Δημοψήφισμα στην Ιταλία: Τρομάζει τους πάντες η πολιτική ήττα Ρέντσι

Την Κυριακή 4 Δεκεμβρίου, οι Ιταλοί καλούνται να ψηφίσουν στο δημοψήφισμα για τις προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις του Συντάγματος από την κυβέρνηση, αλλά και για να κάνουν έναν απολογισμό της πολιτικής που ακολουθεί από το 2014 ο νεότερος πρωθυπουργός της χώρας, Ματέο Ρέντσι.

Η Ευρώπη και οι αγορές έχουν στραμμένο το ενδιαφέρον τους στο κρίσιμο δημοψήφισμα, που φαίνεται πως μπορεί να αλλάξει τις “ισορροπίες”, όχι μόνο στην πολιτική και την οικονομική ζωή της Ιταλίας, αλλά και της Ευρώπης.

Μιλώντας στο NEWS 247 ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών και Πρόεδρος του Πανεπιστημίου της Ρώμης John Cabot, Franco Panvocello εξηγεί τι αλλάζει στην Ιταλία και αν το δημοψήφισμα επηρεάζει την Ελλάδα, αλλά και την σταθερότητα στην Ευρώπη.

Τι καλούνται να αποφασίσουν οι Ιταλοί;

Το δημοψήφισμα είναι σημαντικό, καθώς οι μεταρρυθμίσεις επηρεάζουν το 1/3 του ιταλικού Συντάγματος.

Στο ισχύον Σύνταγμα υπάρχουν δύο σώματα του κοινοβουλίου με άμεσα εκλεγμένους βουλευτές, η Βουλή των Αντιπροσώπων και η Γερουσία και υπηρετούν το “τέλειο bicameralism”. Πρόκειται, για ένα “διθάλαμο” σύστημα, όπου τα δύο σώματα έχουν την ίδια δύναμη και θα πρέπει να υπάρχει συμφωνία για να περάσει ένας νόμος, πράγμα που προκαλεί μεγάλες καθυστερήσεις.

Καταργεί το “τέλειο bicameralism”, που κάνει και τα δύο μέρη του Κοινοβουλίου να έχουν ίση ισχύ κατά την ψήφιση νόμων.

Σύμφωνα με τον καθηγητή Πολιτικών Επιστημών, Franco Panvocello “το δημοψήφισμα αλλάζει τη θεσμική δομή της χώρας. Κυρίως, καταργεί το “τέλειο bicameralism”, που κάνει και τα δύο μέρη του Κοινοβουλίου να έχουν ίση ισχύ κατά την ψήφιση νόμων. Με τη μεταρρύθμιση η Γερουσία, συγκεκριμένα η μορφή που έχει τώρα, πρόκειται να καταργηθεί και μία ανώτερη Βουλή, κυρίως περιφερειακής εκπροσώπησης, που δεν θα έχει τη δικαιοδοσία να παραχωρήσει ψήφο εμπιστοσύνης στην εκάστοτε  κυβέρνηση (και κατ’ επέκταση στην ψήφιση νόμων, πράγμα που θα είναι στην αποκλειστική αρμοδιότητα της Βουλής των αντιπροσώπων)”.

Με τη μεταρρύθμιση η Γερουσία, συγκεκριμένα η μορφή που έχει τώρα, πρόκειται να καταργηθεί και μία ανώτερη Βουλή, κυρίως περιφερειακής εκπροσώπησης, που δεν θα έχει τη δικαιοδοσία να παραχωρήσει ψήφο εμπιστοσύνης στην εκάστοτε  κυβέρνηση

Μια ακόμα σημαντική αλλαγή είναι εκείνη που αφορά το σημείο V του Συντάγματος, που αυξάνει τη δύναμη των περιφερειών και των επαρχιών, περιορίζοντας τη δράση της κυβέρνησης σε εθνικά και στρατηγικά έργα, όπως χρηματοδότηση, αυτοκινητόδρομοι, σιδηρόδρομοι και άλλες σημαντικές λειτουργίες, τις οποίες έχει αναλύσει το News247.gr σε σχετικό άρθρο.

Τι συνέπειες θα έχει το δημοψήφισμα για την Ελλάδα και την Ευρώπη;

Απαντώντας στο ερώτημα αν τελικά το δημοψήφισμα, που έχει κάνει την Ευρώπη να τρέμει, μπορεί να επηρεάσει την Ελλάδα και την διαπραγμάτευση για την αξιολόγηση και το χρέος τονίζει πως το δημοψήφισμα θα μπορούσε να φέρει μια αναταραχή στις αγορές, ωστόσο οι συνέπειες του δεν θα είναι έντονα αισθητές στην Ευρώπη. “Δεν νομίζω ότι θα επιφέρει ένα μεγάλο χτύπημα, ούτε ότι η αντίδραση της Ευρώπης θα είναι έντονη, σχετικά με το αποτέλεσμα. Είναι βέβαιο ότι θα υπάρξει αστάθεια στις αγορές, αλλά δεν περιμένω, τουλάχιστον άμεσα, μεγάλο αντίκτυπο στην Ευρώπη.”

Δεν νομίζω ότι θα επιφέρει ένα μεγάλο χτύπημα, ούτε ότι η αντίδραση της Ευρώπης θα είναι έντονη, σχετικά με το αποτέλεσμα

Παράλληλα, ο κ. Panvocello απορρίπτει τα σενάρια περί “Italexit” από την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς οι Ιταλοί δεν καλούνται να αποφασίσουν για την παραμονή της χώρας στο ευρώ, αλλά για την μεταρρύθμιση του συντάγματος και πιο συγκεκριμένα καλούνται να ψηφίσουν υπέρ η κατά των αποφάσεων της κυβέρνησης Ρέντσι, αλλά και για να αξιολογήσουν το έργο της.

Έτσι, στην πραγματικότητα η Ευρώπη δεν φοβάται για το μέλλον της Ιταλίας στην Ένωση, αλλά για την πολιτική αστάθεια στο εσωτερικό μιας χώρας, η πολιτική σκηνή της οποίας δεν χαρακτηρίστηκε ποτέ από ιδιαίτερη σταθερότητα.

Είναι ξεκάθαρο, ότι αυτό που τρομάζει τους πάντες είναι η πολιτική ήττα του Ρέντσι

“Η Ευρώπη και η Ελλάδα δεν φοβούνται για τις οικονομικές συνέπειες του δημοψηφίσματος, αλλά για το εκλογικό σύστημα ‘Italicum’, το οποίο θα αλλάξει πριν τις εκλογές. Αυτό που τρομάζει περισσότερο είναι η πολιτική αποδυνάμωση του Ματέο Ρέντσι και η ασαφής πολιτική στάση της Ιταλίας απέναντι στην Ευρώπη, ωστόσο δεν πρέπει να υπερβάλλουμε για το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Είναι ξεκάθαρο, ότι αυτό που τρομάζει τους πάντες είναι η πολιτική ήττα του Ρέντσι”, σημειώνει ο καθηγητής.

Ο  Μπέπε Γκρίλο έχει δεσμευθεί για δημοψήφισμα για την παραμονή ή την αποχώρηση της Ιταλίας από την ευρωζώνη.

Επισημαίνεται πως σε περίπτωση ήττας του Ματέο Ρέντσι στο δημοψήφισμα, ενισχύεται η πολιτική θέση του λαϊκιστικού κόμματος “Κίνημα 5 Αστέρων” και ο Μπέπε Γκρίλο, ο οποίος με τη σειρά του έχει δεσμευθεί για δημοψήφισμα για την παραμονή ή την αποχώρηση της Ιταλίας από την ευρωζώνη. Μια τέτοια κίνηση θα σήμαινε, σύμφωνα με πολλούς επενδυτές, το τέλος της νομισματικής ένωσης.

Ωστόσο, οι πολιτικοί αναλυτές έρχονται να καθησυχάσουν τις αγορές, τονίζοντας πως την Κυριακή οι Ιταλοί δεν θα ψηφίσουν για την παραμονή ή την αποχώρηση της χώρας από το ευρώ, παραθέτοντας ως πολύτιμα στοιχεία δημοσκοπήσεις που έχουν διεξαχθεί για λογαριασμό ιταλικών εφημερίδων, όπως εκείνη που δημοσίευσε στις 21 Νοεμβρίου η La Stampa. Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση, το 67,4% των Ιταλών τάσσεται υπέρ της παραμονής της χώρας στην ευρωζώνη, ενώ το ποσοστό εκείνων που τάσσονται υπέρ της αποχώρησης φτάνει το 15,2%.

Σε περίπτωση αποδυνάμωσης του Ματέο Ρέντσι και αποχώρησής του από το αξίωμα του πρωθυπουργού, αλλά και από τον ρόλο του διαπραγματευτή της χώρας του με τους Ευρωπαίους εταίρους, η Αθήνα χάνει έναν πολύτιμο σύμμαχο  στην ευρωπαϊκή πολιτική σκακιέρα.

Ερωτώμενος πως θα επηρεάσει μια ενδεχόμενη ήττα του εν ενεργεία Ιταλού πρωθυπουργού στο δημοψήφισμα τις ισορροπίες στην Ευρώπη σημειώνει πως “η Αθήνα θα έχανε έναν σημαντικό σύμμαχο, αλλά πιστεύω ότι τα προβλήματα της Ελλάδας μπορεί να λύσει μόνο η Ελλάδα. Και να παραμείνει ο Ρέντσι, αν η ελληνική κυβέρνηση δεν κάνει ό, τι χρειάζεται να κάνει και ότι προβλέπει το πρόγραμμα η Ιταλία δεν θα μπορέσει να την σώσει.”

Το αποτέλεσμα θα είναι “Ναι” ή “Όχι”, ξεκάθαρα. Αν κερδίσει ο Ρέντσι η θέση του θα γίνει πιο ισχυρή

“Δεν υπάρχει περίπτωση για μια οριακή νίκη στο δημοψήφισμα”, τονίζει ο κ. Panvocello σχετικά με μια πιθανή οριακή νίκη ή ήττα της ιταλικής κυβέρνησης στο δημοψήφισμα. “Το αποτέλεσμα θα είναι “Ναι” ή “Όχι”, ξεκάθαρα αν κερδίσει ο Ρέντσι η θέση του θα γίνει πιο ισχυρή”, συμπληρώνει.

Γιατί ο Ματέο Ρέντσι διακινδύνευσε το πολιτικό του μέλλον;

Παρόλο που οι μεταρρυθμίσεις που προτείνονται στο δημοψήφισμα είχαν περάσει και είχαν εγκριθεί από το Ιταλικό κοινοβούλιο από τον περασμένο Απρίλιο, ο Ματέο Ρέντσι αποφάσισε να διεξάγει το δημοψήφισμα σε μια προσπάθεια εκπλήρωσης αυτού που είχε υποσχεθεί κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του και μετά την ανάληψη της κυβέρνησης το 2014.

Επομένως, κατά τον καθηγητή δεν είχε άλλη επιλογή, ιδιαίτερα σε μια κοινωνία όπου οι πολίτες δηλώνουν απογοητευμένοι από το έργο της κυβέρνησης, καθώς βλέπουν την οικονομική κατάσταση της χώρας στα χειρότερα της και τα ποσοστά της ανεργίας να αυξάνονται συνεχώς. .

Ή στα αστέρια ή στους στάβλους

“Το έκανε γιατί η μεταρρύθμιση είναι το κεντρικό σύνθημα της κυβέρνησής του. Τι θα μπορούσε να κάνει; Να το αγνοήσει; Άλλωστε, αυτή είναι η ουσία της Ιταλικής πολιτικής σκηνής ‘Ή στα αστέρια ή στους στάβλους”.

Τέλος, αναφερόμενος στο αν η Γερμανία θα προτιμούσε να ξεφορτωθεί μέσω του δημοψηφίσματος τον Ρέντσι, ο οποίος αρνείται να προβεί σε κούρεμα καταθέσεων στις ιταλικές τράπεζες, ο καθηγητής Franco Panvocello σημειώνει πως “Ο Σόιμπλε θα ψήφιζε “Ναι”, ωστόσο δεν πιστεύω ότι η Γερμανία θέλει την αποχώρηση του Ρέντσι. Θα ήταν βλακώδες.”