ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΑΥΙΔ: Ο ‘ΓΟΛΙΑΘ’ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

Στον Γιώργο Δαυίδ, δεν αρέσει καθόλου η δημοσιότητα, σε αντίθεση με την δουλειά. Δεν θα βρεις συνέντευξη του, οι φωτογραφίες του ελάχιστες και οι εμφανίσεις του απέναντι στους δημοσιογράφους οι εντελώς απαραίτητες, ως πρόεδρος της Coca Cola Τρία Έψιλον στις Γενικές Συνελεύσεις της εταιρείας. Γενικές Συνελεύσεις που πραγματοποιούνταν την δεκαετία του ’90 σε κάποια αίθουσα της Village στο Παράδεισο, δίπλα από τα γραφεία της Φραγκοκλησιάς 9 και αργότερα όταν έκλεισε το πρώτο πολυσινεμά της πρωτεύουσας θα έδινε την τυπική του «παράσταση» ως πρόεδρος της μεγαλύτερης ελληνικής πολυεθνικής στα Village του Mall.

Τυπική δεν θα ήταν μόνο η ομιλία του στην τελευταία Γενική Συνέλευση που πραγματοποιήθηκε επί ελληνικού εδάφους τον Ιούνιο του 2012. « H ελληνική κοινωνία πρέπει να αλλάξει και να αναγεννηθεί. Να μειωθεί το κράτος και να τεθεί επιτέλους στην υπηρεσία των πολιτών. Να τονωθεί η επιχειρηματικότητα. Ο μοναδικός τρόπος βελτίωσης της οικονομίας σε βάθος χρόνου είναι να εφαρμοστούν οι διαρθρωτικές αλλαγές με την ταχύτητα που απαιτούν οι περιστάσεις. Δυστυχώς, καμία πρόοδος δεν συντελέστηκε προς αυτή τη κατεύθυνση, με αποτέλεσμα σήμερα να γίνεται λόγος για έξοδο της χώρας από το ευρώ και επιστροφή στη δραχμή», είχε αναφέρει ως τελευταίο καμπανάκι πριν προχωρήσει, έξι μήνες αργότερα, στην μεταφορά έδρας από την Ελλάδα στην Ελβετία.

Αν αυτή ήταν μία δύσκολη και οδυνηρή απόφαση άλλο τόσο δύσκολη φαντάζει και αυτή της περασμένης Πέμπτης όπου μετά από 57 χρόνια εργασίας, από τα οποία τα 35 στον όμιλο, ανακοίνωσε την αποχώρηση του από την θέση του προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου της Coca Cola HBC. Αφήνοντας κάτω τον στυλό που υπέγραφε ως πρόεδρος ο 79χρόνος επιχειρηματίας θα έχει να θυμάται περισσότερες καλές στιγμές από ότι άσχημες και ότι παραδίδει στην επόμενη γενιά (σ.σ. πρόεδρος αναλαμβάνει ο γιος του Αναστάσης) μία αυτοκρατορία η οποία προσφέρει τα αγαθά της σε πάνω από μισό δισεκατομμύριο ανθρώπους. Πως χτίστηκε αυτή η αυτοκρατορία;

Για να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή θα πρέπει να ταξιδεύσουμε στην Δυτική Αφρική και σχεδόν έναν αιώνα πίσω. Εκεί όπου έθετε τις βάσεις για την δημιουργία της ο θείος του Γιώργου Δαυίδ, Αναστάσιος Λεβέντης. Ο τελευταίος, ο οποίος γεννήθηκε στη Λεμύθου, ένα ορεινό χωριό της Κύπρου το 1902, βρέθηκε είκοσι χρόνια μετά διευθυντής μιας βρετανικής εταιρείας στην Abeokuta, μία μεγαλούπολη και εμπορικό και ιεραποστολικό κέντρο στην νοτιοδυτική Νιγηρία. Έξι χρόνια μετά εξελίχθηκε σε Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής για όλη τη χώρα και όταν το 1936 η εταιρεία στην οποία δούλευε εξαγοράστηκε από τον σημερινό κολοσσό Unilever αποφάσισε να ανοίξει την δική του επιχείρηση στην Χρυσή Ακτή (σ.σ. την σημερινή Γκάνα) όπου είχε ήδη μετατεθεί. Σε σύντομο χρονικό διάστημα η «A.G. Leventis & Company Limited» επεκτάθηκε στο μεγαλύτερο τμήμα της Δυτικής Αφρικής ανταγωνιζόμενη τις εδραιωμένες μεγάλες εταιρείες της Δυτικής Ευρώπης. Οι τελευταίες αναγκάστηκαν να κάνουν τραστ απέναντι του προσπαθώντας να διασφαλίσουν τα υψηλά περιθώρια κέρδους που προσέφεραν έως τότε οι μονοπωλιακές συνθήκες αγοράς.

Ο Αναστάσιος Λεβέντης (σ.σ. στην φωτογραφία με τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο) με όπλο την αγωνιστικότητα του και τις συμπάθεια του λαού κατάφερε όχι μόνο να επιβιώσει αλλά όταν η δυσφορία για τις υψηλές τιμές και το νεοεμφανιζόμενο εθνικιστικό κίνημα προκάλεσαν τις εξεγέρσεις της Άκκρα (πρωτεύουσα της Ζάμπια) το 1948, την σοβαρότερη περίπτωση αντι-αποικιακής βίας στην Δυτική Αφρική, τα μόνα μεγάλα καταστήματα που δεν κάηκαν ούτε συλλήθηκαν από τους διαδηλωτές ήταν εκείνα της εταιρείας «A.G. Leventis & Company Ltd». Έως ένας από τους πρώτους υποστηρικτές των κινημάτων για ανεξαρτησία στην Χρυσή Ακτή και στη Νιγηρία κατάφερε να εδραιώσει και να επεκτείνει περαιτέρω τις δραστηριότητες του μετά από την απομάκρυνση από την εξουσία των αποικιοκρατών.

Την εποχή εκείνη άρχισε να εμφανίζεται σιγά – σιγά και το όνομα Δαυίδ, στον όμιλο. Αρχικά ο Ανδρέας Δαυίδ, ανιψιός από την πλευρά της γυναίκας του, ξεκίνησε, μετά από τις σπουδές του στο Trinity College του Δουβλίνου, την καριέρα του στην Αφρική εργαζόμενος στο πρώτο μικρό εργοστάσιο εμφιαλώσεως Coca Cola στην Γκάνα. Τα βήματα του ακολούθησε μερικά χρόνια ο αδελφός του Γιώργος Δαυίδ. Με την αποφοίτηση του από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, το 1959, ταξίδευσε τον ίδιο χρόνο στην Νιγηρία για να εργαστεί και αυτός στον όλο και εξελισσόμενο όμιλο του θείου.

Μαζί με τον αδελφό του Ανδρέα, αλλά και τα ξαδέλφια τους από την οικογένεια Λεβέντη ήταν αυτοί που πήραν τη απόφαση για τα πρώτα βήματα στην ευρωπαϊκή ήπειρο μετά από τον θάνατο του πατριάρχη της «αυτοκρατορίας» το 1978. Έχοντας ήδη αναπτύξει μακροχρόνια σχέση με την Coca στην Αφρική καταφέρνουν να κάνουν την πρώτη τους εξαγορά εμφιαλωτηρίου της στην Ιρλανδία (την εταιρεία Molino) και 1981 θα αποκτήσουν από την αμερικανική εταιρεία την Τρία Έψιλον που είχε δημιουργήσει ο «θρυλικός» Τομ Πάπας το 1969. Με τον Ανδρέα στο τιμόνι και τον Γιώργο συνοδηγό, η Τρία Έψιλον τα επόμενα χρόνια αναπτύχθηκε στην Ανατολική Ευρώπη που διψούσε στην κυριολεξία να γευτεί τα δυτικά αναψυκτικά ενώ στην Ελλάδα άνοιγε συνεχώς την ψαλίδα από την ανταγωνίστρια Pepsi. Τον Οκτώβρη του 2000, χρονιά που θα φύγει από την ζωή ο Ανδρέας Δαυίδ, ο όμιλος είχε εργοστάσια εμφιαλώσεως σε 11 χώρες που εξυπηρετούσαν ένα πληθυσμό 200 εκατομμυρίων.

H πρώτη δεκαετία της νέας χιλιετίας είναι αυτή που ο όμιλος, που ηγείται πλέον ο Γιώργος Δαυίδ, έχει φτάσει στο απόγειο του. Στον τομέα των εμφιαλώσεων μετά από την μετοχική συνεργασία με την Coca Cola (σ.σ. η αμερικανική εταιρεία απέκτησε μειοψηφικό ποσοστό στην 3Ε, παραχωρώντας σε αντάλλαγμα περιοχές και εμφιαλωτήρια που δεν είχε έως τότε παρουσία ο ελληνικός όμιλος) η Coca Cola HBC, όπως ονομάζεται πλέον, είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εμφιαλωτής της εταιρείας αναψυκτικών στον πλανήτη και ο μεγαλύτερος στην Ευρώπη. Έχει παρουσία σε 28 χώρες, απασχολώντας 36.362 εργαζόμενους (από τους οποίους οι 1.500 στην Ελλάδα) και εκτείνεται από την Σιβηρία έως την Νιγηρία παράγοντας προϊόντα για τις ανάγκες περισσότερων από 585 εκατομμυρίων ανθρώπων.

Δεν έμεινε όμως μόνο εκεί. Στα τέλη της δεκαετίας του ’90 οι οικογένειες Λεβέντη – Δαυίδ έφτιαξαν την Frigoglass η οποία ένωσε κάτω από την ομπρέλα της , εξαγόρασε και δημιούργησε εργοστάσια σε όλο τον κόσμο με όλα τα «παρελκόμενα» του βασικού αντικειμένου: από επαγγελματικά ψυγεία και πλαστικά κασόνια μέχρι τσίγκινα καπάκια και γυάλινα μπουκάλια. Σήμερα η Frigoglass, της οποίας η έδρα παραμένει στην Ελλάδα, διαθέτει παραγωγικές εγκαταστάσεις από την Κίνα έως τις ΗΠΑ και από Ελλάδα έως την Νιγηρία και έχει σε ένα βαθμό καταφέρει ξεπεράσει τα προβλήματα που είχαν παρουσιαστεί λόγω της κρίσης και της μείωσης στην κατανάλωση.

Τόσο ο Γιώργος Δαυίδ, όσο και οι επιχειρήσεις του βρέθηκαν στο μάτι του κυκλώνα τα τελευταία χρόνια. Μπορεί η έγκαιρη μεταφορά της έδρας από την Ελλάδα στην Ελβετία, να θεωρείται μία – επιχειρηματικά – λογική και επιβεβλημένη κίνηση, που δικαιώνεται από τις εξελίξεις που ακολούθησαν, όμως η παραγωγική αναδιάρθρωση στα εμφιαλωτήρια και στα κέντρα διανομής αλλά κυρίως η παταγώδης αποτυχία της διοίκησης μετά από την εξαγορά της Κατσέλης που οδήγησε στο κλείσιμο του εργοστασίου ήταν οι κινήσεις που αμαύρωσαν την εικόνα του ομίλου που είχε έως και τις αρχές της δεκαετίας θετικό πρόσημο στην ελληνική κοινωνία.

Λίγο πριν εγκαταλείψει οριστικά το επιχειρηματική στίβο φρόντισε να βάλει την υπογραφή του σε δύο σημαντικές επενδύσεις που υλοποιούνται στην Ελλάδα δείχνοντας ότι τα χειρότερα μάλλον έχουν περάσει. Η πρώτη έχει να κάνει με την
επέκταση της μονάδας στο Σχηματάρι, η οποία μάλιστα θα προμηθεύει το 100% σε αναψυκτικά (συσκευασίες 330ml) την αγορά της Βουλγαρίας  και η πλέον πρόσφατη
την δημιουργία data center που θα καλύπτει και τις 28 χώρες που έχει παρουσία ο όμιλος της Coca Cola HBC.

Η επόμενη ημέρα βρίσκει τον Γιώργο Δαυίδ να έχει περισσότερο χρόνο να ασχοληθεί με τα εγγόνια του και την σύζυγο του Καίτη και να ξεκουραστεί στα εξοχικά που διαθέτει σε Κέρκυρα και Σπέτσες αλλά και να επικεντρωθεί με τις δράσεις του Ιδρύματος Λεβέντη και το φιλανθρωπικό του έργο.