Τα 5 κλειδιά για την έξοδο από την κρίση

Απολύτως θετική είναι η αποτίμηση στο Μέγαρο Μαξίμου για τον τελικό πολιτικό, κοινωνικό, αλλά και επικοινωνιακό αντίκτυπο των εμφανίσεων Τσίπρα στην Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, με κυβερνητικούς παράγοντες να εκτιμούν πως, παρά το γεγονός ότι το πρωθυπουργικό «καλάθι» κάθε άλλο παρά γεμάτο ήταν, ο Αλέξης Τσίπρας κατάφερε και αισιοδοξία για το μέλλον να εκπέμψει, αλλά και την κυβερνητική αφήγηση περί εξόδου της χώρας από το Μνημόνιο να «χτίσει».

Επί της ουσίας, το περασμένο διήμερο στο πλαίσιο της 82ης ΔΕΘ μπήκαν τα θεμέλια της βασικής κυβερνητικής στρατηγικής που θα ισχύει τουλάχιστον ως τον Αύγουστο του 2018, οπότε και αναμένεται –εκτός απρόοπτου- να εξέλθει του Μνημονίου η Ελλάδα. Βεβαίως, η κυβέρνηση μιλούσε για τον «καθαρό διάδρομο» εξόδου της χώρας από την κρίση ήδη από την 16η Ιουνίου, δηλαδή από την επομένη της συμφωνίας για την δεύτερη αξιολόγηση. Κι όμως, παρά ταύτα, τα χθεσινά και προχθεσινά επιχειρήματα που κόμισε ο πρωθυπουργός κάθε άλλο παρά «μπαγιάτικα» ήταν: Οι ψηφίδες της κυβερνητικής επιχειρηματολογίας περί «καθαρού διαδρόμου» μπήκαν στη σειρά, συγκροτώντας ένα πλήρες παζλ και έναν οδικό χάρτη με αρχή, μέση και τέλος που έχει ήδη ξεκινήσει και τελειώνει σε 11 μήνες από σήμερα, με την επίσημη έξοδο της Ελλάδας από το Μνημόνιο.

Ολοκλήρωση χωρίς «παρατράγουδα»

Με άλλα λόγια, ο πρωθυπουργός παρουσίασε στους παραγωγικούς φορείς το βράδυ του Σαββάτου, αλλά και στους δημοσιογράφους χθες το μεσημέρι ένα ένα τα βήματα στα οποία θα προχωρήσει η κυβέρνηση για να διασφαλίσει μία καθαρή έξοδο της Ελλάδας από το καθεστώς επιτροπείας και για την αποκατάσταση της πρόσβασής της στις αγορές, με χρονική σειρά, αλλά και με ιεράρχηση προτεραιότητας και σημασίας. Κι αν κάτι φαίνεται από τα 4 εκ των 5 συνολικών «κλειδιών» που παρουσίασε ο Αλέξης Τσίπρας είναι πως βασική προϋπόθεση και προτεραιότητα για τον ίδιο και την κυβέρνηση είναι να… μην υπάρξουν παρατράγουδα.

Συγκεκριμένα, τα 5 «κλειδιά» του νέου κυβερνητικού αφηγήματος που συγκροτούν το διαβατήριο εξόδου από το Μνημόνιο είναι η συνέχιση της δημοσιονομικής πειθαρχίας, η επιδίωξη να έχει ολοκληρωθεί το αργότερο ως τα τέλη του έτους η τρίτη αξιολόγηση, η πίεση της Αθήνας (και όχι μόνο) να ξεκαθαρίσει την στάση του το ΔΝΤ και να μην παρακωλύσει τις διαπραγματεύσεις, η προσέλκυση επενδύσεων, αλλά και η πολιτική-κυβερνητική σταθερότητα.

Με εξαίρεση, λοιπόν, την προσέλκυση επενδύσεων, τα υπόλοιπα 4 «κλειδιά» για έξοδο από την κρίση, έτσι όπως παρουσιάστηκαν από τον Αλέξη Τσίπρα, δείχνουν ξεκάθαρα ότι βασική επιδίωξη του ίδιου και του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης είναι να μην υπάρξουν «παρατράγουδα» και «εμπλοκές» -να αποκλειστεί, δηλαδή, παν μη προβλέψιμο.

Βάσει σχεδιασμού

Στο πλαίσιο αυτό, ο Αλέξης Τσίπρας χθες και προχθές, παρά τις περί του αντιθέτου εισηγήσεις που δέχθηκε από κορυφαία κυβερνητικά στελέχη, αλλά και την πολιτική ανάγκη του ίδιου και της κυβέρνησης να «δώσει» κάτι στην κοινωνία, δεν ενέδωσε στη παροχολογία: προανήγγειλε, βεβαίως, πως εφόσον διατηρηθεί η υπεραπόδοση στο πλεόνασμα και στους τεθειμένους δημοσιονομικούς στόχους θα δοθεί και φέτος τα Χριστούγεννα «κοινωνικό μέρισμα» στους πλέον αδύναμους, όμως αυτό ήταν, λίγο-πολύ, αναμενόμενο. Ταυτοχρόνως, ο πρωθυπουργός επανέλαβε τη μείωση των φορολογικών συντελεστών που περιλαμβάνονται στα ψηφισμένα «αντίμετρα», ωστόσο παρέπεμψε κάθε περαιτέρω μείωση φορολογικών επιβαρύνσεων για το 2019. Μ’ άλλα λόγια, έστειλε ένα μήνυμα συνέχισης της δημοσιονομικής πειθαρχίας, πίσω από το οποίο κρύβεται η κεντρική κυβερνητική επιδίωξη: να πάνε όλα όπως ακριβώς έχουν συμφωνηθεί, χωρίς απρόβλεπτες καταστάσεις και πισωγυρίσματα.

Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, ο Αλέξης Τσίπρας «ξόρκισε» τα «παρατράγουδα» και σε ό,τι αφορά τον χρόνο ολοκλήρωσης της τρίτης αξιολόγησης: έθεσε ως χρονικό ορίζοντα έγκαιρης ολοκλήρωσής της τα τέλη του έτους, εξ ου και πέρασε στο επόμενο μήνυμά του: παραλήπτης ήταν το ΔΝΤ και ο πυρήνας του μηνύματος ήταν πως το Ταμείο θα πρέπει ως τα τέλη του έτους να έχει αποφασίσει αν θα μείνει ή θα φύγει. Και, κυρίως, θα πρέπει να μην εγείρει εκτός συμφωνίας απαιτήσεις, που θα καθυστερήσουν τις διαπραγματεύσεις και θα δημιουργήσουν «σύννεφα» πάνω από το κυβερνητικό σχέδιο για έγκαιρη και «ανώδυνη» ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης.

Κατόπιν αυτών, το τελευταίο «παρατράγουδο» που ξόρκισε ο Αλέξης Τσίπρας δεν είναι άλλο από την πολιτική και κυβερνητική αστάθεια: έτσι, απέρριψε –για την ώρα- τον ανασχηματισμό, προαναγγέλλοντας, μάλιστα ότι πολύ σύντομα θα συγκαλέσει το υπουργικό συμβούλιο με θέμα την ταχεία ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης, προσπαθώντας να δείξει ότι ώσπου να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις, ανακάτεμα στην κυβερνητική τράπουλα δεν υπάρχει. Αυτό, άλλωστε, κρίθηκε αναγκαίο στο Μέγαρο Μαξίμου, καθώς η φημολογία περί ανασχηματισμού προκαλεί παραδοσιακά και κλασικά αποδιάρθρωση σε κάθε κυβερνητικό σχήμα και οι υπουργοί ασχολούνται περισσότερο μ’ αυτή παρά με… τη δουλειά τους.

Νυν υπέρ πάντων η σταθερότητα, λοιπόν, εξ ου και μαζί με τον ανασχηματισμό, ο Αλέξης Τσίπρας απέκλεισε εκ νέου και το σενάριο για πρόωρες εκλογές: αντιθέτως, υποστήριξε ότι αυτές θα διεξαχθούν με την ολοκλήρωση της θητείας της κυβέρνησης, το φθινόπωρο του 2019, ενώ διεμήνυσε ότι ο χρόνος ως τότε είναι αρκετός ώστε ο ΣΥΡΙΖΑ να έχει ανακάμψει και να αποδειχθεί «πολύ σκληρός για να πεθάνει»: συνδυάζοντας τους πολιτικούς στόχους του με το αφήγημα περί εξόδου της χώρας από το Μνημόνιο, ο πρωθυπουργός διαπίστωσε ότι «πήραμε τη στροφή» και πως «περάσαμε τον κάβο», προσθέτοντας ότι «για κακό της ΝΔ, οι εκλογές δε θα γίνουν εν πλω, αλλά όταν θα είμαστε στο λιμάνι».

Δύο κόσμοι

Σημειωτέον πως σε ό,τι αφορά στο πολιτικό σκέλος του αφηγήματός του, ο πρωθυπουργός φρόντισε να απευθυνθεί και σε εκείνους τους ψηφοφόρους που τον κατηγορούν ότι πλέον υιοθετεί την επιχειρηματολογία των προηγούμενων και το «success story». Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, ο Αλέξης Τσίπρας επικαλέστηκε και στην ομιλία του (παραθέτοντας παραδείγματα με την επαναλαμβανόμενη φράση «ήταν δίκαιο και το κάναμε») πρωτοβουλίες της κυβέρνησης που δείχνουν το κοινωνικό και ταξικό πρόσημο της ασκούμενης πολιτικής, ενώ δεν έχανε ευκαιρία να επισημαίνει ότι ακόμη και «ταλαιπωρημένες» έννοιες, όπως οι «μεταρρυθμίσεις», οι «θέσεις εργασίας», οι «επενδύσεις» και η «επιχειρηματικότητα»  δεν έχουν το ίδιο περιεχόμενο στα μάτια τα δικά του και της παρούσης κυβέρνησης. Για την ακρίβεια, ο πρωθυπουργός προσπαθούσε να αποδείξει πως, ακόμη και εντός «μνημονιακού» πλαισίου, ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ παραμένουν δύο διαφορετικοί «κόσμοι».

«Θέλουμε να προστατεύσουμε τις εργασιακές σχέσεις και το περιβάλλον», είπε, αναφερόμενος στην επιχειρηματικότητα, ενώ υπερασπίστηκε την ανάγκη για αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας και καταδίκασε την «νεοφιλελεύθερη οπτική για τις επενδύσεις» . Τέλος, αναφερόμενος στο εργοστάσιο της «Παπαστράτος» και στην Apivita, είπε πως «δεν επισκέφθηκα τυχαία την περασμένη εβδομάδα κάποιες επιχειρήσεις», προσθέτοντας πως «ο εργαζόμενος είναι ο βασικός κρίκος της παραγωγικής αλυσίδας». Το μήνυμα σαφές: καλοδεχούμενες οι επενδύσεις, αλλά όχι με νοοτροπία «καλώς ήρθε το δολάριο».