Ευρωβαρόμετρο: Κινητό, υπνηλία και επιθετική οδήγηση προκαλούν ατυχήματα

Μολονότι τα αυτοκίνητα ενισχύονται απίστευτα σε δομή αμαξώματος και πλαισιώνονται με πλειάδα συστημάτων υποστήριξης οδηγού, εντούτοις τα ατυχήματα παραμένουν σε υψηλό επίπεδο, όπως και οι αιτίες που τα προκαλούν.

Λογικά, η εξέλιξη της τεχνολογίας βοηθά προς τη μείωση των ατυχημάτων, διότι, πλέον, τα αυτοκίνητα φρενάρουν ή και σταματούν μόνα τους, εφόσον διαπιστώσουν κίνδυνο, σε κρατούν στην πορεία σου, διατηρούν σταθερή απόσταση από το προπορευόμενο όχημα, σου δίνουν λύσεις να επικοινωνείς έχοντας τα χέρια στο τιμόνι…

Κι όμως, παρόλα αυτά οι οδηγοί είναι επιρρεπείς στα λάθη, όπως επισημαίνει η έκδοση 2019 του Ευρωβαρόμετρου υπεύθυνης οδήγησης, την οποία επιμελήθηκε το ίδρυμα VINCI Autoroutes.

Η μεγάλη έρευνα, που πραγματοποιήθηκε από το ινστιτούτο IPSOS σε 12.418 άτομα από 11 ευρωπαϊκές χώρες, καταλήγει στην κατάρτιση έκθεσης για τη συμπεριφορά των Ευρωπαίων στο τιμόνι.

Οδήγηση και συνδεσιμότητα…

Οι Ευρωπαίοι οδηγοί, αν και γνωρίζουν τους κινδύνους που σχετίζονται με την απροσεξία στο τιμόνι, κινδυνεύουν όλο και περισσότερο εξαιτίας των συνδεδεμένων συσκευών. Το 97% των Ευρωπαίων οδηγών θεωρούν επικίνδυνο να στέλνουν ή/και να διαβάζουν SMS στο κινητό ή email ενώ οδηγούν, αλλά ο 1 στους 4 οδηγούς το κάνει παρόλα αυτά. Στην Ελλάδα, αντίστοιχα, το 98% θεωρεί ότι συμπεριφέρεται επικίνδυνα, ωστόσο το 31% επιδεικνύει αυτή τη συμπεριφορά.

Επίσης, σχεδόν 1 στους 2 οδηγούς (+6% σε σχέση με το 2017) μιλάει στο τηλέφωνο μέσω συστήματος Bluetooth, ενώ οδηγεί, παρόλο που αυτό επηρεάζει την προσοχή ακριβώς όσο και τα υπόλοιπα μέσα τηλεφωνικής επικοινωνίας (60% των Ελλήνων, +11 μονάδες σε 2 χρόνια), το 33% (+2%) μιλούν μέσω ασύρματων ή ενσύρματων ακουστικών ενώ οδηγούν (54% στην Ελλάδα, +5%, 16% στη Γαλλία και τη Μεγάλη Βρετανία), σχεδόν 1 στους 4 οδηγούς στέλνει ή/και διαβάζει SMS στο κινητό ή email ενώ οδηγεί (33% στην Πολωνία, 14% στην Ισπανία, 31% στην Ελλάδα +5%), ενώ το 19% ενημερώνει τους άλλους οδηγούς για κάποιο συμβάν μέσω μιας εφαρμογής smartphone ή μέσω ενός συστήματος υποβοηθούμενης οδήγησης ενώ οδηγεί (31% στην Πολωνία, 10% στην Ολλανδία, 25% στην Ελλάδα).

Η μόνη πρακτική που έχει σημειώσει πτώση τα 2 τελευταία χρόνια είναι η χρήση του τηλεφώνου κατά την οδήγηση χωρίς hands-free, που ωστόσο αφορά πάνω από το ένα τέταρτο των Ευρωπαίων (27%, -5%, το 51% των Ελλήνων οδηγών παραδέχονται ότι συμπεριφέρονται έτσι, -3%), παρόλο που η πρακτική αυτή έχει απαγορευθεί και στις 11 χώρες που συμμετείχαν στη μελέτη.

Κι ακόμη, το 43% (+4%) ρυθμίζουν το GPS του ενώ οδηγούν (44%,+9% των Ελλήνων οδηγών, 57% στην Πολωνία, 30% στην Ισπανία).

Αξίζει να σημειωθεί ότι πάνω από 1 στους 10 Ευρωπαίους οδηγούς παραδέχεται ότι υπέστησαν ή παραλίγο να υποστούν ατύχημα λόγω της χρήσης κινητού τηλεφώνου κατά την οδήγηση (περίπου 2 στους 10 Έλληνες οδηγούς, 17%). Γενικότερα, πάνω από 1 στους 2 Ευρωπαίους οδηγούς (55%,51% στην Ελλάδα) παραδέχονται ότι έχουν πιάσει τον εαυτό τους να αντιμετωπίζει προβλήματα έλλειψης προσοχής ή ευερεθιστότητας ενώ οδηγούν, λόγω έλλειψης καλής ποιότητας ύπνου.

Η συμπεριφορά στο δρόμο…

Εξάλλου, το 43% των Ευρωπαίων οδηγών πιστεύουν ότι οδηγούν καλά, ακόμη και όταν είναι κουρασμένοι (το 38% των Ελλήνων οδηγών), το 85% (+4% σε σχέση με το 2017) κοιμούνται πιο αργά ή ξυπνούν πιο νωρίς πριν από κάποια μεγάλη διαδρομή (90%, +3% των Ελλήνων οδηγών), ενώ πάνω από 1 στους 10 Ευρωπαίους οδηγούς παραδέχεται ότι υπέστησαν ή παραλίγο να υποστούν ατύχημα, λόγω νυσταγμού ή ύπνου κατά την οδήγηση (έως το 13% των Ελλήνων οδηγών).

Σημαντικά στοιχεία της έρευνας, είναι ότι το 53% (+7% σε σχέση με το 2017) των Ευρωπαίων οδηγών παραδέχονται ότι κορνάρουν άσκοπα σε οδηγούς που τους εκνευρίζουν (63%,+5 των Ελλήνων οδηγών), ότι το 56% εξυβρίζουν άλλον οδηγό (71% των Ελλήνων, 32% των Σουηδών), ότι περίπου 1 στους 5 οδηγούς (+4%) δεν διστάζουν να κατέβουν από το όχημά τους για να διαπληκτιστούν με άλλον οδηγό (22, +1% των Ελλήνων οδηγών), ότι το 36% κάνουν προσπέραση από δεξιά στον αυτοκινητόδρομο (49% των Ολλανδών, 20% των Σλοβάκων, 39% των Ελλήνων), ότι μόνο το 3% θεωρούν τον εαυτό τους επιθετικό στο τιμόνι (4% στην Ελλάδα) και ότι το 84% (+4%) των Ευρωπαίων οδηγών (και το 87% των Ελλήνων οδηγών) φοβούνται την επιθετική συμπεριφορά άλλου οδηγού.

Οδήγηση στον αυτοκινητόδρομο…

Πέραν αυτών, οι Ευρωπαίοι (54%) θεωρούν ότι η απροσεξία είναι η κύρια αιτία θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων (57% των Ελλήνων, -8% σε σχέση με το 2017), πριν ακόμη και από την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ ή ναρκωτικών ουσιών (49%, -7% 46% στην Ελλάδα) και η δεύτερη αιτία στον αυτοκινητόδρομο (40%, 31% των Ελλήνων +3%).

Επίσης, ενώ μέχρι πέρυσι η υπνηλία στο τιμόνι ήταν στη 2 θέση μεταξύ των κύριων αιτιών θανατηφόρων ατυχημάτων στον αυτοκινητόδρομο, από το 2014, φέτος βρίσκεται μόλις στην 4 θέση (20% των κλήσεων, -18% σε σχέση με το 2017, 8% των κλήσεων για τους Έλληνες, -25% σε σχέση με το 2017) ακολουθώντας την υπερβολική ταχύτητα (44%, στην Ευρώπη, 58% οι Ελληνες), την απροσεξία (40%, 31%) ή την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ ή ναρκωτικών ουσιών (24%, 24%). Σήμερα, σε όλες τις χώρες, ανεξαιρέτως, έχουν μειωθεί οι κλήσεις για αυτόν τον λόγο. Πάντως, εξαίρεση αποτελεί η Γαλλία, όπου η υπνηλία (41%) είναι η η συνηθέστερη αιτία θανατηφόρων ατυχημάτων στον αυτοκινητόδρομο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Γάλλοι είναι αυτοί που τηρούν περισσότερο τη σύσταση για στάση κάθε 2 ώρες, ενώ ο μέσος χρόνος οδήγησής τους πριν από στάση είναι 2 ώρες και 49 λεπτά, ενώ οι Πολωνοί δηλώνουν ότι οδηγούν 4 ώρες και 23 λεπτά πριν κάνουν στάση (3 ώρες και 38 λεπτά στην Ελλάδα).

Κατά τη διάρκεια της διαδρομής, το 70% αλλάζει οδηγό (80% στη Σουηδία, 60% στη Μεγάλη Βρετανία, 72% στην Ελλάδα), ενώ το 56% σταματά κατά τη διάρκεια της διαδρομής για να κοιμηθεί για λίγη ώρα (42% στην Ελλάδα).

Κώδικας οδικής κυκλοφορίας…

Πέραν των επικίνδυνων συμπεριφορών που έχουν να κάνουν με την απροσεξία, οι παραβιάσεις του κώδικα οδικής κυκλοφορίας είναι ιδιαίτερα συχνές και η βελτίωση σε αυτόν τον τομέα είναι μικρή.

Το 89% των Ευρωπαίων οδηγών, παραδέχονται ότι υπερβαίνουν τα όρια ταχύτητας, παρόλο που το θεωρούν μία από τις κύριες αιτίες θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων, κυρίως στον αυτοκινητόδρομο (92% σε Σουηδία, Πολωνία και Γαλλία, 84% στην Ισπανία, 9 στους 10 Έλληνες, μείωση σε σχέση με το 2017), το 64% παραδέχονται ότι δεν τηρούν τις αποστάσεις ασφαλείας (79% στη Σουηδία, 55% στη Μεγάλη Βρετανία, 62% στην Ελλάδα), το 55% ξεχνούν να ανάψουν φλας για να κάνουν προσπέραση ή να αλλάξουν κατεύθυνση (61% στη Γαλλία, 51% στην Πολωνία, 52%, στην Ελλάδα), το 55% οδηγούν στη μεσαία λωρίδα, ενώ η δεξιά λωρίδα του αυτοκινητόδρομου είναι ελεύθερη (76% στην Ελλάδα, 41% στη Σλοβακία), το 54% ξεχνούν να επιβραδύνουν όταν πλησιάζουν σε εργοτάξιο (69% στο Βέλγιο, 44% στη Σουηδία, 50% στην Ελλάδα), το 20% παραδέχονται ότι έχουν πιάσει τον εαυτό τους να οδηγούν έχοντας ξεχάσει να βάλουν ζώνη (45% Ελλάδα, 8% Γαλλία), το 11% κινούνται στις λωρίδες έκτακτης ανάγκης του αυτοκινητόδρομου (27% στην Ελλάδα, 3% στη Γαλλία).

Πάντα οι άλλοι βιώνουν τον κίνδυνο…

Ακόμη και αν οι Ευρωπαίοι παραδέχονται ότι τελούν πολλές επικίνδυνες πράξεις όταν οδηγούν, η γενικευμένη αυτοαξιολόγηση της οδήγησης υπερισχύει πάντα: Το 97% των Ευρωπαίων (96% των Ελλήνων) χρησιμοποιούν τουλάχιστον ένα θετικό επίθετο για να περιγράψουν τον εαυτό τους. Λένε ότι είναι πάνω από όλα προσεκτικοί (74%, 78% των Ελλήνων), ήρεμοι (57%, 49% των Ελλήνων) και ευγενικοί (28%, 26% των Ελλήνων). Αντίθετα, πολύ λίγοι θεωρούν ότι είναι αγχωμένοι (10% των Ευρωπαίων και των Ελλήνων) και σχεδόν ποτέ επιθετικοί (3%, 4% των Ελλήνων), ανεύθυνοι (1%) ή επικίνδυνοι (1%, κανένας Έλληνας οδηγός δεν θεωρεί τον εαυτό του επικίνδυνο).

Συμβουλές του ιδρύματος VINCI Autoroutes για υπεύθυνη οδήγηση: Κοιμηθείτε καλά τη νύχτα πριν από την αναχώρηση, αποφεύγετε να ταξιδεύετε τη νύχτα (μεταξύ 22:00 και 6:00), κάνετε συχνές στάσεις καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδρομής και κατ’ ελάχιστο κάθε δύο ώρες, σταματήστε σε κάποια ανοιχτή έκταση με τα πρώτα σημάδια κούρασης και κοιμηθείτε για λίγη ώρα, μη διστάζετε να αλλάζετε τακτικά οδηγό, ρυθμίστε το GPS πριν από την αναχώρηση, προβλέψτε, ή μάλλον οργανωθείτε και προειδοποιήστε το περιβάλλον σας ότι θα οδηγείτε και ότι δεν θα απαντήσετε στο τηλέφωνο ενώ οδηγείτε και χρησιμοποιήστε το τηλέφωνο και τις εφαρμογές όταν πραγματοποιείτε στάση.

Αποτελούν οι Έλληνες γονείς – οδηγοί παράδειγμα για τα παιδιά τους;

Το ίδρυμα VINCI Autoroutes, από κοινού με τη VINCI Concessions Ελλάδος (η οποία διαχειρίζεται τη Γέφυρα «Χαρίλαος Τρικούπης» και την Ολυμπία Οδό) και σε σταθερή συνέργεια με το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας «Πάνος Μυλωνάς» και την ένωση ελληνικών αυτοκινητοδρόμων HELLASTRON, δημοσίευσε και φέτος τα αποτελέσματα μιας πρωτοποριακής έρευνας για τους Έλληνες γονείς, υπό την ιδιότητά τους ως οδηγοί. Το Ινστιτούτο Ipsos ρώτησε 510 παιδιά ηλικίας 8 ως 16 ετών καθώς και 507 γονείς παιδιών της ίδιας ηλικίας, αντιπροσωπευτικών των δύο αυτών ελληνικών πληθυσμιακών ομάδων.

Παιδιά που εμπιστεύονται την οδήγηση των γονέων τους…

Όταν είναι στο αυτοκίνητο με τους γονείς τους, τα ελληνόπουλα δείχνουν μεγάλη εμπιστοσύνη στους γονείς τους. Δίνουν τον ίδιο βαθμό και συγκεκριμένα 8/10 σε κάθε ένα από τους δύο γονείς, βαθμολογώντας την οδήγησή τους. Οι γονείς συμφωνούν με τη γνώμη των παιδιών τους, αφού και αυτοί βαθμολογούν τον εαυτό τους με 8/10.

Επίσης, οι γονείς παραδέχονται ότι οδηγούν πιο υπεύθυνα όταν στο αυτοκίνητο βρίσκονται τα παιδιά τους: το 68% αυτών εκνευρίζεται λιγότερο, το 57% υπερβαίνει σπανιότερα τα όρια ταχύτητας, το 59% κάνει λιγότερες βραδινές διαδρομές και το 45% προσέχει περισσότερο να μην τηλεφωνεί ενώ οδηγεί.

Επίσης, η εμπιστοσύνη των παιδιών αναφορικά με την τήρηση των κανόνων και τον οδηγικό έλεγχο του οχήματος από τους γονείς τους καταδεικνύεται και στην αξιολόγηση που κάνουν για την ανάληψη ορισμένων κινδύνων. Έτσι, μόλις το 29% των παιδιών παρατηρούν ότι οι γονείς τους τρέχουν πολύ, ενώ περισσότεροι από τους μισούς εξ αυτών (53%) παραδέχονται ότι υπερβαίνουν τα όρια ταχύτητας. Το ίδιο συμβαίνει και σε ό,τι αφορά το γεγονός ότι ξεχνούν να χρησιμοποιήσουν τα φλας για να αλλάξουν κατεύθυνση. Πρόκειται για μια συμπεριφορά που τα παιδιά παρατηρούν πιο δύσκολα, αφού μόλις το 27% αυτών διαπιστώνουν κάτι τέτοιο στους γονείς τους, ενώ το 37% των γονέων δηλώνει ότι πράγματι ξεχνά να χρησιμοποιήσει τα φλας.

Επίσης, ενδεικτικό αυτής της σχετικής εμπιστοσύνης και μη-ανησυχίας είναι το γεγονός ότι το 59% των παιδιών βλέπουν ότι οι γονείς τους φοβούνται έναν άλλον οδηγό, ενώ το 70% των γονέων δηλώνει ότι ενοχλούνται από αυτό το κλίμα έντασης στον δρόμο. Φόβο για τους άλλους οδηγούς νιώθουν περισσότερο οι μητέρες (73%) παρά οι πατέρες (67%).

Γίνονται μάρτυρες και συνειδητοποιούν την κακή τους συμπεριφορά και την αγένειά τους

Αν και οι Έλληνες γονείς δηλώνουν ότι προσέχουν περισσότερο όταν οδηγούν έχοντας τα παιδιά τους στο αυτοκίνητο, ωστόσο δεν αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση. Πράγματι, τα παιδιά είναι μάρτυρες και είναι μάλιστα πιο ξεκάθαρα και σαφή όταν πρόκειται να αναφέρουν ότι οι γονείς τους διακινδυνεύουν. Έτσι, σύμφωνα με τα παιδιά, το 45% των γονέων δεν δένουν τη ζώνη ασφαλείας των παιδιών όταν κάνουν μικρές διαδρομές, αν και μόλις το 27% των γονέων παραδέχεται κάτι τέτοιο. Σε ό,τι αφορά τη χρήση ζώνης ασφαλείας από τους γονείς, το 38% των παιδιών διαπιστώνει ότι οι γονείς δεν δένουν τη ζώνη τους, ενώ μόλις το 28% των γονέων το παραδέχεται.

Επίσης, περισσότερα από 8 στα 10 παιδιά (82%) παρατηρούν ότι οι γονείς τους απαντούν στο κινητό τηλέφωνο και 6 στους 10 γονείς (59%) καλούν κάποιον ενώ οδηγούν. Ωστόσο, μόνο το 68% των γονέων παραδέχοντα ότι απαντούν σε τηλεφωνικές κλήσεις και το 48% ότι κάνουν κλήσεις ενώ οδηγούν.

Επιπλέον, τα παιδιά έχουν καλύτερη αίσθηση της αγένειας που κυριαρχεί στους ελληνικούς δρόμους που κυκλοφορούν με τους γονείς τους. Έτσι, το 62% των παιδιών ακούνε τους γονείς τους να βρίζουν (αλλά μόνο το 59% των γονέων παραδέχεται ότι βρίζει). Επίσης, το 61% των παιδιών ακούνε τους γονείς να κορνάρουν απρεπώς σε έναν άλλον οδηγό, ενώ μόνο το 52% των γονέων δέχονται ότι κάνουν κάτι τέτοιο. Εξάλλου, τα παιδιά παρατηρούν ότι οι γονείς τους δεν σταματούν για να περάσουν οι πεζοί (44%), συμπεριφορά που παραδέχεται το 38% των γονέων και το 44% των πατέρων.

Μεγάλες διαδρομές: αν τα παιδιά μάθαιναν στους γονείς να κάνουν μια πραγματική στάση;

Το 71% των γονέων δηλώνουν ότι κάνουν περισσότερες στάσεις όταν ταξιδεύουν με τα παιδιά τους και τα παιδιά συμφωνούν σε μεγάλο βαθμό με τη διαπίστωση αυτή, αφού σχεδόν 8 στα 10 παιδιά (79%) λένε ότι σταματούν συχνά όταν κάνουν μακρινές διαδρομές οικογενειακώς. Τα μισά από τα παιδιά που ρωτήθηκαν θεωρούν, ωστόσο, ότι η στάση διαρκεί μόνο για όσο χρόνο χρειάζεται να πάει κανείς στην τουαλέτα και να βάλει βενζίνη στο αυτοκίνητο, χωρίς να προλαβαίνουν να φάνε, να παίξουν ή να ξεκουραστούν. Και μάλιστα η στάση γίνεται αρκετά αργά και συγκεκριμένα κατά μέσο όρο μετά από 3 ώρες δρόμο. Επομένως, η πλειονότητα των γονέων (58%) δεν συμμορφώνεται με τη σύσταση για στάση κάθε δύο ώρες, με κίνδυνο να βρεθούν αντιμέτωποι με κάποιο επεισόδιο υπνηλίας ή να εμπλακούν σε κάποιο ατύχημα.

Παναγιώτης Παπανικόλας: Το σήμερα και το αύριο της Ελλάδας, είναι συνεπιβάτες στο ίδιο αυτοκίνητο

Ο Παναγιώτης Παπανικόλας, διευθυντής Ελλάδας της VINCI CONCESSIONS, κυρίου μετόχου μεγάλων ελληνικών οδικών υποδομών όπως η Γέφυρα «Χαρίλαος Τρικούπης» και η Ολυμπία Οδός, επισημαίνει: «Οι παραχωρήσεις αυτοκινητοδρόμων του ομίλου μας καλύπτουν περίπου 4.500 χιλιόμετρα στη Γαλλία και 3.500 χιλιόμετρα σε 13 διαφορετικές χώρες. Οι εταιρείες μας στην Ελλάδα αξιοποιούν από το 2015 σε τακτική βάση την επιστημονική προσέγγιση της Fondation VINCI AUTOROUTES (ιδρύματος του Ομίλου VINCI για την υπεύθυνη οδήγηση) και την τεχνογνωσία του ως προς τις δράσεις αφύπνισης του κοινού για την οδική ασφάλεια. Φέτος είναι η τέταρτη φορά που η έρευνα του Ευροβαρομέτρου οδικής ασφάλειας παρουσιάζει τα αποτελέσματά της για την Ελλάδα. Ταυτόχρονα, διεξήχθη και παρουσιάζεται για πρώτη φορά στη χώρα μας, μία έρευνα που ανιχνεύει την οπτική των παιδιών στην οδήγηση των γονιών τους. Τα συμπεράσματα που προκύπτουν από αυτήν, μας οδηγούν στο δρόμο της διπλής ανάληψης ευθύνης: Αυτής των γονέων-οδηγών που μεταφέρουν ως επιβάτες ό,τι πολυτιμότερο τους χάρισε η ζωή και αυτής των μικρών πολιτών και αυριανών οδηγών, που μπορούν να γίνουν οι καθημερινοί σύμβουλοι των πατέρων και μητέρων που είναι τα πρότυπά τους, όχι μόνο για την οδηγική αλλά και για την εν γένει κοινωνική τους συμπεριφορά. Το σήμερα και το αύριο της Ελλάδας είναι συνεπιβάτες στο ίδιο αυτοκίνητο».