Ταμείο ανάκαμψης: Ποιοι συμβιβάστηκαν στο σκληρό πόκερ των 5 ημέρων – Τα χρήματα που θα έρθουν στην Ελλάδα
Με συμφωνία, που περιγράφεται ως "νέο σχέδιο Μάρσαλ", έληξε μετά από μαραθώνιες διαβουλεύσεις η Σύνοδος Κορυφής. Τι κερδίζει η Ελλάδα και ποια είναι τα "αγκάθια" του συμβιβασμού.
- 21 Ιουλίου 2020 11:27
Θετική αλλά με ανελαστικές υποχρεώσεις για την Ελλάδα είναι η έκβαση της Συνόδου Κορυφής, που κατέληξε μετά από 5 μέρες σε συμφωνία για νέο ταμείο ανάκαμψης αλλά και το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο.
Από το κείμενο της συμφωνίας η Ελλάδα δεν χάνει προς το παρόν το ποσό που είχε προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξασφαλίζοντας περίπου 19,3 δισ. ευρώ επιδοτήσεων και 12,5 δισ. σε δάνεια φτάνοντας την συνεισφορά του πακέτου ανάκαμψης στα 31,8 δισ. ευρώ.
Σημαντική είναι και η απόφαση για την αναδρομικότητα δαπανών από τις αρχές του 2020. Τη δυνατότητα δηλαδή της Ελλάδας αλλά και όλων των κρατών μελών να εντάξουν εκ των υστέρων στις χρηματοδοτήσεις του νέου ταμείου, δαπάνες που έγιναν φέτος μετά το ξέσπασμα της πανδημίας.
Στα χρήματα του ταμείου θα πρέπει να υπολογιστούν ως πακέτο της συμφωνίας και τα 19,4 δισ. από το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021 -2027 δηλαδή το επόμενο ΕΣΠΑ φτάνοντας το συνολικό πακέτο στα 50,2 δισ. ευρώ.
Η δήλωση του Πρωθυπουργού νωρίτερα το πρωί για πακέτο 72 δισ. ευρώ περιλαμβάνει και χρήματα που ήταν λίγο πολύ κεκτημένα για κάθε χρηματοδοτική περίοδο όπως είναι τα χρήματα από τις αγροτικές επιδοτήσεις μέσω του FEOGA (περίπου 18 δισ.) αλλά και τα χρήματα του Ταμείου συνοχής (περίπου 4 δισ.) που η Ελλάδα δικαιούται με βάση τους κοινοτικούς κανονισμούς λόγω της υποχώρησης του ΑΕΠ της από την πολυετή οικονομική κρίσης
Ένα αγκάθι της συμφωνίας είναι η μείωση του διαθέσιμου χρόνου δέσμευσης από τα τέσσερα χρόνια που πρότεινε η Επιτροπή στα τρία χρόνια .
Η Ελλάδα αλλά και οι υπόλοιπες χώρες της ΕΕ, θα πρέπει να έχουν δεσμεύσει με εγκεκριμένα έργα το 70% του διαθέσιμου ποσού το 2021 και το 2022 και το υπόλοιπο 30% το 2023, με προοπτική να πάρουν το σύνολο των χρημάτων ως το 2026.
Αυτό από μόνο του κάνει πιο δύσκολη την δουλειά όσων θα ασχοληθούν με την σύνταξη και κυρίως την εφαρμογή του αναπτυξιακού προγράμματος που θα πρέπει να εγκρίνουν οι Βρυξέλλες.
Πού συμβιβάστηκαν οι ηγέτες
Τα πιο δύσκολα θέματα για τα οποία επήλθε συμβιβασμός για να υπάρξει συμφωνία στην τελική πρόταση του προέδρου του συτμβουλίου κ. Σαρλ Μισέλ τα οποία απαλείφθηκαν από την τελική συμφωνία είναι τα εξής:
Το δικαίωμα βέτο για κάποια χώρα να μπλοκάρει την χρηματοδότηση μιας άλλης θεωρώντας ότι το πρόγραμμα που έχει υποβάλλει δεν έχει ικανοποιητική υλοποίηση. Το κομμάτι αυτό απορρίφθηκε από την πλειοψηφία των χωρών καθώς απειλούσε να μπλοκάρει τελείως την λειτουργία του ταμείου με δεδομένο ότι κάθε χώρα που δεχόταν μπλόκο από κάποιο άλλο κράτος μέλος θα μπλόκαρε με την σειρά τον κατήγορο της .
Στο τελικό κείμενο υπάρχει μια πιο Light εκδοχή. Θα ισχύει η δίμηνη αξιολόγηση των προγραμμάτων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οποία θα ζητά γνώμη από τη οικονομική και νομισματική επιτροπή για την σωστή εκτέλεση του προγράμματα κάθε χώρας σε ότι αφορά τους στόχους και τα ορόσημα στα οποία έχει δεσμευτεί.
Αν διαπιστωθεί απόκλιση η Επιτροπή θα μεταφέρει το θέμα στον Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το οποίο θα πρέπει να εκδίδει απόφαση μέσα σε τρείς μήνες πριν από την οποία δεν θα γίνεται καμμία εκταμίευση προς την « κατηγορούμενη» χώρα
Ένα δεύτερο σημείο, είναι η εφαρμογή του ευρωπαϊκού δημοκρατικού κεκτημένου για τις χώρες που θα ευεργετηθούν από το νέο ταμείο, το οποίο αφαιρέθηκε μετά τις αντιδράσεις της Ουγγαρίας και της Πολωνίας.
Επίσης για την κατανομή των πόρων η Ευρώπη θα βασιστεί κυρίως στην ύφεση του 2020 των κρατών μελών και όχι όπως είχε προταθεί αρχικά στην ανεργία για το διάστημα 2015-2019.
