Το Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης στην εντατική: Αναβάλλονται τακτικά χειρουργεία γιατί δεν υπάρχουν υλικά

Το σύστημα υγείας νοσεί. Τίτλος, υπότιτλος, εισαγωγική αναφορά σε δεκάδες άρθρα τους τελευταίους μήνες. Πίσω από τον τίτλο όμως, κρύβονται ανθρώπινες ιστορίες ατόμων που νοσούν πραγματικά και κινδυνεύουν από τις ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό και υλικά και από τη δυσλειτουργία των νοσοκομείων το προσωπικό των οποίων πολλές φορές, επιτελεί ηρωικό έργο παρά τις αντιξοότητες.

Διερευνώντας το φλέγον και “αμαρτωλό” κεφάλαιο της υγείας, μιλήσαμε με ανθρώπους του δεύτερου μεγαλύτερου νοσοκομείου της χώρας, το οποίο όμως φαντάζει να είναι το πρώτο σε προβλήματα.

Το Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης μπορεί να μην είναι το μοναδικό νοσοκομείο που βρίσκεται σε κατάσταση χάους, αποτελεί όμως μια ιδιάζουσα περίπτωση λόγω των ιδιαιτεροτήτων του και λόγω των κλινικών που φιλοξενεί.

Λειτουργίες και υπηρεσίες που το καθιστούν απαραίτητο για την αντιμετώπιση ασθενειών και προβλημάτων ανθρώπων από όλη την επικράτεια που αναγκάζονται να “ανηφορίζουν” στη Θεσσαλονίκη και πολλές φορές να έρθουν αντιμέτωποι με καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης.

Κινητοποιήσεις, απεργίες, θέσεις κενές και απλήρωτες εφημερίες συγκροτούν ένα παζλ που προβληματίζει και χτυπάει τον κώδωνα του κινδύνου.

Ασθενείς που αντιμετωπίζουν ουρές μπροστά τους, χειρουργεία που αναβάλλονται, κρεβάτια στους διαδρόμους, κρεβάτια που λείπουν και περιστατικά τρέλας.

Εφτά μήνες απλήρωτοι, 32 ώρες συνεχόμενων εφημεριών, με ελλείψεις σε υλικά και φάρμακα

Το προσωπικό απευθύνει έκκληση αγωνίας για επίλυση των προβλημάτων και χαρακτηρίζει την κατάσταση εκτός ελέγχου. Παράλληλα, οι άνθρωποι του Ιπποκρατείου ζητούν άμεσες προσλήψεις και χρηματοδότηση για να λειτουργήσουν οι μονάδες σωστά και να εξυπηρετηθούν οι ανάγκες των ασθενών που και εκείνοι είναι σε απόγνωση.

Και αν αυτά σας φαντάζουν υπερβολή, μια ματιά στο χρονικό της αποσάθρωσης και μια ανάγνωση των μαρτυριών των ιδίων των ανθρώπων που δίνουν καθημερινό αγώνα εκεί, θα σας πείσουν πως μερικές φορές η πραγματικότητα ξεπερνά κάθε νοσηρή φαντασία.

Ιπποκράτειο: Το τέλος της λογικής

Το Ιπποκράτειο εφημερεύει πολλές φορές μόνο του  και καλύπτει όχι μόνο τη Θεσσαλονίκη αλλά και τα σοβαρά περιστατικά για όλη τη Βόρεια Ελλάδα, την Ήπειρο, τη Θεσσαλία και νησιά του Βορείου Αιγαίου. Υπολογίζεται πως πάνω από 1200 ασθενείς επισκέπτονται εκείνες τις ημέρες το νοσοκομείο.

Πρόκειται μάλιστα για το μόνο νοσοκομείο της χώρας που φιλοξενεί μονάδα ήπατος για μεταμοσχεύσεις.

Η ορθοπεδική κλινική λειτουργεί μόλις με δύο γιατρούς. Στο ακτινολογικό οι γιατροί αναγκάζονται να ιεραρχούν τα περιστατικά καθώς δεν έχουν φιλμ για τις ακτινογραφίες. Ο αξονικός τομογράφος , ένα μηχάνημα 25ετίας, δεν λειτουργεί γιατί δεν υπάρχουν αναλώσιμα υλικά. Τα χειρουργεία έχουν μειωθεί κατά 60% και δεν υπάρχει νοσηλευτικό προσωπικό, αναισθησιολόγοι και τραυματιοφορείς. Δεν υπάρχουν γάντια και σύριγγες.

Το ενδοσκοπικό εργαστήριο γαστρεντερολογίας δεν έχει ενδοσκόπια και οι ασθενείς οδηγούνται στον ιδιωτικό τομέα και επιβαρύνονται με εξετάσεις κόστους 2 – 3000 ευρώ.  Στην αιμοδοσία υπήρχαν  11 ειδικοί γιατροί και έχουν μείνει 3 όταν είναι γνωστό πως το αίμα για τις εγχειρίσεις  συγκεντρώνεται από τα δημόσια νοσοκομεία.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ένωσης Νοσοκομειακών Ιατρών Θεσσαλονίκης (ΕΝΙΘ) Στρατή Πλωμαρίτη, όπως ανακοίνωσε την προηγούμενη εβδομάδα σε συνέντευξη τύπου:

“Έχουν κατατεθεί αναφορές στον εισαγγελέα για τις συνθήκες που επικρατούν στο νοσοκομείο, με τις οποίες οικοδομούνται λάθη, τα οποία θα οδηγήσουν σε απώλειες ανθρώπινων ζωών. Κλινικές οδηγούνται σε κλείσιμο από τον αφάνταστο βαθμό υποστελέχωσης, την εντατικοποίηση της εργασίας και την απλήρωτη εργασία”.

Παράλληλα, επισήμανε ότι γιατροί του νοσοκομείου δεν έχουν πληρωθεί υπερωρίες ακόμη και από το 2010 και την ίδια ώρα οι ειδικευόμενοι, που προχώρησαν σε επίσχεση εργασίας, είναι απλήρωτοι εδώ και επτά μήνες.

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της νοσοκομειακής επιτροπής του Ιπποκρατείου Χρ. Στεφανίδης, ανέφερε ότι “δεν υπάρχουν αναισθησιολόγοι και τα χειρουργεία ή μετατίθενται ή δεν γίνονται, η ορθοπεδική κλινική λειτουργεί με δύο μόνο γιατρούς, το ακτινολογικό πότε λειτουργεί και πότε όχι, λόγω έλλειψης φιλμ ή μη λειτουργίας των μηχανημάτων. Δεν υπάρχουν αναλώσιμα -τα ράμματα είναι άχρηστα και χειρουργούνται νεογνά με “σάπια” ράμματα-, στο γαστρεντερολογικό δεν υπάρχουν ενδοσκόπια και οι ασθενείς πηγαίνουν στον ιδιωτικό τομέα, όπου πληρώνουν 1.000-3.000 ευρώ. Γιατροί συνταξιοδοτούνται ή φεύγουν, τα τακτικά εξωτερικά ιατρεία δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τους ασθενείς και η αναμονή στις εφημερίες είναι από 6 ώς 18 (!) ώρε”.

“Δουλεύουμε 32 ώρες συνεχόμενα για 2,5 ευρώ την ώρα και είμαστε απλήρωτοι επτά μήνες. Τα τελευταία δύο χρόνια είναι η τρίτη φορά που κάνουμε επίσχεση εργασίας”, ανέφερε η ειδικευόμενη στην ιατρική βιοπαθολογία Ελ. Αβραμίδου, ενώ ο ειδικός χειρουργός Μαρίνος Παπουτσής τόνισε ότι τα χρέη του νοσοκομείου για τις εφημερίες, μόνο σε 88 ειδικούς γιατρούς και κάποιους πανεπιστημιακούς, για τα έτη 2010-2011, ανέρχονται στις 400.000 ευρώ.

Οι κινητοποιήσεις είναι συνεχείς και δεν δείχνουν να αποκλιμακώνονται.

Η τελευταία ανακοίνωση του Σωματείου Εργαζομένων είναι ενδεικτική και αναφέρει:

Η τελευταία ανακοίνωση του Σωματείου Εργαζομένων είναι ενδεικτική και αναφέρει:

“Με τη διεξαγωγή της Γενικής μας Συνέλευσης σήμερα 18-9-2014 εκτιμούμε ότι καμία πρόοδος δεν υπήρχε προς την επίλυση των αιτημάτων που θέσαμε με τις προηγούμενες Γ.Σ και κινητοποιήσεις μας. Αποφασίσαμε τα παρακάτω:

1)Νέα πενθήμερη στάση εργασίας από τους ειδικούς γιατρούς. Από Δευτέρα 22-9-2014 έως 26-9-2014  8:00 με 12:00 το πρωί και κλείσιμο εισπρακτικού μηχανισμού – 5ευρω. Συνέχιση της επίσχεσης εργασίας από τους ειδικευόμενους γιατρούς.

2)Νομική έρευνα ευθυνών

3)Κάλεσμα σε συντονισμό και κοινή συνέλευση με το Σωματείο εργαζομένων του νοσοκομείου μας

4)Κάλεσμα προς τους Διευθυντές για να μη σταλούν προγράμματα εφημεριών Οκτωβρίου

5)Ζητούμε την παραίτηση του Διοικητή του Νοσοκομείου ΓΝΘ Ιπποκράτειο και του Διοικητή της 4ΗΣ ΥΠΕ

6)Συγκέντρωση Τετάρτη 24-9-2014 στις 10:00 πμ. στην ΥΠΕ

7)Νέα Γενική Συνέλευση την Παρασκευή 26-9-2014 στις 10:00″.

Οι ανακοινώσεις ανανεώνονται κάθε εβδομάδα, όπως και οι κινητοποιήσεις. Ποια είναι όμως τα αιτήματα και τα προβλήματα του νοσοκομείου;

Ο Κώστας Κατσανούλας, Διευθυντής Αναισθησιολογίας ειδικευμένων ιατρών ΕΣΥ μας αναφέρει:

“Οι ειδικευόμενοι συνεχίζουν την επίσχεση εργασίας, αποφάσισαν να κάνουν αγωγή και έχουν ζητήσει προς τους διευθυντές των κλινικών να μην στείλουν καθόλου προγράμματα εφημεριών για τον Οκτώβριο, ζητούν την παραίτηση του Διοικητή του Νοσοκομείου αλλά και της Δ’ Υγειονομικής Περιφέρειας όπου υπάγεται το Νοσοκομείο, προγραμματίζονται συγκεντρώσεις και νέες γενικές συνέλευσης.

Το νοσοκομείο μας είναι σε απόλυτη διάλυση. Στο κομμάτι που ασχολούμαι, σαν αναισθησιολόγος, στο κομμάτι των χειρουργείων, έχουν συμπέσει δύο καταστάσεις ταυτόχρονα.

Από τη μια είναι η στάση εργασίας των ειδικών γιατρών, άρα δεν μπαίνουν χειρουργεία μέχρι τις 12 το μεσημέρι, συν ότι δεν υπάρχουν πλέον ειδικευόμενοι που είναι σε επίσχεση εργασίας. Αυτό έχει μειώσει το υπάρχον δυναμικό πάνω από το μισό.

Μπορεί να ακούγεται στον κόσμο ότι οι ειδικευόμενοι είναι εδώ για να εκπαιδεύονται, έχουν όμως μια πάρα πολύ σοβαρή εργασία, κάνουν πραγματική δουλειά. Η εργασία που προσφέρουν έχει μείνει μετέωρη”.

“Αποφασίσαμε να μην εισπράττουμε το χαράτσι των 5 ευρώ και αυτό είναι ένα κοινωνικό μέτρο για να καταλάβει ο κόσμος ότι είμαστε με το μέρος τους. Το ζητούμενο είναι τα δεδουλευμένα αλλά δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε τα κοινωνικά προβλήματα”

“Έτσι, μπορεί να κληθεί ένας αναισθησιολόγος σαν εμένα, ενώ δίνει αναισθησία στο χειρουργείο, παράλληλα να πρέπει να πάρει έναν άρρωστο από μια κλινική που έχει πάθει κάτι και να πρέπει να τον διακομίσει εκτός νοσοκομείου. Πράγματα που είναι ασυμβίβαστα. Δεν μπορούν να γίνονται διακομιδές ασθενών γιατί οι ειδικοί είναι απασχολημένοι σε άλλα ζητήματα.

Ο διοικητής καλεί ειδικούς από άλλες κλινικές για να καλύψουν εκείνους που λείπουν. Κάνει ένα “ντόμινο” ας πούμε. Όλο αυτό δημιουργεί μια πολύ κακή κατάσταση για τους ασθενείς για τους οποίους έχουν προγραμματιστεί χειρουργεία και ειδικές θεραπείες. Φτάνει η μέρα του χειρουργείου και δεν μπορούν να μπουν. Μένουν και χρονίζουν και μιλάμε για ασθενείς με καρκίνο και υποθέσεις που δεν παίρνουν αναβολή. Δεν μιλάμε για επείγοντα όπου υπάρχει αιμορραγία, αλλά και ο καρκίνος που πρέπει να χειρουργηθεί έχει τον χαρακτήρα του επείγοντος.

Από τη διοίκηση του νοσοκομείου, φως δεν βλέπουμε. Ο ένας τα ρίχνει στον άλλο. Η δικαιολογία είναι ότι στην Περιφέρεια τη δική μας υπάγεται και ένα ακόμα κέντρο υγείας στο οποίο υπήρχε διοικητικό πρόβλημα καταβολής εφημεριών. Άλλοι λένε ότι η Πάρεδρος που ήταν υπεύθυνη για τις πληρωμές, έφυγε και θα αντικατασταθεί.

Πιστεύω πως όλα αυτά είναι μετακύλιση ευθυνών από τον έναν στον άλλο και η αλήθεια είναι πως το κακό ξεκινάει από την προηγούμενη διοίκηση του νοσοκομείου”.

Η κατάσταση με τις εφημερίες:

“Οι τακτικές εφημερίες είναι απλήρωτες εδώ και επτά μήνες, συν πρόσθετες έκτακτες εφημερίες από τρία χρόνια πριν. Από τις 20 Μαΐου έχουμε κάνει εξώδικο στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης χωρίς να έχει προχωρήσει το θέμα. Ανά γιατρό μιλάμε για οφειλές που μπορεί να φτάνουν και στις 9.000 ευρώ.

Σύμφωνα με τον Νόμο οι εφημερίες που πληρωνόμαστε είναι οι τακτικές που πληρώνονται από το υπ. Υγείας και οι έκτακτες. Οι τακτικές διαμορφώνονται ανάλογα με τη βαθμίδα και πληρώνονται μαζί με τον μισθό. Η προηγούμενη διοίκηση παρουσίασε χαμηλότερα έξοδα και μισθοδοσία σε σχέση με τις πραγματικές ανάγκες, αποβλέποντας σε μπόνους αποδοτικότητας. Ο στόχος του Υπουργείου ήταν να πέσει το κόστος. Έτσι, το Υπουργείο μπορεί να πει ότι δεν ζητήθηκαν περισσότερα χρήματα. Οι τακτικές είναι των επτά μηνών.

Οι πρόσθετες έχουν να κάνουν με τις ανάγκες των τμημάτων. Στο δικό μου, ενώ υπάρχουν 27 θέσεις αναισθησιολόγων, υπάρχουν μόνο 11 διορισμένοι. Κανονικά και σύμφωνα με τον Νόμο το τμήμα θα έπρεπε να κλείσει επειδή στελεχώνεται λιγότερο από το μισό.

Με μπαλώματα τρίμηνων μετακινήσεων από άλλα νοσοκομεία προσπαθούν να περνάνε το απαραίτητο ποσοστό για να λειτουργεί το τμήμα.

Οι πρόσθετες εφημερίες πληρώνονται από κονδύλια του νοσοκομείου και εδώ και τρία χρόνια είναι απλήρωτες. Βάσει του γεγονότος ότι υπάρχουν ελλείψεις στο δυναμικό, καταλαβαίνεις πόσες πρέπει να κάνουν οι γιατροί και το υπάρχον προσωπικό. Προσωπικά έχω οφειλόμενα από το ’98 από άλλο νοσοκομείο στο Ηράκλειο Κρήτης. Τουλάχιστον ας πληρωνόμασταν τις τακτικές. Κατά κάποιο τρόπο οι ειδικοί γιατροί δουλεύουμε κάνοντας “δώρο” τη δουλειά μας στο νοσοκομείο. Οι ειδικευόμενοι που είναι ιδιωτικού δικαίου έχουν δικαίωμα να κάνουν επίσχεση και πλέον δεν δουλεύουν σε τακτικό ή έκτακτο ωράριο”.

Δραματικές ελλείψεις σε υλικό:

“Υπάρχει ένδεια υλικού χωρίς να έχει σταθερό ρυθμό. Οι διαγωνισμοί για τα υλικά χρονοτριβούν και όταν γίνει έχουν αλλάξει οι ανάγκες των νοσοκομείων, κολλάνε στη γραφειοκρατία. Σε ότι αφορά τον μόνιμο εξοπλισμό υπάρχουν και εκεί ελλείψεις σε μηχανήματα για τα οποία δεν υπάρχουν χρήματα να αποκτηθούν ή να συντηρηθούν. Υπάρχει ένδεια και στους ειδικούς γιατρούς γιατί με τις συνταξιοδοτήσεις και τις αποχωρήσεις δεν προσλαμβάνονται νέοι και σε κομβικές θέσεις λείπουν τα κατάλληλα άτομα. Υπάρχει η Ορθοπεδική ας πούμε που δουλεύει με μόλις δύο ειδικούς. Στο Μικροβιολογικό που είναι οριζόντιο τμήμα ισχύει το ίδιο, όπως και στο Ακτινολογικό. Μιλάμε για τμήματα που εξυπηρετούν πολλές μονάδες εδώ”.

Η μοναδική μονάδα μεταμοσχεύσεων ήπατος στην Ελλάδα

“Οι μεταμοσχεύσεις γίνονται μόνο σε εμάς. Τυχαίνει και είμαι στην ομάδα που δίνει αναισθησία σε μεταμόσχευση ήπατος και αυτή τη στιγμή είμαστε τρία άτομα χωρίς να υπάρχει καμία μέριμνα για το πώς θα εργαστούμε γιατί απασχολούμαστε και σε άλλα τμήματα. Είναι αδύνατο να καλύψουμε έτσι τις μεταμοσχεύσεις ήπατος μέσα σε ένα 24ωρο. Η μονάδα εντατικής θεραπείας έχει αφιερώσει ένα κρεβάτι μόνο και το στερεί από τις υπόλοιπες υπηρεσίες σε περίπτωση που χρειαστεί να γίνει μεταμόσχευση.

Μιλάμε για τη μοναδική μονάδα μεταμοσχεύσεων και οι ασθενείς δεν νοσηλεύονται σε ιδιαίτερο χώρο. Πήραμε σημαντικά μηχανήματα μετά από μεγάλο αγώνα και δεν μπορούμε να πάρουμε το κατάλληλο υλικό για να χρησιμοποιηθούν αυτά τα μηχανήματα. Επικρατεί μια κατάσταση χαοτική. Αν έρθει κάποιος να δει την εικόνα θα αποκαρδιωθεί”.

“Οι Πανεπιστημιακές κλινικές είναι σε καλύτερη μοίρα από τις αντίστοιχες του ΕΣΥ. Το Πανεπιστήμιο δίνει κάποια κονδύλια και τα πράγματα είναι κάπως καλύτερα, οι μονάδες του ΕΣΥ έχουν τεράστια προβλήματα”.

“Αν δεν μπορείτε να κάνετε την επέμβαση με τα υλικά που έχετε, να στείλετε τον ασθενή αλλού”

Τα παραπάνω επιβεβαιώνει και ειδικευόμενος χειρουργός του Ιπποκρατείου που επέλεξε να διατηρήσει την ανωνυμία του:

“Στα χειρουργεία είχαμε επτά τραπέζια, τώρα έχουμε μόλις τρία. Οι αναισθησιολόγοι δεν προλαβαίνουν να καλύψουν όλες τις ανάγκες. Το Ιπποκράτειο είναι το μόνο που κάνει μεταμοσχεύσεις ήπατος και η μονάδα μεταμοσχεύσεων έχει τεράστια προβλήματα.  Ράμματα λείπουν, εργαλεία λείπουν, για να παραγγείλουμε υλικό πρέπει να κάνουμε αίτηση για να περάσει το υλικό από έγκριση διοικητή και να έρθει αν έρθει την τελευταία στιγμή. Ο προηγούμενος διοικητής μας είχε πει “αν δεν μπορείτε να κάνετε την επέμβαση με τα υλικά που έχετε, να στείλετε τον ασθενή αλλού. Οι διαγωνισμοί είναι μειοδοτικοί και οι διοικητές παίρνουν μπόνους αποδοτικότητας. Να σημειώσω ότι ελλείψεις υπάρχουν και σε προσωπικό. Μπορεί να έρθει ασθενής στα επείγοντα και να πρέπει να κάνει εισαγωγή και να μην υπάρχει τραυματιοφορέας. Ή αναβάλλονται εξετάσεις για μαγνητικές και αξονικές γιατί δεν υπάρχει τραυματιοφορέας”.

Και καταλήγει: “Αποφασίσαμε να μην εισπράττουμε το χαράτσι των 5 ευρώ και αυτό είναι ένα κοινωνικό μέτρο για να καταλάβει ο κόσμος ότι είμαστε με το μέρος τους. Το ζητούμενο είναι τα δεδουλευμένα αλλά δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε τα κοινωνικά προβλήματα”.

Σε συνέχεια του ρεπορτάζ μιλήσαμε με τη Μαρίνα Κοτσάνη, πρώην ειδικευόμενη του Ιπποκρατείου νοσοκομείου.

“Ό,τι καταθέτω είναι προσωπική άποψη και δεν θεωρώ ότι αντιπροσωπεύω κάποιον άλλο ή ότι εκφράζω κάποια επίσημη άποψη γιατί δεν έιμαι ο νόμιμος εκπρόσωπος των ειδικευομένων και δεν προηγήθηκε καμία συζήτηση με κανένα”, διευκρινίζει.

“Στο Ιπποκράτειο έκλεισα 4 χρόνια και κάτι ως ειδικευόμενη, αλλά προηγήθηκαν και 3 χρόνια ως άμισθη επιστημονική συνεργάτης και άλλα 2-3 ως φοιτήτρια. Η αίσθηση που έχω είναι ότι όλα αυτά τα χρόνια τα πράγματα βαίνουν στο χειρότερο.

Ειδικά τα τελευταία χρόνια, από την μάχιμη θέση του ειδικευόμενου Παθολογίας, ένιωσα αρκετές φορές ότι η κατάσταση που ζούμε απέχει κατά πολύ από την επιθυμητή σε όλα τα επίπεδα.

Από την έλλειψη βασικών υλικών και εργαστηριακών αντιδραστηρίων, την αριθμητική ανεπάρκεια του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού και την εξουθένωσή του, έως τις ευκαιρίες εκπαίδευσης και μελέτης που στραγγαλίζονται ανάμεσα στις άμισθες υπερωρίες και στην κούραση (τα ισάριθμα με τις εφημερίες ρεπό είναι νομοθετικά προβλεπόμενα αλλά σπάνια εφαρμόσιμα), έως το ουσιαστικό της παροχής εν τέλει ποιοτικών υπηρεσιών υγείας στους πολίτες”, ανέφερε για να συνεχίσει:

“Για να μην αναφέρω και την διάσταση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας που εξανεμίζεται όταν, ως αναλώσιμο είδος, δοκιμάζονται οι σωματικές και ψυχικές δυνάμεις ενός εξουθενωμένου, νυσταγμένου, πεινασμένου, διψασμένου και “θολωμένου” διανοητικά από την κούραση γιατρού.

Ενίοτε ο γιατρός καλείται για ξεπεράσει τα οργανικά και ψυχολογικά του όρια, να συνεχίσει να εργάζεται σε πολλαπλά πόστα (επείγοντα, κλινική, εξωτερικά ιατρεία), με νοσηλευτικό προσωπικό που δεν επαρκεί, με εργαλεία που χαλάνε και δεν επισκευάζονται, με τραυματιοφορείς που σπανίζουν, με ηλεκτρονικές υποδομές υποπολλαπλάσιες των αναγκών (ακόμη και το μελάνι στον εκτυπωτή είναι είδος πολυτελείας και υπήρξε εποχή που έλειπε για μήνες) και με αγανακτισμένους πολίτες που έχουν με τη σειρά τους την υπομονή εξαντλημένη.

Και δεν ανέφερα καν το θέμα της άμισθης εργασίας μας, από την καθημερινή σχεδόν υπέρβαση του ωραρίου λόγω αυξημένου φόρτου εργασίας, έως φυσικά το αιώνιο πρόβλημα της μη καταβολής των δεδουλευμένων των εφημεριών. Το ακόμη πιο ουσιώδες είναι οι συνθήκες εργασίας μας και κυρίως νοσηλείας των ασθενών.

Από όπου και αν το κοιτάξεις το πράγμα χωλαίνει. Από τα πιο επουσιώδη όπως το φαγητό που μας σερβίρεται στην τραπεζαρία, τα σεντόνια που μας προσκομίζονται στο εφημερείο, την καθαριότητα των χώρων που περνάμε 24ωρα και βάλε, έως πιο ουσιαστικά θέματα που αφορούν τους ίδιους τους ασθενείς.

Δυστυχώς πολλές φορές βρίσκεσαι αντιμέτωπος με την τρομερή συνειδητοποίηση ότι δεν είσαι σε θέση να προσφέρεις την βέλτιστη φροντίδα στον ασθενή σου, αλλά ούτε ακόμη και να του εξασφαλίσεις μια νοσηλεία στα πλαίσια της αξιοπρέπειας. Ένας ασθενής, που περίμενε ίσως και 4 ώρες για να εξεταστεί σε ένα παθολογικό ιατρείο σε ημέρα γενικής εφημερίας, και που κρίθηκε ότι χρήζει νοσηλείας, περιμένει επίσης ανυπολόγιστο χρόνο σε ένα φορείο πίσω από μια σειρά από άλλα φορεία περιμένοντας τους λιγοστούς τραυματιοφορείς που θα τους διακινήσουν. Πολλές φορές ένιωσα ανασφάλεια και φόβο όχι από επιστημονικές αλλά από λειτουργικές ανεπάρκειες”.

Τη ρωτάμε για την προσωπική της άποψη ως προς την ευθύνη της κυβέρνησης για την κατάσταση του νοσοκομείου:

“Όσο δύσκολο είναι να υποδείξω ένα ένα τα σημεία ευθύνης της κυβέρνησης, άλλο τόσο δύσκολο είναι να πιστέψω πως όλο αυτό συμβαίνει απλώς από αστοχία κατά τα άλλα καλών προθέσεων.

Είμαι πολύ μικρή για να υποδείξω ορθές πολιτικές σε επίπεδο διαχείρισης ανεπαρκών οικονομικών πόρων. Ωστόσο, είδαμε πολλές μεταρρυθμίσεις-αλλαγές να επιβάλλονται εν μία νυκτί χωρίς να προλάβουμε ούτε καν εμείς οι εργαζόμενοι να ενημερωθούμε και να εκπαιδευτούμε και ίσως και χωρίς να προϋπάρξει μία μελέτη εφαρμοσιμότητας στις εκάστοτε πραγματικές συνθήκες.

Από την πλευρά του ιατρικού προσωπικού τουλάχιστον, είμαι σε θέση να γνωρίζω ότι η τεράστια καθυστέρηση, ή σε ορισμένες περιπτώσεις, η μη πρόβλεψη της αντικατάστασης ενός απόντος ειδικευόμενου δημιουργεί τρομακτικά λειτουργικά προβλήματα σε ένα τμήμα και φοβερή επιβάρυνση του εναπομείναντος προσωπικού. Ενώ σε άλλα κράτη είναι προκανονισμένη η αντικατάσταση ενός εργαζόμενου κατά την όποια απουσία του, στην Ελλάδα η ίδια και περισσότερη δουλειά πρέπει να διεκπεραιωθεί από όλο και λιγότερους ιατρούς σε περίπτωση που ένας ειδικευόμενος θελήσει να πάρει άδεια, να φύγει για ολιγόμηνη εκπαίδευση σε ένα άλλο τμήμα, να μείνει έγκυος, να αρρωστήσει, ή ακόμη και να αποχωρήσει λόγω λήξης της συμβασής εργασίας του.

Προσωπικά, θα ήθελα πολύ να δω έναν διοικητικό φορέα να παρακολουθήσει από κοντά την πραγματική λειτουργία του νοσοκομείου, μιας γενικής εφημερίας, μιας κλινικής, ενός εργαστηρίου, έτσι ενημερωτικά, σαν σεμινάριο. Για να δει την αληθινή όψη των πραγμάτων, για να διαπιστώσει αν οι εκάστοτε ρυθμίσεις είναι δυνατό να εφαρμοστούν ή όχι. Αλλά να παραμείνει και για τις 24 ώρες…”.

Τι συμβαίνει με τους ειδικευόμενους του Ιπποκρατείου

“Θεωρώ πως ο ειδικευόμενος ιατρός καλείται να ανταποκριθεί σε πολλαπλές αρμοδιότητες, πράγμα που ως έναν βαθμό είναι καλό γιατί τον εξασκεί στα δύσκολα,αλλά κατά τα άλλα του καταναλώνει πολύ χρόνο και ενέργεια από τα κατεξοχήν καθήκοντά του να εκπαιδευτεί και να μελετήσει. Γενικά η ειδικότητα στα ελληνικά νοσοκομεία είναι βουτιά στα βαθιά με την αποτελεσματική κατά τα άλλα μέθοδο της αυτοστιγμεί εκμάθησης κολύμβησης ως μέσου επιβίωσης.

Κατά τη διάρκεια της ειδικότητάς μου χρειάστηκε να κάνω δουλειά όχι μόνο ειδικευόμενου ιατρού, αλλά και νοσηλεύτριας, όπως οι σακχαρομετρήσεις, τραυματιοφορέα όπως η επείγουσα μεταφορά ενός ασθενή για μια εξέταση και πάρα πολλή γραφική δουλειά, όπως η πολύωρη ενασχόληση με συγγραφή παραπεμπτικών, εισιτηρίων – εξιτηρίων, ενημερωτικών, συνταγών (η πλειοψηφία του χρόνου ακόμη και στο τμήμα επειγόντων) και η ανεύρεση κωδικών νόσων και κλειστών ενοποιημένων νοσηλίων (τα λεγόμενα ICD-10 και ΚΕΝ). Όλες αυτές οι ενασχολήσεις συμβάλλουν ίσως στην “παίδευση” ενός νέου γιατρού, αλλά τον αποσπούν ταυτόχρονα από επιστημονικά και εκπαιδευτικά καθήκοντα, και κυρίως από δημιουργικό χρόνο με τον ασθενή. Θεωρώ πως αποτελεί σπατάλη πόρων να χρησιμοποιείς έναν εργαζόμενο που μπορεί να κάνει μια πιο εξειδικευμένη εργασία για την οποία έτσι και αλλιώς υπάρχει έλλειψη, σε τρόπους απασχόλησης που μπορούν να καλυφθούν και από διαφορετικής εκπαίδευσης προσωπικό.

Υπήρξαν φορές που ένιωσα ότι οι συνθήκες εργασίας μας με ώθησαν στα σωματικά μου όρια και υπήρξαν επιζήμιες και για την ψυχική μου ηρεμία. Είναι δύσκολο να περιγράψει κανείς μια κατάσταση που μόνο αν τη ζήσεις μπορείς να αρχίσεις να την καταλαβαίνεις. Θα αναφέρω ενδεικτικά ότι υπήρξε φορά που δούλευα επί 25 ώρες ασταμάτητα, χωρίς ύπνο και χωρίς διάλειμμα και που ένιωσα επισφαλή την κρίση μου λόγω κούρασης και που μετά από μισάωρη ανάπαυση για φαγητό και τουαλέτα συνέχισα έως τις 32 ώρες. Επίσης για τις βάρδιες στο τμήμα επειγόντων περιστατικών, επί 12 και πλέον ώρες δεν προβλέπεται χρόνος για διάλειμμα. Έτυχε πολλάκοις να επικαλεστώ  την κατανόηση των ασθενών μου για να τσιμπήσω ένα κριτσίνι την ώρα που τους παίρνω το ιστορικό, ή και να πω “ψέμματα” ότι με καλούν για επείγον περιστατικό προκειμένου να αφήσω το πόστο μου για λίγα λεπτά για τη χρήση της τουαλέτας, χωρίς να εξαγριωθεί το πλήθος που περιμένει ώρες να εξεταστεί και μόλις πλησιάζει η σειρά του εσύ φεύγεις.. Επίσης υπήρξαν φορές που κυριολεκτικά απειλήθηκε η σωματική μας ακεραιότητα από άτομα που προσέφυγαν στο τμήμα των επειγόντων υπό την επήρεια αλκοόλ ή ναρκωτικών, σε κατάσταση έντονης διέγερσης και επιθετικότητας.

Ίσως οι συνθήκες διαφέρουν ανά νοσοκομείο και σίγουρα διαφέρουν ανά ειδικότητα”, αναφέρει η Μαρίνα Κοτσάνη.

Και η ίδια κάνει λόγο για δραματική κατάσταση σε ό,τι αφορά τις εφημερίες:

“Η καθυστέρηση στην πληρωμή των εφημεριών ήταν ανέκαθεν ένα θέμα. Ωστόσο, για πολύπλοκους λόγους που προσωπικά δεν κατάφερα ποτέ να καταλάβω, η καθυστέρηση καταβολής των εφημεριών στο Ιπποκράτειο ξεπερνάει κάθε φορά τα υπόλοιπα νοσοκομεία. Ίσως θα έπρεπε να ερωτηθούν οι εργοδότες μας ποιος ο πραγματικός λόγος των καθυστερήσεων, εμείς απλώς ακούμε κάθε φορά ένα ποιηματάκι για υπογραφές που δεν μπήκαν και για λογιστικά που δεν βγαίνουν.

Αυτή τη στιγμή μας οφείλονται εφημερίες πλέον των 6 μηνών, ποσό σεβαστό για τον καθένα μας που έχει ως μοναδικό εισόδημα την εργασία του στο νοσοκομείο.

Χρειάστηκε να οργανωθούν μαζικές κινητοποιήσεις για άλλη μια φορά, με επίσχεση εργασίας της πλειοψηφίας των ειδικευόμενων, για να διεκδικηθεί το αυτονόητο: να αμείβεται ο εργαζόμενος για την υπηρεσία που έχει ήδη προσφέρει. Όλοι μας δώσαμε όρκο να υπηρετήσουμε τον ασθενή, αλλά δεν νομίζω ότι μπορεί να περιμένει κανείς από έναν άνθρωπο που τον κυνηγάνε οι υποχρεώσεις να εργάζεται επί 24 ώρες (συμπεριλαμβανομένων και τις νύχτες) επί 6-7 φορές το μήνα (για πολλές ειδικότητες ακόμη και συχνότερα), χωρίς να αποζημιώνεται, έστω και για την ίδια την απουσία του από το σπίτι και την οικογένειά του.

Απλά θέλω να τονίσω ότι το κίνητρο των κινητοποιήσεων δεν είναι καθαρά οικονομικό. Ακόμη και αν αύριο εξοφληθούν στο ακέραιο τα οφειλόμενα, τα πρόβλημα των συνθηκών εργασίας και της ποιότητας της παρεχόμενης φροντίδας στους ασθενείς μας παραμένει”.

“Αφού δούλεψες εκεί, μπορείς πια να δουλέψεις παντού”

Η Μαρίνα αποφάσισε να μεταναστεύσει για δουλειά στο εξωτερικό. Και αναφέρει σχετικά:

“Ως ειδικευόμενη έκλεισα 4 χρόνια και κάτι, αλλά η ενασχόληση μου με το Ιπποκράτειο αγγίζει τη δεκαετία με άλλες ιδιότητες στο παρελθόν (φοιτήτρια και άμισθη επιστημονική συνεργάτης).

Η σύμβάσή μου ως ειδικευόμενη ολοκληρώνεται πια και συνεχίζω την εκπαίδευσή μου στο εξωτερικό στην γηριατρική, έναν τομέα που στην Ελλάδα είναι εν πολλοίς άγνωστος και δεν υπάρχουν δυνατότητες ειδίκευσης.

Αλλά η αποχώρηση έφτασε πια να είναι ευπρόσδεκτη, καθώς η συσσωρευμένη σωματική και κυρίως ψυχική κούραση οδηγούν έναν νέο γιατρό να ψάχνει ευνοϊκότερα εργασιακά περιβάλλοντα. Δεν ψάχνω εύκολες και ανώδυνες λύσεις, απλά θεωρώ ότι η ενέργεια που κατανάλωσα κατά την παραμονή μου σε αυτό το νοσοκομείο και κυρίως η ψυχική φθορά, ήταν δυσανάλογη με την ανταπόδοση που εισπράττω αυτή τη στιγμή, με την εξαίρεση την γνωριμία μου με ανθρώπους που δουλέψαμε μαζί, με βοήθησαν και εκτιμώ.

Αλλά βέβαια ο απολογισμός είναι διαδικασία μακροπρόθεσμη. Ένας φίλος, με εμπειρία σε Ελλάδα και εξωτερικό, είχε δηλώσει: “αφού δούλεψες εκεί, μπορείς πια να δουλέψεις παντού”…”, καταλήγει.

Μία επωδός που θα μπορούσε να ταιριάζει “γάντι” σε πολλά επαγγέλματα που ασκούνται στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή.

ΥΓ. Μια από τις αφορμές για το παραπάνω ρεπορτάζ, ήταν και η παρακάτω φωτογραφία που δημοσίευση χρήστης του Twitter από το Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης.