Όσκαρ 2018: Το Χόλιγουντ αγαπά τους ξένους ηθοποιούς

Η στατιστική είναι αμείλικτη: Στα 90 χρόνια του θεσμού των βραβείων Όσκαρ, οι ξένοι ηθοποιοί που κατάφεραν να είναι υποψήφιοι για μία μη αγγλόφωνη ερμηνεία αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 4% του συνόλου. Ωστόσο, αυτό δεν είναι επειδή το Χόλιγουντ “σνομπάρει” τους ξένους ηθοποιούς. Κάθε άλλο. Το Χόλιγουντ από το ξεκίνημά του έως σήμερα, στηρίχθηκε στις “ξένες” δυνάμεις, τις αξιοποίησε και ήξερε πάντα να τις τιμά για την προσφορά τους.

Στην παρθενική απονομή των βραβείων Όσκαρ, το 1929, ο πρώτος νικητής του βραβείου αντρικής ερμηνείας ήταν ο γεννημένος στην Ελβετία Γερμανός Εμίλ Γιάνινγκς, για τις χολιγουντιανές παραγωγές “Το Λυκόφως της Δόξας” και “Όταν η Σαρξ Υποκύπτει”. Στις επόμενες δεκαετίες, η Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών, τίμησε με υποψηφιότητες και βραβεία πολλούς ηθοποιούς που δεν γεννήθηκαν στις ΗΠΑ αλλά διέπρεψαν σε χολιγουντιανές παραγωγές και αγγλόφωνους ρόλους, όπως οι Γκρέτα Γκάρμπο, Μάρλεν Ντίτριχ, Ίνγκριντ Μπέργκμαν, Σιμόν Σινιορέ αλλά και η “δικιά μας” Κατίνα Παξινού ( Όσκαρ β΄ γυναικείου ρόλου για το “Για ποιόν χτυπά η καμπάνα” το 1943).

Οι κοινωνικές αλλαγές που συντελούνται τη δεκαετία του ’60, συμπαρασύρουν και το Χόλιγουντ, που πλέον αρχίζει να επιβραβεύει ξένους ηθοποιούς σε μη αγγλόφωνες παραγωγές και ρόλους. Η αρχή γίνεται μάλιστα με έναν ρόλο “ελληνικό” και την Μελίνα Μερκούρη. Στα χρόνια που ακολουθούν μέχρι και τις μέρες μας μεγάλα ονόματα του παγκόσμιου σινεμά κατάφεραν να αποσπάσουν μια υποψηφιότητα ή ένα βραβείο μιλώντας στην μητρική τους γλώσσα, ( Σοφία Λόρεν, Μαρτσέλο Μαστρογιάνι, Ιζαμπέλ Ατζανί, Κατρίν Ντενέβ, Ζεράρ Ντεπαρντιέ, Λιβ Ούλμαν, Μαξ Φον Σίντοφ, Ιζαμπέλ Ιπέρ, κ.α), ή έστω εξ’ ημισείας με τα αγγλικά ή σε αγγλόφωνες παραγωγές ( Ζιλιέτ Μπινός, Χαβιέ Μπαρδέμ, Πενέλοπε Κρουζ, Κριστόφ Βαλτς, κ.α.). Χωρίς να υπολογίζει κανείς τις “στρατιές” από Βρετανούς, Αυστραλούς και Καναδούς ηθοποιούς που έχουν κάνει “απόβαση” στο Χόλιγουντ κερδίζοντας υποψηφιότητες και βραβεία, έχοντας ως ασυναγώνιστο ατού την αγγλική γλώσσα.

Αυτές είναι μερικές από τις καλύτερες ξενόγλωσσες ερμηνείες που δεν άφησαν ασυγκίνητο το “θείο” Όσκαρ:

“Ποδαρικό” για τους μη αγγλόφωνους ρόλους από την Μελίνα Μερκούρη

‘Εχοντας ήδη κερδίσει βραβείο γυναικείας ερμηνείας στις Κάννες, η Μελίνα Μερκούρη γίνεται το 1960 η πρώτη ξένη ηθοποιός που αποσπά υποψηφιότητα μη αγγλόφωνης ερμηνείας και συγκεκριμένα α’ γυναικείου ρόλου για το “Ποτέ την Κυριακή”. Για κακή της τύχη, την αμέσως προηγούμενη χρονιά έχει κερδίσει η Γαλλίδα Σιμόν Σινιορέ για την αμερικανική παραγωγή “Στον ανεμοστρόβιλο του Πάθους”, ενώ η Μελίνα Μερκούρη “κατηγορείται” ότι εξαιτίας της υποψηφιότητάς της αποκλείστηκε από τα βραβεία η “αγαπημένη” των Αμερικανών, Ντόρις Ντέι, γεγονός που κάνει πολλούς κύκλους του Χόλιγουντ να μιλούν για τους “ξένους” ηθοποιούς που “κλέβουν” ρόλους και βραβεία. Τελικά, το πρώτο της Όσκαρ θα κερδίσει η Ελίζαμπεθ Τέιλορ για το “Ζήσαμε στην Αμαρτία”… Κάποιοι θα κατηγορήσουν το Χόλιγουντ για ξενοφοβία, όμως η αρχή έχει ήδη γίνει…

“Πρωτιά” για τα ξενόγλωσσα Όσκαρ από τη Σοφία Λόρεν

Η πιο δημοφιλής Ιταλίδα ηθοποιός όλων των εποχών και ένα από τα μεγαλύτερα σύμβολα του σεξ στην ιστορία του κινηματογράφου, έγραψε ιστορία κερδίζοντας το 1961 το Όσκαρ α’ γυναικείου ρόλου για την ταινία “Η Ατιμασμένη”. Λίγα χρόνια αργότερα, η Σοφία Λόρεν θα αποσπάσει μία ακόμη υποψηφιότητα για ερμηνεία στα ιταλικά για το “Γάμος αλά Ιταλικά”. Το 1991 θα κρατήσει στα χέρια της ένα ακόμη Όσκαρ, τιμητικό αυτή τη φορά για το σύνολο της καριέρας της, με το Χόλιγουντ να αποθεώνει την μεγάλη ντίβα του ευρωπαϊκού σινεμά.

Η ζωή είναι ωραία για τον Ρομπέρτο Μπενίνι

Σαράντα χρόνια μετά το θρίαμβο της Λόρεν, οι Ιταλοί “φουσκώνουν” από υπερηφάνεια για έναν ακόμη συμπατριώτη τους. Το 1998, με την ταινία “Η ζωή είναι ωραία”, ο Ρομπέρτο Μπενίνι κερδίζει Όσκαρ α΄ αντρικού ρόλου και ξενόγλωσσης ταινίας, ενώ είναι επίσης υποψήφιος για τη σκηνοθεσία αλλά και την καλύτερη ταινία. Ο κορυφαίος Ιταλός κωμικός δίνει από μόνος του ένα ανεπανάληπτο σόου κάθε φορά που ακούγεται το όνομά του, δίχως να κρύψει στιγμή τον αυθορμητισμό και τον ενθουσιασμό του για αυτό που του συμβαίνει.

Το Χόλιγουντ “υιοθετεί” την Μαριόν Κοτιγιάρ

Το 2008 η Μαριόν Κοτιγιάρ γράφει ιστορία, αφού γίνεται η δεύτερη Γαλλίδα που κερδίζει Όσκαρ α΄γυναικείου ρόλου μετά τη Σιμόν Σινιορέ, αλλά η πρώτη για γαλλόφωνο ρόλο, για την ερμηνεία της ως Εντίθ Πιαφ στην ταινία “Ζωή σαν τριαντάφυλλο”. Λίγα χρόνια αργότερα θα επιβραβευθεί με μία ακόμη υποψηφιότητα για την επίσης γαλλόφωνη ταινία “Deux Jours, Une Nuit”, ενώ την τελευταία δεκαετία το Χόλιγουντ της εμπιστεύεται αγγλόφωνους ρόλους και σε μεγάλες δικές του παραγωγές, όπως τα Inception, Midnight in Paris, Assassin’s Creed, κ.α.

Extra trivia 1: Όταν ο Ρόμπερτ ντε Νίρο μιλά ιταλικά…

Ακούγεται παράδοξο, αλλά ο πρώτος άνδρας που κέρδισε Όσκαρ για ξενόγλωσση ερμηνεία ήταν… Αμερικανός. Πρόκειται για το Ρόμπερτ ντε Νίρο, ο οποίος το 1975 κέρδισε Όσκαρ β’ ανδρικού ρόλου για την ταινία “Ο Νονός ΙΙ”, μιλώντας… ιταλικά. Πολύ πριν γίνει ο ζωντανός θρύλος του Χόλιγουντ που όλοι θαυμάζουν σήμερα, ο νεαρός τότε ηθοποιός υποδυόταν στην ταινία το ρόλο του Δον Κορλεόνε, που στην πρώτη ταινία είχε υποδυθεί άλλος ένας θρύλος της 7ης Τέχνης, ο Μάρλον Μπράντο.

Extra trivia 2: Η “βωβή” ερμηνεία του… Γάλλου Ζαν Ντιζαρντέν

Ένας Γάλλος σε μία γαλλική παραγωγή κερδίζει Όσκαρ α΄ ανδρικού ρόλου, αλλά κανείς δεν το υπολογίζει ως ξενόγλωσση ερμηνεία; Λογικό! Το 2011 ο Ζαν Ντιζαρντέν κέρδισε ότι βραβείο υπήρχε (μεταξύ των οποίων και Χρυσή Σφαίρα, Bafta, Βραβείο αντρικής ερμηνείας στις Κάννες), παίζοντας σε μία ασπρόμαυρη, “βωβή” ταινία, αφιερωμένη στη “χρυσή” εποχή του Χόλιγουντ: Το περίφημο “The Artist”.

Extra trivia 3: Η Μάρλι Μάτλιν μίλησε στην “γλώσσα” της καρδιάς

Το 1986 η 21χρονη Μάρλι Μάτλιν γράφει ιστορία. Γίνεται η νεότερη έως τότε ηθοποιός που κερδίζει Όσκαρ α΄γυναικείου ρόλου υποδυόμενη μια κωφάλαλη μαθήτρια που ερωτεύεται τον καθηγητή της στο ειδικό σχολείο όπου φοιτά στην ταινία “Παιδιά ενός κατώτερου θεού”. Λεπτομέρεια: Η Αμερικανίδα ηθοποιός είναι στην πραγματικότητα κωφάλαλη και μιλά στη νοηματική. Η ταινία που βασίζεται στο ομότιτλο θεατρικό έργο προκάλεσε τεράστια αίσθηση στην εποχή της και απέσπασε πολλά βραβεία, με τη στιγμή της βράβευσης της πρωταγωνίστριας της να παραμένει μια από τις πιο συγκινητικές στην ιστορία της απονομής, αποδεικνύοντας ότι ο κινηματογράφος “μιλάει” μια γλώσσα που καταλαβαίνει όλος ο κόσμος.

Θέλεις βραβευμένες ταινίες; Δες NOVA!

Απόλαυσε ταινίες που σάρωσαν τα βραβεία σε Αμερική και Ευρώπη. Και ταινίες που ήδη κλέβουν την παράσταση στο χορό των φετινών βραβείων σε Α’ προβολή: Τρεις Πινακίδες έξω από το Έμπινγκ στο Μιζούρι, Wonder, Η Μορφή του Νερού, The Disaster Artist, The Greatest Showman