ΠΩΣ ΝΑ ΓΙΝΕΙΣ ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΟΥΧΟΣ

Την πρώτη χρονιά της πανδημίας οι δισεκατομμυριούχοι στην Ευρώπη αύξησαν κατά 1.000.000.000.000 δολάρια (συνολικά) τα χρήματα τους. Tα έφτασαν στα 3 τρισεκατομμύρια. Βέβαια, αυξήθηκαν και οι ίδιοι, κατά 117 (από 511 έγιναν 628).

Ο τρίτος πιο πλούσιος άνθρωπος της Γης, Μπερνάρ Αρνό (βλ. πρόεδρος και εκτελεστικός διευθυντής της LVMH Moët Hennessy–Louis Vuitton SE, δηλαδή της μεγαλύτερης εταιρίας ειδών πολυτελείας του κόσμου) διπλασίασε την περιουσία του.

Ο δεύτερος πιο πλούσιος Ευρωπαίος (Αμάντσιο Ορτέγκα -βλ. Inditex δηλαδή Zara, Massimo Dutti, Oysho, Zara Home, Kiddy’s Class, Tempe, Stradivarius, Pull and Bear, Bershka) την αύξησε κατά 20 δισεκατομμύρια (πήγε στα 77.000.000.000 δολ.). Παρ’ όλα αυτά, είχε βρεθεί από το Νο6 της λίστας των πλουσιότερων ανθρώπων του πλανήτη, στο Νο11. Φέτος είναι ο τρίτος πιο πλούσιος Ευρωπαίος (59 δισεκατομμύρια), μετά τον Αρνό (158 δισεκατομμύρια) και τη Φρανσουά Μπετενκούρ Μέγιερς (L’ Oreal) της περιουσίας των 74 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Πώς αυξήθηκαν οι ζάμπλουτοι; Καλή ερώτηση, στην οποία θα απαντήσουμε με τη βοήθεια του Forbes και των New York Times, αφού πρώτα ενημερώσουμε για τους πιο πλούσιους Ευρωπαίους -βάσει της τελευταίας λίστας.

Lidl, Nutella και μεταφορές χρημάτων

Εκ των 2.668 δισεκατομμυριούχων του 2022 (με περιουσίες που μαζί φτάνουν στα 12.7 τρισεκατομμύρια δολάρια), οι 592 είναι Ευρωπαίοι. Πέρυσι ήταν 628. Η μείωση στα άτομα είχε ως συνέπεια και μείωση στην συνολική περιουσία (από 3 τρισεκατομμύρια βρέθηκαν στα 2.800.000.000.000). Ο πόλεμος της Ουκρανίας μείωσε τους Ρώσους δισεκατομμυριούχους από 117 σε 83 και τις περιουσίες τους από 583 δισεκατομμύρια, σε 320.000.000.000.

Η χώρα της Ευρώπης με τους περισσότερους δισεκατομμυριούχους είναι η Γερμανία (134 με περιουσία 608 δισεκατομμυρίων δολαρίων και στο Νο1 τον Ντίτερ Σβαρτζ της Schwarz Group όπου ανήκει το Lidl), η Γαλλία έχει 43 (αύξησαν κατά 7% την περιουσία τους από πέρυσι και έφτασε στα 550 δισεκατομμύρια) και η Σουηδία των 10 εκατομμυρίων κατοίκων, έχει 45 δισεκατομμυριούχους.

Το ευρωπαϊκό ΤΟΡ 10 έχει έξι Γάλλους, τρεις Γερμανούς, έναν Ισπανό και έναν Ιταλό που είναι ο Τζοβάνι Φερέρο και από το επίθετο καταλαβαίνεις τι του ανήκει (Nutella, Kinder, Tic Tac κλπ). H περιουσία του έφτασε στα 36 δισεκατομμύρια δολάρια.

Στους νέους δισεκατομμυριούχους, ανήκει ο άνθρωπος που έφτιαξε το Checkout.com (διεθνής εταιρεία χρηματοοικονομικής τεχνολογίας με έδρα το Λονδίνο) λέγεται Γκιγιόμ Πουσάς, γεννήθηκε στην Ελβετία και ζει στο Ντουμπάι. Η περιουσία του εκτιμάται στα 23 δισεκατομμύρια και τον κάνει τον πιο πλούσιο της Ευρώπης, στην κατηγορία “τεχνολογία”.

O πρώτος δισεκατομμυριούχος της Εσθονίας, Κρίστο Κάρμαν ξεκίνησε ως σύμβουλος management και όταν ανακάλυψε πόσα χρήματα του κράτησε η τράπεζα, σε μεταφορά ενός μπόνους που είχε πάρει από την Αγγλία στην πατρίδα του, ορκίστηκε να βρει τρόπο να μην εμπλέκονται τράπεζες σε μεταφορές χρημάτων στο εξωτερικό. Το Transefwise (νυν Wise) τον έκανε δισεκατομμυριούχο, όπως έκανε δισεκατομμυριούχο τον γεννημένο στη Ρωσία, Νικολάι Στορόνσκι και τον Ουκρανό συνεργάτη του, Βλαντ Γιατσένκο, η Revolut.

Οι ελληνικές συμμετοχές παρέμειναν οι ίδιες

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα είχαμε τέσσερις εκπροσώπους στη φετινή λίστα, όσους είχαμε και πέρυσι.

Η Βίκυ Σάφρα γεννήθηκε ως Βίκυ Σαρφάτη και το 1969 παντρεύτηκε τον Τζόζεφ Σάφρα (Λιβανέζος/Βραζιλιάνος τραπεζίτης και δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας, ιδιοκτήτης της αυτοκρατορίας Safra Group). Το 2020 η περιουσία του εκτιμήθηκε στα 22.8 δισεκατομμύρια δολάρια. Ήταν ο πιο πλούσιος Βραζιλιάνος. Εκείνη τη χρονιά πέθανε (στα 82 του χρόνια, από συνέπειες του Αλτσχάιμερ) και ό,τι του ανήκε πέρασε στη σύζυγο και τα τέσσερα παιδιά του. Η Σάφρα έχει ελληνική υπηκοότητα και ζει στην Ελβετία. Είναι το Νο381 των πιο πλούσιων κατοίκων της Γης.

Ο Αριστοτέλης Μυστακίδης είναι στο Νο1125, με περιουσία 2.9 δισεκατομμύρια δολάρια. Ο Ελληνοβρετανός επιχειρηματίας, μόνιμος κάτοικος Ελβετίας, έχει μετοχές στο βρετανο/ελβετικό μεταλλευτικό κολοσσό Glencore και έφεση στα κτηματομεσιτικά.

Στο Νο1163 των δισεκατομμυριούχων για το 2022 είναι ο Φιλίπ Νιάρχος, πρωτότοκος γιος του Σταύρου Νιάρχου και της Ευγενίας Λιβανού. Είναι επιχειρηματίας και συλλέκτης έργων τέχνης και ζει μόνιμα στο Παρίσι. Είναι και επίτιμος δημότης του Σεν Μόριτζ της Ελβετίας.

Η τέταρτη καταχώρηση Έλληνα επιχειρηματία στη λίστα των δισεκατομμυριούχων του Forbes είναι στο #2128 και είναι αυτή του Βαρδή Βαρδινογιάννη και της οικογενείας του. Η περιουσία εκτιμήθηκε στα 1.4 δισεκατομμύρια δολάρια και σε όσα του ανήκουν αναφέρονται τα Motor Oil Hellas, Vegas Oil and Gas, Star Channel, Alpha TV, Optima Bank, Vista Bank, NJV Athens Plaza. Ο εκ των ισχυρών παραγόντων της παγκόσμιας ναυτιλίας, όπως εκτίμησε το Lloyd’s ζει στην Ελλάδα.

Τι είναι η λίστα του Forbes

Ο Μπέρτι Τσαρλς Φορμπς γεννήθηκε στο Νιου Ντιρ (βλ. Aberdeen) της Σκωτίας, ως μέλος 12μελους οικογένειας. Σπούδασε δημοσιογραφία, εργάστηκε ως ρεπόρτερ σε τοπική εφημερίδα και το 1901 έφυγε για το Γιοχάνεσμπουργκ, όπου εργάστηκε ως ρεπόρτερ, πριν μετακομίσει ση Νέα Υόρκη και τελικά προσληφθεί στον όμιλο Hearst.

Σημείωση: ο Ουίλιαμ Ράντολφ Χερστ ήταν ο άνθρωπος που έδωσε στον πλανήτη τα tabloid και το ‘πώς γίνεται η δουλειά’ της ‘κίτρινης δημοσιογραφίας’, στα τέλη του 19ου αιώνα. Το συνέχισε από εκεί, για να γίνει ο ιδιοκτήτης των μεγαλύτερων εντύπων των ΗΠΑ.

Ο Φορμπς διετέλεσε χρέη συνδικαλιστή αρθρογράφου για δυο χρόνια. Μετά έγινε ο υπεύθυνος του επιχειρηματικού και οικονομικού ρεπορτάζ στο New York American (του ομίλου). Έμεινε σε αυτήν τη θέση έως το 1916, όταν αποφάσισε να κάνει πράξη μια ιδέα που είχε: να δημιουργήσει το Forbes. Εκείνος έβαλε τα λεφτά και ο Γουόλτερ Ντρέι (του Magazine of Wall Street) την τεχνογνωσία επί των διαδικαστικών.

Το πρώτο όνομα του εντύπου ήταν Devoted to Doers and Doings. Δεν κράτησε πολύ.

Ο BC Φορμπς απορρόφησε στην οικογενειακή επιχείρηση τους δυο γιους του, Μπρους και Μάλκολμ. Ο πρώτος ανέλαβε μετά το θάνατο του πατέρα του (1954) και διπλασίασε την κυκλοφορία. Πώς; Έβαλε μια πολύ συγκεκριμένη σειρά στη ‘γραμμή παραγωγής’ και πρόσθεσε το marketing -που τότε δεν ήταν η νόρμα, αλλά μια νέα συνθήκη υπό εξέλιξη.

Ο Μπρους πέθανε το 1964. Τον αντικατέστησε ο αδελφός του. Ο Μάλκολμ έγινε γνωστός ως ‘άπληστος υποστηρικτής του καπιταλισμού, της οικονομίας της ελεύθερης αγοράς’, την οποία ‘διαφήμιζε’ και μέσω του υπερβολικού τρόπου ζωής του: έκανε διαρκώς πάρτι, ταξίδια και εμπλούτιζε τις συλλογές του από σπίτια, γιοτ, αεροσκάφη, έργα τέχνης, μοτοσικλέτες και αυγά Fabergé.

“’Η θα το κάνετε εσείς ή θα βρω άλλους να το κάνουν”

Το 1981 ζήτησε από τους συντάκτες του Forbes να του ετοιμάσουν ένα ειδικό τεύχος, για τους 400 πλουσιότερους Αμερικανούς. Η ιδέα ανήκε στην Caroline Schermerhorn Astor, εξέχουσα προσωπικότητα της Gilded Age New York (εποχή που κράτησε από το 1870 έως το 1910 και αφορούσε την εκβιομηχάνιση, την ταχεία οικονομική ανάπτυξη στις ΗΠΑ, την αύξηση των μισθών και δη για ειδικευμένους εργάτες και την εισροή εκατομμυρίων Ευρωπαίων μεταναστών).

Η Astor είχε πει στον Φορμπς ότι στα πάρτι της (με καλεσμένους μέλη της υψηλής κοινωνίας), στην αίθουσα χορού του σπιτιού της μπορούσε να δεχθεί περίπου 400 άτομα. Η εν λόγω ήταν ο κύριος ανταγωνισμός του Forbes σε καλέσματα πολιτικών, επιχειρηματιών και celebrities (τα διοργάνωνε στο γιοτ του που είχε το όνομα Highlander -δεν θέλω σχόλια). Αποφάσισε να τη ‘χτυπήσει’ με ένα εκδοτικό πάρτι των πιο ισχυρών.

Οι συντάκτες δεν πέταξαν ακριβώς, από τη χαρά τους όταν το αφεντικό ζήτησε τη λίστα. Έκαναν μελέτη σκοπιμότητας και τον ενημέρωσαν πως ήταν φύσει αδύνατο να καταλάβουν ποιοι ήταν οι 400 πλουσιότεροι. Ο Μάλκολμ τους απάντησε πως αν δεν έκαναν εκείνοι ό,τι τους είχε ζητήσει, θα έβρισκε άλλους που θα το έκαναν.

Το πρώτο Νο1 θα ήταν σήμερα στο Νο 182

Μετά ένα χρόνο δουλειάς που περιλάμβανε δεκάδες πτήσεις και χιλιάδες συνεντεύξεις, η λίστα ήταν έτοιμη. Το πρώτο Νο1 κατέλαβε ο Daniel K. Ludwig -μεγιστάνας της ναυτιλίας. Η αξία του ξεπερνούσε τα 2 δισεκατομμύρια δολάρια (5.800.000.000 σημερινά δολάρια), βάσει του Forbes. Αν ζούσε σήμερα ο Ludwig θα ήταν στο 182 της λίστας.

Πέντε χρόνια μετά την πρώτη δημοσίευση λίστας με τους 400 πιο πλούσιους Αμερικανούς, το Forbes έδωσε στο λαό τους πιο πλούσιους ανθρώπους του πλανήτη.

Αυτή η διαδικασία αφορά ομάδα που διαθέτει περισσότερους από 50 δημοσιογράφους, από διάφορες χώρες. Η δουλειά τους είναι να παρακολουθούν τη δραστηριότητα των πιο πλούσιων κατοίκων του πλανήτη και ενίοτε οικογένειες ή ομάδες -που μοιράζονται τον πλούτο.

Το προκαταρκτικό ερωτηματολόγιο αποστέλλεται σε όσους πληρούν τις προϋποθέσεις. Το Forbes λαμβάνει τρεις τύπους απαντήσεων: κάποιοι υποστηρίζουν πως έχουν περισσότερα χρήματα από όσα πράγματι διαθέτουν, άλλοι συνεργάζονται, αλλά παραλείπουν κάποιες λεπτομέρειες, ενώ το τρίτο γκρουπ δεν απαντά στην όποια ερώτηση.

Στο δεύτερο στάδιο, ελέγχονται οι επιχειρηματικές συμφωνίες και γίνονται εκτιμήσεις των περιουσιακών στοιχείων. Πραγματοποιούνται συνεντεύξεις για τον έλεγχο και τη βελτίωση της εκτίμησης των περιουσιών. Η διαδικασία ολοκληρώνεται με την αποτίμηση των τιμών, των μετοχών που έχουν. Αυτή γίνεται ένα μήνα πριν τη δημοσίευση. Οι ιδιωτικές εταιρείες αποτιμώνται με βάση την επικρατούσα αναλογία τιμής προς πώληση ή τιμής προς κέρδη. Τα χρέη που είναι γνωστά αφαιρούνται από το σύνολο. Όλες οι εκτιμήσεις γίνονται σε αμερικανικά δολάρια.

Οι βασιλικές οικογένειες και οι δικτάτορες των οποίων ο πλούτος εξαρτάται από έναν τομέα, εξαιρούνται πάντα από τους καταλόγους.

Οι δισεκατομμυριούχοι αυξήθηκαν κατά 573 στην πανδημία

Η λίστα των δισεκατομμυριούχων για το 2022 έχει 2.668 μέλη. Η τελευταία που εκδόθηκε προ πανδημίας, είχε 573 ονόματα λιγότερα. Το 2020 το Forbes είχε σημειώσει πως ο πλανήτης ‘γεννούσε’ ένα νέο δισεκατομμυριούχο κάθε 17 ώρες.

Ο Έλον Μασκ έμεινε εκεί όπου ήταν (με εκτιμώμενη καθαρή περιουσία στα 219 δισεκατομμύρια δολάρια), ομοίως και ο Τζεφ Μπέζος (171.000.000.000 δολ.).

Στο Νο3 εμφανίζεται η πρώτη οικογένεια (του Μπερνάρ Αρνό των 158 δισεκατομμυρίων δολαρίων)

Στο Νο4 βρίσκεται ο Μπιλ Γκέιτς, με 129.000.000.000 δολάρια

Στο Νο5 είναι ο Ουόρεν Μπάφετ (θεωρείται από τους πιο επιτυχημένους επενδυτές του κόσμου και είναι πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της έκτης μεγαλύτερης δημόσιας εταιρίας της γης, Berkshire Hathaway -διαθέτει επιχειρήσεις πολλών τομέων από είδη ζαχαροπλαστικής, πωλήσεις κοσμημάτων έως σιδηρόδρομο, ηλεκτρισμό και φυσικό αέριο), με 118.000.000.000 δολ.

Στο Νο6 είναι ο Λάρι Πέιτζ (το Google κάτι θα σου θυμίζει), με 111.000.000.000 δολ και τον ακολουθεί αυτός που έδωσε την τεχνογνωσία για το Google, Σεργκέι Μπριν (107.000.000.000 δολ.).

Το Νο8 καταλαμβάνει ο Λάρι Έλισον (μεγιστάνας, επενδυτής και συνιδρυτής της Oracle Corporation των 40.47 δισεκατομμυρίων δολαρίων για έσοδα το 2021), με 106 δισεκατομμύρια δολάρια, το Νο9 ανήκει στον Στιβ Μπάλμερ (επενδυτής, πρώην αξιωματούχος της Microsoft και νυν ιδιοκτήτης των LA Clippers) των 91.4 δισεκατομμυρίων.

Το ΤΟΡ 10 ‘κλείνει’ ο πιο πλούσιος Ασιάτης που είναι ο Ινδός Μουκές Αμπάνι (πρόεδρος και κύριος μέτοχος της Reliance Industries Ltd των 63 δισεκατομμυρίων για έσοδα, το 2021), με 90.700.000.000 δολ. Είναι ο μόνος άγνωστος σε μια λίστα πολύ γνωστών και μονίμων ‘κατοίκων’.

Πώς μπορείς (θεωρητικά) να γίνεις δισεκατομμυριούχος

Στη συνέχεια του ‘καταλόγου’ με τους πλουσιότερους κατοίκους του πλανήτη υπάρχουν μέλη της Sicilon Calley, της Nike, η πρώην σύζυγος του Μπέζος και μετά αρχίζουν ονόματα ανθρώπων που δεν είναι το ίδιο διάσημοι.

Όπως ο Τόμας Πέτερφι, ο οποίος μετανάστευσε από την κομμουνιστική τότε Ουγγαρία, για να γίνει πρωτοπόρος στην ηλεκτρονική διακίνηση μετοχών (20.1 δισεκατομμύρια δολάρια). Ή ο Ντάστιν Μόσκοβιτς, συγκάτοικος του Μαρκ Ζάκερμπεργκ στο Harvard -και εκ των ιδρυτών (11.500.000.000 δολ.).

Οι ΗΠΑ έχουν μεταξύ των δισεκατομμυριούχων του κόσμου 735 μέλη. Οι περιουσίες τους ξεπερνούν το ποσό των 4.7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Μια δεκαετία νωρίτερα, τα μέλη ήταν 424 και είκοσι χρόνια πριν, ήταν 243.

Πού οφείλεται αυτή η αύξηση; Πέραν της αλλαγής του φορολογικού συντελεστή, η τεχνολογία έγινε ‘όχημα’ ανθρώπων να κάνουν τεράστιες περιουσίες, μαζί με τη συγκομιδή, την επεξεργασία, την κατασκευή, την πώληση και την εμπορία τροφίμων και ποτών.

Όπως εξηγεί το Forbes “η λογική είναι απλή: οι άνθρωποι πρέπει να τρώνε. Περίπου το 10% της λίστας, δημιούργησαν τον πλούτο τους προσφέροντας τροφή στις μάζες”. Ένα τρίτο πεδίο δράσης είναι τα τα κτηματομεσιτικά. Στην κορυφή της λίστας με τους τρόπους που μπορεί να γίνει κάποιος δισεκατομμυριούχος, παραμένουν τα οικονομικά και οι επενδύσεις -με την τεχνολογία να είναι δεύτερη, το φαγητό και το ποτό στην τρίτη θέση, τα κτηματομεσιτικά στην τέταρτη, τη μόδα και το εμπόριο ρούχων στο 5, τα media στο έξι, την ενέργεια στο 7, τις υπηρεσίες στο 8, τα σπορ στο 9 και την παραγωγή στο 10.

Οι δισεκατομμυριούχοι δεν θέλουν να ανακαλυφθούν

Οι New York Times εξηγούν πως οι διακυμάνσεις της αγοράς ωθούν τους ανθρώπους να μπαίνουν και να βγαίνουν από τη λίστα των δισεκατομμυριούχων κάθε μέρα. “Αυτό που είναι απίστευτο είναι πόσες λίγες πληροφορίες έχουμε το δικαίωμα να γνωρίζουμε για αυτούς τους 735 Αμερικανούς που έχουν συγκεντρώσει, τουλάχιστον το G.D.P. ενός μικρού νησιωτικού έθνους. Μπορούμε να γνωρίζουμε μόνο όσα μοιράζονται -ή δεν μπορούν να κρύψουν- από τους δημοσιογράφους. Και σίγουρα κάποιοι κρύβονται καλύτερα από άλλους”.

Μπορεί να είναι κάποιος που πούλησε -αθόρυβα- μετοχές που είχε για 250 εκατομμύρια δολάρια, τη δεκαετία του ’90 και μετά έκανε καλές επενδύσεις. Ο ίδιος άνθρωπος “θα μπορούσε σήμερα να χρησιμοποιήσει την περιουσία του, για να κάνει ό,τι θέλει -από το να αγοράσει φορτηγά με ναζιστικά αναμνηστικά έως το να πείσει το δήμαρχο της πόλης του να ιδιωτικοποιήσει τους υπονόμους κλπ. Ακόμα και ‘έκλεινε’ σε τραπεζικό σύστημα τα χρήματα του το 1992, σήμερα θα είχε τουλάχιστον 4.000.000.000 δολάρια.

Όσοι ερευνούν τις περιουσίες των πλουσίων, έχουν πρόβλημα και στο να εξασφαλίσουν στοιχεία για τις μετοχές που έχουν σε δημόσιες εταιρίες. Βάσει νόμου, όποιος έχει άνω του 5% των μετοχών της όποιας εταιρίας πρέπει να το δηλώσει -μαζί με τον ακριβή αριθμό. Όταν δεν είναι δημόσια (στο χρηματιστήριο) η εταιρία, δεν υπάρχει κάποιο ‘πρέπει’.

“Πολλοί κατέχουν μετοχές σε κανονικές παλιές ιδιωτικές εταιρείες που αξίζουν δισεκατομμύρια, πουλώντας παπούτσια (New Balance) ή υλικό (Menards) ή καραμέλες (Mars). Για να καταλήξει το Forbes σε μια αξία για αυτές τις εταιρείες, τις συγκρίνει με παρόμοιες εταιρείες που διαπραγματεύονται δημόσια. Όλοι οι φερόμενοι δισεκατομμυριούχοι έχουν την ευκαιρία να σχολιάσουν τους ισχυρισμούς του περιοδικού. Μερικοί μοιράζονται πιο λεπτομερείς πληροφορίες. Κάτι που δεν κάνουν οι περισσότεροι”.

Το 2012 απέκτησε δικό του ‘μετρητή δισεκατομμυριούχων’ και το Bloomberg, προσλαμβάνοντας και υπαλλήλους του Forbes. Τα δυο μέσα δεν συμφωνούν συχνά στις λίστες τους -στα ποσά των δισεκατομμυριούχων, καθώς έχουν διαφορετικές πηγές και μεθοδολογίες.

Το Bloomberg ενημερώνει -με αστέρια που βάζει- τη βεβαιότητα του ως προς την εκτίμηση της περιουσίας, καθώς αναγνωρίζει τα κενά -το έως πού μπορεί να φτάσει για να μάθει την αλήθεια. Οι ‘κρυμμένοι’ δισεκατομμυριούχοι είναι πρόβλημα και για τις δυο λίστες, ενώ και τα δυο μέσα συμφωνούν ότι χρόνο με το χρόνο γίνονται όλο και λιγότεροι οι δισεκατομμυριούχοι που θέλουν να ανακαλυφθούν. Όχι μόνο στις ΗΠΑ, αλλά σε όλον τον κόσμο.