Τράπεζες: Συναγερμός για τις ηλεκτρονικές απάτες ενόψει εορτών

Συναγερμός ενόψει της εορταστικής περιόδου έχει σημάνει τις τελευταίες ημέρες στα επιτελεία των τραπεζών καθώς από την αρχή της πανδημίας τα περιστατικά απάτης μέσω ηλεκτρονικών πληρωμών έχουν εκτοξευτεί κατά τουλάχιστον 50%.

Τις τελευταίες ημέρες πραγματοποιούνται συνεχείς συσκέψεις με την συμμετοχή των Τραπεζών, της Τράπεζας της Ελλάδος, Ενώσεων Καταναλωτών και φυσικά των αρμόδιων διωκτικών αρχών, προκειμένου να υπάρξει μια συνολική στρατηγική ενημέρωσης των καταναλωτών εν όψει της εορταστικής περιόδου των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς που παραδοσιακά αναμένεται μεγάλη αύξηση της κατανάλωσης και των αγορών με ψηφιακά μέσα πληρωμών.

Ήδη τα συστήματα των τραπεζών, σε συνεργασία με όλες τις πλατφόρμες ηλεκτρονικών συναλλαγών και με τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας βρίσκονται σε αυξημένη επιφυλακή. Αρκεί να αναφερθεί ότι κατά το 2020 μέχρι σήμερα έχουν αναφερθεί έως 30 περιστατικά απάτης σε μία ημέρα από μία τράπεζα.

Η εικόνα της απάτης

Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το ποσό της απάτης δεν είναι μικρό για τον κάθε καταναλωτή, εάν ληφθεί υπόψη ότι εντοπίστηκαν 1.179 περιστατικά απάτης στις μεταφορές χρημάτων μέσω mobile και internet banking το 2020, με μέση ζημία περίπου 5.000 ευρώ (συνολική ζημία 12 εκατ. ευρώ).

Στις συναλλαγές με κάρτες, η συνολική αξία της απάτης είναι περίπου η ίδια, δηλαδή 6,2 εκατ. ευρώ. Η μέση αξία της συναλλαγής με κάρτα είναι μικρότερη και κυμαίνεται γύρω στα 40-50 ευρώ. Από την αρχή του χρόνου τα περιστατικά απάτης με κάρτες καταγράφουν αύξηση 50%. Κάθε 3.600 συναλλαγές η μία είναι προϊόν απάτης, δηλαδή, για κάθε 6.000 ευρώ αξία συναλλαγών το 1 ευρώ είναι «κέρδος» απατεώνων.

Η ΤτΕ κατέγραψε τα περιστατικά απάτης ανά κανάλι συναλλαγής και διαπιστώθηκε πως η «έκρηξη» παρατηρείται στις συναλλαγές μέσω του διαδικτύου. Συγκεκριμένα, το πρώτο εξάμηνο του 2021 είχαμε:

• 995 συναλλαγές ΑΤΜ, συνολικής αξίας 324.000 ευρώ,

• 11.600 πληρωμές σε POS αξίας 323.000 ευρώ και

• 197.000 εξ αποστάσεως συναλλαγές, αξίας 5,4 εκατ. ευρώ.

Σε ό,τι αφορά στον επιμερισμό της ζημίας, από τα στοιχεία της ΤτΕ προκύπτει ότι το 50% της ζημίας από περίπτωση απάτης με κάρτες το επωμίζεται ο πάροχος της υπηρεσίας που αποδέχεται τη συναλλαγή, ενώ το υπόλοιπο ποσό το μοιράζεται ο καταναλωτής και η τράπεζα. Συγκεκριμένα το μεγαλύτερο μέρος της ζημίας επιβαρύνει τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών που αποδέχονται συναλλαγές καρτών και ο οποίοι, κατά το α΄εξάμηνο του 2021, επωμίστηκαν το 47% της συνολικής ζημίας. Αντίστοιχα, οι πάροχοι-εκδότες καρτών πληρωμών επιβαρύνθηκαν σε ποσοστό 24%. Οι κάτοχοι-χρήστες καρτών επιβαρύνθηκαν σε ποσοστό 29%.

Σε ό,τι αφορά στα υψηλότερα ποσά ανά απάτη, δηλαδή στις μεταφορές χρημάτων, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι τις περισσότερες φορές, το ποσό επιβαρύνει τον πελάτη της τράπεζας, καθώς προκύπτει αμέλεια ή λάθος χρήση της προστασίας από τον καταναλωτή.

Συστάσεις από την ΕΕΤ

Ήδη, η Ελληνική Ένωση Τραπεζών έχει αναρτήσει στην ιστοσελίδα της οδηγίες όπου περιγράφει τις τρεις πιο διαδεδομένες μορφές απάτης που μπορούν να αδειάσουν ακόμα και τραπεζικούς λογαριασμούς. Ανεξαρτήτως της τυπολογίας κάθε απάτης, το μοναδικό και ισχυρότερο όπλο είναι να μην αποκαλύπτονται οι κωδικοί του ίντερνετ ή mobile banking και των καρτών.

Επίσης, ο καταναλωτής θα πρέπει να υποψιαστεί και να επικοινωνήσει άμεσα με την εταιρεία κινητής τηλεφωνίας, αν δει το κινητό του χωρίς σήμα, χωρίς να υπάρχει κάποιος λόγος. Αυτό είναι μία ένδειξη μιας πολλή διαδεδομένης μορφής απάτης που ονομάζεται SIM Swapping. Ο απατεώνας βρίσκει τρόπο να αντιγράψει τη SIM του κινητού του θύματος με αποτέλεσμα να λαμαβάνει αυτός τα μηνύματα με τους κωδικούς επαλήθευσης για εισαγωγή στο internet banking, για παράδειγμα. Ωστόσο, και εδώ, η πρώτη νίκη του απατεώνα είναι να αποσπάσει έστω ένα προσωπικό στοιχείο από το θύμα, όπως το username και τον κωδικό πρόσβασης στο mobile banking ή το ΑΦΜ κ.ά.

Οι βασικές οδηγίες

Οι βασικές και πολύ ουσιαστικές οδηγίες αποφυγής, ώστε να μην γίνουν οι επιτήδειοι «συνδικαιούχοι» του τραπεζικού σας λογαριασμού ή να «φορτώσουν» την πιστωτική σας κάρτα είναι:

• Μηνύματα που φτάνουν στο ηλεκτρονικό μας ταχυδρομείο (e-mails) και παραπέμπουν σε ηλεκτρονικούς συνδέσμους (links) και συνημμένα αρχεία ΔΕΝ ΑΝΟΙΓΟΝΤΑΙ ΠΟΤΕ. Σημειώνεται ότι το Phishing, είναι από τις πιο συνηθισμένες περιπτώσεις απάτης. Με email οι επιτήδειοι εξαπατούν τους παραλήπτες του μηνύματος, παρουσιάζονται ως η τράπεζα με την οποία έχει σχέση το υποψήφιο θύμα και ζητούν τους κωδικούς ασφαλείας για να ξεμπλοκάρουν την κάρτα τους. Ανάλογη μέθοδος είναι και το Smishing με τους απατεώνες να χρησιμοποιούν μηνήματα sms.

• Εάν λάβεις μια ύποπτη κλήση από την τράπεζα με την οποία συνεργάζεσαι, κλείσε το τηλέφωνο και επαλήθευσε την κλήση καλώντας το τμήμα εξυπηρέτησης πελατών της τράπεζας.

• Ποτέ μην κοινοποιείς τα διαπιστευτήρια ασφαλείας σου (user name & password) ή τους κωδικούς για την εκτέλεση συναλλαγής πληρωμής (π.χ. SMS OTP).

• Εάν νομίζεις ότι έχεις πέσει θύμα απάτης, επικοινώνησε αμέσως με την τράπεζα συνεργασίας σου και ανέφερε το σχετικό περιστατικό στην αστυνομία.

Οι συνηθέστερες απάτες είναι :

• Η κλοπή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα (personal data theft),

• Απάτες σχετιζόμενες με επενδύσεις (investment scams)

• Απάτες σε αγορές μέσω διαδικτύου (online shopping scams),

• Απάτες υποτιθέμενης τεχνικής υποστήριξης

• Ηλεκτρονικές απάτες μέσω τηλεφωνικής επικοινωνίας

• Κλοπές στοιχείων ταυτότητας, και απάτες μέσω αλλαγής κάρτας SIM (SIM Swapping).

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις