Ο “κύκλος του χαμένου ΦΠΑ” στο μάτι των ράμπο της εφορίας – Το “Γαλλικό κλειδί”

Η εκτόξευση των αγορών μέσω του διαδικτύου, που έφερε η πανδημία, έχει οδηγήσει τις φορολογικές ελεγκτικές υπηρεσίες σε αναδίπλωση και σε εστίαση σε υποθέσεις ηλεκτρονικής απάτης και φοροδιαφυγής μέσω της λειτουργίας e – shop.

Είναι ενδεικτικό, ότι σύμφωνα, με μελέτη του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών (ΙΟΒΕ) με τίτλο: «Ηλεκτρονικές πληρωμές στην Ελλάδα: Πολιτικές και επιδράσεις στη χρήση καρτών, 2015-2020» η αξία συναλλαγών με κάρτα ως ποσοστό της κατανάλωσης νοικοκυριών ανήλθε σε 21,1% στην Ελλάδα το 2019, από 7% το 2015.

Έτσι η μεταφορά αυτή τζίρου στο διαδίκτυο λειτουργεί ως «κίνητρο» για κυκλώματα για  «κομπίνες» για την υφαρπαγή κυρίως ΦΠΑ ή για έκδοση εικονικών τιμολογίων.  Πολύ «δημοφιλής» είναι απάτες τύπου carousel όπου:

• είτε μια εικονική επιχείρηση εισπράττει ποσά ΦΠΑ που δεν αποδίδει ποτέ, καθώς «εξαφανίζεται»,
• είτε εταιρίες «φαντάσματα» με έδρα διάφορες χώρες της Ε.Ε μέσα από διαδοχικές συναλλαγές εισπράττουν, αλλά δεν αποδίδουν ποτέ το ΦΠΑ λειτουργώντας για λογαριασμό πραγματικών επιχειρήσεων.

Συχνά σε αυτές τις περιπτώσεις οι εταιρίες αυτές εμφανίζονται στο διαδίκτυο να πωλούν προϊόντα σε τιμές άκρως ανταγωνιστικές ωστόσο αυτό που κάνουν είναι να κλέβουν το ΦΠΑ από το κράτος.

Απάτη με το ΦΠΑ σε όλη την ΕΕ

Είναι χαρακτηριστικό ότι τουλάχιστον 140 δισ. ευρώ τον χρόνο κοστίζει στον προϋπολογισμό της ΕΕ και περί τα 6,5 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως στην Ελλάδα (όσο δηλαδή δυο φορές οι εισπράξεις από τον ΕΝΦΙΑ) η κλοπή του ΦΠΑ, σύμφωνα με τα στοιχεία της Κομισιόν. Πέρα  τη φοροκλοπή μέσα από αυτή τη διαδικασία αναπτύσσονται και στρεβλώσεις και αθέμιτος ανταγωνισμός σε μια περίοδο ιδιαίτερα δύσκολη για την αγορά.

Έλεγχοι

Πάντως το Μάρτιο σε μια σειρά ελέγχων το ΣΔΟΕ έχει καταγράψει επιτυχίες. Έτσι πριν λίγες μέρες διαπίστωσε σοβαρές ενδείξεις για εκτεταμένη φοροδιαφυγή, μέσω ανακριβών δηλώσεων Φ.Π.Α. και έκδοσης φορολογικών στοιχείων από αδήλωτο φορολογικό  μηχανισμό σε επιχείρηση που ασχολείται με την πώληση συσκευών κινητών τηλεφώνων μέσω διαδικτύου. Αμέσως οι ελεγκτές ζήτησαν άρση του τραπεζικού απορρήτου για τους τραπεζικούς λογαριασμούς της εταιρείας. Ο έλεγχος και η διασταύρωση των στοιχείων αποκάλυψαν ότι η επιχείρηση το 2020, εν μέσω πανδημίας, εισέπραξε από την πώληση κινητών τηλεφώνων το ποσό των 7.000.000 ευρώ για τις οποίες δεν είχε κόψει αποδείξεις με την κλοπή του ΦΠΑ να υπολογίζεται πάνω από 1.600.000 ευρώ.

Επίσης στις 23/3/2021 κλιμάκιο  ελεγκτών της Επιχειρησιακής Διεύθυνσης Σ.Δ.Ο.Ε. Αττικής πραγματοποίησε έλεγχους σε εταιρείες ταχυμεταφορών. Από τους ελέγχους που διενεργήθηκαν προέκυψαν στοιχεία από τα οποία διαπιστώνεται ότι τρεις αλλοδαπές επιχειρήσεις με έδρα τη Βουλγαρία,  με αντικείμενο εργασιών την πώληση αρωμάτων, ειδών ένδυσης και υπόδησης,  πραγματοποιούσαν λιανικές πωλήσεις στην Ελλάδα, μέσω Διαδικτύου και ταχυμεταφορών, και μετέφεραν τα χρήματα στο εξωτερικό.

Ο κύκλος εργασιών στην Ελλάδα, υπερέβαινε κατά πολύ, για κάθε μια από αυτές, τα όρια υποχρέωσης σύστασης ελληνικού υποκαταστήματος και έκδοσης ελληνικού Α.Φ.Μ.

Συνολικά, ο κύκλος εργασιών για τις τρεις επιχειρήσεις στη χρήση του 2020 ξεπερνά την αξία του 1.000.000 ευρώ, με απώλεια εσόδων (Φ.Π.Α.) για το Ελληνικό Δημόσιο που υπολογίζεται άνω των 240.000 ευρώ.

Επιπλέον τον Νοέμβριο του 2020 το ΣΔΟΕ είχε εντοπίσει τρία e-shop με αγοροπωλησίες κινητών τηλεφώνων, κονσολών παιχνιδιών, ταμπλετών Η/Υ και φορητών Η/Υ όπου είχαν καταγραφόταν απάτη με «εξαφάνιση» ΦΠΑ 15 εκατ. ευρώ με τη μέθοδο του carousel για τρία χρόνια.

Αντίδοτο στο μνημόνιο

Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2015 ο τότε υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης, στο «παζάρι» με τους θεσμούς είχε προτείνει ως «ισοδύναμο» στο περίφημο τότε Brussels Group την προώθηση μέτρων καταπολέμησης τέτοιων μορφών απάτης. Έτσι θα διασφαλιζόταν έσοδα 1 δισ. και θα αποφεύγονταν πολλά επώδυνα μέτρα όπως η περικοπή του ΕΚΑΣ ύψους 900 εκατ. ευρώ ετησίως.

Τότε μάλιστα από την Ελληνική πλευρά υπήρχε η πρόταση για εφαρμογή και στην Ελλάδα του μοντέλου που ακολούθησε τα τελευταία χρόνια η φορολογική υπηρεσία του Βελγίου (Special tax inspectorate) η οποία κατάφερε να μειώσει κατά 98% τη φορολογική απάτη στο Βέλγιο επιτυγχάνοντας να φέρει πρόσθετα έσοδα από τον ΦΠΑ ύψους άνω του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ.

Τότε, και μόνον για το β΄εξάμηνο του 2015, το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών προέβλεπε ότι θα είχε πρόσθετα έσοδα 420 εκατομμύρια ευρώ.

Ωστόσο η πρόταση δεν προχώρησε και το σύστημα δεν εγκαταστάθηκε τελικώς ποτέ στη χώρα μας παρά τις συνεχείς δεσμεύσεις και στη συνέχεια για αντιμετώπιση του προβλήματος.

Πάντως οι ελεγκτικές αρχές εστιάζουν στο πρόβλημα τα τελευταία χρόνια. Έτσι  το 2020 η  ΑΑΔΕ εντόπισε 144 «εξαφανισμένους εμπόρους για τους όποιους «κλείδωσε» και απενεργοποίησε το ΑΦΜ τους. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ , το 2020, η Υπηρεσία Ερευνών Διασφάλισης Δημοσίων Εσόδων (ΥΕΔΔΕ) ολοκλήρωσε 207 έρευνες για απάτη στον τομέα του ΦΠΑ. Σημειώνεται πως ο αριθμός τους είναι κατά 26,2% αυξημένος σε σχέση με τις έρευνες που πραγματοποιήθηκαν το 2019, όταν είχαν ολοκληρωθεί 164 έρευνες για απάτες.

Για φέτος οι ελεγκτές του ΣΔΟΕ σχεδιάζουν να διενεργήσουν πάνω από 2.000 ελέγχους και έρευνες. Στο επίκεντρο βρίσκονται περιπτώσεις εισφοροδιαφυγής και αδήλωτης εργασίας, συναλλαγές και πωλήσεις προϊόντων μέσω του διαδικτύου (e-shop κ.τ.λ.), αλλά και το παρεμπόριο, το λαθρεμπόριο καυσίμων, καπνικών, αλκοολούχων ποτών, η νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματική δραστηριότητα, ο έλεγχος «πόθεν έσχες» για περιπτώσεις παράνομης απόκτησης περιουσίας.

«Γαλλικό κλειδί» και Ταμείο Ανάκαμψης

Με βάση όσα πάντως παρουσιάστηκαν και χτες στη Βουλή το  Ταμείο Ανάκαμψης αναμένεται  να χρηματοδοτήσει ένα σύστημα  τεχνητής νοημοσύνης για τη διευκόλυνση των φορολογικών ελέγχων. Ήδη οι γαλλικές φορολογικές αρχές από  το 2018  αξιοποιούν συστήματα τεχνητής νοημοσύνης για εξόρυξη δεδομένων,  αξιολόγηση  τεράστιων ποσοτήτων δεδομένων που ελέγχονται διαδοχικά . Το νέο σύστημα τεχνητής, μάλιστα, νοημοσύνης οπως αναφέρεται  θα εφαρμοσθεί στο σύνολο της φορολογίας καθώς θα καλύπτει περιπτώσεις απάτης στο φόρο εισοδήματος, ΦΠΑ, σε δασμούς , ειδικούς φόρους κατανάλωσης, ενδοομιλικές απάτες κ.λ.π.

Οδηγίες του ΥΠΑΝ

Στο μεταξύ αναλυτικές οδηγίες προς τους καταναλωτές που κάνουν τις αγορές τους μέσω των social media εξέδωσε το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων.

Συγκεκριμένα διαπιστώνονται:

• Πωλήσεις απομιμητικών αγαθών («μαϊμού» προϊόντα σε πολύ χαμηλές τιμές).
• Αποστολή αγαθών, μέσω πολλών εταιρειών ταχυμεταφορών, προκειμένου να  δυσχεραίνεται ο εντοπισμός  των προμηθευτών.
• Συνοδευτικά δελτία των αποστολών, χωρίς να αναφέρονται τα στοιχεία του αποστολέα και κυρίως η ταχυδρομική διεύθυνση ή με ελλιπή στοιχεία ή ψευδή στοιχεία.
• «ΜΠΛΟΚΑΡΙΣΜΑ» πρόσβασης του καταναλωτή στο λογαριασμό του στη σελίδα στα social media, μετά την ολοκλήρωση και παραλαβή της παραγγελίας.
• «ΜΠΛΟΚΑΡΙΣΜΑ» της επικοινωνίας του καταναλωτή με τις προβαλλόμενες στη σελίδα τηλεφωνικές γραμμές και στις φόρμες επικοινωνίας (συνήθως σε κινητά τηλέφωνα).
• Παραλαβή αγαθών χωρίς παραστατικά διακίνησης και εμπορίας.

Προκειμένου ο καταναλωτής να προστατευτεί όταν πραγματοποιεί αγορές αγαθών μέσω των σελίδων στα social media, συστήνεται, πριν από κάθε παραγγελία και πληρωμή να ενημερώνεται για τα κάτωθι:

• Τα πλήρη στοιχεία του προμηθευτή: εταιρική επωνυμία, έδρα, τηλέφωνα επικοινωνίας (όχι μόνο κινητό), url shop online (αν υφίσταται), email, ταχ. διεύθυνση, ΑΦΜ και αριθμό ΓΕΜΗ επιχείρησης.
• Τα κύρια χαρακτηριστικά του προϊόντος.
• Τη συνολική τιμή του προϊόντος (συμπεριλαμβανομένων φόρων, εξόδων αποστολής, κλπ.).
• Τον τρόπο πληρωμής, αποστολής και τη διαθεσιμότητα του προϊόντος.
• Το δικαίωμα αναιτιολόγητης, αζήμιας υπαναχώρησης και επιστροφής του προϊόντος εντός 14 ημερών, καθώς και την πολιτική επιστροφής της επιχείρησης .

Επιπρόσθετα συστήνονται:

• Έλεγχος πριν από την πληρωμή ότι ο ιστότοπος παρέχει ασφαλή σύνδεση για τη μετάδοση ευαίσθητων δεδομένων, όπως στοιχείων πιστωτικών καρτών (κλειδαριά στον browser).
• Αγνόηση των προσφορών που εμφανίζονται στην ανεπιθύμητη αλληλογραφία.
• Εντοπισμός στο διαδίκτυο τυχόν σχολίων, εμπειριών ή συστάσεων άλλων καταναλωτών που έχουν κάνει ήδη συναλλαγές με το κατάστημα, έχοντας βεβαίως υπόψη ότι μπορεί να είναι παραπλανητικές ή κατασκευασμένες,.
• Λήψη επιβεβαίωση της παραγγελίας.

Ισχυρή σύσταση:

• Μη παραλαβή δεμάτων, όταν η χρέωση γίνεται με αντικαταβολή, χωρίς τα πλήρη στοιχεία αποστολέα στο συνοδευτικό δελτίο των αποστολών (τα στοιχεία προβλέπονται στην απόφαση 686/064/10-7-2013 του Προέδρου της ΕΕΤΤ (Β’1700)).

Υποβολή καταγγελιών στην τηλ. γραμμή καταναλωτών 1520 ή μέσω  email  στις διευθύνσεις  [email protected]  και [email protected]  ή  μέσω της σελίδας της ΔΙΜΕΑ στο Facebook:  @dimea.ypanep

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις