Βενιζέλος: Η Ελλάδα βρίσκεται σε οικονομικό πόλεμο

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος (γεν. Θεσσαλονίκη, 1957) ήταν υπουργός Οικονομικών όταν η Ελλάδα ενέκρινε κάποιες από τις δυσκολότερες περικοπές, έπεσε η κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου (2011) και συμφωνήθηκε η συμμετοχή των πιστωτών του ιδιωτικού τομέα στη διάσωση (2012).

Σήμερα ηγείται ενός σοσιαλιστικού κόμματος (ΠΑΣΟΚ) πεσμένου στα γόνατα, που πέρασε από το θρίαμβο των εκλογών του 2009 σε ποσοστά μόλις του 8% των ψήφων στις τελευταίες ευρωεκλογές. Τώρα, ως υπουργός Εξωτερικών κατά την επίσκεψή του στη Μαδρίτη για τη σύνοδο για τη Λιβύη, ο Βενιζέλος δεν θέλει ούτε να ακούει να μιλάνε για την ανάγκη μιας νέας συμφωνίας και προβλέπει ότι το ευρωπαϊκό πρόγραμμα θα λήξει τον Δεκέμβριο.

Αναλυτικά η συνέντευξή του στην El Pais

Πότε θα μπορέσει ο ελληνικός λαός να αρχίσει να νιώθει μια ανάκαμψη;

Μετά από επτά χρόνια ύφεσης, η οικονομική και κοινωνική κατάσταση παραμένει πολύ δύσκολη, διότι η σωρευτική απώλεια είναι πάνω από το 25% του ΑΕΠ. Το χειρότερο είναι η ανεργία, σχεδόν στο 27%. Αλλά τώρα πλέον, η Ελλάδα έχει ένα εντυπωσιακό πρωτογενές πλεόνασμα, κυκλικά προσαρμοσμένο, που είναι καλύτερο κι από αυτό της Σιγκαπούρης. Έχουμε την ευκαιρία να γυρίσουμε σελίδα και να ξεκινήσουμε την έξοδό μας από την κρίση και το μνημόνιο. Αλλά ο πρώτος παράγοντας για μια πραγματική αλλαγή είναι η πολιτική σταθερότητα, μια νέα αφήγηση και η εμπιστοσύνη των πολιτών στις προοπτικές της ζωής μετά την κρίση.

Οι Βρυξέλλες έκαναν λάθος με τη σκληρότητα των περικοπών;

Μετά από πέντε χρόνια, έχουν γίνει πολλές δύσκολες συζητήσεις. Ο πυλώνας των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων είναι μια εθνική επιλογή, αλλά αυτή η γρήγορη και σκληρή δημοσιονομική προσαρμογή δεν ήταν επιλογή μας.

Πώς πάνε οι διαπραγματεύσεις για ένα νέο πρόγραμμα;

Στόχος μας είναι να αποφευχθεί η οποιαδήποτε συζήτηση για ένα νέο πρόγραμμα, γιατί σε οικονομικό και δημοσιονομικό επίπεδο είμαστε σε θέση να προχωρήσουμε χωρίς αυτό. Δεν χρειαζόμαστε πλέον την τρόικα. Η κρίσιμη συζήτηση είναι η βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους και ο Klaus Regling [πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας] που είναι και ο κύριος δανειστής μας, παρουσιάζει συχνά αποδείξεις για τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους μετά το κούρεμα. Έχουμε πλέον ένα καλό προφίλ ωριμότητας και η εξυπηρέτηση του χρέους είναι εντελώς αποδεκτή, λιγότερο από το μισό από ό,τι πριν από την κρίση.

Όταν η Ελλάδα ζητούσε την πρώτη διάσωση μπορούσατε να φανταστείτε τότε ότι το ΠΑΣΟΚ θα έπεφτε τόσο χαμηλά όπως έγινε;

Το ΠΑΣΟΚ είναι το ιστορικό θύμα αυτής της κρίσης. Ο κρίσιμος παράγοντας ήταν η νίκη μας στις εκλογές του 2009 και η απόφασή μας να πολεμήσουμε μόνοι μας την κρίση, χωρίς την απαραίτητη συναίνεση και τη συνευθύνη των άλλων κομμάτων, ειδικά των συντηρητικών της Νέας Δημοκρατίας. Η πρότασή μου τότε ήταν να επιβάλουμε τον κανόνα της αυξημένης πλειοψηφίας για την έγκριση του πρώτου προγράμματος προσαρμογής, προκειμένου να συγκεντρώσουμε τη μέγιστη συναίνεση. Η παράδοση του σοσιαλιστικού κόμματός μας ήταν πάντα οι κοινωνικές παροχές και είναι πλέον πολύ δύσκολο για την κοινωνική μας βάση να αποδεχθεί μια αντίστροφη πορεία. Δεν βρισκόμαστε σε μια φυσιολογκή κατάσταση, βρισκόμαστε σε μια κατάσταση πραγματικού οικονομικού πολέμου για να προστατεύσουμε τη χώρα, αλλά δεν είναι πολύ εύκολο για τους απλούς ανθρώπους να το κατανοήσουν αυτό. Μη ξεχνάτε ότι μετά τη νίκη στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο (Ουίνστον) Τσόρτσιλ έχασε τις εκλογές.

Τι θα μπορούσε να κάνει το ΠΑΣΟΚ για να επανακτήσει τη βάση του;

Να ανασυντάξει τη Δημοκρατική Παράταξη, την κεντροαριστερά, μαζί με άλλα κινήματα και προσωπικότητες, αλλά βάζοντας πάντα την πολιτική και οικονομική αλήθεια πάνω στο τραπέζι. Θα ήταν πολύ εύκολο για εμάς να επαναλάβουμε δημαγωγικές επιλογές.

Αναφέρεστε στον ΣΥΡΙΖΑ;

Φυσικά. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα παράδοξο φαινόμενο, ενσωματώνει την αντίδραση μέρους της εκλογικής μας βάσης. Το παράδοξο φαινόμενο είναι ότι στις τοπικές ή περιφερειακές εκλογές η παρουσία του ΠΑΣΟΚ είναι πάντα πολύ σημαντική, ως η πρώτη ή η δεύτερη δύναμη.

Πιστεύετε ότι η Ισπανία θα μπορούσε να βρεθεί σε μια παρόμοια κατάσταση, καθώς στις τελευταίες εκλογές, τις ευρωπαϊκές, αυξήθηκαν τα ποσοστά των μικρών κομμάτων;

Ναι, αυτό είναι ένα πανευρωπαϊκό φαινόμενο. Η αξιοπιστία και τη νομιμοποίηση του πολιτικού συστήματος είναι μια σημαντική πτυχή αυτής της κρίσης, αποτελεί μία από τις πηγές του ευρωσκεπτικισμού.

Αντιλαμβάνεστε τον θυμό του κόσμου;

Α. Φυσικά, αλλά ο κόσμος πρέπει να καταλάβει ότι δεν υπάρχει σχέδιο Β. Στην Κύπρο, για παράδειγμα, το Κοινοβούλιο απέρριψε το πρώτο πρόγραμμα, αλλά το δεύτερο ήταν σκληρότερο. Για τους Ευρωπαίους Σοσιαλιστές έχει μεγάλη σημασία να κάνουν διαφορετικές αναλύσεις, αλλά χωρίς μεγαλύτερη συμμετοχή των εθνικών κοινοβουλίων δεν μπορεί να γίνει τίποτα.