Πού είναι σήμερα οι ηγέτες της Αραβικής Άνοιξης

Στα τέλη του 2010 κύμα διαδηλώσεων και διαμαρτυριών άρχισε να εκδηλώνεται στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, παίρνοντας σύντομα τον χαρακτήρα εξέγερσης. Αιτήματα των εξεγερμένων η παραίτηση των επί πολλά έτη εξουσιαστών, ο εκδημοκρατισμός, η καταπολέμηση της φτώχειας, της διαφθοράς.

Περίπου επτά χρόνια μετά την έναρξη της λεγόμενης Αραβικής Άνοιξης και με αφορμή την απελευθέρωση του Αιγύπτιου πρώην προέδρου Χόσνι Μουμπάρακ, ας δούμε τι συνέβη με τους ηγέτες των οποίων η εξουσία αμφισβητήθηκε σε εκείνα τα γεγονότα.

Αίγυπτος: Ο Μουμπάρακ αποφυλακίστηκε

Ο Χόσνι Μουμπάρακ παραιτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2011, μετά από 30 χρόνια στην εξουσία, την οποία παρέδωσε στον στρατό. Είχε προηγηθεί 18ήμερη εξέγερση.

Ο Μουμπάρακ συνελήφθη τον Απρίλιο εκείνης της χρονιάς και τον Ιούνιο του 2012 ο ισλαμιστής Μοχάμεντ Μόρσι έγινε ο πρώτος ελεύθερα εκλεγμένος πρόεδρος της Αιγύπτου. Ο Μόρσι, με τη σειρά του, ανατράπηκε ένα χρόνο μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, από τον τότε αρχηγό του στρατού και νυν πρόεδρο Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι.

Ο 88χρονος Μουμπάρακ καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη τον Ιούνιο του 2012 με την κατηγορία της εμπλοκής στη δολοφονία 850 διαδηλωτών κατά τη διάρκεια της εξέγερσης. Πριν λίγες μέρες, στις 2 Μαρτίου αθωώθηκε από το ανώτατο εφετείο της χώρας και την Παρασκευή αφέθηκε ελεύθερος από το στρατιωτικό νοσοκομείο όπου νοσηλευόταν.

Τυνησία: Αυτοεξόριστος ο Μπεν Άλι

Μετά από μήνες διαδηλώσεων κατά της φτώχειας και της ανεργίας, στην πρώτη από τις εξεγέρσεις της Αραβικής Άνοιξης, ο πρόεδρος της Τυνησίας Ζιν Ελ Αμπιντίν Μπεν Άλι και η οικογένειά του φεύγουν από την χώρα στις 14 Ιανουαρίου του 2011. Μετρούσε περισσότερα από 23 χρόνια στην εξουσία.

Πήγε ως αυτοεξόριστος στη Σαουδική Αραβία και πλέον, στα 80 του, διατηρεί ένα χαμηλό προφίλ, έχοντας επικοινωνία κυρίως μέσω του Λιβανέζου δικηγόρου του.

Τα δικαστήρια της χώρας τον έχουν καταδικάσει ερήμην του για σειρά αδικημάτων, συμπεριλαμβανομένης της διαφθοράς και της υποκίνησης σε βία εναντίον διαδηλωτών κατά τη διάρκεια της εξέγερσης. Για το τελευταίο αδίκημα έχει καταδικαστεί σε ισόβια κάθειρξη.

Συρία: “Όρθιος” ο Άσαντ

Ο πρόεδρος της Συρίας, Μπασάρ αλ-Άσαντ παρέμεινε στην εξουσία. Έχοντας στρατιωτική υποστήριξη από το Ιράν, τη Ρωσία και την λιβανέζικη Χεζμπολάχ, έχει από το 2015 αντιστρέψει τα πράγματα υπέρ του στον εμφύλιο πόλεμο που προκλήθηκε από τη βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων κατά της εξουσίας του, τον Μάρτιο του 2011.

Περισσότεροι από 320.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στη σύγκρουση και εκατομμύρια έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.

Ομάδες ανταρτών με υποστήριξη από την Τουρκία, τα κράτη του Αραβικού κόλπου και δυτικές κυβερνήσεις εξακολουθούν να είναι κατά του Άσαντ, αλλά έχουν επισκιαστεί από τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους και του πρώην “συνεργάτη” της Αλ Κάιντα,  του Μετώπου Φάτεχ αλ-Σαμ.

Λιβύη: Ο Καντάφι σκοτώθηκε

Ο Λίβυος ηγέτης Μουαμάρ Καντάφι συνελήφθη και δολοφονήθηκε στις 20 Οκτωβρίου 2011, μετά από 42 χρόνια στην εξουσία, την ώρα που προσπαθούσε να διαφύγει στην γενέτειρά του, Σύρτη.

Ήταν το αποκορύφωμα μιας εξέγερσης που ξεκίνησε με διαμαρτυρίες στη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, την Βεγγάζη, εκείνο τον Φεβρουάριο. Από τότε η Λιβύη βυθίστηκε στο χάος, με αντίπαλα κοινοβούλια, τις κυβερνήσεις να συναγωνίζονται για την επιρροή και την πολιτοφυλακή να μάχεται για το εδαφικό και τον τεράστιο πετρελαϊκό πλούτο της χώρας.

Υεμένη: Ο Σάλεχ συμμάχησε με τους αντάρτες

Ο πρόεδρος Αλί Αμπντουλάχ Σάλεχ παραιτήθηκε τον Φεβρουάριο του 2012, μετά από πολύμηνες διαμαρτυρίες και ένοπλες συγκρούσεις. Ήταν στην εξουσία για περισσότερα από 33 χρόνια. Ο αντιπρόεδρός του, Αμπεντραμπό Μανσούρ Χάντι ανέλαβε και στη συνέχεια εξελέγη πρόεδρος.

Ο Σάλεχ, ωστόσο, διατήρησε την δύναμή του σε μερικές από τις καλύτερα εξοπλισμένες μονάδες των ενόπλων δυνάμεων και όταν οι σιίτες Χούτι κατέλαβαν την πρωτεύουσα Σαναά τον Σεπτέμβριο του 2014, οι “πιστοί” του δεν έκαναν τίποτα για να τους σταματήσουν.

Από τότε ο Σάλεχ συμμάχησε στενά με τους αντάρτες και παρά την διετούς διάρκειας στρατιωτική επέμβαση από τον συνασπισμό υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας, διατήρησε τον έλεγχο της Σαναά, αρκετών από των βόρειων υψιπέδων και της ακτής της Ερυθράς θάλασσας.

Μπαχρέιν: Οι βασιλείς εντείνουν την καταστολή

Η σουνιτική μουσουλμανική οικογένεια που κυβερνούσε αντιμετώπισε τον 2011 πολύμηνες διαμαρτυρίες, καθοδηγούμενες από τον επικεφαλής της σιιτικής πλειοψηφίας του βασιλείου. Οι διαμαρτυρόμενοι ζητούσαν συνταγματική μοναρχία και εκλεγμένο πρωθυπουργό.

Υπήρξε άγρια καταστολή των κινητοποιήσεων, με την Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα να στέλνουν στρατεύματα.

Παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις από τους δυτικούς συμμάχους για συμβιβασμό και μεταρρυθμίσεις, ο βασιλιάς του Μπαχρέιν, Χαμάντ έχει από τότε διαλύσει το κύριο σιιτικό κίνημα της αντιπολίτευσης, με πολλούς από τους ηγέτες του να έχουν καταδικαστεί σε μακροχρόνια φυλάκιση. Έχει, επίσης, προχωρήσει στην απαγόρευση και άλλων αντιπολιτευτικών κινημάτων.

Αλγερία: Ο Μπουτεφλίκα σε αναπηρικό καροτσάκι

Το 2011 ο πρόεδρος της Αλγερίας, Αμπντελαζίζ Μπουτεφλίκα επισκίασε τις διαδηλώσεις, ανακοινώνοντας μεταρρυθμίσεις ενώ εδραίωσε την παρουσία του στην εξουσία, εκμεταλλευόμενος τον φόβο για επανάληψη του καταστροφικού εμφυλίου πολέμου που συγκλόνισε την χώρα τη δεκαετία του 1990.

Επανεξελέγη πρόεδρος το 2014 για τέταρτη θητεία. Ο 80χρονος πλέον Μπουτεφλίκα σπανίως κάνει δημόσιες εμφανίσεις και όταν εμφανίζεται, είναι σε αναπηρικό καροτσάκι και μιλάει με δυσκολία λόγω εγκεφαλικού επεισοδίου που υπέστη το 2013.

Μαρόκο: Ο βασιλιάς εκχώρησε εξουσίες

Ο βασιλιάς Μοχάμεντ VI ήταν ένας από τους πρώτους ηγέτες που προέβη σε ουσιαστικές αλλαγές ως απόρροια των εξεγέρσεων της Αραβικής Άνοιξης. Τον Μάρτιο του 2011 ανακοίνωσε μεταρρύθμιση του συντάγματος και αφού λίγες εβδομάδες νωρίτερα είχε προηγηθεί διαδήλωση κατά της διαφθοράς/

Μετά από δημοψήφισμα, κατάφερε να διατηρήσει την πολιτική και θρησκευτική ηγεσία και χορήγησε περισσότερες εξουσίες στον πρωθυπουργό και το κοινοβούλιο.

(Πηγή: France24, φωτό: AP Photo/Amr Nabil)