Εκλογικός νόμος και μπόνους 50 εδρών. Αυτή είναι η γνώμη μας

Για άλλη μια φορά, ο εκλογικός νόμος γίνεται θέμα συζήτησης, αφού το ΠΑΣΟΚ, φέρεται να προωθεί την κατάργηση του μπόνους των 50 εδρών για το πρώτο κόμμα.

Το ζήτημα είναι ότι το συγκεκριμένο θέμα ανοίγει και κλείνει, όχι με στόχο να εκφραστεί η λαϊκή βούληση, αλλά να κατακτηθεί ή να διατηρηθεί η εξουσία.

Επτά συντάκτες του NEWS 247, γράφουν για τον εκλογικό νόμο, το μπόνους και τους τακτικισμούς των κομμάτων, που αλλάζουν γνώμη και στάση, με το βλέμμα στο συμφέρον τους και στη διασφάλιση της θέσης τους στο πολιτικό σκηνικό της χώρας.

Στείλτε μας την άποψή σας στο τέλος του κειμένου

“Ναι στην κατάργηση, αλλά ας δεχτούμε τις συνεργασίες”, λέει ο Χρήστος Δεμέτης

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος πρότεινε την κατάργηση του μπόνους των 50 εδρών που προβλέπει ο εκλογικός νόμος για το πρώτο κόμμα. Την Πέμπτη, έκανε αναδίπωση από τη γραμμή του μετά από ενόχληση που εκφράστηκε από το Μαξίμου. Από την άλλη, ο ΣΥΡΙΖΑ δηλώνει μεν ότι αποδέχεται την κατάργηση του μπόνους, αλλά καλεί την κυβέρνηση να παραιτηθεί αμέσως, αφού σήμερα κυβερνά χάρη σε αυτό το μπόνους. Τι προκύπτει από όλα αυτά; Πόλωση και πάλι.

Το μπόνους πρέπει να καταργηθεί προς όφελος μιας απλής αναλογικής, συνταγματικά κατοχυρωμένης, ακόμα κι αν είναι πιο δύσκολο για τα κόμματα να περάσουν νομοσχέδια και να έχουν πλειοψηφία στη Βουλή, ή να σχηματίσουν κυβέρνηση εν τέλει. Η κατάργηση, σημαίνει συνεργασίες μιας και μονοκομματική κυβέρνηση δεν μπορούμε πια να έχουμε. Ας το αποδεχτούμε πλέον αυτό.

Ωστόσο, το ζήτημα του μπόνους όπως και πολλά άλλα, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να γίνεται αντικείμενο μικροπολιτικών συζητήσεων και αντιπαραθέσεων για τις εντυπώσεις. Η κίνηση Βενιζέλου ήταν μια τέτοια προσπάθεια εντυπωσιασμού, για να ακολουθήσει κωλοτούμπα. Από την άλλη, η Κουμουνδούρου χρησιμοποιεί το χαρτί αυτό για να πιέσει την κυβέρνηση για παραίτηση. Συμπέρασμα; Το μπόνους παραμένει και θα παραμένει όσο θα εξυπηρετεί κομματικά συμφέροντα για τους “τίτλους” των εφημερίδων της επόμενης μέρας και όσο θα υπάρχει έλλειψη διάθεσης για υπερκομματική συνεργασία προς όφελος του λαού.

“Το πάθος του Ε. Βενιζέλου για εξουσία”, βλέπει πίσω από την πρόταση, ο Στέφανος Νικήτας

Ο σημερινός εκλογικός νόμος μοιράζει 250 έδρες με απλή αναλογική, οπότε και τα κόμματα που έχουν 3% μετέχουν ισότιμα. Οι 50 έδρες πηγαίνουν στο πρώτο κόμμα και αυτό χρειάζεται στη χώρα για να υπάρχει κυβερνητική σταθερότητα.

Όλα αυτά έως ότου ο Ευάγγελος Βενιζέλος, που εκπροσωπεί το 8% του εκλογικού σώματος, να θέσει θέμα εκλογικού νόμου ούτως ώστε όποιο κόμμα βγει πρώτο να αναγκαστεί να τον συμπεριλάβει στην Κυβέρνηση.

Ο ΣΥΡΙΖΑ πολύ πριν γίνει πρώτο κόμμα είχε θέσει το θέμα της απλής αναλογικής. Κάτι τέτοιο όμως το διεκδικούσε όταν ήταν στο 4% . Σήμερα βλέποντας την εξουσία να πλησιάζει ξέχασε και την απλή αναλογική όπως θα ξεχάσει μεθαύριο ορισμένες από τις αριστερές του ιδέες σε περίπτωση που κυβερνήσει.

Ο χρόνος και ο τρόπος που άνοιξε η συζήτηση από τον κ. Βενιζέλο μου δείχνει έναν πολιτικό άνδρα που θέλει απεγνωσμένα να γαντζωθεί στην εξουσία και να γίνει “τσιμπούρι” σε οποίο κόμμα βγει πρώτο συμπεριλαμβάνοντας αυτόν και την ολιγομελή παρέα του στην Κυβέρνηση.

Δεν έχει καταφέρει και λίγα ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. Με το 12% που έγινε 8% (και πανηγυρίζει) έχει καταφέρει να θέσει την πολιτική ατζέντα, έχει υπουργούς στην κυβέρνηση και ο ίδιος είναι αντιπρόεδρος. Αυτό θέλει να κάνει και αύριο και γι’ αυτό προτείνει αλλαγή του εκλογικού νόμου.

Ο Ε. Βενιζέλος βλέπει μια πιθανή αυτοδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ και προσπαθεί μέσω αλλαγής του εκλογικού νόμου να γίνει για άλλη μια φορά ρυθμιστής των εξελίξεων.

“Απλή αναλογική όλα τα άλλα είναι φτηνές δικαιολογίες”, υποστηρίζει ο Φώτης Νάκος

Ο εκλογικός νόμος δεν είναι λάστιχο να τον τραβάμε και να ξεχειλώνει ανάλογα με το συμφέρον της στιγμής και την κοινοβουλευτική πλειοψηφία που θα προκύψει ήταν από ένα κόμμα, είτε από συνεργασίες.

Κατά τη γνώμη μου η αλλαγή του εκλογικού νόμου θα πρέπει να εγκρίνεται από αυξημένη πλειοψηφία όπως προβλέπεται ( δηλαδή τα 2/3 των βουλευτών) για να ισχύσει άμεσα. Άρα αν και διαφωνώ κάθετα με το μπόνους των 50 εδρών στο πρώτο κόμμα , ορθώς – τουλάχιστον όπως δείχνουν τα πράγματα- οι επόμενες εθνικές εκλογές θα διεξαχθούν με το ισχύον σύστημα.

Τώρα όταν και αν τεθεί θέμα αλλαγής του εκλογικού νόμου, τάσσομαι υπέρ της απλής αναλογικής που θα ενδυναμώσει τη πολυφωνία στη Βουλή με ένα πλαφόν του 2% στα κόμματα για να εκπροσωπηθούν κοινοβουλευτικά, ώστε να μην καταλήξει η κάθε παρέα στο κοινοβούλιο. Άλλωστε όσοι θέλουμε να μειωθεί ο αριθμός των βουλευτών, αυτό θα μπορεί να επιτευχθεί πιο εύκολα και δίκαια με ένα σύστημα της απλής αναλογικής.

Εκείνο που απομένει είναι να δούμε αν όλοι οι εκπρόσωποι των κομμάτων που τάσσονται υπέρ της απλής αναλογικής και της μείωσης των αριθμών των βουλευτών θα υποστηρίξουν αυτές τις θέσεις και μετεκλογικά, ή θα δρέψουν πάνω στις δάφνες τους.

“Βλέπουμε το μπόνους, χάνουμε το μήνυμα”, υποστηρίζει η Μαρίνα Κουτσούμπα

Όπως μετά από κάθε εκλογική αναμέτρηση, έτσι και τώρα. Αφού μετρήσαμε τα κουκιά μας και συνεπώς τις δυνάμεις μας, τέθηκε επί τάπητος και το “κλασικό εικονογραφημένο” ζήτημα αλλαγής του εκλογικού νόμου.

Αυτή τη φορά εστιάζουμε στο μπόνους των 50 εδρών του υφιστάμενου εκλογικού νόμου Παυλόπουλου και την καθιέρωση της απλής αναλογικής.

Οι αντιδράσεις από το Μαξίμου μετά τις διαρροές της Χαριλάου Τρικούπη δεν άργησαν να φέρουν την αναδίπλωση του Ευάγγελου Βενιζέλου. Για την αλλαγή του εκλογικού νόμου χρειάζεται κάτι που, όπως υπογράμμισε, δεν υπάρχει τώρα. “Καθαρή συνεννόηση και εξήγηση ανάμεσα στις πολιτικές δυνάμεις”.

Ο ΣΥΡΙΖΑ από την πλευρά του τάσσεται σταθερά υπέρ της κατάργησης του μπόνους, κάνοντας πλέον λόγο για ηττοπάθεια και ομολογία από μέρους της κυβέρνησης και του ΠΑΣΟΚ ότι τον πρώτο λόγο μετά τις ευρωεκλογές τον έχει ο Αλέξης Τσίπρας.

Με μπόνους ή χωρίς, τα κόμματα θα πρέπει να εστιάσουν στο μήνυμα δυσπιστίας που στέλνουν οι πολίτες μέσω της κάλπης τα τελευταία χρόνια προς όλες τις πολιτικές δυνάμεις.  Δεν χαρίζουν όπως κάποτε αυτοδυναμία. Δείχνουν μόνο τον δρόμο της συνεργασίας σε μια απέλπιδα προσπάθεια να εξέλθει η χώρα από την κρίση.

“Νόθευση της βούλησης του λαού το μπόνους”, λέει ο Στέλιος Μπαμιατζής

Είναι γεγονός αδιαμφισβήτητο, τουλάχιστον για όποιον βλέπει καθαρά, πως ο εκλογικός νόμος αποτελεί ένα “όπλο” στην αποθήκη πυρμαχικών του κάθε κόμματος. Ανάλογα τις δημοσκοπήσεις, τις εκτιμήσεις και το γενικότερο σχεδιασμό, φτιάχνουμε και έναν νόμο.

Προσωπικά, διαφωνώ απόλυτα με το μπόνους των 50 εδρών. Τι θα μπόνους; Τι είναι οι εκλογές; Αγοράσατε δύο πίτσες δώρο και μία τρίτη; Ή πήρατε προϊόντα τόσης αξίας, πάρτε και ότι άλλο θέλετε με δωροεπιταγή 50 ευρώ;

Αυτά δεν είναι σοβαρά πράγματα. Αποτελούν αλχημείες για να βγαίνει μία κυβέρνηση όταν…πρέπει.

Και να είναι συγχρόνως δυνατή, να μην πέφτει εύκολα. Μία δύναμη την οποία όμως δεν την εχει πραγματικά αλλά της την χαρίζει ο εκλογικός νόμος. Υπό αυτή την έννοια λοιπόν, ναι, το λέω ξεκάθαρα, νοθεύεται και το αποτέλεσμα αλλά και η βούληση του λαού.

Και επειδή λέγεται ως επιχείρημα ότι βοηθά τις συνεργασίες, δεν ισχύει. Βοηθά τις συνεργασίες όσων συμφωνούν μεταξύ τους, βλέπε ΠΑΣΟΚ-ΝΔ. Δεν “υποχρεώνει” για τη συνεργασία όλων ώστε να παραχθεί πραγματικά πολιτική.   

“Μπορούμε να έχουμε συνεργασίες;”, αναρωτιέται η Μίκα Κοντορούση

Το μπόνους των 50 εδρών παραπέμπει σε εποχές κοντά στο 2000. Τότε που τα κόμματα συγκέντρωναν υψηλά εκλογικά ποσοστά. Να θυμηθούμε ότι ήταν το 2004 που η ενισχυμένη αναλογική εξέλεξε τον «αυτοδύναμο» Κώστα Καραμανλή και εξαιτίας των κυβερνήσεων που «έδινε» από τότε, το 2008 το μπόνους αυξήθηκε από 40 σε 50 έδρες, με νόμο του Προκόπη Παυλόπουλου. Ωστόσο, μετά τα καθοδικά νούμερα των ΝΔ και ΠΑΣΟΚ στις ευρωεκλογές, ο Ευάγγελος Βενιζέλος έσκασε το επικοινωνιακό του “πυροτέχνημά” και πρότεινε την κατάργηση ενός νόμου, που παραδοσιακά ενίσχυε τον μονοκομματισμό και όταν χρειάστηκε, ενίσχυσε τις αριθμητικές αλχημείες ακόμα και της δικής του παράταξης.

Επιστρέφοντας στο σήμερα και το σενάριο του «οριστικού αντίου» σε ένα νόμο που τροφοδότησε την μονοκομματική συσπείρωση με τα νομοσχέδια να περνούν το ένα μετά το άλλο κατά βούληση του πρώτου κόμματος και των 50 βουλευτών – «δώρο», είναι βέβαιο ότι θα απομακρύνει το σχηματισμό αυτοδύναμων κυβερνήσεων ή κυβερνήσεων με τη συνεργασία έστω, δύο κομμάτων. Λαϊκή απαίτηση θα γίνει ο υπερκομματισμός και η κοινοβουλευτική πολυφωνία. Εκτός από τις σεισμικές εν πρώτοις ανακατατάξεις και πολιτικές αποδυναμώσεις, θα σημάνει και την μετατόπιση των ψηφοφόρων και την αλλαγή στον τρόπο που επιλέγουμε κοινοβουλευτικούς αντιπροσώπους. Και αυτό κρίνεται θετικό. Μένει να δούμε εάν οι “300” θα μπορέσουν να συνεργαστούν υπό το πρίσμα ενός ρευστού, εύθραυστου και οριακού εκλογικού αποτελέσματος.

“Κυβέρνηση μπορεί να υπάρξει μόνο με συμμαχίες”, λέει η Ανθή Κουτσουμπού

Κυβέρνηση με πριμοδότηση, όπως ισχύει εδώ και χρόνια στην Ελλάδα, στο δικό μου φτωχό –πλην τίμιο- μυαλό, είναι απαράδεκτο να υφίσταται. Το περιβόητο ενισχυμένο αναλογικό εκλογικό σύστημα με το μπόνους των 50 εδρών, μπορεί να προσφέρεται για σταθερές κυβερνήσεις, καθώς εξασφαλίζει ευκολότερα αδυναμία, ωστόσο καταργεί ουσιαστικά την αξία της κάθε ψήφου. Αυτά, όμως ίσχυαν μέχρι πριν λίγα χρόνια, όταν υπήρχαν τα γνωστά δύο κόμματα, που σάρωναν στις εκλογές με μεγάλα ποσοστά. Σήμερα και όπως έχει διαμορφωθεί η κατάσταση, κυβέρνηση μπορεί να υπάρξει μόνο με συμμαχίες και συνεργασίες δύο ή περισσότερων κομμάτων.

Ακόμα και αυτές, ωστόσο, είναι δυσδιάκριτες στον υφιστάμενο πολιτικό ορίζοντα. Το σύστημα της απλής αναλογικής, που θεωρείται το πιο δίκαιο, καθώς απεικονίζει πλήρως την επιθυμία των πολιτών, όπως την εκφράζουν μέσω της ψήφου τους, τη δεδομένη χρονική στιγμή, δεν μπορεί να προσφέρει τίποτα άλλο πέρα από αναρχία και αβεβαιότητα. Συμπέρασμα; Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Στα αξιοσημείωτα πάντως είναι η περίοδος, στην οποία «εμφανίστηκε» το θέμα της κατάργησης του μπόνους των εδρών, καθώς αποδείχτηκε για μία ακόμη φορά, ότι τα εκάστοτε συμφέροντα και κομματικά παιχνίδια, υπερτερούν των πάντων.