Αδικοπνιγμένοι και Γιαγάδες: Δύο ρεμπέτικες ιστορίες από τον Δημήτρη Μυστακίδη
Μια ναυτική τραγωδία στο λιμάνι του Πειραιά τον Αύγουστο του 1937, και το κυνήγι των Γιαγάδων στη Σάμο που τα έβαλαν με Τούρκους και ντόπιους άρχοντες και έγιναν τραγούδι από τον Κώστα Ρούκουνα.
- 15 Ιουλίου 2020 08:14
Τα “ρεμπέτικα της κιθάρας” του Δημήτρη Μυστακίδη έρχονται την Τρίτη 21 Ιουλίου στην Τεχνόπολη, για να δώσουν “αέρα” στη φετινή χρονιά που έχει σημαδευτεί από ακυρώσεις εκδηλώσεων και συναυλιών, λόγω της πανδημίας.
“Στις ιδιαίτερες συνθήκες που ζούμε, η χαρά του να ξαναβρεθούμε από κοντά μας δίνει δύναμη και αισιοδοξία” αναφέρει ο δημιουργός και στο μήνυμα αυτό, κρύβεται όλη η ουσία.
Με αφορμή τη συναυλία του, ο Δημήτρης Μυστακίδης, χαρίζει στο News 24/7 δύο ρεμπέτικες ιστορίες.
Η πρώτη ιστορία αφορά τη ναυτική τραγωδία του καλοκαιριού του 1937 στο λιμάνι του Πειραιά που ενέπνευσε τον Κώστα Ρούκουνα για να γράψει τους “αδικοπνιγμένους”, ένα τραγούδι που λογοκρίθηκε άμεσα από τη δικτατορία του Μεταξά. Οι λόγοι, εύλογοι, καθώς εκείνη την εποχή που δεν υπήρχαν τα social media, οι αστοχίες των κυβερνήσεων διαδίδονταν από στόμα σε στόμα και γίνονταν τραγούδι από τους ρεμπέτες της εποχής.
Η δεύτερη ιστορία, αφορά τους Γιαγάδες, τα τέσσερα αδέρφια από τον Μαραθόκαμπο της Σάμου που τα έβαλαν με την εξουσία, δολοφονήθηκαν και τελικά ηρωοποιήθηκαν από τον λαό του νησιού. Για τους Γιαγάδες ο Ρούκουνας, έγραψε ολόκληρη τριλογία.
Οι αδικοπνιγμένοι
1η Αυγούστου του 1937 το πετρελαιοκίνητο τρεχαντήρι “Ανάστασις” αναχωρεί με 45 επιβάτες από το λιμάνι της Αίγινας με προορισμό τον Πειραιά.
Δύο ώρες μετά και με ιδανικές συνθήκες πλησιάζει στην μπούκα του λιμανιού.
Λίγη ώρα πρίν έχει αναχωρήσει από τον Πειραιά το ατμόπλοιο Ύδρα με προορισμό το Άστρος της Κυνουρίας.
Η ανυπαρξία κανόνων ναυσιπλοΐας και η παρότρυνση των επιβατών να φτάσουν πιο γρήγορα στον προορισμό τους, αναγκάζει των καπετάνιο του Ύδρα να αλλάξει την πορεία του πλοίου και να βγει από τον αριστερό δίαυλο, χώρο που κανονικά χρησιμοποιούν τα εισερχόμενα στο λιμάνι, πλοία.
Στις 10 πάρα τέταρτο και σε απόσταση 300 μέτρων απ την ακτή, απέναντι από το εξοχικό κέντρο του Μανώλη Παρλαμά, τα δύο σκάφη βρέθηκαν σε μετωπική πορεία σύγκρουσης. “Κοράκι με κοράκι” όπως λέγεται στην γλώσσα των ναυτικών.
Ο καπετάνιος του “Ανάστασις” προσπάθησε να αποφύγει την σύγκρουση στρέφοντας το τιμόνι όλο αριστερά, μιας και δεξιά υπήρχαν τα βραχώδη αβαθή της περιοχής, αλλά δεν πρόλαβε. Το ατμόπλοιο καρφώθηκε πάνω στην δεξιά μάσκα του και το σήκωσε στον αέρα. Η τραγωδία θα μπορούσε να σταματήσει εκεί, αλλά ο καπετάνιος του Ύδρα έδωσε την εντολή “όλο ανάποδα” και υποχρέωσε το ξύλινο σκαρί να ξεκολλήσει και να βυθιστεί αμέσως παρασέρνοντας στον θάνατο 28 άτομα.
Ο Κώστας Ρούκουνας με αφορμή το τραγικό γεγονός έγραψε το τραγούδι οι “αδικοπνιγμένοι” το οποίο απαγορεύτηκε σχεδόν άμεσα από την λογοκρισία του Μεταξά.
Δυο καπετάνιοι κάνανε
μεγάλη απροσεξία
και τόσος κόσμος πνίγηκε
χωρίς καμιά αιτία
Στης Σάμου τα περίχωρα
Οι Γιαγάδες ήταν 4 αδέρφια από τον Μαραθόκαμπο της Σάμου. Ο Γιώργης ο Γιάννης ο Κίμωνας και ο Κώστας. Για να μην τα πολυλογώ οι Γιαγάδες τα έβαλαν με όλες τις μορφές εξουσίας που υπήρξαν στην Σάμο είτε τουρκικές είτε ελληνικές από το 1912 έως το 1927.
Στην 3η κατά σειρά συμπλοκή τους, αυτή την φορά με το βενιζελικό κράτος στο ορεινό χωριό Κοσμαδαίοι στις πλαγιές του όρους Κέρκη, σκοτώνεται ο 1ος απ’ τα αδέρφια, Γιώργης, από αποσπάσματα Κρητών χωροφυλάκων που έστειλε ο Βενιζέλος στο νησί. Το Ίδιο βράδυ το χωριό πυρπολείται και πολλοί κάτοικοι -ανάμεσα τους και η μικρή αδερφή των Γιαγάδων Δήμητρα- εκτελούνται. Δυο μέρες αργότερα στον Μαραθόκαμπο της Αμύνης, τα παιδιά καίνε ζωντανή την γριά μανα των Γιαγάδων.
Ο επίλογος γράφεται το 1927 όταν ο καταζητούμενος Κώστας Γιαγάς συλλαμβάνεται στην θέση “Σάβα” στον Μαραθόκαμπο και εκτελείται. Οι χωροφύλακες περιέφεραν το κομμένο κεφάλι του στα γύρω χωριά. Αυτή όμως η τελετουργία διαπόμπευσης μεταβλήθηκε σε τελετουργία ηρωοποίησης από τον λαό της Σάμου.
Ο Ρούκουνας έγραψε 3 τραγούδια γι αυτήν την ιστορία.
Τα κλέφτικα “Κάψαν την μάνα των Γιαγάδων”, τους “Γιαγάδες”, και το τσάμικο “στης Σάμου τα περίχωρα”.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΥΣΤΑΚΙΔΗΣ – Tα ρεμπέτικα της κιθάρας 2.0
“Τα δυνατά συναισθήματα έρχονται ξαφνικά.
Ξαφνικά ερωτευόμαστε, ξαφνικά χάνουμε αγαπημένους ανθρώπους, ξαφνικά το “κρατάω αποστάσεις” σημαίνει νοιάζομαι. Μα πάντα η ζωή προχωράει μπροστά, σε μια νέα έκδοση, με ένα διαφορετικό πλαίσιο κι εμείς συνεχίζουμε να ονειρευόμαστε και να ελπίζουμε. Στις ιδιαίτερες συνθήκες που ζούμε, η χαρά του να ξαναβρεθούμε από κοντά μας δίνει δύναμη και αισιοδοξία.
Στην Τεχνόπολη στις 21 Ιουλίου θα είμαστε όλοι πλην ενός, που όμως πάντα θα μας συντροφεύει. Η Ιφιγένεια, ο Δημήτρης, ο Σάκης, ο έτερος Δημήτρης, ο Κωστής κι εγώ θα παίξουμε και θα τραγουδήσουμε αγαπημένα σε όλους μας ρεμπέτικα. Κι ελπίζουμε να τα τραγουδήσουμε μαζί σας. Να γίνουμε μια φωνή, ώστε όπως είπε ο ποιητής:
Νά τό φωνάξω τόσο δυνατά
πού νά µήν ξανακοιµηθεῖ κανένα ὄνειρο στόν κόσµο
καµιά ἐλπίδα πιά νά µήν πεθάνει”.
Δείτε το «χρωματιστό» βίντεο που ετοίμασε η ομάδα των καλλιτεχνών για τη συναυλία στην Τεχνόπολη:
Τα στοιχεία της συναυλίας:
Τρίτη, 21 Ιουλίου 2020
Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων
Δημήτρης Μυστακίδης
Τα ρεμπέτικα της κιθάρας 2.0
Μαζί του:
Ιφιγένεια Ιωάννου – τραγούδι, κανονάκι
Δημήτρης Παππάς – κιθάρα, τραγούδι
Κωστής Κωστάκης – κιθάρα, τραγούδι
Σάκης Καρακώστας – βιολί
Δημήτρης Τσεκούρας – κοντραμπάσο
Μάκης Πελοπίδας – ηχοληψία
Ώρα έναρξης: 21.00
Οι πόρτες ανοίγουν στις 19.30
Εικαστικό: Αχιλλέας Μεσάικος
Graphic design: Παναγιώτης Ανδριανός
Προπώληση: 12€
Την ημέρα της συναυλίας: 14€
viva.gr – https://www.viva.gr/tickets/music/tehnopoli/dimitris-mystakidis/
-Reload – Ακαδημίας 81
-Βιβλιοπωλεία Ευριπίδης – Χαλάνδρι & Κηφισιά
-Yoleni’s – Σόλωνος 9
-Viva Spot Τεχνόπολης – Πειραιώς 100
-Καταστήματα WIND
-τηλεφωνικά στο 11876
Οργάνωση παραγωγής: Fishbowl Music Tank
* Σεβόμενοι τους περιορισμούς για την προστασία της δημόσιας υγείας, οι θέσεις είναι περιορισμένες για να τηρηθούν οι απαραίτητες αποστάσεις ασφαλείας. Η συναυλία θα είναι αποκλειστικά για καθήμενους. Η χρήση μάσκας είναι υποχρεωτική κατά την είσοδο και έξοδο από την Τεχνόπολη. Η είσοδος πραγματοποιείται από τις οδούς Ιάκχου (διαζώματα Β & Δ και τραπέζια) και Περσεφόνης (διαζώματα Α, Γ1 & Γ2 και θέσεις ΑμεΑ).
ΠΡΟΣΟΧΗ: Η πώληση εισιτηρίων θα γίνεται αποκλειστικά ηλεκτρονικά από το viva.gr και το δίκτυο μεταπωλητών του. Τα εισιτήρια αγοράζονται ως μονά, group των 2 και group των 4. Παρακαλούμε για αποφυγή συνωστισμού την ημέρα της συναυλίας, να προσέλθετε με τα εισιτήρια σας εκτυπωμένα, ή σε ηλεκτρονική μορφή με το barcode σε εμφανή θέση. Αναλυτικά οι όροι χρήσης στο: https://athens-technopolis.gr/index.php/el/oroi-eisitirion