Πόσα μετρητά λαμβάνουν οι πρόσφυγες τον μήνα. Πώς ελέγχονται τα ποσά της Ύπατης Αρμοστείας

Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.) έδωσε διευκρινήσεις και απαντήσεις σχετικά με τη χρηματοδότηση της και την αξιοποίηση των πόρων της που διατίθενται προς υποστήριξη προσφύγων και μεταναστών στην Ελλάδα.

Σε ενημερωτική συνάντηση με εκπροσώπους των ΜΜΕ, ο Τζιοβάνι Λέπρι (Giovanni Lepri), βοηθός αντιπρόσωπος της ΥΑ στον Επιχειρησιακό Τομέα, αναφέρθηκε στα συνολικά και τα κατά μέρους ποσά που έχει λάβει ο φορέας, στις συνεργασίες του και στο δίκτυο των ΜΚΟ που συντονίζει.

Θύμισε πως το Γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας στην Ελλάδα λειτουργεί από το Μάρτιο του 1952. Συνεργάζεται με τις κρατικές αρχές, ΜΚΟ και άλλους φορείς και οργανώσεις για να διασφαλίζει την προστασία των προσφύγων, των αιτούντων άσυλο και όλων των ατόμων που εμπίπτουν στην εντολή της Ύπατης Αρμοστείας.

Όπως είπε, μέχρι το 2015 ο ρόλος της ΥΑ ήταν συμβουλευτικός βοηθώντας στην ευθυγράμμιση της χώρας μας με το διεθνές δίκαιο και το Σύνταγμα της ΕΕ, αλλά και συμβάλλοντας στη βελτίωση της νομοθεσίας και στην ταυτοποίηση και χορήγηση ασύλου. Από το ’15 και μετά όμως, ανέλαβε πιο εκτελεστικό – επιχειρησιακό ρόλο προς υποστήριξη της κυβέρνησης. Παρόλα αυτά, όπως σημειώθηκε, η ελληνική κυβέρνηση είναι αυτή που λαμβάνει τις τελικές αποφάσεις.

Περί αριθμού προσφύγων και μεταναστών

Ο κ. Λέπρι ανέφερε πως σήμερα, σύμφωνα με την καταγραφή της ΥΑ, στην Ελλάδα βρίσκονται 50.000 πρόσφυγες και μετανάστες, σε νησιά και ηπειρωτική χώρα. Δήλωσε πως παρατηρείται μια σταθεροποίηση των αφίξεων από την Τουρκία, μετά την υπογραφή της συμφωνίας με την ΕΕ. Μείωση αφίξεων παρατηρήθηκε κυρίως τον Μάρτιο και τον Απρίλιο του 2016, ενώ το δεύτερο εξάμηνο του περασμένου έτους, έρχονταν στη χώρα μας κατά μέσο όρο 80 άτομα τη μέρα. Τον περασμένο Δεκέμβριο ο αριθμός αυτός έπεσε στα επίπεδα των 50-60 ατόμων τη μέρα ενώ τον Ιανουάριο του 2017, έχουν έρθει περίπου 1000 άτομα.

Από τον Ιανουάριο μέχρι τον Δεκέμβρη του 2016, μπήκαν στη χώρα 173.450 άτομα.

Τον Ιανουάριο του 2017, υπήρξαν 1.130 μετακινήσεις από τα νησιά προς την ενδοχώρα σε μια νέα, συγκροτημένη προσπάθεια μείωσης των προσφύγων στα νησιά. Ο αριθμός αυτός αφορά σε πρόσφυγες που ζουν στα Hot Spot στα οποία φιλοξενούνται άτομα που έχουν υποβάλλει τα χαρτιά τους για λήψη ασύλου.

Αναφέρθηκε ακόμη πως αυτή τη στιγμή η ΥΑ απασχολεί 600 άτομα ως προσωπικό της, ενώ 46 άτομα της απασχολούνται σε κρατικές δομές και υπηρεσίες προς ενίσχυση των ελληνικών αρχών. Τα γραφεία της ΥΑ του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες είναι 10 συνολικά σε όλη την Ελλάδα, ενώ η ΥΑ συνεργάζεται με 25 διεθνείς και εθνικούς οργανισμούς για το προσφυγικό, ως συνονίστρια και όχι ως διαχειρίστρια των οικονομικών.

Περί ελέγχου της χρηματοδότησης, ο Τζ. Λέπρι απάντησε πως τα κονδύλια που λαμβάνονται ελέγχονται από την ΕΕ ως προς την αξιοποίηση και την απορρόφηση τους, ως προς το πού και πώς διατίθενται κοινώς, κάτι που ισχύει τόσο για την ΥΑ, όσο και για τις συνεργαζόμενες με εκείνη ΜΚΟ, οι οποίες ελέγχονται αυτόνομα ως προς τα επιχειρησιακά τους σκέλη.

Μέσα στο επόμενο διάστημα μάλιστα, θα υπάρξει και νέος έλεγχος των οικονομικών.

Ο “χάρτης” της χρηματοδότησης

Συνολικά, μέσα στο 2016, η ΥΑ του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες έλαβε 166.547.263 ευρώ, ως συνολική συνεισφορά. Από αυτά, έχουν ξοδευτεί μέχρι τώρα τα 155 εκατομμύρια και τα υπόλοιπα διατίθενται προς ενίσχυση των δομών, το τρέχον διάστημα.

Η συντριπτική πλειοψηφία των συνεισφορών έχει γίνει από την Κομισιόν, από τα προγράμματα ECHO και DG HOME.

Χρηματοδότηση έχει επίσης προκύψει από εθνικές κυβερνήσεις, όπως εκείνων της Γερμανίας, της Σουηδίας και της Μεγάλης Βρετανίας, ενώ μικρά ποσά έχουν διατεθεί και από ιδιώτες, επίσης με δωρεές.

Συγκεκριμένα, η δράση DG HOME έχει διαθέσει 112 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων τα 80 έχουν απορροφηθεί σε δομές στέγασης (20.000 θέσεις) και 32 εκατομμύρια σε άλλους λόγους υποστήριξης προσφύγων και μεταναστών.

Επίσης, 5 εκατομμύρια δόθηκαν προς βελτίωση υποδομών των Hot Spots στα οποία δραστηριοποιείται η ΥΑ, μέσα στο 2016 ενώ 32 εκατομμύρια από τα 112 συνολικά, απορροφήθηκαν σε ενίσχυση ατόμων ειδικών κατηγοριών, σε νομική υποστήριξη, σε εισιτήρια για μεταφορά ατόμων από τα νησιά προς την ηπειρωτική χώρα, σε μεταφραστές, εκπαιδευτικούς και προς τα ασυνόδευτα παιδιά.

Οι θέσεις απασχόλησης ανθρώπων της Ύπατης Αρμοστείας στις κυβερνητικές δομές καθώς και το πρόγραμμα νομικής υποστήριξης λειτούργησαν το 2016 για να δοθεί χρόνος στο κράτος να προετοιμαστεί καλύτερα, και έχουν ολοκληρωθεί.

Η ΥΑ δημιούργησε 706 θέσεις για ασυνόδευτα παιδιά, οι οποίες καλύπτουν το 53,8% των αναγκών.

Από τα παραπάνω ποσά του DG HOME, 69.600.000 ευρώ έχουν απορροφηθεί για στέγαση και πλήρεις παροχές, δηλαδή σε παροχή συμβουλευτικής – ιατρικής περίθαλψης, ενώ όπως δήλωσε ο κ. Λέπρι, οι παροχές “ανταποκρίνονται στα διεθνή στάνταρ”. Παράλληλα, διατίθενται χρηματικά ποσά σε πρόσφυγες, ενώ απασχολούνται και 63 συνολικά, δικηγόροι προς δωρεάν υποστήριξη εκείνων που τους χρειάζονται για τις υποθέσεις τους.

Από το πρόγραμμα ECHO διατέθηκαν 38 εκατομμύρια συνολικά που απορροφήθηκαν στα Blue Dots (φιλικοί χώροι για παιδιά και οικογένειες), στις προπληρωμένες κάρτες (Cash Cards – δείτε και παρακάτω), σε αντικείμενα και ρούχα, σε παροχή καταφυγίου και ενίσχυση τεντών, σε βελτίωση της υγιεινής, σε παροχή νερού και σε πληρωμές προσωπικού.

Καθυστερήσεις στην προετοιμασία για τον χειμώνα

Από το πρόγραμμα ECHO, 14 εκατομμύρια διατέθηκαν επιπροσθέτως σε προετοιμασίες για τον χειμώνα. Ο κ. Λέπρι τόνισε πως υπήρξαν καθυστερήσεις στις προετοιμασίες για το “ξεχειμώνιασμα”, παρά το γεγονός ότι η ΥΑ είχε χτυπήσει το καμπανάκι στις ελληνικές αρχές από πολύ νωρίτερα.

Σε 8 κέντρα του “ελέγχου” της ΥΑ αντικαταστάθηκαν οι σκηνές από προκάτ κατασκευές, ενώ συνολικά η ΥΑ κλήθηκε να βοηθήσει σε 15 από τα 40 κέντρα υποδοχής. Τα υπόλοιπα 25 κέντρα διαμοιράστηκαν στους 10 άλλους εταίρους του προγράμματος ECHO. Έτσι εξηγούνται “οι διαφορές που παρατηρούνται σε κέντρα όπως αυτό της Νέας Καβάλας, του Σχιστού ή στα Λαγκαδίκια, σε σχέση με άλλα που δεν είχαμε εμείς την άμεση δραστηριοποίηση για βοήθεια”, ανέφερε ο κ. Λέπρι.

Αποφασίσαμε από εδώ και στο εξής να ζητάμε γραπτές εγγυήσεις από το αρμόδιο υπουργείο

Ο ίδιος τόνισε πως η συζήτηση με το αρμόδιο υπουργείο για το ποια κέντρα θα αναβαθμίζονταν, ποια θα ενισχύονταν και ποιες διεργασίες θα γίνονταν, ήταν ιδιαιτέρως χρονοβόρα και “έπεσε” πάνω στη γραφειοκρατία.

“Επιλέξαμε να δράσουμε στους “δύσκολους χώρους” όπου οι άνθρωποι λόγω χειμώνα και ακραίων συνθηκών έπρεπε να μεταφερθούν σε ξενοδοχεία, και σπίτια που θα τους φιλοξενούσαν οικογένειες και σε ενοιακιαζόμενα διαμερίσματα. Ένα 10% των θέσεων που αναλάβαμε να μισθώσουμε και να βρούμε έμεινε πράγματι κενό, καθώς επιλέξαμε να μην φιλοξενηθούν σε διαμερίσματα μέλη οικογενειών διαφορετικών εθνοτικών καταγωγών για να μην υπάρχουν προστριβές. Στη Λέσβο βρήκαμε χώρο για 400 άτομα, στη Χίο για 300, ψάχνουμε για χώρους για τη Σάμο, αλλά καλούμε τους τοπικούς ιδιώτες και παράγοντες να βοηθήσουν περαιτέρω, και δη τώρα που δεν είναι τουριστική περίοδος”, ανέφερε ο Τζ. Λέπρι.

“Αποφασίσαμε από εδώ και στο εξής να ζητάμε γραπτές εγγυήσεις από το αρμόδιο υπουργείο και να μην μένουμε στις προφορικές υποσχέσεις, γιατί ορισμένα πράγματα για τα οποία είχαν δεσμευθεί προφορικά ότι θα γίνουν, δεν έγιναν ποτέ”, συμπλήρωσε.

Μετρητά στους πρόσφυγες

Με το πρόγραμμα Cash Card της ΥΑ, επωφελούνται 14.000 άτομα, ενώ τηρείται η κυβερνητική οδηγία για “1 ευρώ λιγότερο απ’ το επίδομα που δίνεται στους Έλληνες που χρίζουν κοινωνικής αρωγής”, μετά από πρόταση Μουζάλα. Το πνεύμα, είναι να μην υπάρξουν αντιδράσεις από τις τοπικές κοινωνίες και περαιτέρω αναβρασμοί.

Ο κ. Λέπρι, τόνισε πως πρόκειται για ένα πολύ μικρό συνεπικουρικό επίδομα, του ύψους των 90 ευρώ μηνιαίως ανά κεφαλή, το οποίο προσαρμόζεται αναλόγως με τα είδη πρώτης ανάγκης που μπορούν να δοθούν ανάλογα με τη συγκυρία.

Το ζήτημα της Μόριας

Μια ιδιάζουσα περίπτωση είναι εκείνη του κέντρου της Μόριας. Εκεί, δεν δραστηριοποιείται επισήμως η ΥΑ, αλλά βοηθά συνεπικουρικά. Με δική της πρωτοβουλία εγκατέστησε 4 μεγάλες σκηνές για να θερμαίνονται οι πρόσφυγες και οι μετανάστες, ενώ όπως είπε ο κ. Λέπρι, “είναι αδύνατο να αντικατασταθούν όλες οι σκηνές με κοντέινερ λόγω υπερπληθυσμού”.

Ανέφερε ακόμη πως οι τρεις μέχρι τώρα φωτιές που έχουν ξεσπάσει στο κέντρο έχουν προκαλέσει φθορές που δεν ήταν εύκολο να αντιμετωπιστούν, ενώ στη Μόρια φιλοξενούνται διπλάσιοι άνθρωποι απ’ όσοι στην πραγματικότητα χωράνε.

Θα συνεχίσουμε να βοηθάμε όπου και όποτε μας ζητηθεί

Ο κ. Λέπρι ξεκαθάρισε ότι “η Ύπατη Αρμοστεία έχει υποβάλλει τρεις προτάσεις για την αναδιαμόρφωση του καταυλισμού της Μόριας, πριν από περίπου ένα μήνα, ωστόσο έχει καθυστερήσει η έγκριση από τους αρμόδιους φορείς”.

Ξεκαθάρισε ότι “πρέπει σύντομα να φύγουν πρόσφυγες από τη Μόρια και να πάνε είτε στον καταυλισμό Καρά Τεπέ, είτε σε κλειστά ξενοδοχεία, αλλά και να προωθηθούν στην ενδοχώρα”.

“Ακόμα περιμένουμε να πάρουμε το ΟΚ από το κράτος για να προχωρήσουμε στην αντικατάσταση των περισσότερων σκηνών με κοντέινερ”, τόνισε ο κ. Λέπρι.

Συμπλήρωσε πως τα χρήματα από το πρόγραμμα ECHO προορίζονταν για την ηπειρωτική Ελλάδα και όχι για τα νησιά, ενώ για τη Μόρια δόθηκε έκτακτη χρηματοδότηση την οποία δεν διαχειρίστηκε η ΥΑ. Ακόμη, η ΥΑ συντονίζει συνολικά τις δράσεις των ΜΚΟ με τις οποίες συνεργάζεται, ωστόσο σε κάθε περίπτωση η τελική έγκριση δίνεται από το κράτος.

Τέλος, ο κ. Λέπρι διευκρίνισε εκ νέου πως η ΥΑ δεν προτίθεται να συμμετέχει ενεργά με επιχειρησιακό ρόλο σε κλειστές δομές και “κέντρα κράτησης”, ωστόσο όπως είπε, “δεν μπορούμε να κλείσουμε τα μάτια στην ανθρωπιστική κρίση. Θα συνεχίσουμε να βοηθάμε όπου και όποτε μας ζητηθεί”.

Επίσπευση της διαδικασίας πλήρους καταγραφής των αιτούντων άσυλο

Έως το τέλος Ιανουαρίου 2017, δηλαδή κατά δυο μήνες νωρίτερα από ό,τι ήταν προγραμματισμένο, αναμένεται άλλωστε να έχει καταγραφεί πλήρως το 87% των αιτούντων άσυλο, ενημερώνει η Υπηρεσία Ασύλου. Επίσης, αναφέρει, πως, με βάση τον αρχικό σχεδιασμό, εντός του Απριλίου 2017 θα έχει ολοκληρωθεί η καταγραφή του συνόλου των προκαταγεγραμμένων.

Σε συνέχεια της άσκησης προκαταγραφής, που διεξήχθη τον Ιούνιο και Ιούλιο 2016, η Υπηρεσία Ασύλου εργάζεται για την πλήρη καταγραφή και περαιτέρω διαχείριση των 27.592 αιτούντων άσυλο, συνεχίζει η ανακοίνωση.

Σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Γραφείο Στήριξης Ασύλου (EASO) διασφαλίστηκε επιπλέον διερμηνεία σε συγκεκριμένες γλώσσες, με αποτέλεσμα να καταστεί δυνατή η επίσπευση της καταγραφής περίπου 2.500 αιτούντων, η οποία αναμένεται πλέον να ολοκληρωθεί εντός του Φεβρουαρίου 2017.

Κατά το διάστημα αυτό, η μεταφορά των αιτούντων από τις δομές φιλοξενίας προς τα Περιφερειακά Γραφεία και Αυτοτελή Κλιμάκια Ασύλου της Υπηρεσίας θα συνεχιστεί με τη συνδρομή της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.

Λόγω αυτού του μαζικού επαναπρογραμματισμού, όσοι είχαν ραντεβού πλήρους καταγραφής μετά την 1η Φεβρουαρίου 2017, στα Περιφερειακά Γραφεία Αλεξανδρούπολης και Θεσσαλονίκης ή στο Αυτοτελές Κλιμάκιο Μετεγκατάστασης Αλίμου, πρέπει να επιβεβαιώσουν εκ νέου την ημερομηνία και τον τόπο πλήρους καταγραφής τους καθώς ενδέχεται να έχει μεταβληθεί.

Οι πληροφορίες αυτές μπορούν να αναζητηθούν στην ιστοσελίδα της Υπηρεσίας Ασύλου εισάγοντας το Αριθμό Καταγραφής (Registration Number) που αναγράφεται στο Δελτίο Απλής Καταγραφής Αιτούντος Διεθνή Προστασία στο εργαλείο αναζήτησης μέσω του συνδέσμου  http://asylo.gov.gr/?page_id=3517