Ιαπωνία: Εταιρείες εφαρμόζουν 4ημερη εργασία αλλά πληρώνουν 5ημερο – Τι συμβαίνει

Όλο και περισσότερες εταιρείες στην Ιαπωνία προχωρούν στην εφαρμογή 4ημερης εργασίας η οποία πληρώνεται ως 5ημερη.

Το 2018, σύμφωνα με τους Times της Ιαπωνίας, 6,9% των εταιρειών του ιδιωτικού τομέα εφάρμοζαν το μέτρο “ελαστικής εργασίας” που τους επιτρέπει ο νόμος, ενώ δέκα χρόνια πριν το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 3,1%.

Κοινώς, μιλάμε για διπλασιασμό μέσα σε μια δεκαετία.

Σύμφωνα με το πλάνο αυτό, ο εργαζόμενος δουλεύει τέσσερις ημέρες, δέκα ώρες ημερησίως, και κάθεται τρεις. Έτσι, εργάζεται και πάλι 40 ώρες τη βδομάδα, όπως ισχύει για το πενθήμερο οκτάωρο (όπου αυτό τηρείται).

Το πνεύμα πίσω από το σκεπτικό, είναι να παρέχεται περισσότερος χρόνος για τους εργαζόμενους για να βλέπουν τις οικογένειές τους, καθώς η Ιαπωνία έχει ιδιαιτέρως υψηλούς δείκτες υπογεννητικότητας. Από την άλλη, οι περισσότερες έρευνες έχουν δείξει το αυτονόητο: Ότι οι πιο ψυχικά ισορροπημένοι και χαρούμενοι εργαζόμενοι, αποδίδουν καλύτερα.

Ωστόσο, υπάρχουν εύλογες αντιδράσεις. Τις τέσσερις μέρες του 10ωρου εργασίας , το οποίο επεκτείνεται μαζί με το εμβόλιμο διάλειμμα, ο μέσος εργαζόμενος έχει ελάχιστο ελεύθερο χρόνο. Έτσι, σύμφωνα με τους αντιδρώντες, η 4ημερη εργασία αυτής της μορφής, δημιουργεί ένα αυστηρό πλαίσιο έλλειψης ελεύθερου χρόνου για τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας, παρέχοντας όλο τον ελεύθερο χρόνο σε ένα τριήμερο, δημιουργώντας μια ανισορροπία η οποία δεν είναι σε καμία περίπτωση βέβαιο πως διασφαλίζει τη ψυχική ισορροπία για τον μέσο υπάλληλο.

Πέρυσι, η εταιρεία Perpetual Guardian της Νέας Ζηλανδίας, συγκέντρωσε πάνω της τα παγκόσμια “βλέμματα”, όταν αποφάσισε να προχωρήσει σε 32 ώρες εργασίας τη βδομάδα αντί για 40, διατηρώντας τις ίδιες απολαβές για τους απασχολούμενούς της. Στη συνέχεια ανακοίνωσε πως η αλλαγή αυτή θα είναι μόνιμη.

Μέσα σε λίγους μήνες, το 78% των υπαλλήλων απάντησε πως αισθάνεται πως μπορεί να ικανοποίησει πλήρως στις ημερήσιες υποχρεώσεις, έναντι του 54% το οποίο είχε καταγραφεί πριν την αλλαγή.

Ακόμη, το επίπεδο στρες έπεσε κατά 7%. Παράλληλα, η αύξηση στην παραγωγικότητα έφτασε στο 20%.

Στην Ιαπωνία, ο πρωθυπουργός Shinzo Abe, έχει ως κορωνίδα της πολιτικής του τις εργασιακές αλλαγές, με το 4ημερο να έχει προεξέχουσα θέση. Το Σύνταγμα προβλέπει πως ο εργαζόμενος πρέπει να εργάζεται 40 ώρες εβδομαδιαίως.

Στην εταιρεία Fast Retailing Co., οι υπάλληλοι μπορούν να έχουν τρεις ημέρες της βδομάδας “off”, αλλά από τον Οκτώβριο του 2015 εργάζονται τα Σαββατοκύριακα.

Στην επίσης ιαπωνική Metawater, μετά από ερώτηση της εταιρείας, 1.000 υπάλληλοι συμφώνησαν να ενταχθούν στο “ευέλικτο” σύστημα.

Στη Yahoo Japan τηρείται το 8ωρο, αλλά ο εργαζόμενος που έχει παιδιά σε προσχολική ηλικία ή ηλικιωμένους στο σπίτι του, μπορεί αν θέλει να εργαστεί μία ημέρα λιγότερη. Με τη διαφορά όμως, ότι αυτή η μέρα δεν πληρώνεται.

Ο αντίλογος

Ο Jun Imai, καθηγητής κοινωνιολογίας στο Sophia University, αναφέρει στους Japan Times πως αυτή η νέα μορφή εργασίας ενέχει κινδύνους. “Δεν μπορούμε να πούμε με σιγουριά πως οι υπάλληλοι που θα επιλέξουν το τετραήμερο δεν θα υποστούν διακριτική συμπεριφορά από τα αφεντικά τους. Πολλοί έχουν καλέσει τα εργατικά συνδικάτα να πάρουν θέση, καθώς φοβούνται πως αυτοί οι υπάλληλοι δεν θα λαμβάνουν τις ίδιες αυξήσεις και προαγωγές”.

Όπως αναφέραμε και παραπάνω, στο debate μπαίνει και το θέμα του ελεύθερου χρόνου. Πόσος είναι ρεαλιστικά;

Ο  Hiroki Sato, καθηγητής διαχείρισης ανθρώπινων πόρων στο Chuo University’s Graduate School of Strategic Management δηλώνει πως ο ελεύθερος χρόνος στην πραγματικότητα συμπιέζεται. Ο υπάλληλος πρέπει να εργαστεί 10 ώρες, έχοντας μία ώρα διάλειμμα, ενώ κατά μέσο όρο χρειάζεται δύο ώρες για τη μετακίνησή του από και προς τη δουλειά. Άρα, σπαταλά 13 ώρες από το 24ωρο του.

“Επίσης, τη μία από τις τρεις μέρες που τους μένουν θα πρέπει να κάνουν όλες τις δουλειές του σπιτιού και τις εξωτερικές δουλειές που δεν πρόλαβαν να κάνουν τις προηγούμενες τέσσερις. Άρα είναι μια σχεδόν χαμένη μέρα”.

Εξόντωση δηλαδή για τέσσερις ημέρες, για ανάπαυλα “κουτσουρεμένες” τρεις.

Οι τομείς όπου για την ώρα έχει βρει απήχηση το 4ωρο ανάμεσα στους εργαζομένους, είναι ο κλάδος της υγείας, της εστίασης και των τουριστικών επιχειρήσεων.

Στην Ελλάδα, η Skroutz εφαρμόζει την τετραήμερη εργασία τους μήνες του καλοκαιριού και φιλοδοξεί κάποια στιγμή να κάνει το μέτρο μόνιμο, ωστόσο μιλάμε πάντα για 8ωρο και όχι 10ωρο.

Εν κατακλείδι, και αυτό που έχει σημασία, είναι πως παγκοσμίως οι έρευνες δείχνουν ότι η παραγωγικότητα δεν εξαρτάται τελικά από τις ώρες της εργασίας, αλλά από το πόσο καλά αισθάνεται ο εργαζόμενος. Έρευνα του 2014 από το Institute for Labour Economics, έδειξε ότι μετά το 35ωρο εργασίας την εβδομάδα, η παραγωγικότητα μειώνεται αισθητά.