Αναδρομικά συντάξεων 2013: Πώς θα γλιτώσετε φόρους και πρόστιμα

Τη διαδικασία με την οποία οι περίπου 70.000 συνταξιούχοι οι οποίοι είχαν εισπράξει αναδρομικά για τις συντάξεις τους το 2013 θα γλυτώσουν φόρους και πρόστιμα περιγράφει απόφαση του υφυπουργού οικονομικών κ. Απόστολος Βεσυρόπουλος.

Η έκδοση της απόφασης αυτής υπαγορεύτηκε από την άμεση ανάγκη διορθωτικών παρεμβάσεων, προκειμένου με βάση τα στοιχεία που θα προσκομίσουν οι συνταξιούχοι στις αρμόδιες Δ.Ο.Υ., να διασφαλιστεί η φορολόγηση των ποσών των αναδρομικών που εισέπραξαν, στα έτη στα οποία πράγματι ανάγονται και όχι συνολικά στο έτος στο οποίο εισπράχθηκαν. Σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στην απόφαση, η προθεσμία υποβολής των αιτήσεων από τους ενδιαφερόμενους λήγει στις 31 Ιουλίου. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι πολύ πιθανό να δοθεί παράταση μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου.

Η διαδικασία την οποία πρέπει να ακολουθήσουν και τα σημεία που πρέπει να προσέξουν ιδιαίτερα οι ενδιαφερόμενοι μισθωτοί και συνταξιούχοι έχουν, αναλυτικά, ως εξής:

Ακύρωση ή τροποποίηση πράξεων προσδιορισμού φόρου εισοδήματος (εκκαθαριστικών) ή και πράξεων επιβολής προστίμων

Πράξεις προσδιορισμού φόρου εισοδήματος ή και επιβολής προστίμου εκδοθείσες εντός του 2019 με βάση στοιχεία που είχε στη διάθεσή της η Φορολογική Διοίκηση, οι οποίες αφορούν αναδρομικά ποσά μισθών και συντάξεων, τα οποία εισπράχθηκαν από τους δικαιούχους το έτος 2013 («προσβαλλόμενες πράξεις»), δύνανται να ακυρωθούν ή να τροποποιηθούν κατόπιν αίτησης του φορολογούμενου, εφόσον διαπιστώνεται πρόδηλη έλλειψη φορολογικής υποχρέωσης ή αριθμητικό ή υπολογιστικό λάθος.

Αρμόδιο όργανο για την ακύρωση ή τροποποίηση

Αρμόδιο όργανο για την ακύρωση ή τροποποίηση, κατά περίπτωση, είναι ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη. Σε περιπτώσεις κατάργησης ή αναστολής λειτουργίας, κατά περίπτωση, της Δ.Ο.Υ. που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη, αρμόδιος για την ακύρωση ή τροποποίηση είναι ο Προϊστάμενος της υπηρεσίας υποδοχής.

Υποβολή αίτησης ακύρωσης ή τροποποίησης, καθώς και των σχετικών εγγράφων και δηλώσεων

1. Ο κάθε ενδιαφερόμενος φορολογούμενος πρέπει να υποβάλει την αίτησή του στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., έως τις 31 Ιουλίου 2020 ή σε όποια άλλη προθεσμία τυχόν προβλεφθεί. Σε περίπτωση κατάργησης ή αναστολής λειτουργίας, κατά περίπτωση, της Δ.Ο.Υ. που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη, η αίτηση υποβάλλεται στην υπηρεσία υποδοχής. Σε περίπτωση υποβολής αίτησης σε αναρμόδια υπηρεσία της Φορολογικής Διοίκησης, αυτή θα διαβιβάζεται άμεσα στην αρμόδια, είτε ταχυδρομικά είτε ηλεκτρονικά, ανάλογα με τον τρόπο υποβολής της, με ενημέρωση του αιτούντος.

2. Η αίτηση και τα συνυποβαλλόμενα έγγραφα πρέπει να υποβληθούν στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. με τις εξής εναλλακτικές μεθόδους:

α) με ψηφιακή απεικόνιση (scan), μέσω μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail) στον Προϊστάμενο της αρμόδιας Δ.Ο.Υ.

β) ταχυδρομικά (με φυσικό φάκελο) είτε με συστημένη επιστολή ή με υπηρεσία ταχυμεταφοράς.

γ) αυτοπροσώπως, στο γραφείο πρωτοκόλλου της Δ.Ο.Υ.

Ημερομηνία υποβολής της αίτησης θεωρείται η ημερομηνία που προκύπτει από τη σφραγίδα του Ταχυδρομείου ή της υπηρεσίας ταχυμεταφοράς ή η ημερομηνία αποστολής του μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, αντίστοιχα. Το αποδεικτικό του ταχυδρομείου ή της υπηρεσίας ταχυμεταφοράς ή το αυτοματοποιημένο μήνυμα που αποστέλλεται ως απάντηση στο ηλεκτρονικό μήνυμα του φορολογουμένου, αποτελεί γι’ αυτόν αποδεικτικό υποβολής της αίτησης και επέχει θέση απόδειξης παραλαβής εκ μέρους του αποδέκτη.

3. Η αίτηση του φορολογουμένου πρέπει να αναφέρει τους λόγους ακύρωσης ή τροποποίησης και να συνοδεύεται από τα κατάλληλα δικαιολογητικά έγγραφα ή στοιχεία, από τα οποία να προκύπτει είτε η έλλειψη φορολογικής υποχρέωσης ή το αριθμητικό ή λογιστικό λάθος. Η αίτηση συνοδεύεται από βεβαίωση αποδοχών/συντάξεων από τον αρμόδιο φορέα, στην οποία θα υπάρχει διακριτή αναγραφή των ετών που τα αναδρομικά ανάγονται, εφόσον αυτή είναι διαθέσιμη από τον αρμόδιο φορέα. Σε περίπτωση αδυναμίας προσκόμισης βεβαίωσης του φορέα στην οποία αναφέρονται διακεκριμένα τα έτη στα οποία ανάγονται τα εισοδήματα, γίνεται δεκτό κάθε πρόσφορο μέσο με το οποίο αποδεικνύεται η κατανομή στα έτη που ανάγονται τα αναδρομικά, όπως πχ. η μηνιαία εκκαθάριση σύνταξης. Αν δεν είναι ούτε αυτό εφικτό, η κατανομή των εισοδημάτων γίνεται στα τρία (3) προηγούμενα της είσπραξης των αναδρομικών εισοδημάτων έτη, δηλαδή στα οικονομικά έτη 2011, 2012 και 2013, εφόσον γίνεται αντίστοιχα και η υποβολή των τροποποιητικών δηλώσεων από τους φορολογούμενους.

Σε κάθε περίπτωση, η αίτηση πρέπει να συνοδεύεται, επίσης, από αντίγραφο της προσβαλλόμενης πράξης και πρέπει να αναφέρονται σε αυτήν τα στοιχεία επικοινωνίας του φορολογούμενου (ταχυδρομική διεύθυνση, τηλέφωνο επικοινωνίας και διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου).

4. Στις περιπτώσεις που ο φορολογούμενος ζητά την ακύρωση της πράξης προσδιορισμού φόρου που εκδόθηκε το 2019 για αναδρομικά ποσά αποδοχών-συντάξεων για τον λόγο ότι είχε αποδεδειγμένα υποβάλει σε προγενέστερο χρόνο αρχικές ή τροποποιητικές (συμπληρωματικές) δηλώσεις με τα εισοδήματα αυτά, ανεξάρτητα από το αν αυτές είχαν εκκαθαριστεί ή όχι, πρέπει να υποβάλει μαζί με την αίτηση και αντίγραφα των δηλώσεων που υποβλήθηκαν.

5. Στις περιπτώσεις που ο φορολογούμενος ζητά την ακύρωση της πράξης προσδιορισμού φόρου που εκδόθηκε το 2019 για αναδρομικά εισοδήματα για τα οποία δεν είχε υποβάλει σε προγενέστερο χρόνο αρχικές ή τροποποιητικές (συμπληρωματικές) δηλώσεις, μαζί με την αίτηση του παρόντος υποβάλει (εκπρόθεσμες) τροποποιητικές δηλώσεις των αναδρομικών ποσών στα έτη που ανάγονται αυτά. Στις περιπτώσεις αυτές το εκπρόθεσμο υπολογίζεται από 01-01-2015 έως τις 31-12-2019.

Αποδοχή της αίτησης ακύρωσης ή τροποποίησης

1. Σε περίπτωση κατά την οποία από τα στοιχεία και δικαιολογητικά που προσκομίζει και επικαλείται ο φορολογούμενος προκύπτει διαφορετική φορολογική υποχρέωση από αυτήν που προσδιορίστηκε με την προσβαλλόμενη πράξη, ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ κάνει αποδεκτή, εν όλω ή εν μέρει, κατά περίπτωση, την αίτηση ακύρωσης ή τροποποίησης και προβαίνει στις ακόλουθες ενέργειες:
α. Στις περιπτώσεις που ο φορολογούμενος ζητά την ακύρωση της πράξης προσδιορισμού φόρου που εκδόθηκε το 2019 για αναδρομικά ποσά αποδοχών-συντάξεων για τον λόγο ότι είχε αποδεδειγμένα υποβάλει σε προγενέστερο χρόνο αρχικές ή τροποποιητικές (συμπληρωματικές) δηλώσεις με τα εισοδήματα αυτά, ανεξάρτητα από το αν αυτές είχαν εκκαθαριστεί ή όχι, οι πράξεις διοικητικού προσδιορισμού φόρου που εκδόθηκαν ακυρώνονται με πράξη του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ., μέχρι τις 30-09-2020 ή σε όποια άλλη προθεσμία τυχόν προβλεφθεί και διαγράφονται τα τυχόν ποσά που έχουν βεβαιωθεί βάσει αυτών.

Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση που οι υποβληθείσες δηλώσεις δεν έχουν εκκαθαριστεί, απαιτείται πριν την ακύρωση της προσβαλλόμενης να διενεργηθεί η εκκαθάριση αυτών.

β. Στις περιπτώσεις που οι φορολογούμενοι ζητούν την ακύρωση της πράξης προσδιορισμού φόρου που εκδόθηκε το 2019 για αναδρομικά εισοδήματα για τα οποία δεν είχαν υποβάλει σε προγενέστερο χρόνο αρχικές ή τροποποιητικές (συμπληρωματικές) δηλώσεις, η Δ.Ο.Υ. διενεργεί εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων που υποβάλλονται σύμφωνα με την παρ. 4β του άρθρου 3 της παρούσας μέχρι 30-9-2020 ή σε όποια άλλη προθεσμία τυχόν προβλεφθεί, προκειμένου να μην φορολογηθούν τα αναδρομικά όλα μαζί κατά το έτος που εισπράχθηκαν αλλά τμηματικά κατά το έτος που ανάγονται.

γ. Κατά την εκκαθάριση των εν λόγω δηλώσεων και τον προσδιορισμό του φόρου, εκπίπτουν οι φόροι που παρακρατήθηκαν κατά την καταβολή των αναδρομικών ποσών.

δ. Σε περίπτωση αδυναμίας προσκόμισης βεβαίωσης του φορέα στην οποία αναφέρονται διακεκριμένα τα έτη στα οποία ανάγονται τα εισοδήματα, γίνεται δεκτό κάθε πρόσφορο μέσο με το οποίο αποδεικνύεται η κατανομή στα έτη που ανάγονται τα αναδρομικά, όπως πχ. η μηνιαία εκκαθάριση σύνταξης. Αν δεν είναι ούτε αυτό εφικτό, η κατανομή των εισοδημάτων γίνεται στα τρία (3) προηγούμενα της είσπραξης των αναδρομικών εισοδημάτων έτη, δηλαδή στα οικονομικά έτη 2011, 2012 και 2013, εφόσον γίνεται αντίστοιχα και η υποβολή των τροποποιητικών δηλώσεων από τους φορολογούμενους.

ε. Επισημαίνεται ότι κατά την εκκαθάριση των τροποποιητικών δηλώσεων ελέγχεται ότι το άθροισμα των ποσών των εισοδημάτων που δηλώνονται σε αυτές αντιστοιχεί στο ποσό που αναγράφεται στο ηλεκτρονικό αρχείο βεβαιώσεων αποδοχών που έχει υποβληθεί από τον φορέα και είναι διαθέσιμο στη Φορολογική Διοίκηση.

στ. Κατά την εκκαθάριση των εν λόγω δηλώσεων δεν ισχύει απαλλαγή του 20% των αναδρομικών από τον φόρο εισοδήματος.

ζ. Οι πράξεις διοικητικού προσδιορισμού του φόρου που θα εκδίδονται με βάση τα ανωτέρω θα αναρτώνται στην θυρίδα του φορολογουμένου στην προσωποποιημένη πληροφόρηση στο myTAXISnet της Α.Α.Δ.Ε., είτε υπογεγραμμένες ψηφιακά είτε με ψηφιακή απεικόνιση (scan).

2. Σε περίπτωση που η αίτηση του φορολογούμενου απορριφθεί, είτε λόγω μη προσκόμισης των δικαιολογητικών είτε για οποιονδήποτε άλλο λόγο, εκδίδεται απόφαση στην οποία αναφέρονται αναλυτικά οι λόγοι απόρριψης και κοινοποιείται στον φορολογούμενο με ανάρτηση στη θυρίδα του στην προσωποποιημένη πληροφόρηση.

Κατά της πράξης απόρριψης δύναται να ασκηθεί ενδικοφανής προσφυγή στην Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών της Α.Α.Δ.Ε.

Οίκοθεν ακύρωση πράξεων επιβολής προστίμου

Εφόσον με την πράξη προσδιορισμού φόρου δεν προέκυψε ποσό φόρου προς καταβολή (μηδενικές-πιστωτικές δηλώσεις) και εκδόθηκαν μόνο πράξεις επιβολής προστίμου, αυτές δύνανται να ακυρώνονται και χωρίς αίτηση του φορολογούμενου από τον Προϊστάμενο της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. και διαγράφεται το σχετικό πρόστιμο.

Εκκρεμείς ενδικοφανείς προσφυγές

1. Σε περίπτωση που έχει ασκηθεί ενδικοφανής προσφυγή και δεν έχει συμπληρωθεί η προθεσμία εξέτασης της έως την 30-06-2020, η ασκηθείσα ενδικοφανής προσφυγή λογίζεται ως αίτηση του φορολογούμενου για την ακύρωση ή τροποποίηση και εφαρμόζεται η διαδικασία της παρούσας. Ο φορολογούμενος δεν υποχρεούται σε υποβολή νέας αίτησης και το αίτημά του εξετάζεται από την αρμόδια υπηρεσία με βάση τα οριζόμενα στην παρούσα. Η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών ενημερώνεται από τον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ., ο οποίος εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη και ο οποίος είναι αρμόδιος για την εξέταση της αίτησης.

2. Ο φορολογούμενος έχει τη δυνατότητα να υποβάλει ή αποστείλει στην αρμόδια υπηρεσία, τα απαραίτητα δικαιολογητικά, προκειμένου να υποβάλει εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις σύμφωνα με το άρθρο 4 της παρούσας.

3. Η αποδοχή των εν λόγω τροποποιητικών, η εκκαθάριση αυτών και η ακύρωση/τροποποίηση διενεργείται έως τις 30-09-2020 ή σε όποια άλλη προθεσμία τυχόν προβλεφθεί, με κοινοποίηση στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών. Σε περίπτωση που παρέλθει άπρακτη η ως άνω προθεσμία θεωρείται ότι η αίτηση του φορολογούμενου έχει απορριφθεί σιωπηρά και η αρχικώς ασκηθείσα ενδικοφανής προσφυγή και κάθε σχετικό έγγραφο διαβιβάζεται στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών.

4. Αν πραγματοποιηθεί ρητή απόρριψη του αιτήματος ακύρωσης ή τροποποίησης από τη Δ.Ο.Υ., είτε λόγω μη προσκόμισης των δικαιολογητικών είτε για οποιονδήποτε άλλο λόγο, επιτρέπεται η άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής κατά της πράξης απόρριψης. Με την ενδικοφανή προσφυγή, η οποία υποβάλλεται στην Δ.Ε.Δ., μπορούν να προβάλλονται και οι λόγοι που έχουν ήδη προβληθεί με την αρχικώς ασκηθείσα ενδικοφανή προσφυγή.

Επιστροφή φόρου

Σε περίπτωση καταβολής φόρου, η οποία καθίσταται αχρεώστητη συνέπεια της ακύρωσης/τροποποίησης της πράξης προσδιορισμού φόρου που εκδόθηκε το 2019 εφαρμόζονται οι αντίστοιχες διατάξεις του ν. 4174/2013 περί επιστροφής φόρου.