Όταν το ΣτΕ αποφασίζει: Οι 5 μεγαλύτερες υποθέσεις των τελευταίων ετών

Εν αναμονή της έκτης διάσκεψης της Ολομέλειας του ΣτΕ για την συνταγματικότητα ή μη του Νόμου Παππά για τις τηλεοπτικές άδειες, το NESW247 καταγράφει χρονολογικά τις σημαντικότερες κρίσεις του ανώτατου δικαστηρίου.

Η ιδιωτικοποίηση της ΕΥΔΑΠ, το πρώτο Μνημόνιο και οι περικοπές στο μισθολόγιο των ενστόλων είναι μόνο μερικές από τις υποθέσεις που απασχόλησαν το ΣτΕ. Ορισμένες από αυτές εξακολουθούν μέχρι σήμερα να ταλανίζουν τα κυβερνητικά επιτελεία, αφού ακόμη δεν έχει βρεθεί μια λύση για την εφαρμογή της απόφασης του δικαστηρίου.

Ο “πόλεμος” του ΚΕΕΛΠΝΟ

Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από την ημέρα που το Δ’ Τμήμα του ΣτΕ έκρινε πως η απόφαση του αναπληρωτή υπουργού Υγείας, Παύλου Πολάκη, να προχωρήσει στις αναγκαστικές παραιτήσεις τριών μελών του Δ.Σ. του ΚΕΕΛΠΝΟ είναι αντισυνταγματική και παράνομη.

Σύμφωνα με το ανώτατο δικαστήριο, οι αποφάσεις της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας προσέκρουσαν στις  διατάξεις του άρθρου 20 του Συντάγματος και στο άρθρο 6 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, που προβλέπουν ότι πριν την επιβολή διοικητικής ποινής πρέπει να κληθεί να εκθέσει τις απόψεις του  ο ελεγχόμενος.

Κι ενώ αναμενόταν πως με τη “βούλα του ΣτΕ, αυτό θα “έκλεινε” πλέον η διαμάχη του Π. Πολάκη με τον πρώην πρόεδρο του ΚΕΕΛΠΝΟ, Αθανάσιο Γιαννόπουλο, τον τέως αντιπρόεδρο, Ιωάννη Γιαννάκη, και το πρώην μέλος, Δημητρίο Μπίτα, φαίνεται πως ο αν. υπουργός δεν είχε πει την τελευταία του λέξη. Σε εφαρμογή της επίμαχης απόφασης, το υπουργείο Υγείας έδωσε προθεσμία πέντε ημερών στους τρεις άνδρες να απολογηθούν εγγράφως.

Έτσι, λίγες εβδομάδες μετά την ετυμηγορία του, το υπουργείο Υγείας έκρινε αβάσιμους τους ισχυρισμούς των τριών ανδρών αναφορικά με πράξεις και παραλείψεις που τους αποδόθηκαν, και τελικά παύθηκαν οριστικά από το διοικητικό συμβούλιο του ΚΕΕΛΠΝΟ.

Ακόμα τους χρωστάνε

Μία ακόμη απόφαση – σταθμό για το μισθολόγιο των ενστόλων εξέδωσε η Ολομέλεια ου Συμβουλίου της Επικρατείας προκαλώντας -και πάλι- “πονοκέφαλο” στην κυβέρνηση, υποστηρίζοντας πως οι αποδοχές των συγκεκριμένων ειδικών μισθολογίων θα πρέπει να επανέλθουν στα δεδομένα πριν την 1η Αυγούστου του 2012.

Οι μισθολογικές αλλαγές των στρατιωτικών κρίθηκαν από το ανώτατο δικαστήριο αντισυνταγματικές, με το σκεπτικό ότι η Πολιτεία προσαρμόστηκε πλημμελώς στις προηγούμενες αποφάσεις του 2014 της Ολομέλειας του ΣτΕ και δεν εφάρμοσε στη συνταγματικά προστατευόμενη αρχή της ιδιαίτερης μισθολογικής μεταχείρισης των στρατιωτικών.

Είχε προηγηθεί ακόμη μία απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου, σε σχηματισμό Ολομέλειας, το 2014, με την οποία είχε δικαιώσει τους ενστόλους κρίνοντας ότι η αναδρομική από 1η  Αυγούστου 2012  μείωση των αποδοχών τους είναι αντισυνταγματική και ότι πρέπει να επανέλθουν οι αποδοχές τους στο προηγούμενο προ των μειώσεων καθεστώς. Στην συνέχεια ψηφίστηκε ο νόμος 4307/2014 με τον οποίο προσδιορίστηκαν νέοι συντελεστές των βασικών μισθών των στρατιωτικών και καθορίστηκαν εκ νέου τα επιδόματά τους, με αποτέλεσμα να επέρχονται μειώσεις στις αποδοχές και στις συντάξεις τουλάχιστον κατά 50% σε σχέση με τους μισθούς και τις συντάξεις του 2012.

Μέχρι σήμερα, εξακολουθούν να μην έχουν λάβει το σύνολο των οφειλομένων τους, με τους ένστολους να συνεχίζουν τις διαμαρτυρίες τους.

Το ΣτΕ και το “μαύρο”

Μήνες μετά το “μαύρο” στην ΕΡΤ και της εφαρμογής της μεταβατικής “ΝΕΡΙΤ”, καθαρογράφθηκε η απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας για το -εν μία νυκτί-  κλείσιμο της δημόσιας τηλεόρασης. Με πλειοψηφία 15 υπέρ και 10 κατά το δικαστήριο έκρινε συνταγματικό, νόμιμο και μη αντίθετο στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) το «μαύρο», προσθέτοντας ότι απολύσεις των 2.915 εργαζομένων στην ΕΡΤ δεν υπάγονταν στο νόμο για τις ομαδικές απολύσεις. Η πλειοψηφία των συμβούλων της Επικρατείας έκριναν πως από τις συνταγματικές επιταγές “δεν προκύπτει ότι επιβάλλεται η λειτουργία δημόσιου φορέα ραδιοτηλεόρασης”, καθώς και ότι το “λουκέτο” έγινε, πέραν των δημοσιονομικών λόγων, με σκοπό να ιδρυθεί νέος φορέας δημόσιας τηλεόρασης.

Η μειοψηφία της Ολομέλειας είχε βέβαια αντίθετη άποψη υποστηρίζοντας πως η κατάργηση της ΕΡΤ και των θυγατρικών της προσκρούει στο άρθρο 15 του Συντάγματος, υπογραμμίοντα ότι “ο νομοθέτης δεν επιτρέπεται να καταργήσει το φορέα της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης και δη επ΄ αόριστον”.

Το νερό στον λαό

Τον ίδιο μήνα, ακόμη μία σημαντική απόφαση εκδίδεται από το ΣτΕ. Αυτή τη φορά το υπό εξέταση δημόσιο αγαθό είναι το νερό, καθώς η Δικαιοσύνη κλήθηκε να λάβει θέση για την ιδιωτικοποίηση ή μη της ΕΥΔΑΠ.

Σε σχηματισμό Ολομέλειας, το ανώτατο δικαστήριο έκρινε αντισυνταγματική τη μετατροπή της ΕΥΔΑΠ σε ιδιωτική επιχείρηση, η οποία θα λειτουργεί με γνώμονα το κέρδος, καθώς κάτι τέτοιο θα καθιστούσε ” αβέβαιη τη συνέχεια της εκ μέρους της παροχής προσιτών υπηρεσιών κοινής ωφέλειας και δη υψηλής ποιότητας, η οποία δεν εξασφαλίζεται πλήρως με την κρατική εποπτεία”.

Παράλληλα, στην απόφαση γινόταν ειδική αναφορά στο δίκτυο της ΕΥΔΑΠ, λέγοντας πως “οι υπηρεσίες της ΕΥΔΑΠ παρέχονται μονοπωλιακώς, σε μεγάλο πληθυσμό διαβιούντα υπό δυσμενείς οικιστικές συνθήκες στον περιορισμένο χώρο της Αττικής, από δίκτυα που είναι μοναδικά στην περιοχή και ανήκουν στα πάγια περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας. Συνίστανται δε οι υπηρεσίες αυτές στην ύδρευση και αποχέτευση που είναι αναγκαίες για την υγιεινή διαβίωση και ιδίως στην παροχή του πόσιμου ύδατος, φυσικού αγαθού απαραίτητου για την επιβίωση, που καθίσταται σπανιότερο συν τω χρόνω”.

Με τον τρόπο αυτό, απετράπη τότε η ιδιωτικοποίηση της ΕΥΔΑΠ, αν και σήμερα το θέμα αυτό έχει επανέλθει στο τραπέζι των συζητήσεων.

Το πρώτο Μνημόνιο και το δημόσιο συμφέρον

Λόγοι δημοσίου συμφέροντος επικαλέστηκε η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας στην υπόθεση του πρώτου Μνημονίου, κατά του οποίου είχαν στραφεί ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθήνας, η ΑΔΕΔΥ, συνταξιούχοι και άλλοι φορείς.

Μετά από σειρά διασκέψεων, οι σύμβουλοι Επικρατείας έκριναν κατά πλειοψηφία ότι το πρώτο Μνημόνιο (Ν. 3845/2010) δεν χρειαζόταν να επικυρωθεί από τη Βουλή με νόμο, καθώς και ότι λόγοι δημοσίου συμφέροντος δικαιολογούσαν τις περικοπές στις αποδοχές και συντάξεις.

“Η θεσπισθείσα με τους νόμους 3833/2010 και 3845/2010 περικοπή αποδοχών και επιδομάτων εργαζομένων στο Δημόσιο και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και συνταξιοδοτικών παροχών αποτελεί τμήμα ενός ευρύτερου προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής και προωθήσεως διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων της ελληνικής οικονομίας, το οποίο, συνολικώς εφαρμοζόμενο, αποσκοπεί τόσο στην αντιμετώπιση της κατά την εκτίμηση του νομοθέτη άμεσης ανάγκης καλύψεως οικονομικών της χώρας όσο και στη βελτίωση της μελλοντικής δημοσιονομικής και οικονομικής της καταστάσεως, δηλαδή στην εξυπηρέτηση σκοπών, που συνιστούν κατ’ αρχήν σοβαρούς λόγους δημοσίου συμφέροντος», ανέφερε ανάμεσα σε άλλα, η δικαστική απόφαση.