Κάτοικος Ιερισσού: Εχθρός μας δεν είναι οι μεταλλωρύχοι, αλλά το μολυσμένο νερό

Είκοσι περίπου χιλιόμετρα μακριά από το αποψιλωμένο δάσος των Σκουριών. Τρία χωριά μετρούν τις πληγές τους ήδη από το 2010, όταν οι μπουλντόζες της Eldorado έκαναν την πρώτη εμφάνισή τους. Μεγάλη Παναγιά, Νεοχώρι και Στρατώνι Χαλκιδικής δεν έχουν πλέον πρόσβαση σε καθαρό νερό και οι κάτοικοι προμηθεύονται αποκλειστικά εμφιαλωμένο. Πρώην οικοδόμοι, αρχαιολόγοι και υπάλληλοι σε δήμους, άφησαν τις δουλειές τους για χάρη μιας θέσης στα μεταλλεία και της αδρής αμοιβής που ήταν αρκετή για να εξαγοράσει συνειδήσεις. Στα χωριά κηρύχτηκε εμφύλιος. Οι εργαζόμενοι υπέρ των συμφερόντων της καναδικής εταιρίας και οι απλοί πολίτες υπέρ του υψίστου δικαιώματος. Της δημόσιας υγείας.

Πέντε περίπου χρόνια στους δρόμους, με πορείες διαμαρτυρίας, δράσεις και αγώνες κατά των μεταλλείων της Eldorado, οι κάτοικοι του δήμου Αριστοτέλη μπαίνουν και πάλι στη μέση του “νέου τηλεοπτικού έργου”, με πρωταγωνιστή την κυβέρνηση και το ΣτΕ και σε δεύτερο ρόλο, το εκβιαστικό έργο της καναδικής εταιρίας που απειλεί με αναστολή εργασιών, ξεσηκώνοντας θύελλα αντιδράσεων στο πολιτικό σκηνικό. ΝΔ και ΠΑΣΟΚ καλούν τον ΣΥΡΙΖΑ να αναλάβει τις ευθύνες του και η κυβέρνηση απαντά ότι δεν υποκύπτει σε εκβιασμούς, προτάσσοντας τον “κρυμμένο άσσο” των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, με τη βούλα Επιθεωρητών Περιβάλλοντος.

Ποια η αλήθεια πίσω από τη στάση των δύο πλευρών και πόσο πρέπει η στάση του Paul Wright να απομακρυνθεί από την συνωμοσιολογία της πτώσης των τιμών του χρυσού; Το NEWS 247 επικοινώνησε με το μέλος του Συντονιστικού Συλλόγων και Φορέων του δήμου Αριστοτέλη, στην Ιερισσό/ Κινήματος SOS Χαλκιδικής, Μελαχροινή Λιάκου, προκειμένου να ανιχνεύσει πραγματικότητες και μύθους γύρω από την νέα τάξη πραγμάτων στο χωριά της Χαλκιδικής που εδώ και χρόνια – όπως μάς λένε – βρίσκονται σε κατάσταση πολέμου.

“Εχθρός μας δεν είναι οι μεταλλωρύχοι. Εχθρός μας είναι η καταστροφή του τόπου μας, το μολυσμένο νερό, τα τοξικά απόβλητα, η διαπλοκή και η βία. Η ευχή όλων μας είναι να φύγει η Eldorado. Είτε ισχύει το σενάριο της πτώσης της τιμής του χρυσού, είτε επειδή οι μετοχές της χάνουν σε αξία, έπρεπε ήδη να τα έχει μαζέψει και να φύγει. Καμία μεταλλευτική δραστηριότητα στον πλανήτη δεν έχει γίνει χωρίς αρνητικές περιβαλλοντικές συνέπειες. Αν ποτέ γίνει αυτό, θα ξεκινήσουν αυτομάτως και τα θαύματα. Μπορεί ποτέ να φτιαχτεί ένα βουνό και να τοποθετηθεί στη μέση υδροφόρος ορίζοντας; Όχι. Οπότε τι συζητάμε;”, αναφέρει η κυρία Λιάκου.

Ποιος όμως ο πραγματικός λόγος που υποκινεί την ανοιχτή ρήξη με την κυβέρνηση και την εταιρία των περίπου 15 συλλόγων, με πάνω από 2.500 μέλη; “Είμαστε αντίθετοι στο έργο εξόρυξης. Δεν είναι επένδυση αυτό. Είναι σχέδιο εξόντωσής μας, με στόχο το κέρδος. Όταν το 2010 κατατέθηκε η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ενημερωθήκαμε για το τί πρόκειται να γίνει στον τόπο μας από καθηγητές και γεωλόγους του ΑΠΘ και είπαμε ΟΧΙ. Γιατί πολύ απλά, αυτό σημαίνει καταστροφή για τη ζωή μας, το μέλλον μας. Όπως μάς παρέδωσαν τον τόπο μας οι πρόγονοί μας, έτσι έχουμε την υποχρέωση και εμείς να τον παραδώσουμε. Αν όχι καλύτερο, τουλάχιστον τον ίδιο. Πλέον απειλείται η ζωή μας άμεσα και έμμεσα, όπως και το ‘αύριο’ των παιδιών μας. Αντιδράσαμε και αντιδρούμε στο αυτονόητο. Δεν θέλουμε τη λεηλασία της περιοχής μας. Και είδαμε ότι από το 2012 που φωνάζουμε και προειδοποιούμε για την ρύπανση του περιβάλλοντος, ο κρατικός μηχανισμός ήταν πάντα υπέρ της εταιρίας. Μόνο ο κ. Σκουρλέτης έβγαλε από τα συρτάρια του τις παραβάσεις από το 2012-2014. Και αυτές οι παραβάσεις που ελέγχθηκαν και διαπιστώθηκαν στην περιοχή από αρμόδιους επιθεωρητές περιβάλλοντος, δεν είναι μία και δύο. Είναι 21, όπως η μετακίνηση τοξικών προϊόντων, η απόκρυψη της επικινδυνότητας αποβλήτων, η ανεξέλεγκτη διαχείριση τοξικών υγρών κτλ”, αναφέρει η κυρία Λιάκου.

Μάλιστα η ίδια επιχειρεί και μία σύγκριση με μεταλλεία του εξωτερικού, αναφέροντας ότι: “Έχουμε δει και διαβάσει πλέον ανά τον κόσμο ότι, η μεταλλευτική εξορυκτική δραστηριότητα, δεν αφήνει πίσω της μόνο μία καμένη Γη που δεν μπορεί να ανασυνταχθεί από τις στάχτες της. Όπου και αν έχουν χτιστεί μεταλλεία, οι περιοχές μετατρέπονται σε κρανίου τόπος”.

Όσο για την πραγματική ζωή στα χωριά της Χαλκιδικής, μία ανάσα από τις Σκουριές, η πραγματικότητα, όπως την μεταφέρει η κυρία Λιάκου έχει πλέον διαμορφωθεί ως εξής: “Στη Μεγάλη Παναγία, στο Νεοχώρι και στο Στρατώνι Χαλκιδικής (πρώην μεταλλευτικό χωριό), οι άνθρωποι δεν πίνουν νερό από πηγές  όπως έκαναν παλιά, αλλά προμηθεύονται εμφιαλωμένο. Οι πηγές τους έχουν μολυνθεί, σύμφωνα με επίσημες εργαστηριακές μελέτες. Πώς λοιπόν να μην αντισταθούμε, όταν πλέον διακυβεύεται η πρόσβασή μας στο καθαρό νερό; Την ίδια στιγμή, χάσαμε το αρχέγονο δάσος μας. Και φυσικά, έχασαν τη δουλειά τους, δεκάδες μέλη των δυναμικότερων δασεργατικών συνεταιρισμών της χώρας. Ήταν τα ίδια πρόσωπα που η εταιρία αποπειράθηκε να τους χρηματίσει, προκειμένου να αποψιλώσουν το δάσος, αλλά αντιστάθηκαν. Η εταιρία έχει αποδείξει, ιδίως με τις τελευταίες εκβιαστικές της κινήσεις, την αποικιοκρατική της νοοτροπία και την εξαγορά συνειδήσεων. Για να επιβληθεί στην τοπική κοινωνία, έχει επιφέρει τον διχασμό ανάμεσα στους εργαζόμενους στην Eldorado και τους ανθρώπους που δεν ασχολούνται άμεσα με την μεταλλευτική δραστηριότητα. Άνθρωποι του δήμου Αριστοτέλη που πριν απασχολούνταν στην υλοτομία, μελισσοκομία, αγροκτηνοτροφία, αλιεία, τα τουριστικά επαγγέλματα ή ήταν δασεργάτες, πλέον οδηγούνται στη μονοκαλλιέργεια. Δεν θα μπορεί να αναπτυχθεί τίποτε άλλο στην περιοχή μας”.

Σημειώνεται ότι μεταλλεία προϋπήρχαν στην περιοχή και μάλιστα στην περιοχή Μαντέμ Λάκκο. Μεταπολεμικά την πλειοψηφία των μετόχων της Α.Ε.Ε.Χ.Π.&Λ. απέκτησε ο Μποδοσάκης Αθανασιάδης. Το 1952 άρχισε να λειτουργεί στο Στρατώνι το πρώτο από τα τρία σημερινά εργοστάσια εμπλουτισμού μεταλλευμάτων. Έτσι το 1953 αξιοποιήθηκαν και τα φτωχά μεικτά θειούχα μεταλλεύματα της Αν. Χαλκιδικής από τα οποία παράγονται τα συμπυκνώματα σφαλερίτη και γαληνίτη, που εξάγονται στο εξωτερικό. Ωστόσο και αυτό το μεταλλείο παραχωρήθηκε στην Ελληνικός Χρυσός.

“Το εν λόγω μεταλλείο είναι μικρής κλίμακας και οι επιπτώσεις ελάχιστες. Κατεργασία δεν γίνεται εδώ. Ό, τι βρίσκουν, το εξάγουν στην Κίνα και εκεί γίνεται ο διαχωρισμός σε ασήμι, χρυσό κτλ”.

“Δυστυχώς, ακόμη και να ανασταλούν οι εργασίες, θα μάς πάρει χρόνια η αποκατάσταση του φυσικού μας τοπίου. Περισσότερα ίσως και από την ίδια την εξόρυξη. Είναι κακό και λυπηρό να εξαρτάσαι από μία εταιρία και από το κέρδος της. Είναι δυσάρεστο να σε χρησιμοποιεί και να το βλέπεις. Σε έγγραφά της μάλιστα, είχε σημειώσει ότι θα μπορέσει να επιβληθεί στην περιοχή λόγω χαμηλού μορφωτικού επιπέδου των κατοίκων. Δεν θα σταματήσουμε όμως να μαχόμαστε ενάντια σε αυτά τα έργα”, καταλήγει η κυρία Λιάκου, δύο ημέρες πριν την νέα πορεία διαμαρτυρίας στην Ιερισσό την Παρασκευή και πριν την λαϊκή συνέλευση της Κυριακής στην πλατεία του χωριού για τον επαναπροσδιορισμό της στάσης των κατοίκων και την μελέτη των επόμενων βημάτων της τοπικής κοινωνίας.