Ανασκόπηση 2015: Τα γεγονότα που σημάδεψαν την παγκόσμια οικονομία

Οι νικητές, οι χαμένοι, οι ευκαιρίες και οι απειλές και το στοίχημα της παγκόσμιας ανάκαμψης, που ακόμα δεν έχει κερδηθεί

NEWSROOM
27 Δεκεμβρίου 2015 10:43

Του Τάσου Ζάχου

Λίγες μέρες πριν το τέλος του 2015, το στοίχημα της παγκόσμιας ανάπτυξης δείχνει να μην έχει ακόμα κερδηθεί. Αναμφίβολα και αυτή η χρονιά ήταν πλούσια σε οικονομικά γεγονότα από τις ΗΠΑ μέχρι την Μέση Ανατολή και την Κίνα σε ένα οικονομικά πολυσύνθετο παγκόσμιο περιβάλλον.

Ο βαθμός εμπλοκής των κεντρικών τραπεζών στην πραγματική οικονομία, οι διαφορετικές ταχύτητες στα επιτόκια, η κατακόρυφη πτώση στην τιμή του πετρελαίου, οι προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας λόγω της επέλασης του ισλαμικού κράτους είναι οι βασικοί παράγοντες, οι οποίοι επηρέασαν τη χρονιά που φεύγει και αναμένεται να διαμορφώσουν το νέο οικονομικό περιβάλλον και στην νέα χρονιά που έρχεται.

Σύμφωνα με την ανεξάρτητη εταιρεία ερευνών, Conference Board, η παγκόσμια οικονομία θα αναπτυχθεί το επόμενο έτος κατά 2,8%, με μια μικρή βελτίωση από 2,5% στο τρέχον έτος. Ο ΟΟΣΑ δείχνει πιο αισιόδοξος, καθώς εκτιμά ότι το παγκόσμιο ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 3,3% το επόμενο έτος, από 2,9% που ήταν το 2015. Εμπόδιο στα σχέδια για την ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας για το 2016 στέκεται η οικονομία της Κίνας, η οποία σύμφωνα με αναλυτές αναπτύσσεται με αργούς ρυθμούς, ενώ μελέτες του ΟΟΣΑ και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου προβλέπουν νέα επιβράδυνση στην ανάπτυξή της. Από την άλλη, οι ΗΠΑ παραμένουν στα ίδια επίπεδα για την ίδια χρονιά, ενώ η οικονομία της Ευρώπης θα βελτιωθεί ελαφρώς, ωστόσο θα παραμένει αδύναμη. Οι χώρες που θα κερδίσουν σημαντικό έδαφος στην παγκόσμια αγορά το ερχόμενο έτος είναι η Ινδία, αλλά και άλλες αναδυόμενες οικονομίες.

Ας δούμε τις βασικότερες οικονομικές στιγμές του 2015.

ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΤΩΝ ΗΠΑ’

Η απόφαση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (FED) να αυξήσει τα επιτόκιά της, μετά από επτά χρόνια που αυτά παρέμεναν σε μηδενικά επίπεδα, είναι μια κίνηση που αναμένεται να επηρεάσει την οικονομία παγκοσμίως. Άλλωστε ότι συμβαίνει στις ΗΠΑ, δεν μένει πότε μόνο στις ΗΠΑ, με τη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου να δείχνει σημάδια σταθεροποίησης, καθώς το περασμένο φθινόπωρο η ανεργία υποχώρησε σε επίπεδα προ κρίσης (κοντά στο 5%), ενώ σημειώθηκε αύξηση στις αποδοχές των εργαζομένων. Επτά χρόνια μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers και αφού η FED εφάρμοσε ένα πρόγραμμα επιθετικής ποσοτικής χαλάρωσης, η επικεφαλής της Τζάνετ Γέλεν έκρινε ότι πλέον η αμερικανική οικονομία μπορεί να σταθεί στα δικά της πόδια. Η αύξηση του βασικού επιτοκίου κατά 25 μονάδες βάσης στο εύρος του 0,25% – 0,5% σηματοδοτεί την αρχή του τέλους της πολιτικής ποσοτικής χαλάρωσης που εφάρμοσε επί σχεδόν μια δεκαετία η ομοσπονδιακή κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ προκειμένου να συμβάλει στην ανάκαμψη της αμερικανικής οικονομίας και στην ρευστότητα, μετά την ύφεση της περιόδου 2009 – 2015. Πλέον οι επόμενες κινήσεις της FED θα γίνoυν με βάση τα επίπεδα του πληθωρισμού. Αυτή η αλλαγή πορείας, που έρχεται σε αντίστιξη με την κλιμάκωση των πολιτικών χαλάρωσης που εφαρμόζουν τόσο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα όσο και η κεντρική τράπεζα της Ιαπωνίας, αναμένεται να προκαλέσει αναταραχή στις διεθνείς αγορές, που ήδη ήταν νευρικές διαβλέποντας το τέλος της εποχής της προσφοράς «φθηνού χρήματος» και να αποσταθεροποιήσει τις αναπτυσσόμενες χώρες, που ενδέχεται να δουν τους επενδυτές να εφορμούν ξανά στο δολάριο.

ΤΟ QE ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΜΕΙΝΕΙ

Σε αντίθεση με την ιστορική απόφαση της FED για μια «σταδιακή» σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής, η οικονομία της Ευρωζώνης δεν φαίνεται να έχει φτάσει ακόμα σε αυτό το επίπεδο για ανάλογες αποφάσεις. Δεν θα ήταν υπερβολή να αναφέρουμε ότι η οικονομία του ευρώ κινείται στους ρυθμούς του Μάριο Ντράγκι, ο οποίος εμφανίζεται διατεθειμένος να κάνει ότι χρειαστεί, όπως έχει πολλές φορές αναφέρει, για να επαναφέρει την ανάκαμψη στην Ευρωζώνη. Ο επικεφαλής της ΕΚΤ ανακοίνωσε τον Δεκέμβριο την επέκταση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης έως το Μάρτιο του 2017 και μια νέα μείωση στα επιτόκια καταθέσεων, με τον ρυθμό μηνιαίων αγορών των ομολόγων των χωρών της Ευρωζώνης να παραμένει σταθερός στα 60 δισ. ευρώ. Τα μέτρα ελήφθησαν, ώστε να επιστρέψει ο πληθωρισμός κοντά στον στόχο του 2% μέχρι το 2017 και παρά το γεγονός ότι οι επενδυτές περίμεναν ακόμα περισσότερο «φθηνό» χρήμα από την κεντρική τράπεζα, οι μέχρι τώρα ενέργειες του επικεφαλής της EKT προσθέσουν επιπλέον ρευστότητα 680 δισ. ευρώ στο ευρωσύστημα.

Η ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ Η ΑΤΜΟΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ