Η Ιατρική του μέλλοντος είναι εδώ: Έρχεται το Εθνικό Δίκτυο Ιατρικής Ακρίβειας

Της Μίκας Κοντορούση

Πόσα είδη όγκων υπάρχουν σήμερα, χωρίς καμία θεραπευτική προσέγγιση; Υπάρχει τρόπος πρόληψης για τον καρκίνο; Και τελικά, εάν υπήρχε συγκεκριμένο τεστ προδιάθεσης, μέσω DNA, θα το τολμούσατε; Αυτά και άλλα πολλά ερωτήματα, έρχεται να καλύψει ο τομέας Έρευνας και Καινοτομίας του υπουργείου Παιδείας, μέσω μιας εμβληματικής και πρωτοπόρας πρωτοβουλίας που εντάσσει για πρώτη φορά την Ελλάδα στον παγκόσμιο χάρτη του gene therapy και θέτει τα θεμέλια των οριζόντιων ερευνητικών δράσεων, με στόχο την αμεσότερη και αποτελεσματικότερη εξυπηρέτηση του πολίτη.

Πώς όμως πρακτικά περνάμε πλέον από την θεωρία στη νέα επιστημονική πραγματικότητα; Η απάντηση ακούει στο όνομα Εθνικό Δίκτυο Ιατρικής Ακριβείας. Πρακτικά, πρόκειται για εξειδικευμένες μονάδες γονιδιακής και μοριακής ανάλυσης που «προσγειώνονται» για πρώτη φορά στην Ελλάδα και με την χρήση νέας γενιάς μεθόδων ανάλυσης DNA, βιοπληροφορικής, προηγμένες απεικονιστικές τεχνικές, ανάλυση Big Data και τη συνέργεια ερευνητικών κέντρων, θα καταλήγουν σε ώριμα συμπεράσματα για την κλινική εικόνα κάθε ασθενή, θα εντοπίζουν την προδιάθεση π.χ. του καρκίνου του μαστού ή του τραχήλου, ενώ δεν αποκλείεται να αναδεικνύουν τύπους όγκου χωρίς συγκεκριμένη θεραπεία μέχρι σήμερα. Στόχος είναι τα δεδομένα που θα συλλέγονται από τις διαπιστευμένες βιοτράπεζες (τράπεζες συλλογής κλινικών δειγμάτων από ασθενείς) να δημιουργήσουν στο μέλλον μια δυναμική βάση δεδομένων, πολύτιμη τόσο για την υγεία του ασθενή, όσο και για ερευνητική αξιοποίηση.

Με άλλα λόγια, το Εθνικό Δίκτυο που φέρει την υπογραφή του τομέα Έρευνας και Καινοτομίας του υπουργείου Παιδείας σε συνεργασία με το υπουργείο Υγείας, θα μπορεί να εντοπίζει την προδιάθεση εκδήλωσης μιας συγκεκριμένης νόσου, αλλά και να αναλύει τη σχέση της με την κληρονομικότητα, το περιβάλλον και τον τρόπο ζωής του κάθε ασθενή ξεχωριστά. Στις περιπτώσεις δε, που η νόσος έχει ήδη εκδηλωθεί, θα εφαρμόζεται εξατομικευμένη ιατρική και φαρμακευτική περίθαλψη, με βάση τα ερευνητικά ευρήματα, αυξάνοντας έτσι την αποτελεσματικότητα της θεραπείας και μειώνοντας σημαντικά το κόστος περίθαλψης.

Εθνικό Δίκτυο Ιατρικής Ακρίβειας: Εξειδικευμένες μονάδες γονιδιακής και μοριακής ανάλυσης που θα εντοπίζουν την προδιάθεση μιας συγκεκριμένης νόσου και τη σχέση της με την κληρονομικότητα, το περιβάλλον και τον τρόπο ζωής του κάθε ασθενή ξεχωριστά

Σε πρώτη φάση, οι Μονάδες Ιατρικής Ακριβείας (Μ.Ι.Α.) θα εστιάσουν στην Ογκολογία και σε διάστημα εντός των επόμενων τριών μηνών, θα ξεκινήσουν τη λειτουργία τους οι τέσσερις πρώτες, δύο στην Αττική, μία στη Θεσσαλονίκη και μία στην Κρήτη.

Η συνολική χρηματοδότηση αγγίζει μέχρι στιγμής τα 5.2 εκατ. ευρώ (σ.σ. από εθνικούς πόρους και όχι ΕΣΠΑ), με δυνατότητα προσέλκυσης επιπλέον κονδυλίων, ύψους 10 εκατ. ευρώ. Σταδιακά μάλιστα, το Δίκτυο θα επεκτείνει την συνεργασία του με ογκολογικές κλινικές σε όλη την Ελλάδα, ώστε να προσφέρει υπηρεσίες έγκαιρης διάγνωσης και θεραπείας σε πλήθος ασθενών.

«Ευελπιστούμε σε έξι μήνες από τώρα, να έχουμε τα πρώτα κλινικά αποτελέσματα», αναφέρει στο News24/7 ο αναπληρωτής υπουργός Έρευνας και Καινοτομίας, Κώστας Φωτάκης. Και συμπληρώνει ότι: ««Η Ιατρική Ακριβείας αποτελεί ουσιαστικά την Ιατρική του μέλλοντος για την έγκαιρη πρόληψη και την αποτελεσματικότερη, χαμηλότερου κόστους θεραπεία μιας συγκεκριμένης νόσου, με ταυτόχρονη ριζική μείωση της κατάχρησης φαρμάκων και της καταπόνησης των ασθενών».

Η συνολική χρηματοδότηση για τις τέσσερις νέες Μονάδες αγγίζει τα 5.2 εκατ. ευρώ

Πώς όμως ο κάθε πολίτης θα μπορεί να κάνει χρήση της υπηρεσίας; «Σε περιπτώσεις που ο ογκολόγος προτείνει την εξέταση βάσει οικογενειακού ιστορικού και προδιάθεσης για ογκογένεση, ο κάθε πολίτης θα μπορεί να επισκέπτεται τις Μ.Ι.Α. ή να στέλνει αιματολογικό δείγμα και εμείς με τη σειρά μας, θα προβαίνουμε στις απαραίτητες αναλύσεις, με στόχο τη στοχευμένη φαρμακευτική αγωγή και την κατάλληλη θεραπεία», αναφέρει ο Διευθυντής και Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Εθνικού Κέντρου Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος», Δρ. Γεώργιος Νούνεσης.

Άλλωστε, στους στόχους του Εθνικού Δικτύου Ιατρικής Ακριβείας είναι οι κλινικές εφαρμογές της εξατομικευμένης Ιατρικής να είναι προσβάσιμες σε όλους τους πολίτες μέσω του Εθνικού Συστήματος Υγείας και οι ασφαλισμένοι να μπορούν να κάνουν την εξέταση δωρεάν, καθώς σήμερα το κόστος αγγίζει τα περίπου 1.000 ευρώ.

Σημειώνεται επίσης ότι στις Μ.Ι.Α. μετέχουν αρχικά έντεκα ερευνητικοί και ακαδημαϊκοί φορείς, με αξιοσημείωτη δράση στο χώρο της έρευνας και των κλινικών εφαρμογών της μοριακής βιολογίας, της ιατρικής και της πληροφορικής, μεταξύ των οποίων το ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος, το ΕΚΒΕ Φλέμινγκ, το Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Αριστοτέλειο Θεσσαλονίκης και το Ινστιτούτο Τεχνολογικής Εκπαίδευσης στην Κρήτη.

Κ. Φωτάκης: Ευελπιστούμε σε έξι μήνες από τώρα, να έχουμε τα πρώτα κλινικά αποτελέσματα

Ο Καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης και Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, Νεκτάριος Ταβερναράκης σχετικά με την εμβληματική πρωτοβουλία, σημειώνει: «Η Κρήτη, και ειδικότερα το Ηράκλειο, αποτελούν ιδανικό τόπο για την εγκατάσταση και ανάπτυξη της νέας Μονάδας Ιατρικής Ακριβείας, καθώς συνδυάζει την ύπαρξη άριστων ερευνητικών και ακαδημαϊκών ιδρυμάτων, με μακρά εμπειρία στους τομείς της γονιδιωματικής έρευνας, της βιοϊατρικής πληροφορικής, της γενετικής ιατρικής και της προηγμένης ιατρικής απεικόνισης».

Τα βήματα βέβαια του υπουργείου Παιδείας, δεν σταματούν εδώ. Στις βασικές φιλοδοξίες είναι το προσεχές διάστημα να τεθούν οι βάσεις και για τα επόμενα Δίκτυα Ιατρικής Ακριβείας που θα αφορούν τόσο τις νευροεκφυλιστικές, όσο και τις καρδιολογικές παθήσεις.

«Όταν η Πολιτεία προσπαθεί να στηρίξει την Κοινωνία να σταθεί όρθια μέσα σε ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες, θα πρέπει να είναι διακριτό το αποτύπωμα της Έρευνας στην προσπάθεια αυτή. Πέρα από την σημασία της Έρευνας για το χτίσιμο της Οικονομίας της Γνώσης, για να οδηγηθεί η χώρα στην ανάπτυξη, η επιστημονική Έρευνα απαντά στα αιτήματα της Κοινωνίας με τρόπο άμεσο και απτό», καταλήγει ο κ. Φωτάκης.