Αναβρασμός στο ευρωκοινοβούλιο με την ομάδα ‘Φίλων της Μακεδονίας’

Αντιδράσεις έχει προκαλέσει τα τελευταία εικοσιτετράωρα μια δραστηριότητα στο περιθώριο του ευρωκοινοβουλίου, με στόχο την καθιέρωση μιας άτυπης ομάδα με την ονομασία “Φίλοι της Μακεδονίας”. Η σύσταση μιας τέτοιας ομάδας ανάγκασε τους ευρωβουλευτές από όλα τα κόμματα να προχωρήσουν σε ανακοινώσεις, αλλά και να επικοινωνήσουν με αξιωματούχους της ΕΕ.

Το όλο θέμα φαίνεται πως ανακίνησε Ευρωβουλευτής από την Κροατία, της ευρωομάδας του Λαϊκού Κόμματος, στην οποία εντάσσεται και η Νέα Δημοκρατία. Η Μαριάνα Πετίρ από την Κροατία, εκλεγμένη με το κόμμα των χριστιανοδημοκρατών στη χώρα της, έχει αναλάβει πρωτοβουλίες για την επανεκκίνηση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της ΠΓΔΜ.

Όπως ισχυρίζεται μάλιστα σε ερώτησή της προς το ευρωκοινοβούλιο και την Κομισιόν, στην οποία και χρησιμοποιεί το συνταγματικό όνομα της χώρας, κατονομάζοντας τη ως Μακεδονία, η ΕΕ θα πρέπει να παρακάμψει τη διμερή διαμάχη με την Ελλάδα και να εντάξει την ΠΓΔΜ στην Ευρώπη. Το θέμα της ονομασίας θα μπορούσε να λυθεί κατά την ευθυγράμμιση της χώρας με την κοινοτική νομοθεσία, ισχυρίζεται η ευρωβουλευτής. Να σημειωθεί πως η ευρωβουλευτής είναι μέλος της κοινής κοινοβουλευτικής Επιτροπής για τις συζητήσεις της ΕΕ με την ΠΓΔΜ.

Είναι οι “Φίλοι της Μακεδονίας” νέο… φρούτο;

Ερωτηματικά παρόλα αυτά προκαλεί το γεγονός της αντίδρασης των ευρωβουλευτών στη δεδομένη στιγμή, όταν σε μια σειρά από άρθρα σε ιστοσελίδες της γειτονικής χώρας, γίνεται αναφορά στη συγκεκριμένη άτυπη ομάδα εδώ και αρκετά χρόνια με το συγκεκριμένο όνομα. Το γκρουπ συστάθηκε για πρώτη φορά στην περασμένη κοινοβουλευτική περίοδο 2009-2014, περιλαμβάνοντας ευρωβουλευτές από διάφορες ευρωομάδες, που υποστηρίζουν την ένταξη της χώρας στην ένωση. 

Σύμφωνα με δημοσιεύματα ιστοσελίδων από τα Σκόπια, η άτυπη ομάδα “Φίλων της Μακεδονίας” συνιστούσε ένα γκρουπ από μέλη 15 χωρών και μάλιστα είχε επαφές συχνά με την κυβέρνηση της χώρας. Για παράδειγμα φαίνεται πως ο Γερμανός ευρωβουλευτής, Μάρτιν Κάστλερ, που φέρεται να ήταν πρόεδρος της ομάδας αυτής το 2013, μαζί με τον Εσθονό συνάδελφό του Τunne Kelam είχαν γίνει δεκτοί από το τον υπουργό των Εξωτερικών της ΠΓΔΜ Νικόλα Ποπόσκι.

Σε άλλο άρθρο, αναφέρονται και οι χώρες που συμμετέχουν ανεπίσημα σε αυτό το γκρουπ εντός της ΕΕ, υποστηρίζοντας τους σκοπούς της χώρας στο Συμβούλιο των Υπουργών της ΕΕ. Όπως αναφέρει το Skopjediem, στις χώρες αυτές άνηκαν μέχρι πρότινος Σουηδία, Φινλανδία, Δανία, Μεγάλη Βρετανία, Πολωνία, Τσεχία, Ουγγαρία, Σλοβενία, Κροατία, Αυστρία και οι χώρες της Βαλτικής. Στις αρχές Νοεμβρίου όμως, πέντε από αυτές, η Σουηδία, η Φινλανδία, η Δανία, η Μεγάλη Βρετανία και το Βέλγιο απέσυραν την υποστήριξή τους. Μάλιστα, σημειώνεται πως αυξάνονται οι φωνές εντός ΕΕ, πως πρέπει να αποσυρθεί η ιδιότητα της ΠΓΔΜ, ως υπό ένταξη κράτους, σαν ένα είδος προειδοποίησης για την ολοένα και κλιμακούμενη πολιτική αποσταθεροποίηση.

Αντιδράσεις από τους ευωβουλευτές

Το γεγονός σημείωσε πρώτη η ομάδα ευρωβουλευτών του ΚΚΕ. “Στο πλαίσιο των εντεινόμενων ανταγωνισμών στην ευρύτερη περιοχή μας, στην οποία μυρίζει μπαρούτι, η συγκρότηση ομάδας – λόμπι από ευρωβουλευτές με την επωνυμία “Φίλοι της Μακεδονίας” συνιστά μια ακόμα προκλητική ενέργεια με στόχο να ενταθούν οι εθνικιστικές μηχανορραφίες στα Βαλκάνια. Σε μια περιοχή που οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις και με τη σφραγίδα της ΕΕ, του ΝΑΤΟ και των κυβερνήσεών τους, έχουν οδηγήσει σε διαμελισμούς κρατών, αλλαγές συνόρων και κράτη – προτεκτοράτα, τέτοιες ενέργειες ρίχνουν λάδι στη φωτιά” σημείωνε η ανακοίνωση.

Κατά της δημιουργίας άτυπης ομάδας “Φίλων της Μακεδονίας” στο Ευρωκοινοβούλιο, τάσσεται και ο ευρωβουλευτής της ΛΑΕ Ν. Χουντής. “Η προσπάθεια δημιουργίας, εκ μέρους της ευρωβουλευτού Μαριάννα Πετίρ, Άτυπης Ομάδας Φιλίας, με τη χρήση του μη επίσημου ονόματος της ΠΓΔΜ, δεν πρέπει να περάσει. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και οι λειτουργίες του πρέπει να στηρίξουν τις προσπάθειες εξεύρεσης αμοιβαία αποδεκτής λύσης μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ στο πλαίσιο του ΟΗΕ, προκειμένου να περιφρουρηθεί η ειρήνη, η ασφάλεια, η σταθερότητα και η σχέσεις συνεργασίας των χωρών των Βαλκανίων” σημείωσε.

Την αντίθεσή τους εξέφρασαν και οι ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ: “Η ενέργεια αυτή παραβιάζει τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΟΗΕ σχετικά με την επίσημη ονομασία της χώρας αυτής, ως πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, όπως έχει αρχικά  εκφραστεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ τον Απρίλιο του 1993 και υποσκάπτει ουσιαστικά τις τρέχουσες διαπραγματεύσεις για την ονομασία στα πλαίσια του ΟΗΕ και τις πρόσφατες προσπάθειες για την συμφωνία μέτρων οικοδόμησης αμοιβαίας εμπιστοσύνης που πρότεινε η Ελλάδα” σημειώνουν και συμπληρώνουν: “Όποιες προσπάθειες πρέπει να επικεντρωθούν σε πρωτοβουλίες επιτάχυνσης των αναγκαίων και σημαντικών μεταρρυθμίσεων στην χώρα όπως επανειλημμένα έχουν υπογραμμιστεί από θεσμικά όργανα της ΕΕ, με σεβασμό στις αποφάσεις του ΟΗΕ και της ΕΕ” αναφέρουν στη δήλωσή τους οι ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρης Παπαδημούλης, Στέλιος Κούλογλου, Κωνσταντίνα Κούνεβα και Κώστας Χρυσόγονος.

Παράλληλα, ο κ. Παπαδημούλης, ως αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου απέστειλε επιστολή στον πρόεδρο Μάρτιν Σουλτς, τονίζοντας την αντίθεσή του και  όλης της ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, στην «προκλητική πρωτοβουλία» της Κροάτισσας ευρωβουλευτού του ΕΛΚ, Μαριάνα Πέτιρ, υπενθυμίζοντας την επίσημη ονομασία της FYROM και τις αποφάσεις του ΟΗΕ.

“Η πόρτα της Ευρώπης στα Σκόπια θα παραμείνει κλειστή, επειδή δεν αποδέχεται τις αξίες και τις αρχές της και συνεχίζει να δείχνει τεράστιο έλλειμμα δημοκρατίας, ενώ παρουσιάζει και οπισθοχωρήσεις στο ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων” σημειώνει από την πλευρά της η Νέα Δημοκρατία.

Τέλος, επιστολή στον Μάρτιν Σουλτς έστειλαν και οι ευρωβουλευτές του ΠΑΣΟΚ Εύα Καϊλή και Νίκος Ανδρουλάκης στην οποία επισημαίνουν την πάγια στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να αναφέρεται στη χώρα με το όνομα «πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας» (πΓΔΜ), την προσωρινή ονομασία με την οποία έγινε δεκτή στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών το 1993 κατόπιν σχετικής σύστασης του Συμβουλίου Ασφαλείας. Σημειώνουν ακόμη πως τέτοιες κινήσεις στέλνουν λάθος μήνυμα, ειδικά όταν γίνονται από Ευρωπαίους αξιωματούχους , υπενθυμίζοντας ότι οι κανόνες πρέπει να ισχύουν για όλους.

Το κάλεσμα που ξεχείλισε το ποτήρι

Φαίνεται πάντως πως η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι ήταν το αφελές ή σκόπιμο κάλεσμα της Κροάτισσας ευρωβουλευτού προς Έλληνες ομολόγους της, στο οποίο τους ζητούσε προκλητικά να συμμετέχουν και οι ίδιοι στην ομάδα με το όνομα “Φίλοι της Μακεδονίας”.

Η Πετίρ δηλώνει πως η ΠΓΔΜ είναι έτοιμη ώστε να ανοίξουν “οι ενταξιακές διαδικασίες” και όπως ανέφερε: “Καλώ τους συναδέλφους μου ευρωβουλευτές από την Ελλάδα, να μας ακολουθήσουν στον εποικοδομητικό διάλογο, που θα συμβάλει στο μέλλον των Μακεδόνων στην ΕΕ”. Η πρόσκληση αυτή φυσικά προκάλεσε όλες τις αντιδράσεις, όπως τις περιγράψαμε παραπάνω.

Η ευρωβουλευτής από την Κροατία είχε αποστείλει ερώτηση προς το Ευρωκοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το θέμα, στην οποία αναφέρει πως “όλα τα κράτη θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να εισέλθουν στην ΕΕ, αν πληρούν τα κριτήρια” και σημειώνει πως “οι διμερείς διαφορές δεν αποτελούν μέρος αυτών των κριτηρίων και τα μέλη κράτη πρέπει να μην καταχρώνται του στάτους τους για άλυτα διμερή ζητήματα”. Η κα. Πετίρ παρά το γεγονός πως οι πολιτικές εξελίξεις στη γειτονική χώρα οδηγούν σε υπηρεσιακή κυβέρνηση και εκλογές, κρίνει στην επιστολή της πως “οι πρόσφατες αναφορές για την Μακεδονία, υποδηλώνουν πως η χώρα παρουσιάσει διαρκή πρόοδο και πως είναι έτοιμη να ξεκινήσει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις”.

“Πότε θα ανοίξει το Συμβούλιο της Ευρώπης τις συζητήσεις με τη χώρα που συμπληρώνει 10 χρόνια σε καθεστώς υπό ένταξη κράτους;” και συμπληρώνει για την Ελλάδα: “Θα επιδιώξει το Συμβούλιο να άρει τη διμερή διαφωνία μεταξύ Μακεδονίας και Ελλάδα, σε ότι αφορά την ονομασία από τις προϋποθέσεις για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, ώστε η ένταξη να προχωρήσει και η διμερής διαφωνία να λυθεί κατά τη διάρκεια των συζητήσεων;”.

Εκλογές και παρατεταμένη αστάθεια στην ΠΓΔΜ

Ψήφο εμπιστοσύνης έλαβε λίγο πριν από τα μεσάνυχτα η υπηρεσιακή κυβέρνηση της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (ΠΓΔΜ) η οποία θα οδηγήσει τη χώρα στις πρόωρες βουλευτικές εκλογές στις 24 Απριλίου.

Επικεφαλής της υπηρεσιακής κυβέρνησης ορίστηκε ο γενικός γραμματέας του κόμματος του Νίκολα Γκρούεφσκι VMRO-DPMNE, Έμιλ Ντιμτρίεφ.

Στην ψηφοφορία ήταν παρόντες 81 βουλευτές από τους 123 που αριθμεί η Βουλή. Υπέρ της υπηρεσιακής κυβέρνησης ψήφισαν 72 βουλευτές ενώ εννέα βουλευτές ψήφισαν «παρών». Οι βουλευτές της αντιπολίτευσης απείχαν από τη συνεδρίαση της Βουλής.

Οι υπουργοί της υπηρεσιακής κυβέρνησης του 36χρονου Έμιλ Ντιμιτρίεφ είναι οι ίδιοι με αυτούς της κυβέρνησης της οποίας ηγούνταν ο Νίκολα Γκρούεφσκι.

Προηγουμένως, το απόγευμα της Δευτέρας, ο Ν. Γκρούεφσκι ανακοίνωσε ότι το VMRO-DPMNE αποφάσισε να διεξαχθούν οι εκλογές στις 24 Απριλίου, ώστε η χώρα να εξέλθει από την πολιτική κρίση και να προχωρήσει μπροστά. Ο Ν. Γκρούεφσκι επικαλέστηκε τη συμφωνία των τεσσάρων μεγαλύτερων κομμάτων της ΠΓΔΜ από τον προηγούμενο Ιούλιο, η οποία προβλέπει, μεταξύ άλλων, τη διεξαγωγή πρόωρων βουλευτικών εκλογών τον Απρίλιο, για την εκτόνωση της πολύμηνης πολιτικής κρίσης στη χώρα.

Αμέσως μετά, η Βουλή της ΠΓΔΜ επικύρωσε την παραίτηση του Νίκολα Γκρούεφσκι από το πρωθυπουργικό αξίωμα της χώρας, μετά από δικό του αίτημα, και στη συνέχεια ο πρόεδρος της ΠΓΔΜ Γκιόργκι Ιβάνοφ ανέθεσε στον Έμιλ Ντιμιτρίεφ την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. Ο τελευταίος παρουσίασε στη Βουλή το πρόγραμμα της κυβέρνησής του, η οποία έλαβε ψήφο εμπιστοσύνης.

Επίσης, η Βουλή αποφάσισε τη διάλυσή της στις 24 Φεβρουαρίου, προκειμένου να τηρηθεί η πρόβλεψη για τη διάλυση του νομοθετικού σώματος 60 ημέρες πριν από τη διεξαγωγή των εκλογών.

Την ίδια στιγμή, η αντιπολίτευση του Ζόραν Ζάεβ επανέλαβε ότι δεν εκπληρώνονται οι προϋποθέσεις εκείνες που θα διασφαλίζουν δίκαιες και δημοκρατικές εκλογές και προειδοποίησε ότι δεν θα συμμετάσχει στις εκλογές του Απριλίου εάν δεν εκκαθαριστούν οι εκλογικοί κατάλογοι και δεν ψηφιστεί ένα ρυθμιστικό πλαίσιο για να εκλείψει ο έλεγχος και οι παρεμβάσεις του κόμματος του Ν. Γκρούεφσκι στον τρόπο λειτουργίας των μέσων μαζικής ενημέρωσης.