“Ναι ή όχι;”. Οι Σκωτσέζοι της Αθήνας μιλάνε για την ανεξαρτησία τους

Στην ύστατη προσπάθεια του να αποτρέψει τους ψηφοφόρους να ψηφίσουν “ναι” στο δημοψήφισμα της Πέμπτης για την ανεξαρτησία της Σκωτίας, ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, Ντέιβιντ Κάμερον, προειδοποίησε ότι αυτό θα σημάνει ένα “επώδυνο διαζύγιο” με σοβαρές συνέπειες για την χώρα, επαναλαμβάνοντας το σύνθημα της εκστρατείας του “όχι” πως “είμαστε καλύτερα μαζί”.

Τι λένε όμως οι ίδιοι οι άμεσα ενδιαφερόμενοι για την προοπτική δημιουργίας ενός ανεξάρτητου Σκωτσέζικου κράτους;

Εμείς μιλήσαμε με μία Σκωτσέζα καθηγήτρια, έναν Σκωτσέζο ιδιοκτήτη παμπ στην Αθήνα, έναν “Αγγλοσκωτσέζο” οπαδό του “ναι”, αλλά και δύο Έλληνες που ζουν σε Λονδίνο και Εδιμβούργο για να μας καταθέσουν τη δική τους ματιά για το επίμαχο δημοψήφισμα που ταράζει τα νερά στην πάλαι ποτέ κραταιά Μεγάλη Βρετανία.

Ουίσκι, κιλτ και ανεξαρτησία

“Enter as strangers, leave as friends”. Αυτό είναι το μότο του Wee Dram, της μοναδικής Σκωτσέζικης παμπ που βρίσκεται στην Αθήνα.

Ιδιοκτήτης της, ο Ross και μόνιμοι θαμώνες της Σκωτσέζοι, Άγγλοι και Έλληνες που αγαπούν τις μπύρες και το καλό ουίσκι.

Ο 37χρονος Ross είναι από το Εδιμβούργο και ήρθε στη χώρα μας το 2004 για να δει τους Ολυμπιακούς Αγώνες όπως λέει και κυρίως για να παρακολουθήσει τους αγώνες μπάσκετ. Αν και το άθλημα δεν είναι πολύ διαδεδομένο στη χώρα του, εκείνος είναι φανατικός οπαδός της πορτοκαλί μπάλας και πρώην παίχτης. Μπορεί άλλωστε κανείς να δει μια μπάλα μπάσκετ να δεσπόζει δίπλα από την μπάρα του μαγαζιού, ανάμεσα σε κιλτ, ουίσκι και γκάιντες.

Ερωτεύτηκε την Αθήνα και αποφάσισε να μείνει στο ζεστό της κλίμα ανοίγοντας το δικό του μαγαζί μιας και διαπίστωσε πως υπήρχε “κενό”. “Δεν είχατε σκωτσέζικη παμπ εδώ”, λέει και προσθέτει πως οι Έλληνες αγαπούν το κλίμα των παμπ.

Από την άλλη ο John, 31 ετών είναι ηχολήπτης, κατάγεται από τα Highlands και ήρθε στη χώρα μας για να παντρευτεί την εκλεκτή της καρδιάς του, η οποία είναι Ελληνίδα.

Διατηρεί δικό του στούντιο ηχογραφήσεων στην Αθήνα και προσπαθεί όπως μας είπε να μάθει ελληνικά, αν και δυσκολεύεται. “Πρέπει να μάθω γιατί οι συγγενείς της γυναίκας μου δεν μιλούν αγγλικά”, λέει γελώντας.

Και οι δύο τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας και θεωρούν πως οι υποστηρικτές του “όχι”, απλώς φοβούνται να ψηφίσουν το αντίθετο.

“Η μόνη λύση είναι το ΝΑΙ”

“Είμαι απολύτως, 100% υπέρ του “ναι”, λέει ο Ross και εξηγεί:

“Η πολιτική του Λονδίνου έχει προκαλέσει οικονομική αφαίμαξη για τη Σκωτία υπέρ της ελίτ και αυτή τη στιγμή 1 στα 5 παιδιά στη χώρα ζουν στη φτώχεια. Υπάρχουν “τράπεζες φαγητού”, πρόκειται για μέτρο κοινωνικής πρόνοιας για όσους δεν έχουν να φάνε. Και όλο αυτό είναι εντελώς λάθος καθώς μιλάμε για μια χώρα που είχε πλούτη, φυσικούς πόρους, δυνατό εμπόριο.

Ξέρεις, λένε για το τέλος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας.

Εμένα με ενδιαφέρει η εγκαθίδρυση κοινωνικής δικαιοσύνης στη Σκωτία. Δεν μισούμε  τους Άγγλους, τον λαό εννοώ, δεν έχει να κάνει τόσο με την ιστορία, έχει να κάνει με το μέλλον. Δεν υπάρχει μίσος, δεν θα φύγουμε χιλιόμετρα μακριά από την Αγγλία μετά την ανεξαρτησία, θα παραμείνουμε γείτονες, θα έχουμε σχέσεις, θα ζούμε μαζί, θα είμαστε φίλοι. Αλλά κάθε απόφαση και κάθε συζήτηση πρέπει να γίνεται μέσα στη Σκωτία και από τους πολιτικούς της ανθρώπους και όχι από κάποια Βρετανική κυβέρνηση που δεν την ψήφισε κανένας Σκωτσέζος και αποφασίζει για εκείνον, είναι εντελώς άδικο”.

“Μετά την εισβολή στο Ιράκ, ο κόσμος θέλει περισσότερη δημοκρατία. Η Σκωτία έχει τώρα την ευκαιρία της να βαδίσει στον δικό της δρόμο”

“Είμαι και εγώ υποστηρικτής του “ναι”, λέει και ο John, ο οποίος κατάγεται κατά το ήμισυ μάλιστα από το Λίβερπουλ.

“Μετά την εισβολή στο Ιράκ, ο κόσμος θέλει περισσότερη δημοκρατία. Η Σκωτία έχει τώρα την ευκαιρία της να βαδίσει στον δικό της δρόμο. Η Βρετανική κυβέρνηση ήξερε τι έκανε όταν συμμετείχε στον πόλεμο στο Ιράκ βοηθώντας την Αμερική. Εμείς δεν συμφωνήσαμε ποτέ με αυτό, η απόφαση συμμετοχής δεν ήταν δημοκρατική. Πολλοί νέοι Σκωτσέζοι πήγαν και πολέμησαν, πέθαναν χωρίς να υπάρχει κανένας λόγος. Πιστεύω πως αν η Σκωτία ήταν ανεξάρτητο έθνος δεν θα συμμετείχε στον πόλεμο. Οι Άγγλοι θα το έκαναν.

Η Σκωτία έχει την ευκαιρία της λοιπόν να αποκτήσει τη δική της κυβέρνηση, τη δική της Ανεξάρτητη Βουλή με κόμματα που δεν θα σχετίζονται με τα συντηρητικά Αγγλικά κόμματα που διαμορφώνουν την πολιτική για λογαριασμό και του Εδιμβούργου. Τα πολιτικά αυτά κόμματα δείχνουν να τελειώνουν, να φθίνουν. Χρειαζόμαστε περισσότερη δημοκρατία και πρόοδο, τόσο εμείς σαν ανεξάρτητη χώρα όσο και η ίδια η Ε.Ε.

Οι Άγγλοι, ακόμη και κάποιοι συγγενείς μου, δεν θέλουν να φύγει η Σκωτία γιατί θα ζημιωθούν οικονομικά. Η δική μας ανεξαρτησία όμως, έχει να κάνει με την ελπίδα για αλλαγή”.

Ρωτάμε τους δύο φίλους τί υποστηρίζουν οι οπαδοί του “όχι”

Ο Ross πιστεύει πως το “όχι” διαμορφώνεται μέσα από την “τρομοκρατία των media”.

“Αυτό που γίνεται είναι απαράδεκτο. Υπάρχει μια καμπάνια τρόμου από το Westminster, από τα ΜΜΕ για να τρομοκρατήσουν τον κόσμο και να ψηφίσει κατά. Η διαφορά όμως σε σχέση με τη δεκαετία του ’70 είναι ότι πλέον υπάρχει το ίντερνετ και ο κόσμος μπορεί να ενημερωθεί πολύπλευρα. Φοβίζουν τον κόσμο για χρεωκοπία και οικονομική κρίση. Το 99% των εφημερίδων και στη Σκωτία, ελέγχονται από την Αγγλία. Αν ψηφίσουμε “ναι” θα είναι μια τεράστια νίκη του λαού, κόντρα σε όλη αυτή την προπαγάνδα. Οι οπαδοί του “όχι” δεν έχουν ενημερωθεί σωστά”.

“Φίλοι μου που θα ψηφίσουν “όχι” και άλλοι που είναι αναποφάσιστοι, επηρεάζονται όντως από τα media”, λέει και ο John.

“Το Facebook είναι βομβαρδισμένο από την ίδια προπαγάνδα του BBC και από τα ψέματα που διαδίδουν. Καταστροφολογίες. Οι υποστηρικτές του “όχι” φοβούνται την οικονομική κρίση. Φοβούνται την οργή της Αγγλίας ή θα ψηφίσουν “όχι” επειδή είχε προηγηθεί στις δημοσκοπήσεις και κάνουν ό,τι θα πράξουν και οι περισσότεροι.

Άλλοι θα ψηφίσουν “όχι” γιατί έχουν αγγλική καταγωγή. Το πρόβλημα όμως είναι να έχεις τους Άγγλους σαν οργισμένους γείτονες που δεν θα θέλουν να συνεργαστούν. Δεν το θες αυτό. Και η κυβέρνηση Κάμερον είναι επιθετική. Αυτή είναι η ανησυχία μου”.

Περί οικονομικής ένωσης στερλίνας

Και οι δύο διευκρινίζουν ότι δεν είναι οικονομολόγοι, αλλά έχουν την άποψη τους, περισσότερο κρίνοντας από την καθημερινή ζωή στην περιοχή του Βορρά. Ο Ross απαντά:

“Η οικονομική ένωση στερλίνας δεν είναι κάτι με το οποίο συμφωνώ. Να φύγει η Τράπεζα της Αγγλίας. Έχουμε το δικό μας νόμισμα, τους δικούς μας πόρους. Στην αρχή τα πράγματα θα είναι δύσκολα, σίγουρα, οι αγορές θα είναι μουδιασμένες, το χρηματιστήριο θα πέσει αλλά στη συνέχεια θα τα καταφέρουμε με τις δικές μας δυνάμεις. Δεν μας συμφέρει να μπούμε στο ευρώ σε καμία περίπτωση. Η Σκωτία είναι η επιτομή του τι θα έπρεπε να είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση, από κάθε άποψη. Είναι μια δίκαιη κοινωνία πρόνοιας, το εκπαιδευτικό σύστημα είναι άρτιο. Ξέρεις, δεν βλέπω λόγο να μπούμε στη Νομισματική Ένωση του Ευρώ.

Πολλά κράτη άλλωστε θα το αρνηθούν, όπως οι Ισπανοί που φοβούνται για τους Καταλανούς ότι θα αποσχιστούν και εκείνοι και θα ζητήσουν δημοψήφισμα. Βλέπω τη “μεγάλη εικόνα” πίσω από αυτό. Το μέλλον.

Ο Τσόρτσιλ έλεγε: “Κανένα άλλο έθνος στον κόσμο δεν έχει επηρεάσει την ανθρωπότητα όσο οι Αρχαίοι Έλληνες και οι Σκωτσέζοι”. Λόγω της προοδευτικής τους σκέψης.

Πιστεύω πως η Σκωτία μπορεί να γίνει ένα μικρό κράτος με μεγάλη επιρροή για κοινωνική δικαιοσύνη και ειρήνη. Γιατί να ξοδεύεις λίρες, εκατομμύρια για νέα όπλα μαζικής καταστροφής; Η Σκωτία πρέπει να απέχει από αυτό, να διαθέσει τα χρήματα που ξοδεύει για τους εξοπλισμούς των Άγγλων, σε κοινωνικές υποδομές. Σε ένα κοινωνικό κράτος”.

“Για εμπορικούς λόγους είναι καλό να παραμείνει η στερλίνα και όχι να εισαχθεί το ευρώ αλλά πρέπει να αλλάξουν οι όροι συναλλαγής”

“Είναι δύσκολο το ζήτημα της στερλίνας”, λέει ο John. “Πολλοί λένε πως η Σκωτία πρέπει να προσφέρει ανταλλάγματα στην Αγγλία για το δημόσιο χρέος ας πούμε και για το πώς θα κατανεμηθεί η αποπληρωμή του αν φύγουμε έτσι ώστε οι Άγγλοι να συνεχίσουν να μας χρηματοδοτούν. Εγώ το αντιστρέφω. Το ζήτημα είναι το πόσο θα ζημιωθεί η κυβέρνηση Κάμερον αν γίνει η ανεξαρτησία και αν εκείνος αποφασίσει ότι κόβει τους δεσμούς. Θα χάσει φόρους, φυσικούς πόρους και εμπορικές συναλλαγές. Άρα θα πρέπει να ξεκινήσει συνεργασία και από τις δύο μεριές σε μια δίκαιη όμως βάση και με μια ανεξάρτητη κυβέρνηση και ο Κάμερον θα κοιτάξει πώς θα εξασφαλίσει τη λιγότερη ζημιά για εκείνον”.

“Για εμπορικούς λόγους είναι καλό να παραμείνει η στερλίνα και όχι να εισαχθεί το ευρώ αλλά πρέπει να αλλάξουν οι όροι συναλλαγής και να απαλλαγούμε από τους φόρους και το δημόσιο χρέος για το οποίο ευθύνεται η Αγγλία”, αναφέρει ο Ross.

“Κάποτε η Σκωτία ήταν η 14η πιο πλούσια χώρα στον κόσμο σε ότι αφορά το κατά κεφαλή εισόδημα. Υπάρχουν οι φυσικοί πόροι, η παραγωγή ουίσκι το οποίο φεύγει από τη Σκωτία και πάει στο εξωτερικό μέσω Αγγλίας. Οι εμπορικοί δεσμοί θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν και οι Άγγλοι θα κάνουν υποχωρήσεις, διαφορετικά θα χάσουν πολλά”.

“Το κοινό νόμισμα στερλίνας θα ωφελήσει και τα δύο κράτη”, προσθέτει ο John. “Η Σκωτία δεν θα αφεθεί να χρησιμοποιεί το νόμισμα εν λευκώ. Έτσι, θα διαπραγματευτούν εκ νέου για να βρεθεί μια λύση που θα συμφέρει και τους δύο. Διαπραγματεύεσαι όμως διαφορετικά όταν είσαι ανεξάρτητη κυβέρνηση και όχι όταν είσαι η μειοψηφία, αυτό είναι το κρίσιμο σημείο”.

“Η προσαρμογή της Σκωτίας θα είναι δύσκολη στα νέα δεδομένα, αλλά η κυβέρνηση της Αγγλίας πρέπει να κάνει υποχωρήσεις”, σχολιάζει ο ιδιοκτήτης της παμπ.

Οι ακροδεξιοί της Σκωτίας θα ψηφίσουν “όχι” και ζητούν την παραμονή στη Μ. Βρετανία

Συνεχίζοντας την κουβέντα με τους δύο Σκωτσέζους τους ρωτάμε αν υπάρχει συσχετισμός των ακροδεξιών ομάδων της χώρας με τους υποστηρικτές της ανεξαρτητοποίησης.

“Οι ακροδεξιοί δεν ψηφίζουν “ναι”. Θέλουν την παραμονή στη Μ. Βρετανία, είναι υποστηρικτές του “όχι”. Οι αντίστοιχοι χρυσαυγίτες της χώρας συνδέονται με τα Βρετανική εθνικιστικά κόμματα και θέλουν να μείνουν στην παρούσα κατάσταση”, αναφέρουν και οι δύο.

“Πρόκειται για τους χειρότερους ανθρώπους στη Σκωτία”, λέει ο Ross. “Να σημειώσουμε όμως ότι είναι λίγοι και περιθωριοποιημένοι”.

Και προβαίνει σε ένα εύστοχο σχόλιο.

“Μας λένε οι Άγγλοι πως είναι αμφίβολο ότι θα μας δεχθεί η Ε.Ε. αν φύγουμε από την κηδεμονία τους. Και το 2017 θα έχουν δικό τους δημοψήφισμα για να αποφασίσουν αν θα παραμείνουν στην Ε.Ε. Είναι παράλογο αυτό”.

“Η Σκωτσέζικη κυβέρνηση θέλει να έρθουν οικονομικοί μετανάστες για να βοηθήσουν στην ανάπτυξη της χώρας. Το ρατσιστικό ρεύμα είναι πολύ μικρό σε σχέση με την Ελλάδα. Η Σκωτία ήταν, είναι και θα είναι ανοιχτή σε μετανάστες. Οι ξένοι άλλωστε μπορούν να ψηφίσουν στο δημοψήφισμα μας”.

Τι θα γίνει αν ξεσηκωθούν όλες οι μειονότητες

“Δεν μπορούμε να συγκρίνουμε τη Σκωτία με την Καταλονία και άλλες μειονότητες στην Ε.Ε. γιατί το κίνημα του “ναι” δεν συνδέεται όπως είπαμε με πατριωτικά κίνητρα αλλά με πολιτικά και οικονομικά περισσότερο”, παρατηρεί ο Ross.

“To πρόβλημα είναι η ανεργία, οι φτωχοί, η πείνα, δεν έχει να κάνει με εθνικισμό, έχει να κάνει με αλλαγή πλεύσης. Το κεντρικό μας σημείο είναι η κοινωνική δικαιοσύνη, να γίνει σωστή διανομή του πλούτου και των εσόδων σε όλους. Και σε αυτή τη βάση μπορούμε να παραδειγματίσουμε και την Ε.Ε. για να ακολουθήσει ένα τέτοιο μονοπάτι”.

“Στη Μαδρίτη θα έχουν πρόβλημα με μια πιθανή αυτονόμηση των Καταλανών, αλλά δεν είναι το ίδιο”, λέει ο John. “Η κατάσταση είναι διαφορετική, δεν ξέρω πως θα είναι μια ανεξάρτητη Καταλονία με σύνορα γύρω της. Οι κυβερνήσεις ακόμα κι αν υπόσχονται αυτονομία, δεν σημαίνει πως θα κάνουν πράξη τις υποσχέσεις τους, πέραν από την υπόσχεση τους βέβαια να κλέβουν λεφτά από τον λαό τους”, τονίζει με μια δόση χιούμορ.

“Ζητάμε μια ειρηνική ανεξαρτησία, ένα ειρηνικό, δημοκρατικό “διαζύγιο” και αυτό είναι το μήνυμα νομίζω, όλα να γίνουν με δημοκρατικές διαδικασίες”.

“Τη δεκαετία του ’70 έγινε δημοψήφισμα αλλά η κυβέρνηση των Άγγλων δεν το δέχτηκε και προσπάθησε να κάνει λόγο για τρομοκρατικές οργανώσεις στο Εδιμβούργο για να τρομάξουν τον κόσμο. Γνώριζαν από τότε πόσα χρήματα υπήρχαν στη Βόρεια Θάλασσα και το έκρυβαν. Ήταν άλλη εποχή.

Σήμερα που υπάρχει ενημέρωση, ζητάμε δημοκρατική ανεξαρτησία και αλλαγή της αγγλικής πολιτικής”, προσθέτει ο Ross. “Πέραν από τους Σκωτσέζους και άλλοι άνθρωποι στον Βορρά της Αγγλίας βιώνουν τα ίσια προβλήματα”.

Γιατί να υπάρχει ανεξάρτητη Σκωτσέζικη Βουλή

“Αυτή τη στιγμή ζουν 50 εκατομμύρια άνθρωποι στην Αγγλία και άλλα 5 στη Σκωτία. Αν κάνεις τους βασικούς μαθηματικούς υπολογισμούς, η αντιπροσωπευτική μας δύναμη στο σημερινό Βρετανικό Κοινοβούλιο, είναι μηδαμινή”, τονίζει ο Ross. “Κανένα Αγγλικό κόμμα δεν έχει την πλειοψηφία στη Σκωτία και αυτό είναι σαφέστατα άδικο για τη χώρα μας. Οι Άγγλοι είναι λιγότερο ενήμεροι για τις εξελίξεις”.

“Θα έλεγα πως πιστεύουν περισσότερο στην προπαγάνδα των media και του facebook οι άνθρωποι στην Αγγλία”, απαντά ο John. “Χειραγωγούνται πιο εύκολα από τους Σκωτσέζους. Ο Βορράς της Βρετανίας είναι πιο ευαισθητοποιημένος. Ακόμα και όσοι ψηφίσουν “όχι”, θα έχουν κέρδη από μια ανεξαρτησία λόγω της διαπραγματευτικής δύναμης που θα αποκτήσουμε”.

“Ξέρεις, το δημοψήφισμα, το debate, έβαλε την πολιτική στην καθημερινή ζωή μας, όλοι συζητάνε για πολιτική και κοινωνική δικαιοσύνη. Και αυτό είναι ένα τεράστιο κέρδος. Όλοι θα ψηφίσουν, όσοι είναι άνω των 16 ετών. Και έτσι, όλοι σκέφτονται πρακτικά πλέον για το μέλλον τους και των παιδιών τους. Δεν έχει να κάνει με δύο χώρες που διαφωνούν, έχει να κάνει με μια δίκαιη κοινωνία για να ζεις”, υπογραμμίζει ο Ross κλείνοντας μια συζήτηση που μετά από μία ώρα διαλόγου είχε πλέον αποκτήσει “μυρωδιά” από μπύρα και καλό σκωτσέζικο ουίσκι.

“Ακόμα και αν κερδίσει το “όχι”, οι Άγγλοι θα αναγκαστούν να αλλάξουν την οικονομική πολιτική τους”

H Angela είναι καθηγήτρια Αγγλικών και ζει στη χώρα μας μιας και έχει παντρευτεί Έλληνα.

Όπως μας λέει υποστηρίζει την ανεξαρτησία αν και διατηρεί τις επιφυλάξεις της σε ότι αφορά το οικονομικό πεδίο.

“Είμαι υπέρ της ανεξαρτησίας αν και πρέπει να βρούμε τους τρόπους για να αντεπεξέλθουμε οικονομικά. Μίλησα με πολλούς γνωστούς και φίλους το περασμένο σαββατοκύριακο που ζουν στη Σκωτία και θέλουν να ψηφίσουν “ναι”, αλλά φοβούνται το οικονομικό αντίκτυπο τώρα που η χώρα θα μείνει “μόνη” αν αποσχιστεί χωρίς την κηδεμονία των Άγγλων.

Θα είναι κάτι πρωτοφανές αυτό. Θα χρειαστεί χρήμα την επόμενη μέρα (της ανεξαρτησίας) και δεν θα δοθεί σαν δώρο από την Αγγλία. Είναι σίγουρο πως οι Άγγλοι θα θελήσουν να διατηρήσουν τον έλεγχο στους φυσικούς πόρους της Σκωτίας. Το μόνο σίγουρο είναι πως αν η Σκωτία μείνει “μόνη” της θα της πάρει αρκετό καιρό να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα και να βρει τον δρόμο της”.

Και συνεχίζει:

“Από την άλλη, οι συμπατριώτες μου θέλουν να απαλλαχθούν από τις στρατιωτικές βάσεις των Άγγλων που υπάρχουν στον Βορρά και από τα πυρηνικά όπλα για τα οποία οι Άγγλοι λένε ότι δεν μπορούν να εγκατασταθούν αλλού μιας και δεν υπάρχει ο χώρος. Ένα άλλο ζήτημα είναι η γεωργική παραγωγή. Παίρνουμε επιδοτήσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση και όχι από την Αγγλία. Και από την άλλη η Αγγλία φορολογεί τους Σκωτσέζους. Έτσι οι συμπατριώτες μου πιστεύουν πως αν φύγουν θα ωφεληθούν περισσότερο από την Ε.Ε. Σαν ανεξάρτητη χώρα πολλοί λένε ότι θα πρέπει να γίνει μέλος της Ε.Ε., αλλά δεν νομίζω πως τη συμφέρει τη Σκωτία να μπει και στην νομισματική ένωση του ευρώ.

Δεν νομίζω με άλλα λόγια ότι πρέπει να εισέλθει σε διαδικασία οικονομικής προσαρμογής για να αλλάξει το νόμισμα της σε ευρώ με τον έλεγχο των διεθνών ελεγκτικών μηχανισμών. Δεν το θέλουν αυτό οι υποστηρικτές του “ναι” και δεν τους κατηγορώ καθόλου, είδαμε τι έγινε με τους Έλληνες για παράδειγμα. Ελπίζω να παραμείνει στη στερλίνα.

“Αλλά ακόμα και αν κερδίσει το “όχι”, οι Άγγλοι θα αναγκαστούν να αλλάξουν την οικονομική πολιτική τους απέναντι μας γιατί θα έχουν “ταρακουνηθεί”

Η εμπειρία μου πάντως στις συναλλαγές με τους Άγγλους δεν είναι και η καλύτερη. Ζούσα στο Λονδίνο πριν έρθω στην Αθήνα. Μια φορά όταν βρέθηκα στο σούπερ μάρκετ και έδωσα Σκωτσέζικες λίρες, δεν τις δέχτηκαν, πράγμα αδιανόητο. Άρα εύχομαι να βρεθεί λύση και για την ισοτιμία. Θα παραμείνουμε στη στερλίνα, είναι σχεδόν απίθανο να υιοθετηθεί το ευρώ. Η Αγγλία θα είναι σκληρή αλλά τελικά θα το δεχθεί γιατί δεν την συμφέρει να υιοθετήσει η Σκωτία το ευρώ και για τις δικές της συναλλαγές με τη χώρα μας. Θα υπάρξουν διαπραγματεύσεις ανάμεσα στις δύο χώρες, Αγγλία και Σκωτία για να βρεθεί λύση με αμοιβαίες υποχωρήσεις.

Αλλά ακόμα και αν κερδίσει το “όχι”, οι Άγγλοι θα αναγκαστούν να αλλάξουν την οικονομική πολιτική τους απέναντι μας γιατί θα έχουν “ταρακουνηθεί”, άρα μιλάμε για μια “win-win” κατάσταση διπλού οφέλους για το Εδιμβούργο. Και πρέπει να σημειώσω ότι η Αγγλία έχει εκμεταλλευτεί τη Σκωτία, τους φυσικούς πόρους και κυρίως το πετρέλαιο. Και αυτό είναι ένα ζήτημα επίσης για το τι θα γίνει αν η Σκωτία αυτονομηθεί, θα υπάρξουν πολλές συζητήσεις, αλλά θα είναι καλύτερο αν υπάρξει διαπραγμάτευση με ένα ανεξάρτητο πλέον κράτος, η δυναμική διαπραγμάτευσης θα είναι διαφορετική και μεγαλύτερη”.

Σε κάθε περίπτωση, να πω πως δεν έχουμε πρόβλημα με τους Άγγλους αλλά με την πολιτική του Westminster. Οι λόγοι είναι πολιτικοί, όχι εθνοτικοί, θα ήταν χαζό αν σας πούμε υπάρξουν σημεία ελέγχου για τα διαβατήρια στην μετακίνηση ανάμεσα στα δύο κράτη”.

“Οι κυριότεροι λόγοι της απόσχισης είναι οικονομικοί”

“Ανάμεσα στους υποστηρικτές του “ναι”, υπάρχουν και εκείνοι που θεωρούν τους εαυτούς τους Σκωτσέζους και όχι Άγγλους και είναι οπαδοί μιας “εθνικής υπερηφάνειας” κατά κάποιο τρόπο, αλλά οι κυριότεροι λόγοι της απόσχισης, όπως είπα και παραπάνω, είναι οικονομικοί. Η Σκωτία μπορεί να τα καταφέρει και μόνη της, έχει πόρους και ένα από τα καλύτερα εκπαιδευτικά συστήματα στον κόσμο”.

“Νομίζω πως είναι πιθανό και άλλες μειονοτικές ομάδες να αποφασίσουν να αποσχιστούν παίρνοντας αφορμή από την κίνηση της Σκωτίας. Η Ε.Ε. φοβάται αλλά δεν νομίζω πως αυτό θα αλλάξει την Ένωση. Κάποιες κυβερνήσεις θα στεναχωρηθούν σίγουρα γιατί θα χάσουν τα οφέλη τους, παράδειγμα είναι και η Καταλονία”, καταλήγει η Angela καταθέτοντας την άποψη της.

Ο λόγος στους Έλληνες του νησιού

Η 28χρονη Άντα ζει και εργάζεται τα τελευταία δύο χρόνια μόνιμα στο Εδιμβούργο και βρίσκεται στην καρδιά των εξελίξεων.

“Σε γενικές γραμμές όταν πρωτοξεκίνησε η όλη ιστορία κανείς δεν το πήρε στα σοβαρά. Ήταν πιο πολύ σαν φάση “ας γιορτάσουμε για την ελευθερία” αλλά όσο πέρναγε ο καιρός παθιάστηκαν οι Σκωτσέζοι και τώρα ο περισσότερος κόσμος που γνωρίζω εγώ τουλάχιστον θα ψηφίσει “ναι”.

Γενικά τους βλέπεις όλους στο δρόμο με κονκάρδες είτε “yes” είτε “better together” που είναι χαζό κατ’ εμέ.

Πολλοί έχουν πάρει άδεια για την Παρασκευή για να μπορέσουν να πιουν από την προηγούμενη μέχρι πρωίας και να γιορτάσουν”, λέει και αναπτύσσει τη δική της γνώμη.

“Πιστεύω ότι δεν δίνεται πολλές φορές η ευκαιρία σε μια χώρα να ανεξαρτητοποιηθεί, οπότε θα πρέπει να την αδράξουν όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα. Και μετά θα μπορούνε να κατηγορούν μόνο τους εαυτούς τους για ο,τι γίνει.

Επίσης, θα διαθέτουν τα έσοδα τους στην υγεία και στην παιδεία και δε θα αγοράζουν όπλα, κάτι που υποστηρίζουν πολύ οι Άγγλοι.

Η Αγγλία κάνει τώρα σαν σύζυγος που έδερνε τη γυναίκα του και τώρα που του ζητάει διαζύγιο της λέει, “ησύχασε, όλα θα αλλάξουν”.

Άσε που άμα δε τα βγάλουν πέρα οι Σκωτσέζοι, απλά θα πνίξουν τον πόνο τους στο αλκοόλ”, καταλήγει με χιούμορ.

Ο Μιχάλης που ζει και εργάζεται στο Λονδίνο τα τελευταία 4 χρόνια, μεταφέρει το κλίμα μέσα από τη δική του οπτική.

“Στο Λονδίνο όπου ζω τα πράγματα είναι περίεργα. Οι περισσότεροι άνθρωποι που ζουν εκεί δεν είναι απαραίτητα Άγγλοι, είναι από όλες τις γωνιές του πλανήτη.

Νομίζω πως στο Λονδίνο κατά βάση υποστηρίζουν ότι η Σκωτία πρέπει να μείνει και λόγω του δημόσιου χρέους, αλλά οι πολλοί υποστηρίζουν ότι η Αγγλία γενικά πρέπει να φύγει από την Ε.Ε. και να ακολουθήσει τον δρόμο της. Οι γηραιότεροι έχουν ακόμα στο μυαλό τους την ιδέα της Μεγάλης Αυτοκρατορίας, όχι όμως πια οι νέοι, όλο αυτό έχει αρχίσει να αλλάζει”.

Όταν το “which side are you on boys” γίνεται “όπλο” κοινωνικών αλλαγών

Ο John παντρεύτηκε την Ελληνίδα σύζυγο του στις 20 Σεπτέμβρη, πριν από ένα χρόνο ακριβώς, και ελπίζει πως θα γιορτάσει την επέτειο του με μια Σκωτσέζικη ανεξαρτησία. Ακόμα και αν στο αίμα του ρέει κατά το ήμισυ και αίμα Άγγλου.

Το άρθρο γράφτηκε λίγες ώρες πριν το κρίσιμο δημοψήφισμα της Πέμπτης, 18 Σεπτεμβρίου. Είτε το αποτέλεσμα είναι “ναι”, είτε “όχι”, όπως τόνισαν όλοι οι παραπάνω άνθρωποι που μας μίλησαν, το ζητούμενο είναι η κοινωνική δικαιοσύνη στο νησί αλλά και στην Ε.Ε. της λιτότητας.

Και το σίγουρο είναι, πως ακόμα και αν καταψηφιστεί η ανεξαρτησία, η Σκωτία δείχνει τον δρόμο μιας δημοκρατικής “διαμαρτυρίας” μέσω των θεσμών και όχι μέσω ψυχροπολεμικών και ένοπλων πρακτικών που κάνουν την εμφάνιση τους τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότερο.

Σημειώνεται εν κατακλείδι, ότι η Σκωτία έχει το δικό της κοινοβούλιο και μια αποκεντρωμένη κυβέρνηση που έχει υπό την αρμοδιότητά της διάφορους τομείς όπως την υγεία, την εκπαίδευση, το περιβάλλον και την αστυνομία.

Ωστόσο η άμυνα, οι εξωτερικές υποθέσεις και η οικονομική πολιτική είναι υπό τον έλεγχο του Λονδίνου.

*Ευχαριστούμε τον Ross για τη φιλοξενία του στη Wee Dram (Κονοπισόπουλου 23, Πανόρμου)

Φωτογραφίες: Θοδωρής Μάρκου