Δέκα χρόνια από το βέτο της Ελλάδας στα Σκόπια για το ΝΑΤΟ

Ήταν 2 Απρίλη του 2008 όταν η Ελλάδα ασκούσε βέτο στην ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ, κατά την Εαρινή Σύνοδο της Συμμαχίας στο Βουκουρέστι.

Οι ηγέτες του ΝΑΤΟ δεν είχαν συμφωνήσει επίσης στην ένταξη της Γεωργίας και της Ουκρανίας.

Η Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας είχε εκφράσει από καιρό την πρόθεσή της για να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Εκκρεμούσε όμως το πρόβλημα της ονομασίας της που προέβαλε η ελληνική πλευρά και το οποίο δεν είχε λυθεί παρά τις διαπραγματεύσεις που είχαν πραγματοποιηθεί υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Η ελληνική κυβέρνηση είχε δηλώσει πριν από τη σύνοδο κορυφής την πρόθεσή της να ασκήσει βέτο στην ένταξη της ΠΓΔΜ, λόγω του ονόματος.

Bέτο στην ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ

Στις 2 Απρίλη του 2008 λοιπόν η Ελλάδα αποφάσιζε να ασκήσει βέτο στο ενδεχόμενο πρόσκλησης της πΓΔΜ για ένταξη στο ΝΑΤΟ. Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής στο επίσημο δείπνο εργασίας της πρώτης ημέρας της συνόδου ξεκαθάρισε ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να δεχτεί την ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ από τη στιγμή που δεν έχει εξευρεθεί αμοιβαία αποδεκτή λύση, στο θέμα της ονομασίας των Σκοπίων και ότι οποιαδήποτε λύση βρεθεί θα πρέπει να έχει την έγκριση από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και να είναι μόνιμη και όχι προσωρινή. Υπουργός Εθνικής Αμυνας ήταν στην κυβέρνηση Καραμανλή του 2008 ο Ευάγγελος Μεϊμαράκης και υπουργός Εξωτερικών η Ντόρα Μπακογιάννη.

Η Ντόρα Μπακογιάννη ενημέρωσε τους ομολόγους της για τις ελληνικές θέσεις ενώ είχε ξεκαθαρίσει ότι δεν θα υπήρχε υπαναχώρηση από τη θέση “μη λύση ισούται με μη πρόσκληση”.

“Η Ελλάδα δεν είναι δυνατόν να συναινέσει για πρόσκληση των Σκοπίων από το ΝΑΤΟ πριν τη λύση της ονομασίας” έλεγε η κ. Μπακογιάννη κατά την Άτυπη Σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών της Συμμαχίας.

Η τότε υπουργός Εξωτερικών έλεγε: “δυστυχώς η πολιτική που ακολούθησε η κυβέρνηση της γειτονικής μας χώρας στις σχέσεις της με την Ελλάδα, αφενός με αδιαλλαξία, αφετέρου με ενέργειες εθνικιστικής και αλυτρωτικής λογικής άρρηκτα συνυφασμένης με το ζήτημα της ονομασίας” δεν επιτρέπουν στην Ελλάδα να πει το “ναι” στην ένταξή της στο ΝΑΤΟ”.

Στήριξη από την αντιπολίτευση

“Επιτέλους η κυβέρνηση ήρθε στη θέση μας” δήλωνε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Γιώργος Παπανδρέου ο οποίος εξέφρασε τη στήριξή του στη στάση της κυβέρνησης και την άσκηση του δικαιώματος της αρνησικυρίας.

Αναφερόμενη στο θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ και την ελληνική στάση, η γγ του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα είχε ταχθεί και εκείνη υπέρ του βέτο για την ένταξη της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ, ωστόσο σημείωνε ότι αυτό δεν αρκεί.

Ειδικότερα η κ. Παπαρήγα δήλωνε: ” Τσακώνεται η κυβέρνηση ότι “σηκώνει κεφάλι’, θα βάλει βέτο κλπ, δεν λέμε, να το βάλει. Αλλά για να πιάσει το βέτο πρέπει να έχεις γενικότερη πολιτική αντίθεσης με το ΝΑΤΟ. Γιατί, αν από τη μια ενισχύεις το ΝΑΤΟ και, όπως λέει η κα Μπακογιάννη, εμείς είμαστε 55 χρόνια φίλοι και σύμμαχοι όλα σας τα έχουμε δώσει, όταν βάζει το βέτο δεν είναι τίποτα άλλο παρά: Δώσε μου το όνομα, για να σου δώσω ανταλλάγματα αλλού. Θα έπρεπε να πει: Αποσύρω τα στρατεύματα από το Κόσοβο, τη Βοσνία κλπ. Αλλά το αντίθετο θα κάνει. Θα πει δώστε μου το όνομα και θα στείλω περισσότερα“.

Μια θέση του ΚΚΕ όμοια με τη σημερινή του.

Ο εκπρόσωπος του τύπου του ΝΑΤΟ δήλωνε: “Η Ελλάδα ξεκαθάρισε πως παρά το γεγονός ότι θα επιθυμούσε και η ίδια να δει το συντομότερο δυνατό την ΠΓΔΜ να εντάσσεται στο ΝΑΤΟ, δεν είναι δυνατόν να συναινέσει στο βαθμό που παραμένει ανεπίλυτο το ζήτημα της ονομασίας”, ενώ ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζωρτζ Μπους εξέφρασε τη λύπη του για την μη πρόσκληση της ΠΓΔΜ εκφράζοντας παράλληλα την ευχή για γρήγορη λύση.

Το τελικό ανακοινωθέν της Συνόδου ανέφερε ότι η ένταξη της πΓΔΜ εξαρτάται απο την επίλυση του προβλήματος της ονομασίας και ότι αυτό εύχονται οι ηγέτες. να γίνει σύντομα. Ο τότε γ.γ. του ΝΑΤΟ Γιαπ ντε Χοπ Σέφερ δήλωνε από τη δική του μεριά: “Συμφωνήσαμε ότι η πρόσκληση στη FYROM θα υπάρξει μόλις επιτευχθεί μία αμοιβαία αποδεκτή λύση για το ζήτημα της ονομασίας”.

Ο τότε υπουργός Εξωτερικών της πΓΔΜ, Αντόνιο Μιλόσοσκι, ανέφερε ότι “παρ´όλο που η Μακεδονία εκπλήρωσε όλα τα απαραίτητα κριτήρια για την ένταξή της στο ΝΑΤΟ, η υποψηφιότητά της μπλοκαρίστηκε από την Ελλάδα… Όλες οι χώρες υποστήριξαν την ένταξη της Μακεδονίας, με εξαίρεση την Ελλάδα” ενώ ο τότε κυβερνητικός εκπρόσωπος της πΓΔΜ Νίκολα Ντιμιτρόφ, υποστήριξε ότι παραβιάστηκε η ενδιάμεση συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και πΓΔΜ.

Την ελληνική θέση στο Βουκουρέστι στήριξε η Ιταλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Γερμανία και η Γαλλία. Μάλιστα ο Γάλλος πρόεδρος Σαρκοζί δήλωσε χαρακτηριστικά: “είμαστε αλληλέγγυοι με τους Έλληνες, πιστεύουμε ότι πρέπει να βρεθεί λύση. Έχω ουγγαρέζικες ρίζες, αλλά έχω και ελληνικές και τις αποδέχομαι πλήρως”. Την αντίθεσή τους στη στάση της Ελλάδας έδειξαν οι ΗΠΑ, η Τουρκία, η Σλοβενία, η Τσεχία, η Εσθονία και η Λιθουανία ενώ οι υπόλοιπες χώρες κράτησαν σχετικά ουδέτερη στάση.

Θυμίζουμε πως η σημερινή θέση του ΣΥΡΙΖΑ και του Ν. Κοτζιά συνοψίζεται στα εξής, όπως τα έχει διατυπώσει ο Έλληνας υπ. Εξωτερικών: “Στο ονοματολογικό, η κυβέρνηση, όπως έχει επανειλημμένως υπογραμμίσει, στηρίζει και διαπραγματεύεται για μια σύνθετη ονομασία ενιαία σε όλες τις χρήσεις της, κάτι εξάλλου που είχε προβάλει η Ελλάδα ως θέση και στο Βουκουρέστι”.