Αγορά ή ενοικίαση σπιτιού; 4 κριτήρια για να αποφασίσετε σωστά

Αυτή είναι μια από τις πιο συχνές ερωτήσεις που προβληματίζουν, ιδιαίτερα τους νέους που αναζητούν την τύχη τους μακριά από την οικογενειακή εστία, ή νέα ζευγάρια μετά την έναρξη της κοινής τους ζωής.

Συχνά η τελική απόφαση λαμβάνεται γρήγορα και χωρίς να έχουν ληφθεί υπόψην όλοι οι παράγοντες που παίζουν κρίσιμο ρόλο στη βιωσιμότητα της επιλογής είτε για ενοικίαση σπιτιού είτε για επένδυση αγοράς.

Οι 2 λέξεις – κλειδιά

Αυτές είναι οι δύο λέξεις – κλειδιά που πρέπει να κρατήσετε στο μυαλό σας πριν αποφασίσετε: βιωσιμότητα και επένδυση.

Το να αγοράσετε ένα σπίτι είναι από μόνο του μια επένδυση, ακόμη και αν προορίζεται για ιδιοκατοίκηση και όχι για εκμετάλλευση (μέσω πλατφόρμας βραχυχρόνιων μισθώσεων ή κανονικά με μακροχρόνια μίσθωση).

Όμως, και η ενοικίαση ενός σπιτιού είναι επένδυση, φυσικά πολύ μικρότερη καθώς το κόστος της είναι αρκετά μικρό και αποπληρώνεται σταδιακά. Μπορεί το μόνο που θα έχετε να πληρώσετε σε ένα σπίτι που νοικιάζετε να είναι το μηνιαίο μίσθωμα, αλλά υπάρχουν και άλλα κόστη που μπορεί να σας επιβαρύνουν, για παράδειγμα οι ζημιές και οι επισκευές τους.

Επιπλέον, όταν κάνετε ένα νέο ξεκίνημα σε ένα νέο νοικιασμένο σπίτι, δεσμεύεστε και από άλλα πράγματα που αυτό αναγκαστικά καθορίζει. Για παράδειγμα, τα έπιπλα που επιλέγετε ταιριάζουν τέλεια στο τωρινό σας σπίτι αλλά θα ταιριάζουν αν μετακομίσετε; Ή αν μετακομίζετε από άλλο σπίτι, ταιριάζουν τα έπιπλα και οι συσκευές στο νέο ή θα πρέπει να αγοράσετε νέα;

Άρα, είτε ενοικιάζετε είτε αγοράζετε ένα σπίτι, υφίσταται μια επένδυση από πλευράς σας. Το πόσο μεγάλη εξαρτάται από τις επιλογές σας. Και μην ξεχνάτε ότι υπάρχει και το μη χρηματικό κόστος, για παράδειγμα ο χρόνος ή η ενέργεια που μπορεί να σπαταλήσετε για να υποστηρίξετε την επιλογή σας.

Για αυτό το λόγο και το θέμα της βιωσιμότητας είναι κρίσιμο. Προκειμένου η τελική σας απόφαση να είναι βιώσιμη, θα πρέπει να λάβει υπόψην τις ανάγκες, συνθήκες και παράγοντες που υφίστανται σήμερα, χωρίς όμως να διακινδυνεύσει τις μελλοντικές.

Το οικονομικό κομμάτι είναι το πιο σημαντικό. Το ιδανικό είναι να έχετε ήδη όλα τα χρήματα και να αγοράσετε το δικό σας σπίτι μετρητοίς (αν αυτό καλύπτει φυσικά και τη φιλοσοφία σας, καθώς η “κοινωνία των εμπειριών και όχι της ιδιοκτησίας” κερδίζει συνεχώς έδαφος).

Σε κάθε άλλη περίπτωση, αγοράς ή ενοικίασης, θα πρέπει να πληρώνετε ένα χρηματικό ποσό (δόση τράπεζας ή μίσθωμα) κάθε μήνα, βρέξει – χιονίσει. Το αντέχετε αυτό σήμερα; Έως ποιο βαθμό και τι μπορεί να συμβεί σε μεσοπρόθεσμο ή μακροπρόθεσμο ορίζοντα (3, 5 ή 10 χρόνια μετά); Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές τώρα και στο μέλλον;

Για να τα βάλετε σε μια σειρά, δείτε παρακάτω τα βασικά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα και των δύο επιλογών.

Αγορά σπιτιού: Μακροχρόνια επένδυση αλλά και ρίσκα

Το ισχυρότερο κίνητρο για την αγορά μιας κατοικίας είναι η δημιουργία περιουσίας. Πολλοί αναρωτιούνται αν αξίζει να δίνεις για δεκαετίες τα μισθώματα σε διάφορα σπίτια που νοικιάζεις αντί να τα δίνεις ως δόσεις για την αποπληρωμή δανείου για αγορά ενός ακινήτου.

Επιπλέον, μπαίνοντας στο δικό σας σπίτι, ξενοιάζετε και δεν έχετε άλλον πάνω από το κεφάλι σας (βλέπε σπιτονοικοκύρη).

Δε χρειάζεται να μετακομίζετε κάθε λίγο σε νέο σπίτι ενώ στη δική σας κατοικία έχετε και το ελεύθερο να τη διαμορφώσετε όπως θέλετε χωρίς κανένα περιορισμό.

Από την άλλη πλευρά βέβαια, η ιδιοκτησία στην Ελλάδα (όπως και σε όλες τις δυτικές χώρες) συνοδεύεται από φόρους (π.χ. ΕΝΦΙΑ) ενώ από τη δική σας τσέπη βγαίνουν τα χρήματα για όλες τις επισκευές και ζημιές στο σπίτι.

Επιπλέον, υπάρχει και ένα ρίσκο στην επένδυσή σας καθώς η αγορά ακινήτων μπορεί να μεταβληθεί σημαντικά με τα χρόνια, ακόμη και τοπικά μόνο. Η περιοχή που επιλέξατε να αγοράσετε σπίτι ήταν hot όταν αγοράσατε αλλά σήμερα; Ή σε 10 χρόνια;

Μπορεί η αξία του ακινήτου να πέσει σημαντικά ή ακόμη και το μηνιαίο μίσθωμα (αν αποφασίσετε να το νοκιάσετε σε τρίτους) να μην καλύπτει το ποσό για την αποπληρωμή τυχόν δανειακών υποχρεώσεων. Θα μπορείτε να καλύψετε τη διαφορά;

Ενοικίαση σπιτιού: Μεγαλύτερη ευελιξία αλλά και αβεβαιότητα

Ο πιο συχνός λόγος που οι περισσότεροι νοικιάζουν σπίτι και το προτιμούν σε σχέση με τη χρηματοδότηση αγοράς μιας κατοικίας είναι η ευελιξία.

Μπορείτε να διαλέξετε αυτό που θέλετε και όταν το βρείτε να μετακομίσετε εκεί, για όσο καιρό επιθυμείτε (με σεβασμό πάντα στους όρους του μισθωτηρίου συμβολαίου). Δε δεσμεύεστε από κάτι.

Ειδικά για όσους είναι νέοι χωρίς σταθερές υποχρεώσεις (οικογένεια, παιδιά), η ενοικίαση σπιτιού φαντάζει η καλύτερη επιλογή.

Ανάλογα με τις ανάγκες (τωρινές ή μελλοντικές) έχετε τη δυνατότητα να αλλάξετε σπίτι όταν το κρίνετε απαραίτητο. Υπάρχει σχετικά μεγάλη προσφορά στις μέρες μας οπότε αργά ή γρήγορα θα βρείτε αυτό που σας ταιριάζει.

Επιπλέον, δεν πληρώνετε φόρους ιδιοκτησίας και γλιτώνετε από τα περισσότερα έξοδα για ζημιές και επισκευές στο σπίτι (τα πληρώνει ο σπιτονοικοκύρης, με εξαίρεση όσα δεν εμπίπτουν στα πλαίσια της φυσιολογικής φθοράς).

Από την άλλη πλευρά βέβαια, κατοικείτε σε ένα σπίτι που έφτιαξαν άλλοι και δεν υπάρχει μικρή (ή και καθόλου) δυνατότητα να το αλλάξετε σημαντικά. Περιορίζεστε επίσης σημαντικά από τη διαρρύθμιση και το μέγεθος των δωματίων, χωρίς να μπορείτε να κάνετε κάτι εκτός από το να αλλάξετε έπιπλα ή και συσκευές στη χειρότερη περίπτωση.

Μπορεί να γλιτώνετε τους φόρους και τα ρίσκα της αγοράς ακινήτων, όμως, δεν αποκτάτε κάτι ως περιουσία που μπορείτε να την εκμεταλλευτείτε στο μέλλον αν χρειαστεί (για εισόδημα) ή να την μεταβιβάσετε σε αγαπημένα σας πρόσωπα.

Τα 4 κριτήρια για να πάρετε την κατάλληλη απόφαση

Ζυγίζοντας τα παραπάνω πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των δυο επιλογών, αργά ή γρήγορα, θα κλίνετε προς τη μια ή την άλλη πλευρά.

Το σίγουρο είναι ότι δεν πρέπει να παρασυρθείτε από τα συναισθήματα ή τις απόψεις άλλων (ιδίως όσον αφορά την αγορά σπιτιού). Εσείς θα πληρώνετε σε κάθε περίπτωση, οπότε εσείς θα πρέπει να πάρετε την απόφαση με βάση τα δικά σας κριτήρια και μόνο.

Για να διευκολυνθείτε στην σκέψη σας, λάβετε υπόψιν σας οπωσδήποτε τους παρακάτω 4 παράγοντες:

1. Τα οικονομικά σας, σημερινά και μελλοντικά. Αντέχει η τσέπη (και η ιδιοσυγκρασία σας) να πληρώνετε κάθε μήνα για 20, 30 ή 40 χρόνια στην τράπεζα; Χρειάζεστε περισσότερη οικονομική ελευθερία που μπορεί να σας δώσει το ενοίκιο; Αν αγοράσετε σπίτι, έχετε ήδη αποταμιεύσεις, ή θα πρέπει να πάρετε δάνεια και με ποιούς όρους;
2. Η προοπτικής της εκμετάλλευσης. Βλέπετε το σπίτι ως μια επένδυση για το μέλλον, που μπορεί να τη χρησιμοποιήσετε ως πηγή εισοδήματος; Ή απλά ως το μέρος που ζείτε, εσείς και τα αγαπημένα σας πρόσωπα;
3. Η ευελιξία. Σας αρέσουν τα ταξίδια, οι αλλαγές παραστάσεων και οι νέες εμπειρίες, ώστε να μετακομίζετε σε νέες κατοικίες και περιοχές; Ή επιθυμείτε σταθερότητα για εσάς και την οικογένειά σας;
4. Οι μελλοντικές ανάγκες. Σίγουρα δεν είναι εύκολο να προσδιορίσετε τις ανάγκες σας για τα επόμενα πολλά χρόνια. Όμως, κάποιες μεγάλες αλλαγές συνήθως μπορείτε να τις εκτιμήσετε. Για παράδειγμα, εκτιμάτε οτι θα μεγαλώσει το νοικοκυριό σας με νέα μέλη; Τα νέα μέλη θα έχουν ειδικές ανάγκες (π.χ. παιδικά δωμάτια, υποδομές που διευκολύνουν την καθημερινότητα ηλικιωμένων ατόμων κλπ); Υπάρχει πιθανότητα να μετακομίσετε σε άλλη πόλη ή χώρα λόγω επαγγέλματος ή προσωπικών θεμάτων;

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις