Σπύρος Κουβαράς: “Με τρομάζει να ακούω φωνές που προσπαθούν να ωραιοποιήσουν την καραντίνα”

Η αγάπη του Σπύρου Κουβαρά για το φαντασιακό και την ουτοπία ξεκίνησε από νωρίς και τον ακολουθεί σε όλη την καλλιτεχνική του πορεία. «Έχω απαρνηθεί καλλιτεχνικά τον ρεαλισμό και την αφηγηματικότητα για αυτό και σαν χορογράφος δεν ψάχνω να δημιουργήσω έργα με σαφή χρονικότητα. Στόχος μου είναι οι παραστάσεις να είναι αφορμές για μια αισθητηριακή εμπειρία ως βίωμα όμως και όχι ως καλλιτεχνική απόλαυση» μου αποκαλύπτει. Πράγματι, εάν παρακολουθήσεις μια χορογραφία του, θα νιώσεις την ορμή της και τα συναίσθηματα που κρύβει. Κι όπως η κίνηση των χορευτών του μοιάζει να μην τελειώνει ποτέ, ούτε να εγκαταλείπεται, αλλά να ξεκινά ξανά και να επιστρέφει, έτσι και το συναίσθημά της αυτό μπορεί να μείνει μαζί σου, να σε ακολουθεί και στη θύμιση επάνω να σε γεμίζει.

Ατλώντας αυτήν τη φορά υλικό από το δοκίμιο «Νομαδική σκέψη» του Ζιλ Ντελέζ, τη θεωρία του περί αποεδαφικοποίησης (deterritorialization) και με αναφορές στον απελευθερωτικό αγώνα των Παλαιστινίων, ο Σπύρος Κουβαράς στο νέο του έργο «Ρίζωμα (Ρέκβιεμ για τον μη-τόπο)» θέλει να δημιουργήσει έναν ενδιάμεσο μη-τόπο. Σε αυτόν προσεγγίζει το σώμα όχι ως δέσμιο του σημείου όπου κατοικεί αλλά ως νομάδα που περιπλανιέται ανάμεσα σε ιδέες. Καταγωγή χαμένη, ρίζωμα ακατόρθωτο, μνήμη βυθισμένη, παρόν σε εκκρεμότητα.

Το «Ρίζωμα» θα παρουσιαστεί στον Αρχαιολογικό Χώρο Δελφών στις 4 και 5 Αυγούστου από τον Σπύρο Κουβαρά, μαζί με την ελληνογαλλική ομάδα σύγχρονου χορού Synthesis 748 Dance Co. Ο διεθνής χορογράφος μιλά στο NEWS 24/7 για την έμπνευσή του, για τον αγώνα των Παλαιστινιών και την “ιερότητα” των παραστάσεων…

Ποιος είναι ο στόχος γενικά της Synthesis 748 Dance Co.;

«Γενικά δουλεύω πολύ με την εικόνα, το φαντασιακό, και την αλληγορία. Τα έργα της Synthesis 748 Dance Co., δεν διηγούνται ιστορίες. Έχω απαρνηθεί καλλιτεχνικά τον ρεαλισμό και την αφηγηματικότητα για αυτό και σαν χορογράφος δεν ψάχνω να δημιουργήσω έργα με σαφή χρονικότητα. Οι σκηνικές συνθέσεις μου είναι συνήθως άχρονοι και άτοποι χώροι που απευθύνονται στο ασυνείδητο του θεατή και θα μπορούσα να πω ότι όλες μου οι δουλειές, ενώ μεν ανακαλούν μνήμες, παράλληλα, κατά κάποιο τρόπο, όλες τους μιλούν για την ουτοπία.

Στόχος μου είναι οι παραστάσεις μας να είναι αφορμές για μια αισθητηριακή εμπειρία ως βίωμα όμως και όχι ως καλλιτεχνική απόλαυση, άλλωστε πιστεύω πως “η καλλιτεχνική απόλαυση” είναι ένα αστικό σύμπτωμα που ο δημιουργός οφείλει να αγνοεί. Με ενδιαφέρει η παραστατική, αμφίδρομη, εμπειρία, μεταξύ ερμηνευτών, δημιουργού και κοινού, να τροφοδοτείται και να χρωματίζεται από κάθε άλλη εμπειρία ή βίωμα που μεταφέρει ο θεατής και η παράσταση να του δίνει τον απαραίτητο χώρο για να διεισδύσει ο ίδιος με την προσωπική του ματιά.»

Θέλω οι παραστάσεις μου να είναι αφορμές για μια αισθητηριακή εμπειρία ως βίωμα

Πείτε μας δυο λόγια για την παράσταση που θα παρακολουθήσουμε στον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών στις 4 και 5 Αυγούστου.

«Αυτό που θέλησα να κάνω ήταν να δημιουργήσω, σε έναν χώρο βαρύνουσας ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, έναν ενδιάμεσο, πολυσήμαντο (μη) τόπο. Όλο το παραστατικό set (ερμηνευτές, μουσική σύνθεση, εικαστική παρέμβαση και χορογραφία) δημιουργεί μια μετα-ιστορική παραλληλία με τον αρχαιολογικό χώρο και υποβάλλει μια ασύμπτωτη κινητική και χωρική δόνηση, αφήνοντας ανοιχτά τα πεδία στον θεατή, ώστε και ίδιος να μπορέσει να διεισδύσει με την προσωπική του ματιά σ’ αυτό το τοπόσημο. Με το έργο στους Δελφούς, επιδιώκω λοιπόν μια ρυθμική ενορχήστρωση του χώρου μέσα απο σώματα, αντικείμενα και ήχους με πρόθεση να αναβιώσει μεν η ιστορικότητα του τόπου, αλλά παράλληλα και με μια επιθυμία το ίδιο το έργο να διεγείρει το πνεύμα και τη μνήμη με τρόπο που να προωθείται η κριτική διερεύνηση και η προσωπική βιωματική εμπειρία.»

Τι σας ενέπνευσε στο νέο σας έργο;

«Έμπνευση θα έλεγα ότι  περισσότερο αποτέλεσε η αρχιτεκτονική του ίδιου του χώρου και όχι τόσο η ιστορικότητα του. Δεν θα ήταν της καλλιτεχνικής αισθητικής μου η ευθεία αναφορά σε πρόσωπα και γεγονότα που συνδέονται με την ιστορικότητα των Δελφών, για αυτό και εστίασα στο πώς θα δημιουργήσω σωματικές και εικονοπλαστικές μορφές, του παρόντος και του μέλλοντος, σε ένα χώρο που είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με το παρελθόν. Η “πλαστικότητα” του χώρου με οδήγησε στο να δουλέψω χορογραφικά πιο πολύ με εύκαμπτες, κινητικές, ποιότητες και εικαστικά να πειραματιστώ με “δυναμικές” τόσο πρωτογονισμού και μνήμης όσο και με πιο φουτουριστικά υλικά, κάτι σαν μνημείο του μέλλοντος κατά κάποιο τρόπο.

Παράλληλα, η κοσμικότητα που διέπει την εξαίρετη μουσική, ηλεκτροακουστική σύνθεση, του Γιώργου Κουβαρά, μου έδωσε εξαρχής το απαραίτητο, άυλο, υπόβαθρο, ώστε να δουλέψω με τα σώματα των χορευτών αποσυνδεδεμένα από οποιαδήποτε μορφή χρονικότητας εντός του χώρου. Αυτό λειτούργησε απελευθερωτικά για όλο το project από τα πρώτα κιόλας στάδια δημιουργίας του έτσι ώστε στο σύνολο του το τελικό αποτέλεσμα, να προκαλέσει μια φαντασιακή διάνοιξη του αρχαιολογικού χώρου των Δελφών.»

Τι είναι για σας “ρίζωμα”;

«Η ιδέα του ριζώματος αντιτίθεται, κατά κάποιο τρόπο, στην ιδέα του δέντρου, όπου όλα τα επιμέρους στοιχεία πηγάζουν από τον κεντρικό κορμό. Κάθε σημείο του ριζώματος μπορεί να συνδέεται με οποιοδήποτε άλλο, χωρίς να υπάρχει κάποια ιεραρχία ή σειρά. Το ρίζωμα εμπεριέχει μέσα του τη σύλληψη, την επέκταση και τις παραφυάδες. Είναι η διακλάδωση σε πολλές κατευθύνσεις, χωρίς αρχή και τέλος. Ένα intermezzo, που κατά βάθος δεν ανήκει σε κανέναν τόπο και κανένα χρόνο. Μιλώντας και λίγο πιο μεταφορικά, θα έλεγα πως ρίζωμα είναι η επιμονή μου να οραματίζομαι μια διαφορετική διάταξη των κοινωνικών σχέσεων. Και παράλληλα να φαντάζομαι τόπους που να ικανοποιούν πλήρως τις ιδεολογικές αναπαραστάσεις που συγκροτούν αυτές μου οι επιθυμίες και αναζητήσεις.»

Πώς γίνεται η σύνδεση με τον απελευθερωτικό αγώνα των Παλαιστινίων;

«Αρχικά ο ίδιος ο τίτλος της παράστασης, πέραν και της πιο αλληγορικής του ανάγνωσης, περικλείει μέσα του και τον αγώνα του Παλαιστινιακού λαού, υπό την έννοια ότι οι Παλαιστίνιοι βιώνουν μια μακροχρόνια, βίαιη, αποκοπή από τις ρίζες τους και στην πραγματικότητα καλούνται να υπάρξουν σε έναν τόπο που ουσιαστικά δεν υπάρχει, σ’ έναν μη-τόπο θα έλεγα. Στο έργο μου υπάρχουν αναφορές για την αποεδαφικοποίηση που υφίστανται αλλά και για την παροιμιώδη αντίσταση που επιδεικνύουν, ως σύγχρονοι νομάδες που επιβιώνουν, χωρίς να  αναγνωρίζονται από τις κυρίαρχες αξίες και εξουσίες.»

Ποιες είναι οι προκλήσεις μιας ομάδας σύγχρονου χορού σήμερα;

«Αρχικά πρόκληση είναι να μπορέσει να “υπάρξει”. Για να “υπάρξει” ως ομάδα, πρέπει να χτίσει σταδιακά ένα υποστηρικτικό πλαίσιο συνεργασιών, τέτοιο που θα της επιτρέψει να λειτουργήσει ορθολογικά σε επίπεδο παραγωγής, σε επίπεδο προϋπολογισμών, σε επίπεδο προσωπικού και συντελεστών και γενικά σε ένα εύρος διοικητικής και καλλιτεχνικής οργάνωσης.

Σε δεύτερη φάση πρόκληση θα έλεγα ότι είναι η καταξίωση σε διεθνές επίπεδο. Πέρα από αυτά όμως, αυτό που θέλω να πω είναι πως η μεγάλη πρόκληση για μια ομάδα σύγχρονου χορού σήμερα, είναι, να είναι αυτό που το ίδιο το πρώτο της συνθετικό ορίζει. Να είναι σύγχρονη. Αυτό θα έλεγα ότι λείπει λιγάκι και όχι μόνο στην Ελλάδα. Να βλέπουμε δηλαδή κατεργασία και τριβή με νέες φόρμες, πειραματισμό στην κινητική γλώσσα, δραματουργικό ρίσκο και επιτέλους όχι άλλο μανιέρα και ακαδημαϊκό λεξιλόγιο.»

Πώς αντιμετωπίσατε καλλιτεχνικά ως χορογράφος και ομάδα την καραντίνα;

«Το lockdown του προηγούμενου Μαρτίου μας έπιασε σχεδόν μια εβδομάδα πριν την πρεμιέρα. Ένα έργο, το οποίο δούλευα επί 6 μήνες, οπότε όπως καταλαβαίνετε, η ματαίωσή του ήταν κάτι το οδυνηρό. Ευτυχώς καταφέραμε και κάναμε τουλάχιστον τρεις παραστάσεις, πριν μας πιάσει και το δεύτερο lockdown τον προηγούμενο Νοέμβριο.

Κατά τη διάρκεια της καραντίνας είχα μεγάλη δυσκολία προσαρμογής, στα κατά καιρούς διάφορα “διατάγματα”. Έχω μάθει να αυτοορίζω τη ζωή μου γύρω από ένα προσωπικό, αξιακό, κώδικα και μου είναι αφάνταστα δύσκολο να μου επιβάλλουν τρίτοι το πώς θα κινηθώ και πώς θα προστατέψω εμένα και τους γύρω μου. Στο πρακτικό κομμάτι αυτής της περιόδου, όντας ευνουχισμένος χορογραφικά και χορευτικά, γυμναζόμουν έξω, ασχολήθηκα με τον επανασχεδιασμό του site μου και ήμουν διαρκώς σε επαφή με τους συνεργάτες μου για να ανασυνθέσουμε τον προγραμματισμό της ομάδας, να συντονίσουμε εκ νέου τις παραγωγές κλπ.

Παράλληλα παρατηρώντας όσα συνέβαιναν, προσπαθούσα πολύ να διατηρήσω την ψυχραιμία μου γιατί, πέρα από το υγειονομικό κομμάτι του όλου πράγματος, είχα οργιστεί με όσα έβλεπα. Μιλάω κυρίως για τα ρατσιστικά αντανακλαστικά, που για ακόμα μια φορά, επέδειξε ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας, μιλάω για τον αυταρχισμό της εξουσίας αλλά και για τον τραγελαφικό τρόπο με τον οποίο τα κράτη αντιμετώπισαν τους καλλιτέχνες, τους χώρους πολιτισμού και άλλους επαγγελματίες. Δεν ξέρω, αλλά με τρομάζει το ότι ακούω φωνές που προσπαθούν να ωραιοποιήσουν την καραντίνα όπως άλλωστε με σόκαρε και που είδα ανθρώπους, σαν σχεδόν έτοιμους από καιρό, να “μείνουν σπίτι”. Και για να το ξεκαθαρίσω, δεν μιλάω για το αν συνέτρεχαν υγειονομικοί λόγοι “κλεισίματος”, αλλά για κάτι κοινωνικά και πολιτισμικά βαθύτερο και πολύ πέρα από αυτό.»

Ποια είναι η γνώμη σας για τις live μεταδόσεις παραστάσεων;

«Ειλικρινά, δεν έχω παρακολουθήσει καμία παράσταση όπως και δεν έχω “επισκεφτεί ψηφιακά” κανένα μουσείο και καμία έκθεση. Η σχέση μου ως θεατής, με ένα έργο τέχνης, καλλιεργείται και ανατροφοδοτείται μόνο με τη φυσική μου παρουσία και μόνο μέσω της δυναμικής που δημιουργεί η ζωντανή έκθεση του έργου στο χωρικό πλαίσιο παρουσίασης του. Αν δεν υπάρχει η ταυτόχρονη συνύπαρξη πομπού και δέκτη, τότε δυστυχώς χάνεται η δόνηση, “η μαγεία” και η αδιαμεσολάβητη συγκίνηση που δημιουργείται μεταξύ έργου και κοινού.

Μια παράσταση έχει, ας μου επιτραπεί ο όρος, μια ιερότητα, δεν μπορεί να τηλεορασιοποιηθεί. Προσωπικά, προσεγγίζω την τέχνη ως πεδίο διανοητικών και συναισθηματικών αναταράξεων και όχι ως “διασκέδαση”. Και αυτή η προσέγγιση, καλώς ή κακώς, δεν δύναται να λειτουργήσει ούτε στο σαλόνι ενός σπιτιού, ούτε στο γραφείο, συνοδεία ξηρών καρπών και μπύρας.»

Η παράσταση έχει μια “ιερότητα”, δεν μπορεί να τηλεορασιοποιηθεί

Πού θέλετε να βρίσκεται σε 10 χρόνια η Synthesis 748 dance Co;

«Σ’ έναν καλύτερο κόσμο. Σ’ έναν κόσμο με περισσότερες εναλλακτικές υποκειμενικότητες, μεγαλύτερη οικολογική συνείδηση, περισσότερη ευαισθησία και με τις εξουσίες, πάσης φύσεως, αποδυναμωμένες.

“Ρίζωμα”

SPYROS KOUVARAS

SYNTHESIS 748 DANCE CO.

«ΡΙΖΩΜΑ [Ρέκβιεμ για τον μη-τόπο]»

Site specific χορογραφικό έργο για τρείς χορευτές, μια performer, πρωτότυπη μουσική και εικαστική σύνθεση

Ρωμαϊκή Αγορά

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΔΕΛΦΩΝ

4 και 5 Αυγούστου στις 21:00

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Ιδέα, Χορογραφία, Σκηνική Εγκατάσταση: Σπύρος Κουβαράς

Μουσική Σύνθεση: Γιώργος Κουβαράς

Χορευτές: Δήμητρα Βλάχου, Alexandra Rogovska, Σπύρος Κουβαράς

Performer: Μαρία Λάππα

Καλλιτεχνική Συνεργάτις: Κορίνα Κοτσίρη

Βοηθοί Χορογραφίας: Στέλλα Δημητρακοπούλου, Άγγελος Παπαδόπουλος

Σχεδιασμός Φωτισμών: Θωμάς Οικονομάκος

Προβολή και Επικοινωνία: Μαρία Τσολάκη

Παραγωγή: Synthesis 748

Το έργο εντάσσεται στο πρόγραμμα 2021 του θεσμού, “Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός” του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Χρήσιμες πληροφορίες

– Οι εκδηλώσεις προσφέρονται δωρεάν από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.

– Το μόνο αντίτιμο είναι το εισιτήριο για την είσοδο σε κάθε χώρο, όπου υπάρχει.

– Είναι υποχρεωτική η προκράτηση θέσης.

– Για περισσότερες πληροφορίες συμβουλευτείτε την ιστοσελίδα: digitalculture.gov.gr/ 

– Οι θεατές θα πρέπει να τηρούν τις οδηγίες και συστάσεις της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων COVID-19 του Υπουργείου Υγείας για την ασφαλή προσέλευση στους αρχαιολογικούς χώρους και τα μουσεία, σύμφωνα με τις ισχύουσες Κ.Υ.Α..

– Για λόγους ασφαλείας και για την αποφυγή καθυστερήσεων και συνωστισμού, συνιστάται η έγκαιρη προσέλευση, 1 – 1,5 ώρα πριν από την έναρξη της εκδήλωσης.

– Μετά την έναρξη, η είσοδος δεν θα επιτρέπεται.  Η χρήση μάσκας είναι απαραίτητη καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις