Εξάρχεια: κυψέλες αλληλεγγύης στη γη του πυρός

Ρεπορτάζ: Νικολέτα Αυλωνίτη

Τα Εξάρχεια είναι μια δημοφιλής περιοχή που συγκεντρώνει συχνά-πυκνά τα φώτα της δημοσιότητας λόγω επεισοδίων. Οι προβολείς στρέφονται στα επεισόδια, τα οποία μονοπωλούν το ενδιαφέρον των ΜΜΕ για την περιοχή και καλλιεργείται μια μονοδιάστατη εικόνα για την πλειοψηφία των πολιτών, “κρύβοντας” ένα πολύ δημιουργικό κομμάτι της κοινωνίας των Εξαρχείων που μόνο αυτός που θα διαβεί το αποκαλούμενο “άβατο” μπορεί να ανακαλύψει. Συλλογικότητες, πρωτοβουλίες κατοίκων, καταλήψεις στέγης προσφύγων, πολιτικά στέκια και ΜΚΟ ανθούν, δρουν και δημιουργούν, υφαίνοντας το δίχτυ μιας άλλης εναλλακτικής κοινωνίας,  μιας κοινωνίας όπου η αλληλεγγύη και η ενεργή συμμετοχή των μελών της είναι κυρίαρχα στοιχεία της λειτουργίας της. Το NEWS247 πραγματοποίησε οδοιπορικό στα Εξάρχεια για να ανακαλύψει το άλλο πρόσωπο της περιοχής, το λιγότερο προβεβλημένο.

Πρώτος σταθμός μας το αυτοδιαχειριζόμενο πάρκο Ναυαρίνου. Ήταν Μάρτιος του 2009 όταν η Επιτροπή Πρωτοβουλίας Κατοίκων Εξαρχείων μαζί με τη συλλογικότητα “Εμείς, Εδώ και Τώρα και για Όλους Εμάς” κινητοποίησαν τους κατοίκους,  προκειμένου να καταλάβουν χώρο που λειτουργούσε ως πάρκινγκ, να σπάσουν το τσιμέντο και να φυτέψουν δέντρα, μεταμορφώνοντας το πρόσωπο της περιοχής. Στο οικοδομικό τετράγωνο των οδών Χαριλάου Τρικούπη, Ναυαρίνου, Ζωοδόχου Πηγής και Διδότου, το 1907 στεγαζόταν το Γερουλάνειον Ίδρυμα και, στη συνέχεια, η κλινική Σμπαρούνη. Το 1972 πέρασε στα χέρια του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, το οποίο, πρόσφερε, μέσα στη δεκαετία του ’90, το οικόπεδο προκειμένου να μετατραπεί σε πλατεία. Η καθυστέρηση, όμως, καταβολής της αποζημίωσης στον Δήμο Αθηναίων οδήγησε στο να μετατραπεί, τελικά, σε χώρο στάθμευσης.  Η πρωτοβουλία αυτή των κατοίκων αποτελεί τρανή απόδειξη για το πόσα πολλά μπορούν να αλλάξουν όταν υπάρχει ευαισθητοποίηση και θέληση για δράση.

Από τότε και κάθε Κυριακή, κάτοικοι δίνουν ραντεβού εκεί για να το φροντίσουν.  Στη βόλτα μας συναντήσαμε και συνομιλήσαμε με μέλη της συνέλευσης του πάρκου Ναυαρίνου, την ώρα που το καθάριζαν, πότιζαν, και φύτευαν μπρόκολα, αρμπαρόριζα, κουνουπίδια κτλ. Μέλος της συνέλευσης δήλωσε στο NEWS247 πως “η πρωτοβουλία αυτή στηρίχθηκε από 250 κατοίκους και ξεκίνησε με ενθουσιασμό. Σήμερα, επτά χρόνια μετά, έχει κάπως ατονίσει. Παρόλα αυτά, δέκα άτομα από εμάς θα βρεθούμε εκεί για να το συντηρήσουμε”.

Όσο κυριαρχεί ο πολιτισμός περιορίζεται η παραβατικότητα

Η αυτοοργάνωση ως πρακτική έχει περάσει στο συλλογικό συνειδητό μιας μεγάλης μερίδας κατοίκων. Έτσι, δημιουργήθηκε η Λαϊκή Συνέλευση Εξαρχείων, η οποία δίνει καθημερινά έναν τιτάνιο αγώνα για την αναβάθμιση της περιοχής κόντρα -όπως μας λένε- στους ναρκεμπόρους, στις μαφίες και στην προκατάληψη. Έχει συμβάλλει με δυναμικές παρεμβάσεις ώστε να αμβλυνθούν προβλήματα της γειτονιάς και να αλλάξουν την εικόνα της: “η κατάσταση τους τελευταίους οχτώ μήνες έχει βελτιωθεί. Στο παρελθόν, η παρουσία ναρκέμπορων και μαφιόζων στη πλατεία έκανε απαγορευτική τη πρόσβαση σε κατοίκους ενώ η έλλειψη καθαριότητας μας απέτρεπε από το να την απολαύσουμε”, αναφέρει μέλος της Λαϊκής Συνέλευσης στο NEWS247. Το πρόβλημα εξάλλου της διακίνησης ναρκωτικών για χρόνια “τρόμαζε” τους κατοίκους και στιγμάτιζε τη περιοχή. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του Νασίμ Λομανί από το Στέκι Μεταναστών, τον οποίο συναντήσαμε αργότερα στο οδοιπορικό: “Η ίδια η αστυνομία σπρώχνει τα ναρκωτικά εδώ και αυτό γίνεται για συγκεκριμένους σκοπούς. Αυτοί που είναι πολιτικά δραστήριοι παλεύουν κατά των ναρκωτικών στη περιοχή”. “Όσο διεκδικείς το δημόσιο χώρο και πραγματοποιείς εκδηλώσεις, τόσο κυριαρχεί ο πολιτισμός και μένει λιγότερος χώρος για την παραβατικότητα”, μας λένε μέλη της Λαϊκής Συνέλευσης Εξαρχείων: “μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου, διοργανώναμε  κινηματογραφικές προβολές στη πλατεία, θεατρικές παραστάσεις, εκδηλώσεις για παιδιά. Η συνέλευση έχει βάλει κάδους στη πλατεία και σε ορισμένους δρόμους έχει φτιάξει και παγκάκια. Δεν επαναπαυόμαστε, αντιθέτως, κάνουμε δράσεις. Όλα αυτά έφεραν ξανά το κόσμο στη πλατεία και έδιωξαν τους μαφιόζους”.

Η απόγνωση και η αβεβαιότητα που δημιούργησε η οικονομική κρίση δεν έκαμψε το ηθικό των Εξαρχιωτών. Νέες συλλογικότητες ξεπήδησαν, τα τελευταία χρόνια, στην περιοχή, όπως για παράδειγμα, οι Τροφοσυλλέκτες. Πρόκειται για μια αυτοδύναμη και ανεξάρτητη, πλέον, ομάδα πολιτών, που ξεκίνησε το Μάρτιο του 2014 από το Δίκτυο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Εξαρχείων και το Αυτόνομο Στέκι, με σκοπό να συλλέγει τρόφιμα και να τα διανέμει σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Κάτι που γίνεται κάθε Δευτέρα στη Ζωοδόχου Πηγής 97. Στον ίδιο στόχο προσηλωμένη, δηλαδή να διευκολύνει ανθρώπους που τα φέρνουν δύσκολα, είναι και η αυτοοργανωμένη λαϊκή Εξαρχείων, η οποία στήνει τους πάγκους της στην πλατεία, κάθε δεύτερη Κυριακή, προκειμένου μικροί παραγωγοί να προσφέρουν τα προϊόντα τους, σε προσιτές τιμές, χωρίς τη διαμεσολάβηση μεσαζόντων.

Αντίστοιχα, και ο συνεταιρισμός εναλλακτικής και αλληλέγγυας οικονομίας Σβούρα, που ξεκίνησε τη διαδρομή του, τον Μάρτη του 2013, στην οδό Σπύρου Τρικούπη. Λειτουργεί χωρίς μεσάζοντες, και επιμένει στην όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συγκράτηση των τιμών, αποσκοπώντας μόνο στην κάλυψη των αναγκαίων λειτουργικών εξόδων του χώρου που διατηρεί. “Ενώ στο παρελθόν συνεργαζόμασταν, κατά κύριο λόγο, με τους παραγωγούς του τρίτου κόσμου, λόγω οικονομικής κρίσης, προτιμάμε Έλληνες παραγωγοί να μας τροφοδοτούν με τα προϊόντα τους”, λέει ο Σπύρος, τον οποίον συναντήσαμε απόγευμα Πέμπτης, κατά τη βάρδια του στη Σβούρα.

Λέμε Όχι στους πλειστηριασμούς

Το θέμα με τους πλειστηριασμούς κατοικιών είναι εδώ και καιρό από αυτά που κυριαρχούν στην επικαιρότητα. Το Δίκτυο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Εξαρχείων, Νεάπολης και Μουσείου, που ξεκίνησε τη δράση του, το 2011, ενάντια στις διακοπές ρεύματος, στις κατασχέσεις και στους πλειστηριασμούς, σήμερα μετέχει  και στη Πρωτοβουλία Πλειστηριασμοί-Stop, που δημιούργησαν διάφορες συλλογικότητες από περιοχές της Αθήνας. “Κάθε Τετάρτη όλα τα μέλη της πρωτοβουλίας Πλειστηριασμοί-Stop μαζευόμαστε έξω από τα ειρηνοδικεία του νομού Αττικής προκειμένου να αποτρέψουμε πλειστηριασμούς. Κάνουμε ενημερωτικές εκδηλώσεις αλλά και δράσεις έξω από τράπεζες, που προχωρούν σε πλειστηριασμούς”, εξηγεί στο NEWS247 o Θανάσης Αλεξάνδρου, κάτοικος της περιοχής και μέλος του Δικτύου Κοινωνικής Αλληλεγγύης Εξαρχείων Νεάπολης και Μουσείου.

Αντικατανάλωση τώρα

Μια εξίσου ενδιαφέρουσα δραστήρια ομάδα πολιτών που αντιστέκεται στον καταναλωτισμό γεννήθηκε στη γωνία Ζωοδόχου Πηγής και Ερεσσού. Το σύνθημα της είναι “Κριτική στην Κατανάλωση”. Ο λόγος για το Σκόρο, στον οποίο μπορεί κανείς να δωρίσει ρούχα και αντικείμενα που δεν χρειάζεται πια και να πάρει αυτά που του αρέσουν. “Δεν πρόκειται για φιλανθρωπία αλλά για άτυπη ανταλλαγή. Στόχος μας είναι να ενισχύσουμε την ιδέα της αντικατανάλωσης και γι’ αυτό το λόγο θέτουμε ένα όριο των τριών πραγμάτων τη φορά”, όπως χαρακτηριστικά τονίζουν μέλη της συνέλευσης του Σκόρου.

Βήματα μπροστά στα… Πίσω Θρανία

Διασχίζοντας τη πλατεία Εξαρχείων, φθάνουμε στην Τσαμαδού, εκεί συναντάμε το ιστορικό Στέκι Μεταναστών, εδώ που γεννήθηκε η ιδέα του αντιρατσιστικού φεστιβάλ. Το Στέκι ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1997, μετά από πρωτοβουλία του Δικτύου Κοινωνικής Υποστήριξης Προσφύγων και Μεταναστών, με σκοπό να δημιουργηθεί ένας χώρος αλληλεγγύης, συνύπαρξης διαφορετικών κοινοτήτων, που θα βοηθούσε στην κοινωνική ένταξη προσφύγων και μεταναστών. Σε αυτή την προσπάθεια συνέβαλαν καθοριστικά και τα “Πίσω Θρανία”. Πρωτοβουλία που ξεκίνησε από δασκάλους με στόχο τη παροχή εκπαίδευσης χωρίς διακρίσεις. Μαθήματα ελληνικής γλώσσας οργανώνονται καθημερινά, από τις 4 το μεσημέρι μέχρι τις 8 το απόγευμα καθώς και άλλες πολιτικές και πολιτιστικές δραστηριότητες. Ο Νασίμ Λομανί από το Στέκι των Μεταναστών λέει στο NEWS247:  “περίπου πενήντα δάσκαλοι διδάσκουν μια φορά την εβδομάδα, με βάρδιες. Δεν χρειάζεται να είσαι δάσκαλος για να διδάξεις. Αρκεί να έχεις θέληση και να είσαι αλληλέγγυος. Και οι ίδιοι οι μετανάστες μπορούν να διδάξουν τη δική τους γλώσσα. Ξεκινήσαμε με την διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας αλλά τώρα διδάσκουμε και γαλλικά, αγγλικά, περσικά κ.α. Έρχονται, περίπου, 300 με 400 μαθητές την εβδομάδα, ενώ έχουμε και αρχάρια τμήματα για τους νεοεισερχόμενους. Υπάρχουν τέσσερα διαφορετικά επίπεδα και το υψηλότερο είναι για όσους γνωρίζουν πολύ καλά τα ελληνικά και θέλουν να δώσουν εξετάσεις για να πάρουν πιστοποιητικό ελληνομάθειας. Δίνουμε βεβαιώσεις παρακολούθησης μαθημάτων, που δεν έχουν, όμως, νομική ισχύ γιατί δεν είναι ένα αναγνωρισμένο σχολείο. Για εμάς, είναι το πρότυπο σχολείο που θέλουμε να φτιάξουμε. Μέλημα μας είναι να θέσουμε επί τάπητος το ζήτημα της ομαλής ένταξης των προσφύγων και μεταναστών στο εκπαιδευτικό σύστημα. Πολλές φορές, μάλιστα,  παρεμβαίνουμε για να καταφέρουν οι οικογένειες να γράψουν τα παιδιά στο σχολείο”.

Συλλογική κουζίνα για μια μεγάλη παρέα

Στο κτίριο της Τσαμαδού, όμως, συνυπάρχουν και άλλες συλλογικότητες με πλέον χαρακτηριστική, αυτή με την ονομασία El Chef. Μιλάμε για τη πρώτη συλλογική κουζίνα που δημιουργήθηκε στην Ελλάδα, εκεί όπου “πιάσαμε επ’αυτοφώρω”, μεσημέρι Σαββάτου, τον Παναγιώτη και τη Μάρω να κόβουν κρεμμύδια και καρότα για την φακή που, ήδη, είχαν βάλει να βράζει. Λίγο αργότερα εμφανίστηκε και ο Νίκος Στάθης, εκ των μαγείρων του El Chef, ο οποίος μίλησε στο NEWS247 για τη δράση τους: “για όγδοη χρονιά φέτος, μαζευόμαστε μεσημέρι Σαββάτου μαγειρεύουμε και τρώμε όλοι μαζί. Λόγω οικονομικής και προσφυγικής κρίσης, η ανάγκη μεγάλωσε με αποτέλεσμα να χρειάζεται να μαγειρεύουμε για πολύ περισσότερο κόσμο. Δεν αποτελεί ‘φιλανθρωπική δράση’, δεν πραγματοποιούμε συσσίτιο αλλά μαγειρεύουμε, τρώμε, συζητάμε σε κλίμα παρέας. Η φυσιογνωμία του κόσμου που έρχεται αλλάζει με τον καιρό. Ενώ στην αρχή που ξεκινήσαμε το 2008 έρχονταν κάτοικοι άποροι των Εξαρχείων, άνεργοι, σύντροφοι και αλληλέγγυοι, το τελευταίο διάστημα έρχονται, κυρίως, πρόσφυγες από τις γύρω δομές”.

Στη Νοταρά κυοφορείται ελπίδα

Στα Εξάρχεια βρίσκουν “φωλιά” δεκάδες πρόσφυγες. Η πλειονότητα τους ζει μέσα στις καταλήψεις στέγης, οι οποίες ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια, με πιο γνωστές αυτή της Νοταρά 26 και του 5ου Λυκείου Αθηνών. Η κατάληψη της Νοταρά φιλοξενεί σήμερα 130 πρόσφυγες, ενώ χιλιάδες έχουν περάσει από το Σεπτέμβριο του 2015, τότε που αλληλέγγυοι προχώρησαν στην κατάληψη του εγκαταλειμμένου δημοσίου κτιρίου του ΕΤΕΑΜ. Συγκινητική είναι η κατάθεση ψυχής στο NEWS247 αλληλέγγυου που έζησε από κοντά την αγωνία και την απόγνωση των προσφύγων: “μητέρα πρόσφυγας γέννησε μέσα στην κατάληψη και μας ρώτησε πως λέγεται το κτίριο προκειμένου να ονομάσει έτσι το κοριτσάκι της. Όταν της είπαμε πως λέγεται Νοταρά -αλλά το αντίστοιχο γυναικείο όνομα είναι Νότα-εκείνη μας απάντησε πως δεν θα το αλλάξει αλλά θα την φωνάζει Νοταρά» και πρόσθεσε “γνωρίσαμε πολλά παιδιά που μέσα από τις ζωγραφιές τους αποτύπωναν τον φόβο και τη φρίκη. Όμως, με τον καιρό οι εικόνες αυτές άλλαζαν, γίνονταν πιο αισιόδοξες, ίσως της αίσθησης ασφάλειας και θαλπωρής που τους παρείχε η ζεστή στέγη που διαβίωναν”.

Τα Εξάρχεια αγκάλιασαν τους πρόσφυγες

Για ποιους λόγους, όμως, τα Εξάρχεια γίνονται πόλος έλξης για τους πρόσφυγες και μετανάστες; Την απάντηση δίνει, μιλώντας στο NEWS247 o πρόεδρος του Ελληνικού Φόρουμ Προσφύγων, Μοχάμαντ Γιονούς: “Οι πρόσφυγες ξέρουν ότι δεν θα δεχθούν  ρατσιστική επίθεση εδώ και, επιπρόσθετα, ο κόσμος τους έχει αγκαλιάσει». Μάλιστα, αυτοί ήταν οι βασικοί λόγοι για τους οποίους το Φόρουμ αποφάσισε να μετεγκατασταθεί από την πλατεία Αττικής  στα Εξάρχεια, ύστερα από τις βίαιες επιθέσεις και απειλές που είχαν δεχθεί τα μέλη του. Από την άλλη, όμως, υπάρχουν και πρόσφυγες που εγκαταλείπουν την περιοχή. Ο κύριος Γιονούς εξηγεί πως “αφενός φοβούνται μην τους πάρει η μπάλα στα επεισόδια μεταξύ αντιεξουσιαστών-αστυνομίας, αφετέρου οι οικογένειες ανησυχούν μην πέσουν τα μικρά παιδιά θύματα των ναρκεμπόρων, οι οποίοι εκμεταλλευόμενοι τη δυσχέρεια τους, επιχειρούν να τα προσεγγίσουν και να τα δελεάζουν”.

Ελλειμματική η παρουσία της Πολιτείας

“Οι καταλήψεις είναι παράνομες αλλά έρχονται να καλύψουν μια κοινωνική ανάγκη”. Η φράση αυτή ανήκει στον Λευτέρη Παπαγιαννάκη, αντιδήμαρχο Αθηναίων με αρμοδιότητα θέματα μεταναστών και προσφύγων, και έρχεται να αποδώσει την ελλειμματική παρουσία του κράτους αλλά, ενδεχομένως, και για να προβληματίσει απέναντι στην  τυπολατρική αντίδραση σε αυθόρμητες πρωτοβουλίες αλληλέγγυων ομάδων που αφορίζονται αντί να αξιοποιούνται μέσα από ένα κρατικό δίκτυο μέριμνας για τις ευπαθείς κοινωνικά ομάδες, είτε λέγονται άποροι, είτε πρόσφυγες, είτε νεοάστεγοι κτλ. Ο Δήμος Αθηναίων, στο πλαίσιο του προγράμματος φιλοξενίας προσφύγων που χρηματοδοτεί η Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες, νοικιάζει στα Εξάρχεια τέσσερα διαμερίσματα, προσφέροντας στέγη σε 24 ωφελούμενους ενώ ακόμη 30 άτομα φιλοξενούνται σε μια παλιά πολυκλινική του ΙΚΑ. Ο Λευτέρης Παπαγιαννάκης, μιλώντας στο NEWS247, παραδέχθηκε ότι ο Δήμος δεν “κάνει κάτι ιδιαίτερο στα Εξάρχεια”, πέρα από τα κέντρα ημέρας και τις δομές φιλοξενίας. Αναφερόμενος στις καταλήψεις στέγης προσφύγων, σημείωσε πως: “Οι καταλήψεις είναι παράνομες, τυπικά και γραφειοκρατικά. Από την άλλη, καλύπτουν μια κοινωνική ανάγκη. Όμως, δεν είναι όλες οι καταλήψεις κατάλληλες από άποψη συνθηκών, ενώ υπάρχουν καταλήψεις που χρησιμοποιούν εργαλειακά τους πρόσφυγες για να πετύχουν κάποιο άλλο σκοπό, πολιτικό ενδεχομένως. Προσπαθούμε να κρατάμε μια επικοινωνία, έστω και άτυπη, με τις καταλήψεις, ωστόσο, με κάποιες από αυτές δεν έχει καταστεί εφικτό διότι αρνούνται να συνεργαστούν με τις αρχές. Το καταλαβαίνω αλλά διαφωνώ. Το σύστημα είναι αυτό που είναι. Το να χρησιμοποιούμε, όμως, ανθρώπους για το δικό μας σκοπό είναι άδικο για εκείνους και λάθος”.

Μια ζεστή “Στέγη” για παιδιά

Στη περιοχή των Εξαρχείων δραστηριοποιούνται και ΜΚΟ όπως οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα και η PRAKSIS. 35 ασυνόδευτα αγόρια (είτε επειδή έχασαν γονείς στο ταξίδι της προσφυγιάς είτε επειδή «δραπέτευσαν» από τη φρίκη του πολέμου μόνα τους), ηλικίας 15-17 ετών, έχουν βρει καταφύγιο στο Κέντρο Φιλοξενίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων ΣΤΕΓΗ PLUS της ΜΚΟ PRAKSIS στα Εξάρχεια. Σύμφωνα με την διευθύντρια προγραμμάτων της PRAKSIS, Nατάσα Φιλιππούση: “Η δομή στη Τοσίτσα είναι ένα νέο κέντρο φιλοξενίας, το οποίο άνοιξε τέλος Αυγούστου του 2016, με νέο προσωπικό. Ανήλικοι έρχονται και φεύγουν, καθώς πολλοί από αυτούς που μένουν στη Τοσίτσα εντάσσονται στη διαδικασία μετεγκατάστασης. Έχουμε, δηλαδή, μια συνεχή ανανέωση του πληθυσμού που προκαλεί δυσκολίες σε ένα δυναμικό περιβάλλον, το οποίο πρέπει να δουλευτεί λίγο περισσότερο”.

OFF CLUB: Ανοικτό για χρήστες

Η πληγή των ναρκωτικών αποτελεί διαχρονικό πρόβλημα της περιοχής. “Οι πρώτοι χρήστες ναρκωτικών ουσιών εμφανίστηκαν στη περιοχή, το 1980, μετά τη δικτατορία. Και μετά από τρία χρόνια, το ΚΕΘΕΑ (Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων) ξεκίνησε τη λειτουργία στη Βαλτετσίου”, μας εξιστορεί ο Παναγιώτης Σαιβανίδης, υπεύθυνος για το OFF CLUB, το στέκι του προγράμματος ΚΕΘΕΑ ΕΞΕΛΙΞΙΣ, που βρίσκεται στην Εμμανουήλ Μπενάκη 84. Πρόκειται για κέντρο ημέρας, το οποίο απευθύνεται σε εξαρτημένα άτομα που δεν έχουν αίτημα θεραπείας αλλά αποζητούν ένα χώρο για να καλύψουν τις βασικές ανάγκες τους και να βελτιώσουν τη ποιότητα της ζωής τους. Στο OFF CLUB συναντήσαμε χρήστες ναρκωτικών που άλλοι μαγείρευαν, άλλοι έκαναν μπάνιο και έπλεναν τα ρούχα τους και  κάποιοι άλλοι συζητούσαν μεταξύ τους στην αυλή.

Στέκια πολιτικών ζυμώσεων

Κατηφορίζουμε τη Θεμιστοκλέους και φθάνουμε στο τελευταίο σταθμό μας το Nosotros. Πρόκειται για ένα από τα μακροβιότερα πολιτικά στέκια των Εξαρχείων, που αποτελεί σημείο αναφοράς για τον αντιεξουσιαστικό χώρο. «Μεγάλες κοινωνικές αντιδράσεις και κινητοποιήσεις που έλαβαν χώρα στην Ελλάδα, εν καιρώ κρίσης, ήταν αποτέλεσμα συνδιαμόρφωσης και ζύμωσης ατόμων που περνούσαν καθημερινά το κατώφλι του Nosotros», μας λέει μέλος της συνέλευσης. 

Έχοντας φύγει από τα Εξάρχεια, αντηχούν ακόμα στα αυτιά μας δηλώσεις κατοίκων: “Δεν με αντιπροσωπεύει η βραδινή πλευρά των Εξαρχείων, με τα επεισόδια. Με αντιπροσωπεύουν οι δομές αλληλεγγύης, αυτό κρατάω από τα Εξάρχεια”. “Δεν νιώθουμε μη ασφαλείς. Άλλωστε, την έννοια της ασφάλειας ο καθένας την βλέπει από διαφορετική σκοπιά. Τα Εξάρχεια είναι φιλόξενη γειτονιά για μετανάστες αλλά καθόλου για μέλη της Χρυσής Αυγής”. “Αν οι κάτοικοι κάθε περιοχής έκαναν όσα κάνουν οι κάτοικοι εδώ, θα ήταν κάθε γειτονιά Εξάρχεια. Αλλά δεν γίνεται, έτσι;”.

Τα Εξάρχεια δεν είναι άβατο, δεν είναι κόλαση ούτε παράδεισος. Είναι μια περιοχή που συνυπάρχουν δαίμονες και άγγελοι, όπως ακριβώς συμβαίνει σε κάθε γειτονιά. Πάντα, όμως, υπάρχει λόγος για να δαιμονοποιήσεις κάτι. Είτε αυτός είναι η άγνοια, είτε κάποια συμφέροντα, είτε η ανάγκη διατήρησης ενός μύθου που βολεύει πολλούς.