Ο Στίβεν Χόκινγκ γνώριζε τι υπήρχε πριν το Big Bang αλλά φοβόταν τον καπιταλισμό

Ήταν 6 Μαρτίου του 2018, μόλις λίγες ημέρες πριν τον θανατό του που ο σπουδαίος αστροφυσικός Στίβεν Χόγκινγκ μιλούσε στην εκπομπή “Star Talk” του National Geographic και ανέλυε την θεωρία του για το συνέβη ή καλύτερα για το τι μπορεί να υπήρχε πριν το Big Bang. Κοινώς, τη θεωρία του για το τί υπήρχε πριν δημιουργηθεί το Σύμπαν.

Στην τελευταία του εμφάνιση, ο Χόκινγκ υποστήριξε ότι “πριν την Μεγάλη Έκρηξη, φαινομενικά δεν υπήρχε απολύτως τίποτε, αλλά στην πραγματικότητα υπήρχε ο χωροχρόνος”.

Ο χωροχρόνος είναι το μαθηματικό μοντέλο που ενώνει τον χώρο και τον χρόνο σε μία συνέχεια. Συνήθως ερμηνεύεται ως συνδυασμός του ευκλείδειου χώρου τριών διαστάσεων με τον χρόνο ως μια επιπρόσθετη διάσταση, οπότε προκύπτει ένα πολύπτυχο μόρφωμα τεσσάρων διαστάσεων. Η τέταρτη διάσταση, αυτή του χρόνου, είναι διαφορετική από τις άλλες τρεις που αφορούν μήκος στον ευκλείδειο χώρο.

Ο Χόκινγκ υποστήριξε ότι ο χωροχρόνος ήταν καμπυλωμένος σε μια έξτρα διάσταση αλλά η συγκεκριμένη κατάσταση στην οποία βρισκόταν ο χωροχρόνος όσο και γενικότερα το όλο περιβάλλον το οποίο υπήρχε πριν την δημιουργία του Σύμπαντος, είναι φαινόμενα που δεν μπορεί να κατανοήσει ο άνθρωπος. Η θεωρία αυτή έχει λάβει την ονομασία “πρόταση χωρίς σύνορα” και κεντρική της ιδέα είναι ότι αν προσπαθήσουμε να πάμε πίσω στον χρόνο για να δούμε τι συνέβη θα διαπιστώσουμε ότι ναι μεν ο χρόνος συρρικνώνεται συνεχώς -καθώς το Σύμπαν μικραίνει συνεχώς πλησιάζοντας στο σημείο μηδέν (όταν δηλαδή συμβαίνει η Μεγάλη Έκρηξη) – αλλά ο χρόνος συρρικνώνεται απεριόριστα και δεν φτάνει ποτέ σε ένα ξεκάθαρο σημείο εκκίνησης. Άρα πιθανώς ο χρόνος προϋπήρχε με κάποιο τρόπο της Μεγάλης Έκρηξης και του Σύμπαντος.

Η “πρόταση χωρίς σύνορα” αποτελεί το τελευταίο διάστημα αντικείμενο μελέτης και ανταλλαγής απόψεων ακόμη και συγκρούσεων μέσα στην επιστημονική κοινότητα. Ακόμα και τις τελευταίες ημέρες της ζωής του, ο Χόκινγκ είχε καταφέρει για μια ακόμη φορά να ταράξει τα νερά της επιστήμης και να στρέψει τα φώτα της δημοσιότητας επάνω του.

“Θα έπρεπε να φοβόμαστε περισσότερο τον καπιταλισμό από τα ρομπότ”

Ο μεγάλος αστροφυσικός, εκτός από σπουδαίος επιστήμονας, ήταν και ένας πολιτικά δραστηριοποιημένος άνθρωπος. Με καίριες επεμβάσεις του, διατύπωνε συχνά πυκνά τις ανησυχίες του για το πού οδεύουν τα πράγματα. Πριν δύο χρόνια, έλεγε χαρακτηριστικά:

“Αν οι μηχανές παράγουν όλα όσα χρειαζόμαστε, το αποτέλεσμα εξαρτάται από το πώς αυτά θα διανέμονται” σημείωνε σε μια εκ των απαντήσεων του σε μια διαδικτυακή συνέντευξη που είχε γίνει μέσα από την ψηφιακή πλατφόρμα δικτύωσης, Reddit, προσπαθώντας να διερευνήσει το ερώτημα αν τελικά η ανθρώπινη ζωή απειλείται από την έγερση των μηχανών.

Περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να καταλήξουν άθλια φτωχοί αν οι ιδιοκτήτες των μηχανών συνεχίσουν το λόμπι κατά της αναδιανομής του πλούτου

“Ο καθένας μπορεί να απολαύσει μια πολυτελή ζωή, αν η ευμάρεια που παράγεται από τις μηχανές μοιράζεται. Από την άλλη, περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να καταλήξουν άθλια φτωχοί αν οι ιδιοκτήτες των μηχανών συνεχίσουν το λόμπι κατά της αναδιανομής του πλούτου” συνέχιζε ο Χόκιγνκ παρατηρώντας πάντως πως από τις δύο οδούς, εκείνη που ακολουθούμε προς το παρόν είναι η δεύτερη.

“Μέχρι τώρα, η τάση δείχνει προς τη δεύτερη εκδοχή, με την τεχνολογία να οδηγεί σε ολοένα και αυξανόμενη ανισότητα”.

Η παρέμβαση Χόκιγνκ είχε έρθει λίγες μέρες πριν τις δηλώσεις του που προέβλεπαν τον αφανισμό μας, σε περίπτωση που κάποιος εξωγήινος πολιτισμός ανακάλυπτε και επισκεπτόταν τη γη.

Ο διακεκριμένος αστροφυσικός Στίβεν Χόκινγκ, είχε δηλώσει βέβαιος για την ύπαρξη ζωής και σε άλλους πλανήτες του αχανούς σύμπαντος. Όπως είχε δηλώσει και σε παλαιότερες συνεντεύξεις και ομιλίες του “είναι σχεδόν αδύνατο στο απέραντο σύμπαν να μην υπάρχουν ίχνη ζωής και σε άλλους πλανήτες”.

Για την καταστροφή του πλανήτη

“Έως το 2600, η Γη θα έχει μετατραπεί σε μία τεράστια “πύρινη σφαίρα”. Και ο άνθρωπος δεν μπορεί να κάνει τίποτα άλλο για να σωθεί από την καταστροφή, από το να την εγκαταλείψει για πάντα”.

Τον Νοέμβριο του ’17, μέσω videolink σε συνέδριο τεχνολογίας στο Πεκίνο, ο παγκοσμίου φήμης επιστήμονας δεν άφηνε πολλά περιθώρια για τη σωτηρία της Γης:

“Ο άνθρωπος θα πρέπει με γενναιότητα να ταξιδέψει εκεί που δεν έχει πάει ποτέ ξανά κανείς, αν θέλει να επιζήσει το είδος μας για ακόμη ένα εκατομμύριο χρόνια”, έλεγε.

Ως βασικές αιτίες της επικείμενης καταστροφής, ο Χοκινγκ παρουσιάζε τον υπερπληθυσμό και τη διαρκώς αυξανόμενη κατανάλωση των ενεργειακών πόρων του πλανήτη.

Η πρότασή του, ως εναλλακτική, ήταν το σχέδιο “Breakthrough Starshot”, αρχικής αξίας 100 δισ. δολαρίων, το οποίο χαίρει επίσης της στήριξης του ιδρυτή του Facebook Μαρκ Ζούκερμπεργκ, καθώς και του Ρώσου μεγιστάνα του Διαδικτύου Γιούρι Μίλνερ. Πρόκειται στην ουσία για το σχέδιο διαφυγής της ανθρωπότητας στο πλησιέστερο αστρικό σύστημα, τον αστερισμό του Άλφα Κενταύρου.

Ταξιδεύοντας με μικρά σκάφη με την ταχύτητα του φωτός, ο Χόκινγκ υποστήριζε ότι ο άνθρωπος θα μπορούσε να φτάσει στον Άρη σε λιγότερο από μία ώρα, στον Πλούτωνα μέσα σε λίγες ημέρες, να ξεπεράσει το διαστημόπλοιο “Voyager” σε μία εβδομάδα και να φτάσει στον Άλφα Κενταύρου σε 20 χρόνια.

“Αν όλα πάνε καλά, κάποια στιγμή προς τα μέσα του αιώνα, θα έχουμε την πρώτη εικόνα ενός κοντινού πλανήτη που μπορεί να φιλοξενήσει ζωή”, εκτιμούσε τον Νοέμβριο του ’17 ο γενικός διευθυντής του σχεδίου, Πίτερ Γουόρντεν, που στηρίζει το σχέδιο Χόκινγκ.

Διαθέσιμη σε όλους μέσω διαδικτύου η διδακτορική διατριβή του Στίβεν Χόκινγκ

Θυμίζουμε πως ο Χόκινγκ είχε αποφασίσει να παρέχει ελεύθερα την ιστορική διατριβή του, “Ιδιότητες των διαστελλομένων συμπάντων”, μέσα από την ιστοσελίδα του πανεπιστημίου του Κέμπριτζ.

Δίνοντας ανοικτή πρόσβαση στη διατριβή για το PhD μου, ελπίζω να εμπνεύσω τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο να κοιτάξουν ψηλά στα αστέρια

Όπως είπε, “δίνοντας ανοικτή πρόσβαση στη διατριβή για το PhD μου, ελπίζω να εμπνεύσω τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο να κοιτάξουν ψηλά στα αστέρια και όχι χαμηλά στα πόδια τους, να αναρωτηθούν για τη θέση μας στο σύμπαν και να προσπαθήσουν να το κατανοήσουν. Ο καθένας οπουδήποτε στον κόσμο θα πρέπει να έχει ελεύθερη και απεριόριστη πρόσβαση όχι μόνο στην έρευνά μου, αλλά επίσης στην έρευνα κάθε μεγάλου και διερευνητικού νου σε όλο το φάσμα της ανθρώπινης κατανόησης”.

Το Πανεπιστήμιο Κέιμπριτζ, που χαρακτήρισε “ιστορική” τη διατριβή, ανακοίνωσε ότι αποτελεί ήδη το πιο δημοφιλές κείμενο, το οποίο έχει την μεγαλύτερη ζήτηση για “κατέβασμα” από το ηλεκτρονικό αποθετήριό του ανοικτής πρόσβασης Apollo.

Αυτό προκάλεσε μεγάλη χαρά στον Χόκινγκ, σύμφωνα με τη βρετανική “Guardian”. Όπως είπε τον Οκτώβρη του ’17, “κάθε γενιά στηρίζεται στους ώμους εκείνων που προηγήθηκαν, όπως εγώ ως νεαρός διδακτορικός φοιτητής στο Κέιμπριτζ εμπνεύστηκα από το έργο του Ισαάκ Νεύτωνα, του Τζέημς Κλερκ Μάξγουελ και του Άλμπερτ Αϊνστάιν. Είναι θαυμάσιο που ακούω ότι τόσοι πολλοί άνθρωποι έχουν ήδη δείξει ενδιαφέρον να ‘κατεβάσουν’ τη διατριβή μου και ελπίζω να μην απογοητευθούν τώρα που επιτέλους έχουν πρόσβαση σε αυτήν”.

Για την υγεία του

Ο πολυβραβευμένος Βρετανός φυσικός και κοσμολόγος Στίβεν Χόκινγκ επέκρινε άλλωστε τον περασμένο Αύγουστο τη βρετανική κυβέρνηση για την κρίση που προκάλεσε στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS), τονίζοντας ότι θα πρέπει να προστατευθεί και να μην εξελιχθεί σε ένα κερδοσκοπικό σύστημα κατά τα αμερικανικά πρότυπα. Η θέση του κατά του Τραμπ άλλωστε, ήταν πάντοτε ξεκάθαρα.

Σε άρθρο του στη βρετανική εφημερίδα Guardian, o επιστήμονας κατηγορούσε επίσης το υπουργείο Υγείας ότι χρησιμοποιεί επιλεκτικά τις επιστημονικές αποδείξεις για να δικαιολογήσει τις αποφάσεις του.

Η φροντίδα που έλαβα αφότου διαγνώστηκα με τη νόσο μου επέτρεψε να ζήσω τη ζωή μου

“Η φροντίδα που έλαβα αφότου διαγνώστηκα με τη νόσο του κινητικού νευρώνα όταν ήμουν φοιτητής το 1962 μου επέτρεψε να ζήσω τη ζωή μου όπως θέλω και να συμβάλω στις σημαντικές προόδους στην κατανόηση του σύμπαντος”, σημειώνει ο συγγραφέας του “Χρονικού του Χρόνου”.

Ο Χόκινγκ, που στηρίζει το αντιπολιτευόμενο Εργατικό Κόμμα, χαρακτήρισε το NHS “θεμέλιο λίθο της κοινωνίας” που όμως βρίσκεται αντιμέτωπο με μια κρίση που προκλήθηκε από τις πολιτικές αποφάσεις.

“Στις ΗΠΑ, όπου (οι πολυεθνικές εταιρείες που έχουν ως στόχο το κέρδος) κυριαρχούν στο σύστημα υγείας, βγάζουν τεράστια κέρδη, η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη δεν είναι καθολική και οι θεραπείες είναι πολύ πιο ακριβές σε σύγκριση με το Ηνωμένο Βασίλειο”, συνεχίζει, προειδοποιώντας ότι οι αλλαγές που γίνονται στη Βρετανία ωθούν προς ένα “ασφαλιστικό σύστημα τύπου Ηνωμένων Πολιτειών”, έλεγε ο Χόκινγκ.

Ο Χόκινγκ είχε δηλώσει πως μετά την εκλογή του Τραμπ ένοιωθε “ανεπιθύμητος” στις ΗΠΑ. Ακόμη, είχε ταχθεί κατά του Brexit και δήλωνε πως το γεγονός ότι γυναίκες αναλαμβάνουν πλέον θέσεις εξουσίας, “είναι ελπιδοφόρο”.

Δεν περίμενα ποτέ ότι θα έφτανα στα 75 μου χρόνια

Το 2017 ο Χόκινγκ, ο οποίος στα 21 του διαγνώστηκε ότι έπασχε από την ανίατη νόσο του κινητικού νευρώνα, η οποία σταδιακά προκάλεσε την πλήρη παράλυση του σώματός του, τον καθήλωσε σε αναπηρικό αμαξίδιο και τον ανάγκασε να χρησιμοποιεί φωνή παραγόμενη από υπολογιστή για να επικοινωνεί, είχε παραδεχθεί με το συνηθισμένο φλεγματικό του χιούμορ στο BBC ότι “ποτέ του δεν περίμενε πως θα έφτανε τα 75”.

Είχε πει ακόμη στη βρετανική δημόσια ραδιοφωνία και τηλεόραση πως πίστευε ότι η σημαντικότερη ανακάλυψή του ήταν πως οι μαύρες τρύπες δεν είναι “εντελώς μαύρες”, κάτι που ίσως βοηθήσει να “καταλάβουμε πώς μπορεί να λυθούν τα παράδοξα μεταξύ κβαντομηχανικής και γενικής σχετικότητας”.

“Η Φυσική θα ήταν πολύ πιο ενδιαφέρουσα, αν το σωματίδιο του Χιγκς δεν είχε βρεθεί”

Στις 13 Νοεμβρίου του 2013, μιλώντας σε εκδήλωση στο Μουσείο Επιστήμης του Λονδίνου, όπου εγκαινιάστηκε τότε μια νέα έκθεση για τον μεγάλο επιταχυντή κάτω από τα γαλλο-ελβετικά σύνορα, ο καθηλωμένος στο αναπηρικό καροτσάκι του επιστήμονας παραδέχτηκε ότι έχασε ένα στοίχημα που είχε βάλει με τον συνάδελφό του Γκόρντον Κέιν του πανεπιστημίου του Μίσιγκαν ότι το “Χιγκς” ποτέ δεν θα βρισκόταν. Τελικά όμως αυτό βρέθηκε και ο βρετανός φυσικός Πίτερ Χιγκς (μαζί με τον βέλγο Φρανσουά Ενγκλέρ) τιμήθηκε με το φετινό Νόμπελ Φυσικής.

“Συγχαρητήρια και στους δύο, αλλά η ανακάλυψη του νέου σωματιδίου είχε προσωπικό κόστος για μένα. Αυτό το Νόμπελ μού κόστισε 100 δολάρια”, είχε πει τότε ο Χόκινγκ. Όπως ανέφερε, η προσδοκία του ήταν ότι το επόμενο βήμα θα είναι η ανακάλυψη στο CERN νέων στοιχείων υπέρ της “θεωρίας του παντός” ή Θεωρίας-Μ, που εξηγεί καθολικά τη φύση του σύμπαντος, ενοποιώντας επιτέλους και τις τέσσερις θεμελιώδεις δυνάμεις (ισχυρή και ασθενή πυρηνική δύναμη, ηλεκτρομαγνητισμό, βαρύτητα).