ΦΠΑ: 2,5 ΕΝΦΙΑ χάνει η χώρα το χρόνο – Οι χαμηλές επιδόσεις και η “συνταγή” ανάσχεσης

Έσοδα ύψους 5,3 δισ. ευρώ το 2019 έχασε η Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία, που έδωσε χτες στη δημοσιότητα ΕΕ, καταγράφοντας το δεύτερο μεγαλύτερο έλλειμμα συμμόρφωσης προς τον ΦΠΑ στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ουσιαστικά η χώρα χάνει το 25,8% των εσόδων της στον τομέα, πίσω μόνο από τη Ρουμανία, η οποία απώλεσε το 34,9% των εσόδων της από τον ΦΠΑ.

Αναλυτικά, το 2019, η Ρουμανία κατέγραψε το υψηλότερο εθνικό έλλειμμα συμμόρφωσης προς τον ΦΠΑ, έχοντας απολέσει το 34,9 % των εσόδων της από τον ΦΠΑ το 2019, ακολουθούμενη από την Ελλάδα (25,8 %) και τη Μάλτα (23,5 %). Τα μικρότερα ελλείμματα ΦΠΑ παρατηρήθηκαν στην Κροατία (1,0 %), τη Σουηδία (1,4 %) και την Κύπρο (2,7 %). Ωστόσο, σε απόλυτους αριθμούς, λόγω εύρους οικονομικής δραστηριότητας, τα υψηλότερα ελλείμματα συμμόρφωσης προς τον ΦΠΑ καταγράφηκαν στην Ιταλία (30,1 δισ. ευρώ), και τη Γερμανία (23,4 δισ. ευρώ).

Προσπάθεια για μείωση απωλειών

Πάντως αξίζει να σημειωθεί ότι το ποσοστό του ελλείμματος ΦΠΑ καταγράφει μείωση σε 18 κράτη μέλη. Μάλιστα η Ελλάδα είναι στην κορυφή της σχετικής λίστας. Πιο συγκεκριμένα, πέρα από την Κροατία και την Κύπρο, οι πιο σημαντικές μειώσεις σημειώθηκαν στην Ελλάδα, τη Λιθουανία, τη Βουλγαρία και τη Σλοβακία (μεταξύ –3,2 και -2,2 ποσοστιαίες μονάδες σε αυτές τις τέσσερις χώρες). Αναλυτικά, η Ελλάδα παρουσίασε μείωση του ελλείμματος ΦΠΑ κατά 3,2 ποσοστιαίες μονάδες, (887 εκ.). Έτσι, το έλλειμμα όμως παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα στην Ε.Ε καθώς το 2019 έφτασε τα 5,35 δις ευρώ.

Η ευρωπαϊκή εικόνα

Επίσης στη Σουηδία, τη Φινλανδία και την Εσθονία η φορολογική διοίκηση κατάφερε να περιορίσει την απώλεια εσόδων από τον ΦΠΑ σε λιγότερο από το 5% του οφειλόμενου ΦΠΑ. Στον αντίποδα, οι μεγαλύτερες αυξήσεις στο έλλειμμα ΦΠΑ παρατηρήθηκαν στη Μάλτα (+5,4 ποσοστιαίες μονάδες), στη Σλοβενία (+3 ποσοστιαίες μονάδες) και στη Ρουμανία (+2,3 ποσοστιαίες μονάδες).

Η πολυπλοκότητα των έμμεσων φόρων

Στο φόντο αυτό των ανακοινώσεων της Κομισιόν αποκτά ιδιαίτερη σημασία η καταγραφή που κάνει συγκριτική μελέτη του Tax Foundation για τα χαρακτηριστικά των έμμεσων φόρων στα κράτη μέλη του ΟΟΣΑ. Έτσι, σύμφωνα με τη σχετική μελέτη, η Ελλάδα σε σχέση με ζητήματα συντελεστών, πολυπλοκότητας, συμμόρφωσης, διαδικασιών είσπραξης και απόδοσης παραμένει στην 32η θέση των χωρών του ΟΟΣΑ. Σε χειρότερη θέση βρίσκονται μόνο η Πορτογαλία, η Τσεχία, η Σλοβακία, η Ουγγαρία και η Πολωνία.

Οι χαμηλοί συντελεστές

Στον αντίποδα τις καλύτερες επιδόσεις έχει η Ελβετία μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ. Γιατί όμως η Ελβετία, πέρα από την «φορολογική κουλτούρα» που έχει καταγράφει αυτά τα αποτελέσματα. Ένας από τους λόγους είναι το ότι έχει το χαμηλότερο συντελεστή μόλις 7,7%, που μάλιστα αφορά το το 70% της τελικής κατανάλωσης, ενώ βέβαια το όλο πλαίσιο διακρίνεται για την απλότητά του. Αντίθετη εικόνα έχει η Πολωνία που βέβαια και αυτή, όπως η Ελλάδα, έχει υψηλό συντελεστή (23%), που αναφέρεται στο 51% της τελικής κατανάλωσης.

Η Ελλάδα, πέρα από το ότι έχει ένα από τους υψηλότερους συντελεστές (24%) στην Ευρώπη, διαθέτει και ένα πλαίσιο σύνθετο. Μόλις το 44% της τελικής κατανάλωσης αφορά ο συντελεστής του 24% αλλά παράλληλα υπάρχουν και πολλές εξαιρέσεις που δημιουργούν σύνθετες διαδικασίες που απαιτούν χρόνο. Αυτό κατά τη μελέτη του Tax Foundation συνιστά βασικό πρόβλημα που εισφέρει στη δημιουργία «κενών» στο σύστημα.

Κρίσιμοι πόροι

Σύμφωνα, δε, με την έκθεση που επικαλείται το ΚΕΠΕ, τα έσοδα από ΦΠΑ που θα μπορούσε να εισπράξει η χώρα μας το 2020 ήταν 21 δισ. ευρώ. Τα ποσά που κατέληξαν στα κρατικά ταμεία ήταν περίπου 15 δισ. ευρώ, δηλαδή παρατηρείται μία τεράστια απώλεια στα έσοδα από ΦΠΑ 6 δισ. ευρώ ή ποσοστό 28,5%. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί σχεδόν 2,5 φορές στα έσοδα από τον ΕΝΦΙΑ.

Ουσιαστικά πρόκειται για πόρους που θα μπορούσαν να ανακουφίσουν ευάλωτα κοινωνικά στρώματα αλλά και να στηρίξουν την ανάπτυξη σε μια περίοδο που η χώρα ψάχνει «περπατησιά». Και βέβαια εάν αναλογιστεί κάποιος τις συσσωρευμένες απώλειες σε βάθος 10ετίας, όταν, δε, οι επιδόσεις ήταν ακόμη χειρότερες, ως προς την είσπραξη, εύκολα αντιλαμβάνεται ότι θα μπορούσαν ακόμη και πολλά από σκληρά μέτρα των μνημονίων να είχαν αποφευχθεί.

Το λαθρεμπόριο

Μια άλλη σημαντική διάσταση του όλου προβλήματος είναι και το λαθρεμπόριο. Όπως αναφέρεται από παράγοντες της αγοράς αλλά και γνώστες των φορολογικών θεμάτων το ύψος των έμμεσων φόρων, του ΦΠΑ, των Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης, δίνει «κίνητρο» για παραβατικές συμπεριφορές, που πέρα από το ότι οδηγούν σε μεγάλες απώλειες δημοσίων εσόδων, τροφοδοτούν συστήματα οργανωμένου εγκλήματος. Στο φόντο αυτό πολλοί παράγοντες της αγοράς έχουν εδώ και χρόνια αναδείξει τη σημασία της μείωσης των ΕΦΚ και του ΦΠΑ, για να «αφαιρεθεί» κρίσιμη μάζα από το οργανωμένο έγκλημα αλλά και να τονωθεί η ζήτηση και τα έσοδα.

Χαρακτηριστικά, η Ένωση Επιχειρήσεων Αλκοολούχων Ποτών (ΕΝΕΑΠ) έχει καταθέσει εδώ και μήνες στο δημόσιο διάλογο μια συνολική πρόταση για το πώς αφενός θα περιοριστεί η φοροδιαφυγή κι αφετέρου θα ενισχυθεί και η ζήτηση σε κρίσιμους κλάδους, όπως η εστίαση. Ουσιαστικά προτείνει οριζόντια μείωση του ΦΠΑ, εντάσσοντας σε αυτή και τα αλκοολούχα ποτά.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις