Άτυπη Σύνοδος Κορυφής: Προϋπολογισμός, ευρωεκλογές και brexit στην ατζέντα

Άτυπη Σύνοδος Κορυφής πραγματοποιήθηκε σήμερα στις Βρυξέλλες. Στο επίκεντρο της Συνόδου βρέθηκε το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ μετά το 2020, όπως και η πορεία των διαπραγματεύσεων για το Brexit.

Σημαντικό χρόνο αφιέρωσαν οι ηγέτες και σε σημαντικά καταστατικά θέματα που προκύπτουν μετά την αποχώρηση της Βρετανίας και ενόψει ευρωεκλογών: μείωση των εδρών στο Ευρωκοινοβούλιο, διακρατικές λίστες για τις ευρωεκλογές και επικεφαλείς υποψήφιοι των ευρωομάδων (Spitzenkandidaten) για την ανάδειξη Προέδρου της Κομισιόν τίθενται στο τραπέζι προς συζήτηση.

Η Σύνοδος Κορυφής ήταν άτυπη, οπότε συμπεράσματα ή κοινό ανακοινωθέν δεν εκδόθηκε. Τα θέματα που συζητήθηκαν ήταν περισσότερο καταστατικά, ενόψει Brexit.

Πώς θα καλυφθεί το οικονομικό κενό ενόψει Brexit

Σε σχέση με το οικονομικό κενό των περίπου 10 δισεκατομμυρίων ευρώ που θα αφήσει το Brexit, οι ηγέτες έκαναν σήμεα μια πρώτη συζήτηση για το πού θα βρεθούν τα χρήματα αυτά. Η προσέγγιση της Κομισιόν αναφέρει μείωση στα χρήματα των δύο βασικών πυλώνων της ευρωπαϊκής οικονομίας: τα Ταμεία Συνοχής και την Κοινή Αγροτική Πολιτική, προκειμένου να δοθεί προτεραιότητα σε άλλους τομείς όπως το μεταναστευτικό, η ασφάλεια κλπ.

Και οι δύο περικοπές αναμένεται να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην Ελλάδα, αλλά η Επιτροπή διαβεβαιώνει ότι «η μείωση θα είναι τέτοια που δεν θα διακινδυνεύσουν ήδη υπάρχοντα προγράμματα και πρότζεκτς».

Η άλλη πρόταση είναι να αυξηθεί η συνεισφορά των κρατών μελών. Μέχρι σήμερα, η εισφορά φτάνει το 1% ή «έναν καφέ κάθε μέρα για κάθε Ευρωπαίο», όπως είχε πει ο Πρόεδρος Γιούνκερ. Αλλά ήδη Σουηδία, Ολλανδία και Αυστρία έχουν δηλώσει ότι δεν θα πληρώσουν περισσότερα. Στην Σύνοδο υπήρξε η άποψη που εκφράστηκε καταρχάς από την Καγκελάριο Μέρκελ και δευτερευόντως από τον Γάλλο Πρόεδρο Μακρόν και άλλους, για σύνδεση κονδυλίων με διάφορες «προϋποθέσεις» όπως το κράτος Δικαίου και η συμμετοχή στις ποσοστώσεις για το μεταναστευτικό.

Η Κομισιόν αντιτίθεται σε αυτήν την πρόταση γιατί αυτό θα μεγαλώσει το κενό μεταξύ Δύσης και Ανατολής, μιας που οι ανατολικές χώρες είναι εκείνες που σε όλα τα θέματα έχουν τα μεγαλύτερα προβλήματα. Σε αυτό το πνεύμα, υπάρχει η σκέψη να επιβληθούν κάποιοι φόροι, όπως ας πούμε στη χρήση πλαστικού, στην υπέρβαση των ρύπων.

Καταστατικές αλλαγές

Ο τρόπος εκλογής του επόμενου Προέδρου της Κομισιόν βρέθηκε στο τραπέζι των συζητήσεων των Ευρωπαίων ηγετών. Ο Πρόεδρος Γιούνκερ ανέλαβε το αξίωμα μέσω ενός νέου συστήματος που Ευρωκοινοβουλίου, σύμφωνα με το οποίο, κάθε πολιτικό κόμμα παρουσίασε έναν υποψήφιο (Spitzenkandidat). Ο Γιούνκερ ήταν ο κορυφαίος υποψήφιος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, που έλαβε τις περισσότερες έδρες το 2014 και έτσι, έπρεπε να γίνει πρόεδρος της Κομισιόν.

Το κοινοβούλιο, όπως και η Κομισιόν θέλουν επανάληψη αυτής της διαδικασίας. Ωστόσο, νομικά, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι εκείνο που προωθεί τον υποψήφιο πρόεδρο της Κομισιόν, και στη συνέχεια, επικυρώνεται από τους Eυρωβουλευτές. Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, οι ευρωβουλευτές υιοθέτησαν μια απόφαση με την οποία, απειλούν να απορρίψουν όποιον πρόεδρο δεν είναι Spitzenkandidat ενός εκ των πολιτικών κομμάτων.

Στους διαδρόμους της Συνόδου Κορυφής, αρκετοί σχολίασαν την απόφαση του Κοινοβουλίου ως «σκληρή». Οι ηγέτες θέλουν να διατηρήσουν τον έλεγχο πάνω στη διαδικασία, διότι μπορεί να υπάρχουν κι άλλοι σημαντικοί παράγοντες, όπως η περιφερειακή διανομή ή η ισορροπία των φύλων.

«Δεν υπάρχει αυτοματισμός σε αυτή τη διαδικασία. Και αυτό είναι το αντίθετο από αυτό που θέλουν οι ευρωβουλευτές», σχολίασε πηγή του Συμβουλίου, ενώ η Κομισιόν πρότεινε μια διαδικασία που συνδέει τους δύο θεσμούς.

Πάντως, η διακρατική λίστα υποψηφίων, πρόταση που υποστηρίχθηκε σθεναρά από τον Πρόεδρο Μακρόν, φαίνεται να μην περνάει τελικά. Μετά την απόρριψη από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η πρόταση φαίνεται να καταρρέει και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Μετά το Brexit, αναμένεται να αλλάξει και ο αριθμός των εδρών του Ευρωκοινοβουλίου. Οι ευρωβουλευτές πρότειναν τη μείωση του αριθμού των ευρωβουλευτών από 751 σε 705. Οι 46 από τις 73 θέσεις ευρωβουλευτών του Ηνωμένου Βασιλείου θα μπουν σε αποθεματικό για ενδεχόμενη μελλοντική τους χρήση από νέες χώρες που θα ενταχθούν στην Ε.Ε., ενώ οι υπόλοιπες 27 να διανεμηθούν μεταξύ των 14 χωρών της Ε.Ε. που επί του παρόντος υποεκπροσωπούνται. Ελλάδα και Κύπρος δεν συμπεριλαμβάνονται σε αυτές.

ΦΩΤΟ AP Photo/Geert Vanden Wijngaert