συνόλου, για τον τρόπο εκτέλεσης του συγκοινωνιακού έργου στη Θεσσαλονίκη, το οποίο ήταν αντικείμενο δημόσιας υπηρεσίας». Στη συνέχεια με τον νόμο 4482/2017, αφαιρέθηκε το παραχωρηθέν, δημόσιας φύσεως, προνόμιο της αποκλειστικής εκτέλεσης του έργου αυτού από τον ΟΑΣΘ και της εξαγοράς του τελευταίου από το Δημόσιο, ταυτοχρόνως δε, με διατάξεις του ίδιου νόμου ανατέθηκε το συγκοινωνιακό έργο σε κρατικό ΝΠΙΔ, τον ΑΣΥΘ».

Ακόμη, η Ολομέλεια του ΣτΕ αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση του νόμου 4482/2017, που μεταξύ των άλλων σημειώνει ότι «αδυνατεί ο ΟΑΣΘ να παράσχει προσηκόντως το μεταφορικό έργο που του ανατέθηκε, λόγω φαινομένων κακής διαχείρισης και άρνησης της διοίκησης και των μετόχων να εφαρμόσουν το κοινοτικό και εθνικό πλαίσιο προμηθειών».

Παράλληλα, Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε ότι είναι αναρμόδια να επιληφθεί του σκέλους εκείνου που αφορά τη λειτουργία της επιχείρησης (ΟΑΣΘ) κατά την εκτέλεση του μεταβατικού συγκοινωνιακού έργου, που αφορά αποκλειστικά την εσωτερική οργάνωση και λειτουργία του ΟΑΣΘ και αρμόδια είναι τα πολιτικά δικαστήρια.