Έβερεστ: Το εξωπραγματικό ύψος που μπορεί να φτάσει πριν σταματήσει να “παίρνει μπόι”

Χιλιάδες ορειβάτες συρρέουν κάθε άνοιξη στο Έβερεστ για να κάνουν το ταξίδι της ζωής τους, την προσπάθειά τους να πατήσουν στο ψηλότερο σημείο της Γης. Ελάχιστοι, ωστόσο, θα προσέξουν ότι το Έβερεστ, όπως και ολόκληρη η οροσειρά των Ιμαλαΐων, κάθε χρόνο φτάνει όλο και πιο ψηλά. Και κάπου εδώ γεννάται το ερώτημα, το οποίο φυσικά δεν είναι νέο: Πόσο μπορεί να ψηλώσει;

Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη επίσημη κοινή έρευνα από την Κίνα και το Νεπάλ, το Έβερεστ υψώνεται 8.848,86 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Να σημειωθεί ότι 10 από τις 14 κορυφές του κόσμου που έχουν ύψος άνω των 8.000 μέτρων βρίσκονται στα Ιμαλάια. Η ιστορία της μέτρησης του υψηλότερου βουνού της Γης χρονολογείται από το 1852.

Με τη χρήση τριγωνομετρίας, είχε μετρηθεί τότε 8.839,8 μέτρα ενώ το 1954 μια ινδική έρευνα έκανε λόγο για 8.848 μέτρα. Το 2005, Κινέζοι το μέτρησαν στα 8.844,43 μέτρα και το 2020 ήρθε η από κοινού έρευνα Κίνας – Νεπάλ, που έδωσε τέλος στις επί χρόνια διαφωνίες, οι οποίες εστιάζονταν στο αν το κάλυμμα χιονιού στην κορυφή πρέπει να υπολογιστεί στην μέτρηση ή όχι. Όπως και να έχει, το Έβερεστ “παίρνει μπόι” κάθε χρόνο.

Κάποτε οι απόκρημνες ασβεστολιθικές κορυφές του, βρίσκονταν στον πυθμένα του ωκεανού. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι όλα άρχισαν να αλλάζουν πριν από περίπου 200 εκατ. χρόνια, όταν η υπερήπειρος της Παγγαίας διαχωρίστηκε σε κομμάτια και η ινδική και ευρασιατική πλάκα άρχισαν να συγκρούονται. Η ινδική άρχισε να γλιστρά κάτω από την ευρασιατική αλλά ήταν φτιαγμένη από πιο σκληρό υλικό από την ωκεάνια πλάκα, δεν κατέβηκε απλώς. Η επιφάνειά της άρχισε να λυγίζει, σπρώχνοντας την ασβεστολιθική επιφάνεια προς τα πάνω.

Έτσι δημιουργήθηκε η οροσειρά των Ιμαλαΐων, με την σύγκρουση των δύο ηπειρωτικών πλακών να συνεχίζεται μέχρι και σήμερα. Η Ινδία μετακινείται προς τα βόρεια κατά 5 εκατ. κάθε χρόνο, με αποτέλεσμα το Έβερεστ να ψηλώνει κατά περίπου 4 χιλιοστά ετησίως. Αλλά η κατανόηση του πώς και γιατί αλλάζει το ύψος του Έβερεστ είναι πιο περίπλοκη από αυτό.

Διάβρωση και βάρος

Ενώ η τεκτονική των πλακών ωθεί την κορυφή ψηλότερα στον ουρανό, η διάβρωση την απομακρύνει.

Πολλές από τις υψηλότερες κορυφές του κόσμου έχουν μονίμως κάλυμμα χιονιού, που βοηθά στην προστασία από τους ισχυρούς ανέμους. Προστατεύει, επίσης, τα βράχια από χημικές αντιδράσεις που προκαλεί ο αέρας και οι οποίες μπορούν σταδιακά να προκαλέσουν φθορές στον ασβεστόλιθο, που υπάρχει σε πολλά ψηλά σημεία του βουνού.

Μερικοί επιστήμονες πάντως, πιστεύουν ότι η μείωση του βάρους ενός βουνού, με αφαίρεση του χιονιού, του πάγου και των βράχων, θα μπορούσε να επιτρέψει στις τεκτονικές πλάκες να ωθήσουν, το ελαφρύτερο πλέον βουνό, ακόμα πιο ψηλά στον ουρανό.

Μήπως δεν είναι το ψηλότερο βουνό στη Γη;

Ένα άλλο θέμα είναι τι ακριβώς μετράτε και πώς μετράτε, καθώς πρέπει να υπάρχει σαν βάση ο πυθμένας της θάλασσας. Κάτι που δεν είναι τόσο εύκολο όσο ακούγεται. Για αιώνες τα βουνά μετρώνται χρησιμοποιώντας τη στάθμη της θάλασσας. Αλλά η Γη δεν είναι ολοστρόγγυλη, καθώς διογκώνεται κατά μήκους του Ισημερινού. Και η στάθμη της θάλασσας δεν είναι στάσιμη, καθώς έλκεται και μεταβάλλεται από τη βαρύτητα του πλανήτη μας. Επίσης, το Έβερεστ δεν προεξέχει από τον ωκεανό αλλά είναι “φωλιασμένο” ανάμεσα σε άλλα βουνά.

Αν υποθέσουμε ότι οι επιστήμονες ξεκίναγαν τις μετρήσεις τους από τον πυρήνα της Γης, το Έβερεστ δεν θα ήταν το ψηλότερο βουνό του κόσμου. Αυτό που έχει τη μεγαλύτερη απόσταση από το κέντρο της Γης μέχρι την κορυφή του είναι το Chimbarozo στον Ισημερινό με 10.920 μέτρα. Με έναρξη από τον πυθμένα της θάλασσας, τα πρωτεία θα πήγαιναν στο Mauna Kea, ένα ηφαίστειο στη Χαβάη, που υψώνεται 10.000 μέτρα πάνω από τον βυθό.

Πόσο θα μπορούσε να ψηλώσει;

Επιστήμονες προσπάθησαν τη δεκαετία του 1980 να εκτιμήσουν ποιο είναι το μέγιστο ύψος που θα μπορούσε να φτάσει ένα βουνό στη Γη. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς τους, για μια οροσειρά με βάση από γρανίτη, όπως είναι σε μεγάλο βαθμό το Έβερεστ, το θεωρητικό μέγιστο ύψος είναι 45 χλμ.

Αλλά υπάρχουν ορισμένα εμπόδια για να συμβεί αυτό. Εκτός από τον καιρό, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι ο μανδύας της Γης θα κρυώσει σε τέτοιο βαθμό, που οι τεκτονικές πλάκες σε ολόκληρο τον πλανήτη θα σταματήσουν να μετακινούνται. Μέχρι τότε, οι σεισμοί και οι κατολισθήσεις θα διαβρώσουν το βουνό.

Ποιο είναι το ταχύτερα αναπτυσσόμενο βουνό

Το Έβερεστ απέχει επίσης πολύ από το να είναι το ταχύτερα αναπτυσσόμενο βουνό στον πλανήτη μας. Άλλα, όπως οι Ελβετικές Άλπεις, αναπτύσσονται ταχύτερα χάρη σε μια ανισορροπία στην ποσότητα της διάβρωσης που λαμβάνει χώρα. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι η ανύψωση είναι περισσότερο από 50 φορές ταχύτερη από οποιαδήποτε αρνητική επίδραση από τη διάβρωση. Ωστόσο, οι ελβετικές Άλπεις είναι πολύ μικρότερες από το Έβερεστ και οι περισσότερες μελέτες δείχνουν ότι τα βουνά εκεί αναπτύσσονται επί του παρόντος κατά 2-2,5 χιλιοστά ετησίως .

Ο πλησιέστερος υποψήφιος για την πρώτη θέση είναι ίσως το Nanga Parbat, ένας γείτονας του Έβερεστ που βρίσκεται στην οροσειρά των Ιμαλαΐων του Πακιστάν, το οποίο έχει ύψος 8.126 μέτρα και αυξάνεται κατά 7 χιλιοστά ετησίως. Σε 241.000 χρόνια θα μπορούσε να ξεπεράσει το Έβερεστ και να γίνει το ψηλότερο βουνό στη Γη, υπό την προϋπόθεση ότι οι ρυθμοί διάβρωσης δεν θα αλλάζουν.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις