Εκλογές 2015: Δείχνουν το επιτελείο Σαμαρά για τη στρατηγική του φόβου και τις δεξιές στροφές

Τα αποτελέσματα των exit poll επιβεβαίωσαν τις δυσάρεστες πληροφορίες που είχαν από νωρίς το πρωί στο γαλάζιο επιτελείο. Ήταν ενδεικτικό άλλωστε ότι ο Αντώνης Σαμαράς σε αντίθεση με προηγούμενες αναμετρήσεις έφτασε στα κεντρικά γραφεία της Νέας Δημοκρατίας στη Συγγρού ήδη πριν τις 12 το μεσημέρι, μαζί με τους στενούς του συνεργάτες Δημήτρη Σταμάτη και Κώστα Μπούρα.

Γαλάζιες πηγές τόνιζαν μάλιστα, ότι και παλιότερα τα exit poll είχαν πέσει έξω, δείχνοντας για παράδειγμα τη Ρένα Δούρου πολύ μπροστά. Στην ΝΔ ισχυρίζονται μάλιστα ότι το ποσοστό αποχής ήταν πολύ υψηλό, ενώ αναμένουν να δουν τις ψήφους που έχουν χάσει. Ταυτόχρονα, πηγές της Συγγρού ανέφεραν μετά τα πρώτα exit poll ότι “δεν έχουμε πείσει για τα δύσκολα μέτρα που πήραμε”.

Επισήμως βεβαίως συνεργάτες του κ. Σαμαρά συνιστούσαν υπομονή μέχρι τα πρώτα επίσημα αποτελέσματα, επικαλούμενοι ότι και στο παρελθόν τα exit poll έχουν δώσει διαφορετική από την πραγματική εικόνα. Η διαφορά ωστόσο είναι σε κάθε περίπτωση τόσο ευρεία, που καταρχήν συνεχίζονται οι συζητήσεις που είχαν ξεκινήσει και πριν τις εκλογές για το «τις πταίει».

Ήδη την τελευταία εβδομάδα της προεκλογικής περιόδου, η δημοσκοπική φτώχεια είχε φέρει γκρίνια ή μάλλον ανέδειξε τις έντονες διαφωνίες που υπήρχαν στο εσωτερικό της γαλάζιας παράταξης για κεντρικές επιλογές του Μαξίμου: Τη μονόπλευρη στρατηγική του φόβου και την εμμονή σε μία σκληρή δεξιά ρητορική. Ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης και ο Ευάγγελος Αντώναρος εξέφρασαν κάθετα την αντίθεση τους και προ της κάλπης, με τον πρώτο να απαντά μάλιστα και στο Μάκη Βορίδη μέσω του news247. Στην αρχή της προεκλογικής περιόδου σαφείς αποστάσεις από τους χειρισμούς του Μαξίμου είχε πάρει και ο Άρης Σπηλιωτόπουλος, ανακοινώνοντας την απόφαση του να μην είναι υποψήφιος.

Τις κεντρικές επικοινωνιακές και πολιτικές επιλογές χρεώνουν οι δυσαρεστημένοι νεοδημοκράτες στο Χρύσανθο Λαζαρίδη (μέχρι πρότινος σύμβουλο του πρωθυπουργού) και Γιώργο Μουρούτη (μέχρι πρότινος διευθυντή του γραφείου τύπου του πρωθυπουργού), αλλά και απευθείας στον ίδιο τον κ.Σαμαρά.

Και ήταν σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες προσωπική επιλογή του κ.Σαμαρά να επιλέξει ως επί το πλείστον λόγο αρνητικό, με ταυτόχρονη επίκληση “αντικομμουνιστικών” αντανακλαστικών. Πίστευε ότι δεν ήταν δυνατόν οι ψηφοφόροι που δηλώνουν υπέρ του ευρώ να επιλέξουν ΣΥΡΙΖΑ. Ήταν επίσης βέβαιος πως ο ίδιος υπερείχε συντριπτικά του Αλέξη Τσίπρα- κάτι που φάνηκε στην τελική ομιλία του στην κεντρική προεκλογική συγκέντρωση της Ν.Δ στην Αθήνα, όπου ο κ.Σαμαράς μετέτρεψε την εκλογή σε προσωπικό του στοίχημα.

Οι επιλογές αυτές εξάλλου, που κόστισαν τελικά σημαντικές απώλειες κεντρώων, μετριοπαθών και φιλελεύθερων ψηφοφόρων, δεν ήταν επικοινωνιακές, αλλά βαθιά πολιτικές. Η προεκλογική εκστρατεία ήταν η φυσική συνέχεια των επιλογών, που έκανε το Μαξίμου τα δυόμιση προηγούμενα χρόνια, παρά τις αντιρρήσεις και στο εσωτερικό της Ν.Δ. Σε συνδυασμό με την υπερφορολόγηση ειδικά της μεσαίας τάξης οδήγησε στο αποψινό αποτέλεσμα, το οποίο επιβεβαίωσε όσους ζητούσαν στροφή στο κέντρο και προσοχή στην αντιαριστερή και κινδυνολογική ρητορική.

Ο γραμματέας της Ν.Δ Ανδρέας Παπαμιμίκος πάντως κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας προέβαλλε το “μεταρρυθμιστικό κέντρο” και πήρε σαφείς αποστάσεις από τις δηλώσεις του κ.Βορίδη “δε θα παραδώσουμε τη χώρα στην αριστερά».

Το κόμμα θεωρείται ότι έδειξε οργανωτική επάρκεια, καθώς στην προεκλογική περίοδο κατάφερε να διοργανώσει συγκεντρώσεις με σημαντική για τα δεδομένα συμμετοχή κόσμου και είχε εκλογικούς αντιπροσώπους σχεδόν σε κάθε εκλογικό τμήμα.

Όμως κατά τη χάραξη της προεκλογικής εκστρατείας, ο κ. Παπαμιμίκος, ο οποίος επέμενε να δοθεί έμφαση στο μεσαίο χώρο ήρθε σύμφωνα με πληροφορίες πολλές φορές σε σύγκρουση με το Χρύσανθο Λαζαρίδη.

Οι διαρροές σχετικά με εισηγήσεις για στροφή προς το κέντρο και διεξαγωγή debate θεωρήθηκαν από το Μαξίμου ως υποβολιμιαίες. Η ένταση στο εσωτερικό του πρωθυπουργικού επιτελείου ήταν μεγάλη, όπως και η καχυποψία απέναντι σε στελέχη με διαφορετική προσέγγιση, όπως ο επίτροπος Δημήτρης Αβραμόπουλος.

Η απώλεια του μεσαίου χώρου και η διαφημιστική καμπάνια

Όταν πριν το τελευταίο δεκαήμερο οι δημοσκοπήσεις έδειξαν τις απώλειες απευθείας προς το ΣΥΡΙΖΑ, αλλά κυρίως κεντρώων- φιλελεύθερων ψηφοφόρων προς το Ποτάμι έγινε μία προσπάθεια διόρθωσης πορείας προς το “μεσαίο χώρο”. Η ζημιά όμως είχε γίνει.

Η απόφαση δε να προβεί ο κ.Σαμαράς σε διάγγελμα κινδυνολογώντας μετά την απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για την ποσοτική χαλάρωση, θεωρήθηκε ως το τελευταίο μεγάλο σφάλμα, που απώθησε τους (ήδη ενοχλημένους με τη λογική της αριστερής παρένθεσης) μετριοπαθείς ψηφοφόρους: Ο κ.Σαμαράς εμφανίστηκε να επενδύει σε καταστροφικές για τη χώρα εξελίξεις και να υποδαυλίζει ένα bank run, χάνοντας το προτέρημα της “υπεύθυνης δύναμης, που εκπροσωπεί τη σταθερότητα”.

Η διαφημιστική καμπάνια της Ν.Δ σχολιάστηκε αρνητικά ακόμη και από τους ίδιους τους γαλάζιους, όχι μόνο για τις “γκρίζες” αποχρώσεις της, αλλά και ως ερασιτεχνική (ορισμένες πληροφορίες αναφέρουν ότι οι κεντρικές ιδέες ήταν του Μαξίμου και όχι της διαφημιστικής) και ως ανίκανη να μεταδώσει στον πολίτη ένα σαφές πολιτικό μήνυμα.

“Δεν είναι δυνατόν να βγάζουμε ακόμη και σε αφίσες το σλόγκαν περί πρωτιάς της Ν.Δ έστω και με μία ψήφο. Δεν είναι πολιτικό αυτό, δεν ενδιαφέρει τον κόσμο”, έλεγε χαρακτηριστικά στέλεχος με επικοινωνιακή εμπειρία. Δεν ήταν λίγοι επίσης εκείνοι, που διαφώνησαν με την απόφαση να δομηθεί η καμπάνια γύρω από το πρόσωπο του κ.Σαμαρά και πάνω στο δίλημμα Σαμαράς ή Τσίπρας. “Δεν είχαν καταλάβει στο Μαξίμου ότι ο Σαμαράς δεν ήταν το δυνατό χαρτί, ότι η περίφημη καταλληλότητα για την πρωθυπουργία δε σημαίνει τίποτε όταν χάνεις σε όλους τους υπόλοιπους δείκτες δε σημαίνει τίποτε και ότι εν πάσει περιπτώσει το δυνατό σημείο του κ.Σαμαρά δεν ήταν το ανθρώπινο πρόσωπο, που θέλησαν να προβάλλουν”, έλεγαν εμπειρα γαλάζια στελέχη.