Η αντεπίθεση του ΔΝΤ για χρέος και κόφτη

Ως «σιωπή πριν από την μπόρα» θα μπορούσε να ερμηνευτεί η στάση του ΔΝΤ εν όψει του κρίσιμου Εurogroup της 24ης Μαίου πηγές του οποίου φέρονται να αμφισβητούν ήδη την λύση που πρότειναν οι Ευρωπαϊκοί θεσμοί χαρακτηρίζοντας την ούτε λίγο ούτε πολύ ως “μη βιώσιμη”.

Στην πρώτη ανάγνωση της πρότασης για το χρέος το Ταμείο σημειώνει την επιμονή των Ευρωπαίων σε σταθερά υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα που θα πρέπει να επιτυγχάνει η Ελληνική οικονομία μέχρι και το 2030.

Το βασικό σενάριο της Ευρωπαϊκής λύσης για το χρέος όπως αυτή έχει διαρρεύσει, εκτιμά ότι η Ελλάδα μπορεί να πετύχει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2018 ( 6,3 δις ευρώ με το βάση το ΑΕΠ του 2015) και να συνεχίσει με την ίδια επίδοση μέχρι και το 2025. Από το 2025 μέχρι και το 2030, η εκτίμηση για το πρωτογενές μειώνεται σε μέσα επίπεδα στο 3,2% του ΑΕΠ και από το 2035 και μετά στο 2,5% του ΑΕΠ, σύμφωνα με το ΔΝΤ.

Ακόμη και στο δυσμενέστερο των σεναρίων που έχει ως βάση την πολύ κακή διεθνή συγκυρία, την απότομη άνοδο των επιτοκίων και χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης, η Ελλάδα εκτιμάται ότι θα πρέπει να επιτυγχάνει πρωτογενές πλεόνασμα πάνω από 3% του ΑΕΠ τουλάχιστον μέχρι και το 2020. Με άλλα λόγια η Ελλάδα, θα έχει σε κάθε περίπτωση την υποχρέωση την επίτευξη πολύ υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων για τουλάχιστον 15 χρόνια κάτι που δεν έχει πετύχει καμία χώρα ως τώρα, εκτιμά το Ταμείο.

Η ίδια η Γενική Διευθύντρια του ΔΝΤ κ. Κριστίν Λαγκάρντ στην επιστολή της προς τους υπουργούς οικονομικών της Ευρωζώνης πριν το Eurogroup της Δευτέρας, χαρακτήριζε μη ρεαλιστικό το στόχο για συνεχή υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα σε μεγάλο διάστημα χρόνου για την Ελλάδα, ζητώντας «ρεαλιστικές εκτιμήσεις καλής ποιότητας μέτρα και ελάφρυνση του χρέος»

Το δεύτερο σημείο αμφισβήτησης είναι ότι το βασικό πακέτο των μέτρων ύψους 5,4 δις ευρώ που έχει συμφωνηθεί, μεταξύ της Αθήνας και των Ευρωπαίων δανειστών.

Το Ταμείο θεωρεί ότι τα μέτρα που έχουν ήδη νομοθετηθεί και περιμένουν να νομοθετηθούν το επόμενο διάστημα, θα έχουν σοβαρή επίδραση στο ρυθμό ανάπτυξης μέχρι και το 2018. Ειδικότερα, λόγω της φύσης τους, (τα μέτρα βασίζονται κατά τα 2/3 σε αυξήσεις φόρων ) θα προκαλέσουν συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας κατά τουλάχιστον 2% του ΑΕΠ, η οποία δεν έχει συνυπολογιστεί στις εκτιμήσεις για την πορεία του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας μεσομακροπρόθεσμα.

Με βάση την Ευρωπαϊκή πρόταση για το χρέος, η βιωσιμότητα, δηλαδή η υποχώρηση του χρέους προς το ΑΕΠ κάτω από το 120% επιτυγχάνεται το 2030, αφήνοντας εκτεθειμένη την Ελλάδα σε πολύ υψηλά επιτόκια δανεισμού που θα επηρεάζει τις ετήσιες συνολικές υποχρεώσεις για χρέος, περιλαμβάνοντας και τα ευρωπαϊκά δάνεια αλλά και το δανεισμό από τις αγορές.

Με αυτό το δεδομένο θεωρεί ότι υπάρχουν περιθώρια για καλύτερη διευθέτηση σε ότι αφορά τα επιτόκια αποπληρωμής των δανείων, ειδικά για τα δάνεια από τον EFSF/ ESM. Το ΔΝΤ δεν προτείνει την μετατροπή των επιτοκίων από κυμαινόμενα σε σταθερά αλλά στο να χαμηλώσει περισσότερο η οροφή του επιτοκίου (από το 2% που προτείνει ο ESM), που θα πληρώνει τη Ελλάδα ανεξάρτητα με τις οικονομικές εξελίξεις.

Το ταμείο αναμένεται να τηρήσει στάση αναμονής, αναμένοντας σε πρώτη φάση να οριστικοποιηθεί ο μηχανισμός αυτόματης διόρθωσης, που αναμένεται να κλειδώσει κατά την αυριανή συνεδρίαση του Euroworking Group, όπου το ΔΝΤ θα είναι επίσης “παρών” με εκπρόσωπο του.

Στο μεταξύ βέβαια υπάρχει έντονο παρασκήνιο για το θέμα της Ελλάδας και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Σήμερα το πρωί ο αναπληρωτής υπουργός οικονομικών κ. Γιώργος Χουλιαράκης δέχθηκε στο γραφείο του και ενημέρωσε για την μέχρι τώρα πορεία των εξελίξεων τον υπουργό οικονομικών των ΗΠΑ κ. Nathan Sheets σε μια επίσκεψη κάθε άλλο παρά εθιμοτυπική.