Σαν σήμερα πέθανε η Μαρία Κάλλας

Μία από τις εικόνες που δεν θα ξεχάσω ποτέ, είναι και η τηλεοπτική εικόνα της τέφρας της Μαρίας Κάλλας να σκορπίζεται στους ανέμους και στα κύματα του Αιγαίου, από το κατάστρωμα πολεμικού σκάφους, δύο χρόνια μετά το θάνατό της. Αναρωτιόμουν, θυμάμαι, πώς είναι δυνατόν, μια γυναίκα που η θεία της φωνή, (με τις τρεις πλήρεις οκτάβες), έκανε τον κόσμο μας πιο υποφερτό, πιο φωτεινό, πώς είναι δυνατόν να πεθαίνει, να γίνεται στάχτη και να χάνεται, όπως όλοι εμείς οι κοινοί θνητοί.

Κι όμως. Κι όμως η Μαρία Άννα Σοφία Καικιλία Καλογεροπούλου, που γεννήθηκε το 1923 στη Νέα Υόρκη, άφησε την τελευταία της πνοή από καρδιακή ανακοπή το πρωί της 16ης Σεπτεμβρίου του 1977 στο διαμέρισμά της στο Παρίσι, σε ηλικία 54 ετών, αφού είχε βιώσει την παρακμή που ακολούθησε τη θυελλώδη ακμή της. Η διάσημη υψίφωνος είχε αρχίσει να χάνει τη φωνή της από το 1958, την είχαν γιουχάρει τον ίδιο χρόνο στην Σκάλα του Μιλάνου, εκεί που παλιότερα τη αποθέωναν ως απόλυτη ντίβα, οι κριτικοί την έθαψαν, ενώ ο άνθρωπος που αγάπησε πολύ την είχε προδώσει… Αυτός ήταν βέβαια Αριστοτέλης Ωνάσης, που τελικά παντρεύτηκε τη Τζάκι Κένεντι, βυθίζοντας την Κάλλας στην κατάθλιψη και στα συνεπακόλουθα βαρβιτουρικά, παρόλο που είναι σχεδόν βέβαιο πως η Κάλλας είχε γεννήσει ένα θνησιγενές άρρεν βρέφος στην Ιταλία, καρπό του έρωτά της με τον Έλληνα κροίσο.

Ναι, η Κάλλας πέθανε όπως πολλοί άλλοι άνθρωποι, συνηθισμένοι, έχοντας όμως γνωρίσει την απόλυτη δόξα, τον πλούτο και την λατρεία όλου του κόσμου. Η εύσωμη κοπέλα που ξεκίνησε από το Ωδείο Αθηνών, για να συνεχίσει στη Λυρική Σκηνή του Βασιλικού Θεάτρου πριν και κατά τη διάρκεια της Κατοχής, η υψίφωνος που έλαμψε στη Βερόνα, που εκπόρθησε με το ακατανίκητο όπλο της φωνής της το ναό της όπερας, τη Σκάλα του Μιλάνου, με τη αμέριστη βοήθεια και αρωγή του συζύγου της, του βαθύπλουτου Ιταλού βιομηχάνου Τζιανμπατίστα Μενεγκίνι, η θεά, που μπροστά της υποκλίθηκε η Μητροπολιτική Όπερα της Νέας Υόρκης, η μεγαλόπρεπη φιγούρα που έκλεψε τις καρδιές των θεατών  στο αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου ως «Νόρμα», η «Τόσκα», σκηνοθεσίας Τζεφιρέλι, που ανέβηκε στο Κόβεντ Γκάρντεν, η κινηματογραφική «Μήδεια» μπροστά από το φακό του Παζολίνι, η διάσημη κυρία του διεθνούς τζετ σετ, που είχε στρατιές από παπαράτσι να την κυνηγούν κατά πόδας για μια φωτογραφία και λόχους δημοσιογράφων για μια δήλωση, το κορίτσι που σμίλεψε τον εαυτό του υποβαλλόμενο σε εξαντλητική δίαιτα, που άλλαξε το επώνυμό της για να γίνει πιο εύηχο, η Μαρία Κάλλας τελικά υπέκυψε στον πανανθρώπινο νόμο της φθοράς.

Τώρα, τα στοιχεία που την αποτελούσαν είναι μέρος της θάλασσας του Αιγαίου, ενώ η φωνή της ντίβας, όπως έχει αποταμιευτεί σε δίσκους, συνεχίζει να κάνει τη ζωή μας καλύτερη – από αυτή την άποψη, είναι αθάνατη.

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.