Φωτεινός Παγιαύλας: Εκείνοι που βρίζουν τους μετανάστες είναι οι ίδιοι που τους εκμεταλλεύονται

Ο Φωτεινός Παγιαύλας, τροχονόμος και συνδικαλιστής της ΕΛ.ΑΣ., που υπηρετεί στην Τροχαία Αθηνών, έχει ένα στόχο. Να σπάσει τα στερεότυπα και να φέρει την αστυνομία πιο κοντά στον πολίτη. Και τούμπαλιν.

Πριν λίγες ημέρες η ανάρτηση του στο Facebook προξένησε θετική εντύπωση. Ο ίδιος έγραφε χαρακτηριστικά στο προφίλ του, με αφορμή τον παροξυσμό περί φοίτησης των προσφυγόπουλων στα σχολεία και την παραπληροφόρηση περί μετάδοσης ασθενειών:

“Έζησα με τα προσφυγάκια- μεταναστάκια στη Πλ. Βικτωρίας, στον Ελαιώνα, στη Νάξο, στην Αμοργό, στη Σάμο, στο Αγαθονήσι, στη Χίο, στον Κατσικά Ιωαννίνων, στο λιμάνι του Πειραιά και επιβεβαιώνω πως υπάρχει θέμα μετάδοσης. Υπάρχει θέμα μετάδοσης αγάπης, γέλιου, κεφιού, ανθρωπιάς! Να μη ξεχνάμε τα ελληνάκια, ειδικά αυτά που ζουν σε αποκλεισμένα χωριά και νησιά. Όμως, να μη ξεχνάμε και τα προσφυγάκια- μεταναστάκια και να έχουν από σήμερα μια καλή σχολική χρονιά! Αξίζει να συναναστρεφόμαστε με τα παιδιά, με όλα τα παιδιά!”.

Η αλήθεια είναι πως έχουμε πολλάκις “πέσει” πάνω σε καταγεγραμμένα περιστατικά κατάχρησης εξουσίας και επίδειξης δύναμης από αστυνομικούς ακόμη και έναντι μεταναστών (περιστατικά ρατσιστικής βίας που υπάρχουν στις εκθέσεις της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ) , ενώ οι ακροδεξιοί θύλακες εντός της ΕΛ.ΑΣ. και η διαφθορά, είναι πράγματα που πρέπει να διερευνηθούν περαιτέρω.

Υπάρχουν όμως και τα θετικά παραδείγματα, όπως εκείνο του Φωτεινού, τα οποία μπορούν πραγματικά να κάνουν την Αστυνομία, πιο φωτεινή, πιο καθαρή και πιο ανθρώπινη.

Όπως υπάρχουν κακοί δημοσιογράφοι, έτσι υπάρχουν και κακοί αστυνομικοί

Το NEWS 247 συνομίλησε μαζί του και όπως μας τόνισε εξ αρχής, οι όποιες κακές λειτουργίες έχουν να κάνουν με όσα συμβαίνουν σε όλα τα επαγγέλματα. “Όπως υπάρχουν κακοί δημοσιογράφοι, έτσι υπάρχουν και κακοί αστυνομικοί. Αυτό αντιμετωπίζεται με διαρκή εκπαίδευση”. Θα “μιλήσουμε” για αυτό πιο αναλυτικά παρακάτω, αλλά για αρχή, ας δούμε πώς ξεκίνησε η επαφή του Φωτεινού Παγιαυλά με τους πρόσφυγες και τους μετανάστες.

Ο Φωτεινός και οι πρόσφυγες

 

Ο τροχονόμος της ιστορίας μας ήρθε σε πρώτη επαφή με τους πρόσφυγες το καλοκαίρι του 2015 όταν και πήρε απόσπαση για τη Νάξο, όπου μεταφέρθηκαν πρόσφυγες από την Αμοργό, ένα νησί που δεν διαθέτει χώρο φιλοξενίας. Επίσης, υπηρέτησε την ίδια χρονιά σε Σάμο και Αγαθονήσι, ενώ καθότι κατάγεται από τη Νάξο αλλά και τη Χίο, γνωρίζει βιωματικά την κατάσταση του προσφυγικού.

Τον ρωτάμε πώς αντιμετωπίζουν οι συνάδελφοι του τους πρόσφυγες στα Hot Spot, και μας καταθέτει την προσωπική του άποψη μέσα από όσα έχει δει.

“Υπάρχουν πολλές δυσκολίες στη δουλειά των αστυνομικών που έχουν επιφορτιστεί την καταγραφή – ταυτοποίηση ανθρώπων και τη φύλαξη των δομών στα νησιά. Παρόλα αυτά, όλοι τους κάνουν τη δουλειά τους. Κάποιοι λίγοι μονάχα συνάδελφοι μου μας έλεγαν “τι μας τους έφεραν αυτούς τώρα εδώ”, αλλά τα στερεότυπα και οι ιδεοληψίες δεν υπερισχύουν έναντι της υπηρεσίας. Σίγουρα, όσα λέγονται για ριψάσπιδες που έφυγαν από τη Συρία, μία χώρα που όλοι πολεμούν όλους, είναι ανοησίες.

Αυτό που μπορώ να πω εγώ είναι πως οι πρόσφυγες περιμένουν να ταυτοποιηθούν για να δουν τί θα κάνουν από εδώ και στο εξής, ενώ όπως και σε κάθε άλλον κοινωνικό πληθυσμό, υπάρχουν και οι καλοί και οι κακοί χαρακτήρες. Υπάρχει παραβατικότητα εντός του πληθυσμού τους, όπως υπάρχει παραβατικότητα σε κάθε κοινωνία. Για αυτούς τους ανθρώπους είναι πιο δύσκολο να ενταχθούν, καθώς βιώνουν μια νέα πραγματικότητα και ως προς αυτό πρέπει να τους βοηθήσουμε κι εμείς”.

Έχετε δεχθεί επικρίσεις για τις αναρτήσεις σας στο Facebook; Οι συνάδελφοι σας πώς αντέδρασαν από τη δημοσιότητα που πήρε το θέμα;

“Οι συνάδελφοι μου που είμαστε δικτυωμένοι στο Facebook με γνωρίζουν καλά, ξέρουν τί πρεσβεύω και ποιες είναι οι θέσεις μου. Έτσι υποδέχθηκαν θετικά όλο αυτό που έγινε. Κάποιοι συντηρητικοί κύκλοι μπορεί να αντέδρασαν αρνητικά, όμως θέλω να πιστεύω πως είναι η μειοψηφία. Άλλωστε το 70% των ανθρώπων που έχω στο Facebook ως φίλους σχολίασαν τη φωτογραφία με τα προσφυγόπουλα θετικά, την κοινοποίησαν ή αντέδρασαν με ωραίο τρόπο”.

Τον ρωτάω αν οι αντιδράσεις των κατοίκων είναι αποτέλεσμα ρατσισμού ή ελλιπούς ενημέρωσης.

“Αυτό που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι πως εκείνοι που φωνάζουν και λένε “δεν θέλουμε τους πρόσφυγες και τους μετανάστες”, είναι οι ίδιοι που εκμεταλλεύονται αυτά τα άτομα όταν φτάνουν στην Ελλάδα. Είδαμε φαινόμενα οδηγών ταξί που ζητούσαν εξωφρενικά ποσά για να τους μεταφέρουν, είδαμε μαγαζάτορες που ζητούσαν πέντε ευρώ για να τους επιτρέψουν να φορτίσουν τα κινητά τους. Όπως είπα και πριν είναι θέμα παιδείας αλλά και χειρισμών από την πλευρά της Πολιτείας. Η Πολιτεία έβλεπε το πρόβλημα να έρχεται όμως δεν είχε προετοιμαστεί επαρκώς έτσι ώστε να ενημερώσει και τους κατοίκους των περιοχών όπου υπάρχουν Hot Spot, δομές φιλοξενίας.

Η αλήθεια είναι πως σε κάποιες περιοχές οι δομές μπορούν να στεγάσουν τους μισούς ανθρώπους από όσους χωράνε, πράγμα που είναι προβληματικό και για τους κατοίκους, αλλά και για τους ίδιους τους πρόσφυγες, καθώς οι συνθήκες υγιεινής δεν είναι καλές. Οι αντιδράσεις που είδαμε είναι ένας συνδυασμός φόβου, ελλιπούς πληροφόρησης και βέβαια, σε κάποιες ακραίες περιπτώσεις, ρατσισμού. Ωστόσο να σημειώσουμε πως το υγιές κομμάτι της κοινωνίας των νησιών προχωρά σε δράσεις υπέρ των προσφύγων και βγαίνει μπροστά, και αυτό είναι το θετικό”.

Στόχος, ο αστυνομικός που σέβεται τον πολίτη

Μια από τις βασικές σας θέσεις είναι ότι οι αστυνομικοί πρέπει να σέβονται τους πάντες. Τη νομοθεσία, το Σύνταγμα, τα καταστατικά των συνδικαλιστικών ενώσεων που ορίζουν πως πρέπει να σέβονται τα δικαιώματα όλων των ευαίσθητων ομάδων, όπως είναι οι ανάπηροι, οι ΛΟΑΤ, οι πρόσφυγες και οι μετανάστες. Στην πράξη ισχύουν όλα αυτά; Τί πρέπει να γίνει για να έχουμε μια πιο “φιλική” προς τον πολίτη, Αστυνομία;

“Πρέπει να υπάρξει, τόσο εκπαίδευση του μέσου αστυνομικού με διαρκή σεμινάρια, όσο και του πολίτη. Ο αστυνομικός οφείλει να μάθει να σέβεται και να αντιμετωπίζει τις ευπαθείς και όχι μόνο, ομάδες, όπως αρμόζει. Να μάθει να έρχεται σε επαφή με έναν τυφλό, να δείχνει τον σεβασμό του απέναντι σε έναν τρανς άνθρωπο. Από την άλλη, ο πολίτης πρέπει και εκείνος να μάθει να φέρεται βάσει νόμου. Δεν είναι πρέπον να σταματάω για παράδειγμα κάποιον για να του κόψω κλήση ή να του ελέγξω τα στοιχεία του και εκείνος να μην συνεργάζεται και να με κατηγορεί για κατάχρηση εξουσίας ενώ κάνω τη δουλειά μου. Είναι μια διαδικασία που απαιτεί χρόνο, αμοιβαία προσπάθεια και όπως είπα, διαρκή εκπαίδευση του αστυνομικού σε συνεργασία με κοινωνιολόγους και άλλους ειδικούς”.

Όπως λέει ο ίδιος μέσα από αναρτήσεις που κάνει στο Facebook στοχεύει να αναδείξει το ότι “ο αστυνομικός δεν είναι αμόρφωτος, η πλειοψηφία έχει μπει στο Σώμα με Πανελλήνιες, είμαστε κοντά στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και πρέπει να έρθουμε ακόμη πιο κοντά”.

Έχετε μιλήσει για το δικαίωμα των αστυνομικών να αφήνουν γένια και γενικά να αυτοδιαχειρίζονται το σώμα τους και είχατε στηρίξει το Athens Pride. Πώς αντέδρασαν οι ανώτεροι σας; Υπάρχουν στερεότυπα εντός της ίδιας της αστυνομίας;

“Πράγματι, υπήρχαν αντιδράσεις από κάποιους συντηρητικούς κύκλους που είπαν, “καλά τί λέει αυτός;”. Το θέμα είναι τί θέλουμε να δούμε. Θέλουμε να παραδειγματιστούμε από τους αστυνομικούς στις χώρες του Βορρά που έχουν μακριά μαλλιά και μούσια, θέλουμε να δούμε τους Ιταλούς καραμπινιέρι που πράττουν αναλόγως, ή τους αστυνομικούς των ΗΠΑ που έχουν τατουάζ σε εμφανή σημεία; Από την άλλη είναι οι αστυνομικοί σε απολυταρχικά καθεστώτα ή θεοκρατικά κράτη, όπως η Βόρεια Κορέα και το Ιράν. Τί από τα δύο προσδοκούμε να γίνουμε;”.

Για τους ΛΟΑΤ άλλωστε ο Φωτεινός δήλωσε με αφορμή την τότε συμμετοχή του στο Athens Pride:

“Τα τελευταία χρόνια η άνοδος της ακροδεξιάς στην Ελλάδα καθίσταται επικίνδυνη. Το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας το 2015 κατέγραψε 273 περιστατικά, από τα οποία στα 185 στοχοποιήθηκαν ΛΟΑΔ+ άτομα. Όλοι οι προοδευτικοί χώροι οφείλουν να αντιδράσουν. Και η ΕΑΣΥΑ που βρίσκεται δίπλα όχι μόνο στους ανυπεράσπιστους αστυνομικούς, αλλά και στους κατατρεγμένους πρόσφυγες και μετανάστες, που λέει όχι στον ρατσισμό, στέκεται ΚΑΙ δίπλα στην μεγαλύτερη εκδήλωση των ανθρώπων που δεν έχουν τον κυρίαρχο σεξουαλικό προσανατολισμό. Σκοπός του δευτεροβάθμιου οργάνου της ΕΑΣΥΑ, της ΠΟΑΣΥ, είναι μεταξύ άλλων η συμβολή στη βελτίωση της κοινωνικής νομοθεσίας και η πάλη για την κοινωνική πρόοδο και ειρήνη”.

Εξάρχεια και αστυνόμευση

Είναι λύση η αστυνόμευση περιοχών όπως τα Εξάρχεια; Έχει ευθύνη η Αστυνομία για την γκετοποίηση συγκεκριμένων περιοχών και εν τέλει, κατά πόσο δικαιολογούνται οι αντιδράσεις για τη λειτουργία της Αστυνομίας σε ορισμένες περιπτώσεις για τις οποίες έχουν υπάρξει διαμαρτυρίες από πλευράς πολιτών;

“Όπως είπα, η λύση είναι μια πιο “δημοκρατική” αστυνομία που θα είναι περισσότερο εκπαιδευμένη. Δεν πιστεύω πως ο αστυνομικός λειτουργεί βάσει ιδεοληψιών ή στερεοτύπων όταν είναι σε υπηρεσία. Κάνει τη δουλειά του. Για παράδειγμα στα γηπεδικά ντέρμπι τα ΜΑΤ, δεν χωρίζονται βάσει οπαδικών προτιμήσεων και λειτουργούν ανάλογα με αυτές τις προτιμήσεις. Ακολουθούν τον σχεδιασμό. Από εκεί και πέρα, υπάρχουν και καλοί επαγγελματίες και κακοί, όπως σε όλα τα επαγγέλματα. Για παράδειγμα, υπάρχουν σωστοί αλλά και κακοί δημοσιογράφοι. Το ίδιο ισχύει και για εμάς. Το ζήτημα είναι να έχουμε μια Αστυνομία που δεν θα είναι φόβητρο για τον μέσο πολίτη, που θα είναι σωστά εκπαιδευμένη και έτοιμη να βοηθήσει ανά πάσα στιγμή”.

Η Αθήνα είναι από τις πιο ασφαλείς πόλεις στον πλανήτη

“Τώρα, σε ό,τι αφορά τα Εξάρχεια, θα έλεγα πως πρόκειται για μια ιδιάζουσα περίπτωση καθώς εκεί έχουμε από τη μια το άσυλο του Πολυτεχνείου και από την άλλη μια κυβέρνηση που ενδεχομένως, δεν επιθυμεί πολλές συλλήψεις. Έτσι, βλέπουμε τρεις φορές τη βδομάδα οι ίδιοι γνωστοί-άγνωστοι να εκτοξεύουν μολότοφ εναντίον των ίδιων στόχων. Το θέμα είναι να συλληφθούν και να δικαστούν αποτελεσματικά για να μην μπορούν να το επαναλάβουν. Μιλάμε για την εφαρμογή του νόμου παντού.

Θεωρώ πάντως πως η Αθήνα είναι από τις πιο ασφαλείς πόλεις στον πλανήτη. Οι δολοφονίες είναι ελάχιστες και η παραβατικότητα περιορισμένη. Η δε αστυνόμευση, είναι επαρκής. Όσο για το γκέτο τώρα. Ξέρετε, το πρόβλημα των ναρκωτικών ξεκινά από την ίδια την κοινωνία και τη διαπαιδαγώγηση μας. Πρέπει να κάνουμε τον νέο να μάθει πως δεν έχει ανάγκη να πάρει ναρκωτικά, πως δεν του χρειάζονται, μόνο έτσι θα αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της διακίνησης των παράνομων ουσιών”.

Οι προτάσεις για τα τροχαία δυστυχήματα

Και τέλος, τί πρέπει να γίνει για να μειωθούν τα τροχαία, μιας και το θέμα επαφίεται του άμεσου επαγγέλματος σας;

“Οι προτάσεις μου είναι συγκεκριμένες. Πρέπει να αυξηθεί ο αριθμός των αστυνομικών που υπηρετούν σε υπηρεσίες τροχαίας και να ενασχοληθούν περισσότεροι από αυτούς στο αντικείμενο της πρόληψης τροχαίων δυστυχημάτων. Οι επιπρόσθετοι πεζοί και εποχούμενοι τροχονόμοι πρέπει να περιπολούν ή να τοποθετούνται σε κόμβους και σημεία που παρατηρούνται τροχαία δυστυχήματα και να βεβαιώνουν σοβαρές τροχονομικές παραβάσεις.

Από εκεί και πέρα, πρέπει τα περιπολικά οχήματα και τα τμήματα να ενασχολούνται με τις τροχονομικές παραβάσεις όταν δεν είναι απασχολημένα σε άλλες υπηρεσίες.

το ποσό των προστίμων του ΚΟΚ και των άλλων νόμων να είναι ανάλογο με την οικονομική κατάσταση του παραβάτη

Απαραίτητο είναι επίσης ένα Σχολείο Τροχαίας.

Η υπηρεσία στη ρύθμιση της κυκλοφορίας, στα Τμήματα Οδικών Τροχαίων Ατυχημάτων (ΤΟΤΑ) και στις Ομάδες Ελέγχου Πρόληψης Τροχαίων Ατυχημάτων (ΟΕΠΤΑ) απαιτούν άριστες και εξειδικευμένες γνώσεις του ΚΟΚ και της σχετικής νομοθεσίας γενικά. Όμως, στην ΕΛΑΣ παρατηρείται το φαινόμενο να τοποθετούνται αστυνομικοί σε υπηρεσίες τροχαίας κάποιες φορές χωρίς καν να έχουν δίπλωμα οδήγησης, πράγμα αδιανόητο, επικίνδυνο και απαράδεκτο. Προτείνω τα αυτονόητα για τους υπηρετούντες σε τροχαίες:

α) να είναι προαπαιτούμενο να έχουν δίπλωμα οδήγησης α’ ή β’ κατηγορίας για να υπηρετήσουν σε αυτές

β) πριν τη τοποθέτησή τους να περνούν Σχολείο Τροχαίας και να διδάσκονται το τροχονομικό αντικείμενο στο σύνολό του.

Επίσης, προτείνω το ποσό των προστίμων του ΚΟΚ και των άλλων νόμων να είναι ανάλογο με την οικονομική κατάσταση του παραβάτη. Για παράδειγμα: 30 ευρώ χρηματικό πρόστιμο για μη χρήση κράνους στον άνεργο, 10000 ευρώ στον επιχειρηματία. Αυτό συμβαίνει στα σκανδιναβικά κράτη, τα οποία έχουν τα μικρότερα ποσοστά νεκρών συνέπεια τροχαίων δυστυχημάτων.

Τέλος, πρέπει εμείς οι ίδιοι οι αστυνομικοί να αποφεύγουμε τις σοβαρές παραβάσεις του ΚΟΚ και ιδίως, οφείλουμε να κάνουμε χρήση κρανών και ζωνών ασφαλείας, τόσο εν ώρα υπηρεσίας όσο και εκτός. Πράγματι, μπορεί η χρήση ζώνης εν ώρα υπηρεσίας σε ορισμένες περιπτώσεις να μην ενδείκνυται (δε βγαίνει εύκολα το όπλο κατά τη διάρκεια συμπλοκής). Από την άλλη όμως, είναι τραγικό η πρώτη αιτία θανάτου του Έλληνα εν ενεργεία αστυνομικού να μην είναι η συνέπεια συμπλοκών με κακοποιούς, αλλά τα θανατηφόρα τροχαία δυστυχήματα. Νομίζω πως ο κάθε πρακτικά και ρεαλιστικά σκεπτόμενος αστυνομικός της ΕΛ.ΑΣ. αντιλαμβάνεται το πρωτοφανές: στη χώρα μας στατιστικά έχει πολύ περισσότερες πιθανότητες να εμπλακεί σε θανατηφόρο τροχαίο παρά σε θανατηφόρα συμπλοκή με κακοποιούς”.

Κλείνοντας το κείμενο, σκέφτομαι και λέω στον εαυτό μου πως το χειρότερο απ’ όλα είναι να υιοθετείς στερεότυπα όταν μάχεσαι κατά των στερεοτύπων. Προσωπικά τάσσομαι κατά των γενικεύσεων.

Εύχομαι οι προσπάθειες του Φωτεινού να βρουν γόνιμο έδαφος εντός και εκτός του Σώματος της Αστυνομίας και η Πολιτεία να πράξει όπως έχει δεσμευθεί για την “εξυγίανση” των αρχών, κάτι που δρομολογείται εδώ και πολλά χρόνια.