Τερέζα Μέι: Από το όνειρο της αυτοδυναμίας, στον εφιάλτη της ομηρείας

Η επόμενη μέρα των βρετανικών εκλογών βρίσκει την Τερέζα Μέι σαφώς εξασθενημένη και με τη διαπραγματευτική της ισχύ ενόψει Brexit πολύ περιορισμένη, σε σχέση με τις προσδοκίες που είχε θέσει η ίδια, στην προεκλογική της εκστρατεία.

Με τις 649 από τις 650 συνολικά έδρες να έχουν κατανεμηθεί μέχρι στιγμής, οι Συντηρητικοί της Μέι εξασφαλίζουν τις 318, αντί 326 που χρειάζονταν για την αυτοδυναμία, ενώ είχαν 360 στο βρετανικό Κοινοβούλιο πριν τις εκλογές. Οι Εργατικοί του Κόρμπιν φαίνεται πως εξασφαλίζουν 261 έδρες, ενώ το Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα της Β.Ιρλανδίας (DUP) κερδίζει 10 έδρες και φέρεται, να προτείνει συνεργασία με το κόμμα της Μέι για τον σχηματισμό κυβέρνησης.

Ο Διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σπουδών, Κωνσταντίνος Φίλης, αναλύει στο NEWS 24/7 πώς και υπό ποιες προϋποθέσεις μπορεί να λειτουργήσει αυτή η “συμμαχία” και γιατί η νέα κυβέρνηση Μέι, εάν και εφόσον η ίδια δεν προχωρήσει σε παραίτηση, κατά τις “προσταγές” μελών του κόμματός της, δεν θα μακροημερεύσει.

Η Μέι όμηρος του κόμματός της και της Αντιπολίτευσης

ΨΗΦΟΣ ΑΝΟΧΗΣ ΑΠΟ ΤΟ DUP

“Τα δύο από τα τρία κόμματα που εκλέγονται στη Βόρειο Ιρλανδία έχουν παράδοση συνεννόησης και συνεργασίας με το κόμμα των Συντηρητικών, οπότε από τη στιγμή που δεν προέκυψε η έστω και οριακή αυτοδυναμία, είναι λογικό και αναμενόμενο, να προσφέρουν τη στήριξή τους. Η στήριξη αυτή δεν σημαίνει ότι θα έχουν υπουργούς στην κυβέρνηση. Θα είναι μία στήριξη νομοθετικής φύσεως, που σημαίνει ότι θα προσφέρουν τις ψήφους τους για τα νομοθετήματα που θα πρέπει, να περνούν από τη Βουλή. Άρα ουσιαστικά, είναι μία ψήφος υποστήριξης – ανοχής απέναντι στην κυβέρνηση της Μέι, η οποία στην πραγματικότητα θα έχει μία κυβέρνηση μειοψηφίας”, λέει ο κ. Φίλης.

Ο καθηγητής μάλιστα, σημειώνει, ότι η Τερέζα Μέι καθίσταται “όμηρος τόσο των εσωκομματικών της αντιπάλων και αυτών που την αμφισβητούν, όσο και αυτών που έχουν διαφορετική άποψη από αυτήν, για παράδειγμα σχετικά με το πώς θα πρέπει να προχωρήσει η αποχώρηση της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Καθίσταται επίσης όμηρος της Αντιπολίτευσης, υπό την έννοια ότι η εύρυθμη λειτουργία του Κοινοβουλίου δεν θα είναι δυνατή χωρίς κάποιου είδους συναίνεση από την Αντιπολίτευση. Έτσι κι αλλιώς, το βρετανικό σύστημα δεν είναι μαθημένο σε κυβερνήσεις μειοψηφίας κι αυτή θα είναι κάτι σαν κυβέρνηση μειοψηφίας, για τους λόγους που είπαμε πριν, ακόμα κι αν έχει τις απαραίτητες ψήφους για να περάσει τις 366 έδρες”, σημειώνει ο κ. Φίλης και προσθέτει:

“Το άλλο σημαντικό σημείο αφορά στην έξοδο από την ΕΕ και τις διαπραγματεύσεις που ξεκινούν σε λίγες μέρες. Ασφαλώς η Μέι προσέρχεται σε αυτές πάρα πολύ εξασθενημένη και με τη διαπραγματευτική της θέση πάρα πολύ αδύνατη σε σχέση με αυτό που η ίδια επεδίωξε. Εκείνη πίστεψε, ότι θα έχει μία πλειοψηφία πιο άνετη από τις 330 ψήφους που ‘κληρονόμησε’ ουσιαστικά από τον Κάμερον και τις εκλογές του 2015 και επίσης ότι θα είχε μία μεγαλύτερη πλειοψηφία που θα μπορούσε να φτάνει με βάση τις αρχικές εκτιμήσεις και τις 50 επιπλέον έδρες, ώστε να μην εξαρτάται από μία μερίδα που θα έχει διαφορετική άποψη από αυτήν και να προχωρήσει με το Brexit με τους δικούς της όρους. Φαίνεται όμως, πως αυτό, αυτή τη στιγμή, είναι εξαιρετικά απίθανο να συμβεί και επειδή έχει ήδη υπάρξει και αμφισβήτηση στο εσωτερικό του κόμματος, δύσκολα η κυβέρνηση θα μπορέσει να σταθεί και να αντέξει στον χρόνο. Εκτιμώ, ότι δεν θα μπορέσει να συνεχίσει τη διαπραγμάτευση για το Brexit από τη θέση που βρίσκεται αυτή τη στιγμή, που αντί να είναι θέση ισχύος, είναι εξαιρετικά ανίσχυρη”.

Μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος, πολιτικοί αναλυτές προχωρούν σε εκτιμήσεις, ότι σύντομα η Βρετανία θα έχει εκ νέου εκλογές, αν όχι και δημοψήφισμα. Ο κ. Φίλης εκτιμά, ότι το δεύτερο ενδεχόμενο θα πρέπει να θεωρείται πολύ μακρινό.

“Αυτό είναι μία πρόταση των Πρασίνων και των Φιλελεύθερων Δημοκρατών και αυτός είναι ένας από τους λόγους που οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες δεν συμπράττουν με τους Τόρις. Έτσι κι αλλιώς θα ήταν δύσκολο να συμπράξουν, γιατί η τελευταία τους συνεργασία, το 2010 τους κατακρήμνισε εκλογικά. Αυτά τα δύο κόμματα, οι Πράσινοι και οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες υποστηρίζουν την επανάληψη του δημοψηφίσματος, κατόπιν κατάληξης των διαπραγματεύσεων με την ΕΕ, αλλά αυτό το σενάριο, παρά τα νέα δεδομένα, ακόμη και σήμερα παραμένει πολύ μακρινό”, λέει χαρακτηριστικά.

DUP, το αντίπαλον δέος του Σιν Φέιν

ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΚΟΝΤΑ ΣΤΟΥΣ ΤΟΡΙΣ

Ποια είναι τα κόμματα που ανήκουν στον Συνασπισμό DUP της Β. Ιρλανδίας και γιατί η πολιτική τους ταυτότητα και οι θέσεις τους δεν θα πρέπει να προκαλούν ανησυχία ως προς την ευόδωση της συνεργασίας με τη Μέι;

“Το DUP είναι η κεντροδεξιά της Β.Ιρλανδίας. Επί της ουσίας τα δύο αυτά κόμματα είναι το αντιστάθμισμα, το αντίπαλον δέος απέναντι στο Σιν Φέιν, που είναι η πολιτική έκφραση του πρώην IRA. Συντηρητικά και παραδοσιακά είναι πιο κοντά στους Τόρις.

Θα παρέχουν μία στήριξη περισσότερο ανοχής, γιατί θα είναι στήριξη νομοθετικού έργου. Τώρα, αν υπάρχει κάποια νομοθετική πρωτοβουλία στην οποία θα είναι αρνητικοί, πολύ απλά δεν θα ψηφίζουν, αλλά μπορεί να υπάρχουν άλλα κόμματα εκείνη τη στιγμή, που θα ψηφίζουν, διαφορετικά δεν θα έχει η Μέι την απαραίτητη πλειοψηφία. Η Μέι αυτή τη στιγμή είναι σε μία κατάσταση ιδιότυπης ομηρείας. Γι’αυτό και υπάρχουν φωνές στο Συντηρητικό κόμμα, που υποστηρίζουν, ότι πρέπει να αποχωρήσει τώρα και να βρεθεί αντικαταστάτης και ενδεχομένως να προκηρυχθούν νέες εκλογές. Αν δεν προχωρήσει σε αυτήν την ενέργεια και δεν δείχνει διατεθειμένη να κάνει μία τέτοια ενέργεια, σήμερα που μιλάμε, με τα γεγονότα να προχωρούν πολύ, φαίνεται ότι θα είναι μία διακυβέρνηση χωρίς χαρακτηριστικά μακροημέρευσης”, λέει ο κ. Φίλης.

Κόρμπιν, η πιο Αριστερή προσέγγιση των Εργατικών

ΠΕΤΥΧΕ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΑ ΠΟΣΟΣΤΑ, ΑΚΟΜΗ ΚΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑΣ ΤΟΥΣ

Εντοπίζοντας τις μεγάλες διαφορές στην προεκλογική εκστρατεία των δύο, Μέι και Κόρμπιν, ο Διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Σπουδών, εξηγεί πού έχασε η Μέι, παρότι κερδισμένη και πού κέρδισε ο Κόρμπιν.

“Ο Κόρμπιν τα πήγε απρόσμενα καλά. Πετυχαίνει το μεγαλύτερο αποτέλεσμα από το 2001 και μετά για το Εργατικό Κόμμα επί Μπλερ, όταν στη Βρετανία οι Εργατικοί κυριαρχούσαν πολιτικά. Ο Κόρμπιν πέρασε από μία φάση πολύ έντονης αμφισβήτησης εσωκομματικής, κατάφερε να την ξεπεράσει όχι με ιδιαίτερη ευκολία, αλλά το κατάφερε. Ο Κόρμπιν κινήθηκε με μία ρητορική δημαγωγική μεν, αρκετά λαϊκίστικη, αναδεικνύοντας όμως θέματα, που βρίσκονται στον πυρήνα του προβληματισμού του μέσου Βρετανού πολίτη και ανέδειξε θέματα, που αφορούσαν τον μέσο Βρετανό, εν αντιθέσει με τη Μέι, που έκανε μία πολύ κακή προεκλογική εκστρατεία”.

“Ο Κόρμπιν μίλησε για τη λιτότητα, για την Παιδεία, για το Εθνικό Σύστημα Υγείας, μιλούσε σε μεγάλες συγκεντρώσεις, ενώ η Μέι πήγαινε σε συγκεντρώσεις με προεπιλεγμένο ακροατήριο, είχε έναν αέρα δηλαδή περισσότερο από τη συντηρητική και λίγο φοβική Μέι. Μίλησε στους νέους και το αποτέλεσμα αυτό οφείλεται στην κινητοποίηση των νέων, που είναι αυτοί που βιώνουν περισσότερο την ανασφάλεια για την επόμενη μέρα. Ο Κόρμπιν λοιπόν κατάφερε, όχι απαραίτητα προτείνοντάς τους ρεαλιστικές λύσεις, αλλά με τον τρόπο και τη ρητορική του, να τους προσεγγίσει και αυτό έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο. Σε κάθε περίπτωση βγαίνει πολύ ενισχυμένος από την εκλογική διαδικασία, χωρίς αυτό να σημαίνει, ότι και ο ίδιος δεν είναι μία φιγούρα ηγέτη που έχει και στοιχεία αμφιλεγόμενης προσωπικότητας. Και βέβαια θα δούμε, αν είναι αποφασισμένος να κάνει δύσκολη τη ζωή της Μέι και κυρίως, θα δούμε τι έχει να πει για το θέμα του Brexit. Είναι ενισχυμένο το κόμμα του, πράγμα που σημαίνει και μεγαλύτερες ευθύνες για τον Κόρμπιν και σημαίνει και προτάσεις, που θα είναι ουσιαστικές και ρεαλιστικές και όχι κενές περιεχομένου. Και να σημειώσουμε, ότι ο Κόρμπιν είναι από τις πλέον αριστερές εκφάνσεις των Εργατικών, με μία προσέγγιση που ως πρότινος δεν ήταν κυρίαρχη μέσα στους Εργατικούς κι αυτό δείχνει κάτι, σε σχέση και με τη ροπή της βρετανικής κοινωνίας προς μία πρόταση, που είναι περισσότερο ριζοσπαστική για τα βρετανικά δεδομένα, από ό,τι μέχρι σήμερα. Γιατί ακόμη και ο Μπλερ είχε επιλέξει τον λεγόμενο τρίτο δρόμο, ο οποίος ήταν ένα μείγμα φιλελεύθερης πολιτικής και στην πολιτική και την οικονομία και την κοινωνία. Ο Κόρμπιν αντιθέτως είναι αρκετά πιο αριστερά και παρόλα αυτά, 15 χρόνια μετά, η πολιτική αυτή φαίνεται να βρίσκει απήχηση σε ένα σημαντικό κομμάτι του βρετανικού λαού”, καταλήγει ο καθηγητής.

(Φωτογραφία: / Stefan Rousseau/ Pool Photo via AP)