Χώρα διαμετακόμισης λαθραίων τσιγάρων η Ελλάδα: Ποια είναι τα σημεία διέλευσης των φορτίων

Με θέμα το παράνομο εμπόριο καπνού και τις συνέπειές του για τον κλάδο και την οικονομία, πραγματοποιήθηκε Ημερίδα του ΙΟΒΕ, σε συνεργασία με την ιστορική στην Ελλάδα εταιρεία Παπαστράτος.

Ομιλητές στην Ημερίδα ήταν οι κ.κ. Ν.Βρέττας, Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ, Γ.Μαυραγάνης, Υφυπουργός Οικονομικών, Άγγ.Τσακανίκας, Διευθυντής Έρευνας του ΙΟΒΕ, Ayrton Chernis, VP Illicit Trade Strategies and Prevention, PMI, Χ.Θεοχάρης, Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων, Αδ. Σταματάκης, Αντιστράτηγος, Υπαρχηγός ΕΛΑΣ, Δ.Τσιαδής, Αντιναύαρχος, Υπαρχηγός του Λιμενικού Σώματος και Ν.Θεοφιλόπουλος, CEO Παπαστράτος.

Κατά την Ημερίδα, αναλύθηκαν οι αιτίες και οι συνέπειες του λαθρεμπορίου τσιγάρων σε διεθνές και ελληνικό επίπεδο, ιδίως σε περίοδο κρίσης, που η κυβέρνηση αναζητά έσοδα για τον κρατικό προϋπολογισμό, ενώ εκπρόσωποι των Διωκτικών Αρχών περιέγραψαν τον τρόπο με τον οποίο διενεργείται το παράνομο εμπόριο, από εγκληματικές οργανώσεις, που δρουν παράνομα με μόνο στόχο το κέρδος.

Ακόμη, οι ομιλητές ανέλυσαν το φαινόμενο σε διεθνές επίπεδο και προχώρησαν σε επίδειξη της νέας τεχνολογίας Codentify, για την ανίχνευση και ταυτοποίηση σε πραγματικό χρόνο των παράνομων τσιγάρων.

Διαβάστε αναλυτικά για τη νέα τεχνολογία Codentify

Ν. Βέττας: “Στροφή σε παράνομες  και ανήθικες δράσεις λόγω κέρδους”

Ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ αναφέρθηκε στον διπλό χαρακτήρα παθογένειας του λαθρεμπορίου καπνού, καθώς χάνονται εκατομμύρια ευρώ από τα Δημόσια ταμεία, χρήματα που θα μπορούσαν να διατεθούν στα νοικοκυριά που έχουν ανάγκη.

Ακόμη, όπως είπε, οι στρεβλώσεις στην αγορά οδηγούν σε αλλαγή των κινήτρων – αντικινήτρων, με αποτέλεσμα τόσο οι πολίτες όσο και οι επιχειρήσεις οδηγούνται σε δράσεις παράνομες και άρα ανήθικες, για να έχουν κέρδος.

Ο κ. Βέττας αναφέρθηκε στις σχετικές έρευνες που έχει πραγματοποιήσει το ΙΟΒΕ, ως μοναδικός ανεξάρτητος ερευνητικός οργανισμός στη χώρα, αποδίδοντας την παράνομη δραστηριότητα στη μη επαρκή λειτουργία των θεσμών.

Τι είναι το παράνομο εμπόριο καπνού; Διαβάστε αναλυτικά

Γ. Μαυραγάνης: “Αύξηση κατασχέσεων 116% σε έναν χρόνο”

Ο υφυπουργός Οικονομικών, Γ. Μαυραγάνης, χαρακτήρισε πρωταρχικό στόχο της κυβέρνησης την πάταξη του εμπορίου, με συνεχείς ελέγχους, ιδίως σε μία περίοδο που αναζητά έσοδα και με γνώμονα την υγεία των καταναλωτών.

Εν συνεχεία, παρέθεσε αναλυτικά στοιχεία, που καταδεικνύουν αύξηση 116% μέσα σε έναν χρόνο στο φαινόμενο. Πιο συγκεκριμένα, όπως είπε, το 1ο εξάμηνο του 2011, είχαμε 379 περιπτώσεις κατάσχεσης λαθραίων τσιγάρων, ενώ το 1ο εξάμηνο του 2012, 820.

Αναφερόμενος στις προσπάθειες του ΣΔΟΕ, ανέφερε ότι από 1ης Ιανουαρίου – 31 Αυγούστου 2013, έγιναν 162 έλεγχοι και εντοπίστηκαν 64 παραβάσεις, 17 φορολογικές και απλές τελωνειακές παραβάσεις και 104 περιπτώσεις λαθραίου εμπορίου. Κατασχέθηκαν περισσότερα από 129 εκατομμύρια τεμάχια τσιγάρων.

“Η Ελλάδα είναι χώρα διαμετακόμισης, όχι προορισμού ή προέλευσης”, είπε ο υφυπουργός, αναφερόμενος και ο ίδιος στις προσπάθειες και τους ελέγχους των Αρχών για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου και της φοροδιαφυγής.

Άγγ. Τσακανίκας: “Στα 600 εκατ. ευρώ οι διαφυγόντες φόροι”

Ο Διευθυντής Έρευνας του ΙΟΒΕ, Άγγ. Τσακανίκας, χαρακτήρισε το παράνομο εμπόριο καπνού “παγκόσμιο πρόβλημα” κι όχι ελληνικό, με τα τσιγάρα να είναι από τα πιο δημοφιλή προϊόντα που τυγχάνουν παράνομου εμπορίου.

Οι αιτίες του φαινομένου, εξήγησε ο κ. Τσακανίκας, είναι η υψηλή ανταμοιβή ως αποτέλεσμα της υψηλής φορολόγησης των προϊόντων καπνού, η ελκυστική τιμή για τους καταναλωτές, η ευκολία στη μετακίνηση, η διαφορετικοί φορολογικοί συντελεστές μεταξύ των κρατών και η ελλιπής φύλαξη στα σύνορα. Ειδικά στην Ελλάδα, έχει περιοριστεί η νόμιμη αγορά καπνού, λόγω κρίσης.

Όπως είπε, το φαινόμενο επηρεάζει την πολιτική μίας χώρας και την οικονομία, ενώ έχει τεράστιες συνέπειες για την υγεία των καταναλωτών, λόγω χαμηλής ποιότητας των προϊόντων.

“Τα έσοδα από τη φορολόγηση των προϊόντων καπνού είναι σημαντικό έσοδο για τον κρατικό προϋπολογισμό, ανέρχεται περίπου στο 9% των εσόδων. Υπολογίζεται, ότι τα διαφυγόντα κέρδη από το παράνομο εμπόριο ανέρχονται σε 600 εκατ. ευρώ”.

“Θα μπορούσαμε να έχουμε αύξηση 300 εκατ. ευρώ στα έσοδα, εάν επέστρεφε το 50% της παράνομης δραστηριότητας, καθώς δεν είναι δυνατόν να εντοπιστούν όλα. Ακόμη, θα είχαμε περισσότερες από 1.000 θέσεις εργασίας σε όλη την αλυσίδα του τομέα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ”, υπογράμμισε ο κ. Τσακανίκας.

Ποιες είναι οι νομικές συνέπειες; Ποιος κρύβεται πίσω από το παράνομο εμπόριο; Τι μπορείτε εσείς να κάνετε γι’ αυτό; Διαβάστε αναλυτικά

Ayrton Chernis: “Το λαθρεμπόριο στηρίζεται και λειτουργεί στις πλάτες νόμιμης δραστηριότητας”

Ο VP Illicit Trade Strategies and Prevention, Philip Morris International, αναφέρθηκε στο παγκόσμιο φαινόμενο, κάνοντας λόγο για το ασύλληπτο νούμερο των 600 δισ. λαθραίνω τσιγάρων, 100 φορές δηλαδή όσο ο πληθυσμός της Γης.

“70.000 κοντέινερς σε όλον τον κόσμο κατευθύνονται από εγκληματικές οργανώσεις, πολλές μάλιστα φορές παρακλάδια τρομοκρατικών οργανώσεων. Περίπου 40 με 50 δισ. δολάρια χάνονται από τους φόρους παγκοσμίως, με τα 12,5 αυτών μόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση”, τόνισε.

Εν συνεχεία, παρουσίασε τα είδη των λαθραίων τσιγάρων, αναφέροντας πως τα τελευταία χρόνια παράγονται είτε σε χαμηλής ποιότητας εγκαταστάσεις και πωλούνται στις χώρες προορισμού είτε από χαμηλής ποιότητας προϊόντα. Προσπαθούν να ελαχιστοποιήσουν τον κίνδυνο και να αυξήσουν το κέρδος, όπως ακριβώς σε κάθε επιχείρηση”

“Παράγουν νόμιμα και γίνονται παράνομα, όταν περνάνε τα σύνορα μίας χώρας. Στην Ελλάδα, σημειώθηκε αύξηση πολύ σημαντική, παρά τις προσπάθειες. Αιτίες, είναι η κρίση, που οδηγεί σε φτηνές λύσεις τους πολίτες και εγκληματικές οργανώσεις. Υπάρχουν αποδείξεις, ότι αυτές οι δραστηριότητες ενισχύουν τις εγκληματικές,τρομοκρατικές και παρακρατικές οργανώσεις”, τόνισε ο κ. Chernis.

“Οι καταναλωτές δεν γνωρίζουν, τι ενισχύουν με την αγορά παράνομων προϊόντων καπνού, ενώ σημαντικές είναι οι συνέπειες και για τους μη καπνιστές”, πρόσθεσε, αναφέροντας καμπάνια που “τρέχει” στην Ισπανία και στην οποία, απλοί άνθρωποι μιλούν για το πρόβλημα, ενώ υπάρχει ιστοσελίδα, στην οποία οι πολίτες δίνουν πληροφορίες για παράνομη δραστηριότητα και αναλαμβάνουν οι Αρχές.

Ο κ. Chernis παρουσίασε την νέα τεχνολογία Codentify, που δείχνει τον κωδικό, τον προορισμό, την ώρα παραγωγής για κάθε συγκεκριμένο πακέτο, καθώς και τη “διαδρομή” του από το εργοστάσιο στο περίπτερο.

Διαβάστε αναλυτικά ποιος είναι ο Ayrton Chernis

Δείτε την παρουσίαση του κ. Ayrton Chernis

Χ. Θεοχάρης: “Η διακίνηση γίνεται από Πειραιά – Θεσσαλονίκη”

Ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων, Χ. Θεοχάρης, επανέλαβε τις προεκτάσεις του παράνομου εμπορίου στα δημόσια έσοδα και την υγεία των πολιτών.

“Ανάμεσα στο λαθρεμπόριο και το παράνομο εμπόριο, παρατηρείται μία δυναμική μετάβαση από το 1ο στο 2ο. Πριν μία 20ετία βλέπαμε μεγάλα κοντέινερ να μεταφέρουν τα φορτία, ενώ σήμερα, βλέπουμε να μεταφέρονται παραποιημένα τσιγάρα”, σημείωσε.

“Η Ελλάδα είναι χώρα διέλευσης και προορισμού, με το μεγαλύτερο μέρος των προϊόντων να προέρχεται από άγνωστες εταιρείες από γειτονικά κράτη ή άλλες χώρες της Ευρώπης. Τα παράνομα προϊόντα διακινούνται μέσω των λιμανιών του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης ή μεταφορτώνονται σε διεθνή ύδατα και καταλήγουν στην Ελλάδα”, τόνισε.

Ακόμη, ο κ. Θεοχάρης έκανε λόγο για τη σύσταση διυπουργικής επιτροπής, που θα επιβλέπει το έργο των Αρχών,  με βασική προτεραιότητα τον εξοπλισμό της χώρας και ελέγχους στα σημεία εισόδου με μόνιμα κλιμάκια”.

“Έχουμε περάσει από το στάδιο των διαπιστώσεων στο στάδιο της υλοποίησης ενός σχεδίου. Οι κίνδυνοι είναι πολλοί, από γραφειοκρατικές διαδικασίες μέχρι αποσπασματικές ενέργειες. Πρέπει να τους αντιμετωπίσουμε”, είπε κλείνοντας την ομιλία του.

Αδ. Σταματάκης: “Στην Ελλάδα παράγονται σε πρόχειρα εργαστήρια χωρίς σκοπό διεθνούς διακίνησης”

Ο Αντιστράτηγος, Υπαρχηγός της ΕΛΑΣ, Αδ. Σταματάκης, μίλησε για την από αστυνομικής πλευράς παρατήρηση ανάπτυξης του οργανωμένου εγκλήματος, με σημαντικά κέρδη.

Στατιστικά, όπως είπε ο κ. Σταματάκης, η πλειοψηφία των λαθραίων προϊόντων εισάγεται από το εξωτερικό ή μεταφέρεται και αποθηκεύεται στη χώρα μας, με προέλευση κυρίως από χώρες της Ασίας και προορισμό χώρες με υψηλή φορολόγηση.

Στη συνέχεια, αναφέρθηκε σε συγκεκριμένες σημαντικές περιπτώσεις κατάσχεσης από την Διωκτικές Αρχές.

“Στην Ελλάδα, η παραγωγή γίνεται σε πρόχειρα εργαστήρια, χωρίς σκοπό διεθνούς διακίνησης”, διευκρίνισε.

Ακόμη, έκανε λόγο για συνεργασία της ΕΛΑΣ με τις τελωνειακές Αρχές, την Αρχή Καταπολέμηση Εσόδων από Εγκληματικές Ενέργειες και με τις νόμιμες εταιρείες καπνού, με αιχμή του δόρατος, το ΣΔΟΕ, ενώ στάθηκε στη συνεργασία των ελληνικών Αρχών με την INTERPOL και EUROPOL.

Δ. Τσιαδής: “Μπαίνουν από παραλίες ερημικές σε Ιόνιο, Κρήτη, Πελοπόννησο”

Ο Αντιναύαρχος, Υπαρχηγός του Λιμενικού Σώματος, Δ. Τσιαδής, αναφέρθηκε στον αριθμό των υποθέσεων που στοιχειοθετήθηκαν από το 2011 έως το 2013: 147 υποθέσεις, Ποινική Δίωξη σε 427 άτομα, κατάσχεση 758.728.539 λαθραίων τσιγάρων, 118 χερσαίων μέσων, 28 πλωτών, με τους διαφυγόντες δασμούς να ανέρχονται σε ποσό άνω των 126 εκατ. ευρώ.

Αναφερόμενος στη μεθοδολογία που ακολουθούν οι εγκληματικές οργανώσεις, χρησιμοποιούν πλοία με σημαίες ευκαιρίας, για την ελαχιστοποίηση των κινδύνων του ιδιοκτήτη, ενώ οι προορισμοί είναι εικονικοί και τα πλοία είτε παραμένουν σε διεθνή ύδατα και μεταφέρονται για εισαγωγή στην Ελλάδα είτε προσεγγίζουν και φορτώνουν σε πλοία φορτηγά που περιμένουν στη στεριά. Είναι παραλίες ερημικές, με αδυναμία προσέλευσης, στο Ιόνιο, την Κρήτη και την Πελοπόννησο”, είπε χαρακτηριστικά.

“Είναι αναγκαία η συνεργασία Αρχών και Φορέων. Στην πράξη, οι τοπικές Αρχές αντιστέκονται, γιατί δημιουργεί πρόβλημα το να παραμένει για μεγάλο διάστημα το πλοίο στο λιμάνι ενός νησιού, μέχρι να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες. Αλλά και οι υπηρεσίες που παραλαμβάνουν το φορτίο, δεν έχουν έχουν τις κατάλληλες υποδομές”, τόνισε ακόμη.

Ν. Θεοφιλόπουλος: “Ένα κοντέινερ ισοδυναμεί με 1,4 εκατ. ευρώ διαφυγόντες φόρους”

Ο CEO της εταιρείας Παπαστράτος αναφέρθηκε στα αποτελέσματα της εταιρείας Nielsen (Σεπτέμβριος 2013), σε 20 αστικές περιοχές – κύριο δείγμα – που αποτελεί το 30% του πληθυσμού της χώρας και 10 πόλεις στα σύνορα – στοχευμένο δείγμα. Η έρευνα διενεργήθηκε σε άδεια πακέτα, που συλλέχθηκαν από κάδους ή από τους δρόμους.

Περίπου 6.000 πακέτα βρέθηκαν στο κύριο δείγμα και 1.000 πακέτα στο στοχευμένο. Τα 20 στα 100 τσιγάρα ήταν παράνομα, μόνο τον Σεπτέμβριο. Από αυτά τα 3 στα 4, δεν είχαν καμία σήμανση προορισμού. Την προ κρίσης εποχή, το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 2 στα 100 τσιγάρα”, σημείωσε ο κ. Θεοφιλόπουλος.

“Ένα κοντέινερ ισοδυναμεί με 1,4 εκατ. ευρώ διαφυγόντες φόρους”, πρόσθεσε.

Αιτίες του φαινομένου, όπως είπε και ο κ. Θεοφιλόπουλος, είναι η κρίση και η μείωση του εισοδήματος των Ελλήνων, τα υψηλά κέρδη, οι χαμηλές ποινές σε σχέση με άλλες εγκληματικές δράσεις, οι ανεπαρκείς πόροι των διωκτικών αρχών, ο ελλιπής διασυνοριακός συντονισμός και η ελλιπής ενημέρωση της κοινής γνώμης για τις επιπτώσεις του φαινομένου.

Όσον αφορά τις συνέπειες του παράνομου εμπορίου, ανέφερε τα χαμένα έσοδα για το κράτος, τις χαμένες θέσεις εργασίας, την ανεξέλεγκτη πρόσβαση των νέων σε φτηνά προϊόντα και την κακή φήμη της Ελλάδας στο εξωτερικό.

Τέλος, ο κ. Θεοφιλόπουλος αναφέρθηκε στο πλάνο 6 σημείων της εταιρείας Παπαστράτος που προβλέπει συνοπτικά τα εξής: Συντονισμό των Αρχών, περιφερειακή συνεργασία στα Βαλκάνια, αυστηρότερη εφαρμογή της νομοθεσίας, σταθεροποίηση του φορολογικού πλαισίου, εισαγωγή της τεχνολογίας για την ιχνηλασιμότητα των πακέτων και ευαισθητοποίηση των καταναλωτών.

Διαβάστε αναλυτικά για την εταιρεία Παπαστράτος

Δείτε τα στοιχεία της παρουσίασης του κ. Θεοφιλόπουλου