H Τήλος έδειξε το δρόμο και έγινε ενεργειακό παράδειγμα για την Ευρώπη

Ένα μικρό ακριτικό νησί μόλις 65 τετραγωνικών χιλιομέτρων καταφέρνει και πάλι να μας κάνει υπερήφανους. Η Τήλος απαγόρευσε το κυνήγι, έγινε ένας τόπος προστασίας του πρασίνου και της βιοποικιλότητας, δέχθηκε πρώτη στην Ελλάδα γάμους ομοφυλόφιλων και τώρα είναι έτοιμη να γίνει το πρώτο ενεργειακά αυτόνομο νησί της Μεσογείου.

Το ελληνικό έργο TILOS απέσπασε πολλούς επαίνους στα ευρωπαϊκά βραβεία βιώσιμης ενέργειας και κέρδισε το βραβείο στην κατηγορία “Ενεργειακά νησιά”, το οποίο κρίθηκε από επιτροπή ειδικών, καθώς και το “Βραβείο κοινού”, ύστερα από ανοιχτή ψηφοφορία μεταξύ 12 συνολικά ευρωπαϊκών έργων.

Η συμμετοχή στην ψηφοφορία του κοινού ξεπέρασε κάθε προηγούμενο με διπλάσιο σχεδόν αριθμό συμμετοχών από πέρσι, ενώ το TILOS απέσπασε τις μισές από τις συνολικές ψήφους. Όλα αυτά για μια “κουκκίδα” στον χάρτη της Ελλάδας της κρίσης.

Το έργο  TILOS, στο οποίο συμμετέχουν 13 εταίροι από 7 ευρωπαϊκές χώρες, με επικεφαλής το  Εργαστήριο Ήπιων Μορφών Ενέργειας & Προστασίας του Περιβάλλοντοςτου ΑΕΙ Πειραιά TT και με συμμετοχή επίσης από ελληνικής πλευράς του  ΔΕΔΔΗΕ, της εταιρίας  EUNICE και της περιβαλλοντικής οργάνωσης  WWF Ελλάς, φιλοδοξεί, με τη στήριξη της τοπικής κοινωνίας και του  Δήμου Τήλου, να επιτύχει τη μέγιστη, και σχεδόν καθολική ενεργειακή αυτονομία για τον ακριτικό τόπο των  Δωδεκανήσων, το οποίο μέχρι πρόσφατα τροφοδοτείτο αποκλειστικά με ηλεκτρική ενέργεια από τον πετρελαϊκό σταθμό της Κω μέσω υποβρύχιας διασύνδεσης.

Το καινοτόμο σύστημα, το οποίο βρίσκεται σε φάση εγκατάστασης στο νησί, είναι υβριδικό, καθώς συνδυάζει τεχνολογίες τόσο παραγωγής (ανεμογεννήτρια και φωτοβολταϊκό πάρκο), όσο και αποθήκευσης ενέργειας (συσσωρευτές), και είναι το πρώτο του είδους του που πραγματοποιείται στη Μεσόγειο, με δυνατότητα επίσης εξαγωγών εγγυημένης ενέργειας προς το ηλεκτρικό δίκτυο της Κω. 

Περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα του έργου  TILOS.

Οι ενεργειακές ανάγκες των 850 κατοίκων (που το καλοκαίρι πολλαπλασιάζονται) θα καλυφθούν από το συνδυασμό μιας ανεμογεννήτριας (ισχύος 800 κW), φωτοβολταϊκών πάνελ 200 kW, καθώς και τη χρήση σύγχρονων συσσωρευτών τεχνολογίας, με αποθηκευτική ικανότητα 2,4 MWh. Ταυτόχρονα, στα κτίρια του νησιού τοποθετούνται “έξυπνοι μετρητές”, οι οποίοι θα ελέγχουν τη συνολική κατανάλωση και την τάση του ρεύματος. Σύμφωνα με το πρόγραμμα, η Τήλος θα εξάγει ηλεκτρικό ρεύμα για πέντε ώρες την ημέρα στην Κω, όταν θα έχει καλύψει πλέον τις δικές της ενεργειακές ανάγκες από ανανεώσιμες πηγές.

Από την ολοκλήρωση του σχεδίου προβλέπεται εξοικονόμηση της τάξης των 350.000 ευρώ ετησίως (κόστος ηλεκτροπαραγωγής).

Τα νησιά μας, δεν ζητάνε τόσα σε σχέση με όσα έχουν να δώσουν

Το News24/7 επικοινώνησε με τη δήμαρχο της Τήλου, Μαρία Καμμά. Όπως μας ανέφερε η ίδια, “προβλέπεται ακόμη ο περιορισμός των αερίων του φαινομένου του θερμοκηπίου κατά περίπου 2.400 τόνους ετησίως. Δηλαδή θα υπάρχει ετήσια μείωση περίπου κατά πέντε τόνους εκπομπών ανά μόνιμο κάτοικο για διάρκεια είκοσι ετών, και κάπως έτσι η Τήλος γίνεται ένα απτό παράδειγμα τοπικής κοινωνίας που πραγματώνει το όραμα της πράσινης και βιώσιμης ανάπτυξης”.

Η δήμαρχος της Τήλου τονίζει πως η επιτυχία που κατέγραψε το νησί είναι μια δικαίωση. “Όλη η κοινωνία της Τήλου αισθάνεται δικαιωμένη γιατί πίστεψε και πάλεψε για αυτό το έργο και τώρα ελπίζουμε, μετά την αναγνώριση των δικών μας προσπαθειών, να ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο και άλλες νησιωτικές περιοχές για την προστασία του περιβάλλοντος. Ελπίζω και άλλες περιοχές να επενδύσουν στην αειφόρο ανάπτυξη και τη βιώσιμη ενέργεια και να αποτελέσουμε ένα πραγματικό παράδειγμα”.

“Θέλω να τονίσω ότι τα νησιά μας, δεν ζητάνε τόσα σε σχέση με όσα έχουν να δώσουν ως προς τον πλούτο τους”, προσθέτει η κ. Καμμά. “Αποσκοπούμε στο να φτάσουμε στο 70% ενεργειακής κάλυψης από ανανεώσιμες πηγές μέχρι το 2019 και να εξάγουμε όταν θα έχει πέσει η εδώ ζήτηση”.

Ο σπουδαίος Τάσος Αλιφέρης

“Είναι διαφορετικό να μιλάς με απτά στοιχεία από το να μιλάς γενικά για την προστασία του περιβάλλοντος. Η όλη δράση στέφθηκε με επιτυχία χάρη στις προσπάθειες της τοπικής κοινωνίας που αγκάλιασαν το έργο και χάρη στην κουλτούρα που έχει αναπτυχθεί εδώ”, σημειώνει η δήμαρχος που συνεχίζει το έργο του εμβληματικού Τάσου Αλιφέρη, του περιβαλλοντολόγου που απαγόρευσε το κυνήγι στο νησί το 1993 προς όφελος της βιοποικιλότητας, ενώ τέλεσε τους πρώτους γάμους ανάμεσα σε άτομα ιδίου φύλου.

Η κ. Καμμά επιμένει πως τα επιτεύγματα της Τήλου, οφείλονται πρωτίστως στους μόνιμους κατοίκους που δέχθηκαν αυτό το “πείραμα”. “Ξέρετε”, μας λέει, “αν δεν έχεις με το μέρος σου την τοπική κοινωνία, δεν μπορείς να κερδίσεις τίποτα. Χωρίς αυτόν τον σύμμαχο, δεν προχωράς. Η εδώ κοινωνία πείστηκε σε βάθος χρόνου με την εμβληματική παρουσία του Τάσου Αλιφέρη που άφησε το στίγμα του για τις επόμενες γενιές. Και μιλάμε για έναν δάσκαλο, που μας έμαθε να βλέπουμε τη ζωή, το περιβάλλον στο οποίο ζούμε. Ήταν ένας άνθρωπος φωτισμένος που απευθύνθηκε σε μια ανοιχτόμυαλη κοινωνία η οποία από τη δική της μεριά αγάπησε έναν άνθρωπο ξένο, έναν άνθρωπο που δεν ήταν ντόπιος”.

“Η Τήλος αντιμετωπίζει δυσκολίες εδώ και πολλά χρόνια. Έχουμε χάσει ανθρώπους επειδή δεν είχαμε γιατρό, επειδή δεν είχαμε πλοία. Τη δεκαετία του ’70 ξεμέναμε από ψωμί γιατί δεν υπήρχε φούρνος. Μέσα σε όλα αυτά καταφέραμε να πείσουμε την τοπική κοινωνία ότι δεν κινδυνεύει από τις ανεμογεννήτριες και πως μέσα από όλη την προσπάθεια θα βγει κάτι καλό για όλους”, προσθέτει η κ. Καμμά.

Μέσα στην Ελλάδα της κρίσης βρέθηκε ελληνική ιδιωτική εταιρεία που πείστηκε και χρηματοδότησε το πρόγραμμα

Στη συνέχεια, κάνει ιδιαίτερη μνεία στην ιδιωτική πρωτοβουλία της ελληνικής εταιρείας EUNICE. “Χωρίς καν δάνειο από τις τράπεζες οι άνθρωποι της αποφάσισαν να επενδύσουν σε ένα τέτοιο έργο και η απόσβεση τους θα αργήσει. Ήταν η κινητήριος δύναμη για εμάς εδώ και δύο χρόνια. Η ΕΕ δεν επιδοτεί την τοποθέτηση ανεμογεννήτριας ή φωτοβολταϊκών, και έπρεπε να προσελκύσουμε ιδιώτες, όπως και κάναμε. Μέσα στην Ελλάδα της κρίσης βρέθηκε λοιπόν μια ελληνική ιδιωτική εταιρεία που πείστηκε και χρηματοδότησε το πρόγραμμα. Έτσι, μέσα από το project φαίνεται πώς μπορεί να υπάρξει υγιής και αγαστή συνεργασία ανάμεσα στον ιδιωτικό φορέα και το δημόσιο. Αρκεί να υπάρχει όραμα και θέληση”.

Το TILOS άνοιξε τον δρόμο και “επέβαλλε” στην ελληνική πολιτεία να νομοθετήσει

Τέλος η κ. Καμμά υπογραμμίζει πως δεν υπήρχε σχετική νομοθεσία στην Ελλάδα για να ολοκληρωθεί ένα τέτοιο πρόγραμμα. “Το TILOS άνοιξε τον δρόμο και “επέβαλλε” στην ελληνική πολιτεία να νομοθετήσει για την υλοποίηση του, και πλέον ευελπιστούμε να ακολουθήσουν και άλλα αντίστοιχα”, καταλήγει η δήμαρχος.

Στο πλευρό των προσφύγων

Το πρώτο βραβείο του διαγωνισμού της ΕΕ (20.000 ευρώ) που κατέκτησε η Τήλος, θα διατεθεί από τις δημοτικές αρχές για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και ηλιακών συλλεκτών στον προσφυγικό καταυλισμό που φιλοξενεί το ακριτικό νησί.

Σημειώνεται ότι η σημερινή δήμαρχος, Μαρία Καμμά, μεταξύ άλλων έχει αποστείλει πρόσκληση σε οικογένειες προσφύγων να εγκατασταθούν στην Τήλο.

Σε συνεργασία με την ΜΚΟ SolidarityNow και την UNHCR δημιουργεί προστατευόμενα καταλύματα, μαθήματα γλώσσας και προγράμματα καθοδήγησης για να βοηθήσει τους αιτούντες άσυλο να δημιουργήσουν επιχειρήσεις βιολογικής γεωργίας σε συνεργασία με τους ντόπιους.

Την ίδια ώρα σε ανάπτυξη βρίσκεται και το Tilos Park, μια μη κερδοσκοπική ένωση κατοίκων που έχει συσταθεί για την προστασία και την προώθηση της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς του νησιού και την αναβάθμιση του Κέντρου Πληροφόρησης. Μέσα από αυτό, ο επισκέπτης θα μπορεί να ενημερώνεται για τα μονοπάτια, τη χλωρίδα και την πανίδα του νησιού αλλά και τις δραστηριότητες που προσφέρει.