Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας

Στην εγκυμοσύνη και στους πρώτους μήνες μετά τον τοκετό (περιγεννητική περίοδος),  η γυναίκα καλείται να προσαρμοστεί σε μια πληθώρα πρωτόγνωρων και απαιτητικών συνθηκών.

Την περίοδο αυτή συντελούνται πολύπλοκες διεργασίες, στις οποίες εμπλέκονται βιολογικοί, ψυχικοί, κοινωνικοί – περιβαλλοντικοί παράγοντες.  Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος των αλλαγών και αναπροσαρμογών, η περίοδος αυτή συχνά παραλληλίζεται με την αναπτυξιακή περίοδο της εφηβείας, στην οποία συντελούνται αλλαγές στο σώμα, στην αίσθηση του εαυτού, στις σχέσεις.

Οι αλλαγές που επισυμβαίνουν στην περιγεννητική περίοδο ενδέχεται να αποτελέσουν πρόσφορο έδαφος για την εμφάνιση συμπτωμάτων ψυχικών διαταραχών. Είναι πιθανό να εκδηλωθούν συμπτώματα από όλο το φάσμα των ψυχικών διαταραχών. Ωστόσο, παρατηρείται μεγαλύτερη επικράτηση των διαταραχών της διάθεσης (παραδείγματος χάρη, της κατάθλιψης) και των αγχωδών διαταραχών, τα οποία συχνά συνυπάρχουν.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, στις αναπτυγμένες χώρες, το 10% των εγκύων και το 13% των νέων μητέρων υποφέρουν από ψυχικά προβλήματα, κυρίως κατάθλιψη ή αγχώδεις διαταραχές, ενώ στις αναπτυσσόμενες χώρες, τα ποσοστά ανεβαίνουν στο 15.6% για τις έγκυες και στο 19.8% για τις νέες μητέρες. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα επιδημιολογικά στοιχεία για την Ελλάδα, το 50-85% των νέων μητέρων αναπτύσσουν μια ήπιας έντασης και παροδική μορφή επιλόχειας δυσφορίας (baby blues), που διαρκεί περίπου 2 εβδομάδες και δεν πρέπει να ταυτίζεται με την κατάθλιψη. 

Το 10-15% των νέων μητέρων αναπτύσσουν επιλόχεια κατάθλιψη και το 0,1 – 0,2% των νέων μητέρων αναπτύσσουν επιλόχεια ψύχωση (Δημόσια Διαβούλευση για το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Κατάθλιψη, 2008) στοιχεία που συνάδουν με τα πορίσματα της παγκόσμιας βιβλιογραφίας, τα οποία συγκλίνουν στον έγκαιρο εντοπισμό των συμπτωμάτων, για την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στη γυναίκα, το παιδί αλλά και σε όλη την οικογένεια, και επισημαίνουν την αποτελεσματικότητα  της ανίχνευσης των εν λόγω συμπτωμάτων ήδη από την εγκυμοσύνη.

Οι νέες συνθήκες ζωής αποτελούν  μια πρόκληση και για τους συντρόφους των γυναικών, οι οποίοι συχνά εμφανίζουν ανάλογες ψυχικές δυσκολίες στην προσπάθειά τους να προσαρμοστούν στους νέους ρόλους και τις ευθύνες.

Η ΦΑΙΝΑΡΕΤΗ ( www.fainareti.gr) λειτουργεί, από το 2009, το πρώτο εξειδικευμένο Κέντρο Ημέρας για τη Φροντίδα της Ψυχικής Υγείας της Γυναίκας (Επιλόχεια Διαταραχή) στην Ελλάδα έχοντας μέχρι σήμερα εξυπηρετήσει  πάνω από τέσσερεις χιλιάδες  έγκυες, λεχωίδες και τις οικογένειες αυτών. Η καινοτομία της παρέμβασης εδράζεται στον διεπιστημονικό χαρακτήρα της, που προϋποθέτει τη συνεργασία μαιών και ειδικών ψυχικής υγείας, στοχεύοντας στην ψυχοσωματική υγεία της γυναίκας, του νεογνού και της οικογένειας.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρας Ψυχικής Υγείας  (10 Οκτωβρίου),  η ΦΑΙΝΑΡΕΤΗ καλεί όλους τους ενδιαφερόμενους να επικοινωνήσουν με την τηλεφωνική γραμμή 210-9319054 για να λάβουν υποστήριξη για ζητήματα που σχετίζονται με την περιγεννητική ψυχική υγεία και να ενημερωθούν για τις υπηρεσίες του Κέντρου Ημέρας.