Ανατιμήσεις σε βασικά αγαθά φέρνει η αύξηση του ΦΠΑ στο 24%

Με 103 εκατομμύρια ευρώ αναμένεται να επιβαρυνθούν τα νοικοκυριά σε ετήσια βάση από την αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ από το 23% στο 24% στα είδη παντοπωλείου , σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύει το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών. Η αύξηση αναμένεται να ισχύσει από την 1η Ιουλίου αν συμφωνήσουν τελικά κυβέρνηση και δανειστές, στο συγκεκριμένο πλαίσιο προτάσεων που έχουν δει το φως της δημοσιότητας.

Το παραπάνω ποσό αντιστοιχεί σε 25 ευρώ το χρόνο ανά νοικοκυριό ή αλλιώς σε 2.1 ευρώ το μήνα σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ. Το ποσό από μόνο του  με την πρώτη ανάγνωση μπορεί να μη μοιάζει μεγάλο είναι όμως σημαντικό αν υπολογίσει κανείς πως έρχεται να προστεθεί σε άλλες πέντε διαδοχικές αυξήσεις του ΦΠΑ στα βασικά αγαθά που έχουν γίνει από το 2010 μέχρι σήμερα, ενώ οι επιπτώσεις της αύξησης θα φανούν μεσοπρόθεσμα, καθώς εκτιμάται πως θα διαφοροποιηθούν οι καταναλωτικές συνήθειες των πολιτών.

Οι διαδοχικές αυξήσεις

Συγκεκριμένα, τον Απρίλιο του 2010 ο συντελεστής ΦΠΑ στα είδη παντοπωλείου των σούπερ μάρκετ αυξήθηκε από 9% σε 10% για το μικρό συντελεστή και από 19% σε 20% για το μεγάλο. Τον Ιούλιο του ίδιου έτους προστέθηκε άλλη μια ποσοστιαία μονάδα και στους δύο συντελεστές. Δύο αυξήσεις ακολούθησαν το 2011, η πρώτη τον Ιανουάριο διαμορφώνοντας τους συντελεστές σε 13% και 23% αντιστοίχως, ενώ το Σεπτέμβριο συγκεκριμένα προϊόντα πέρασαν και αυτά στο 23%. Η τελευταία αύξηση έγινε τον περασμένο Ιούλιο ανεβάζοντας και άλλα βασικά καταναλωτικά προϊόντα στον ανώτερο συντελεστή. Συνολικά δηλαδή με τις αλλαγές που περιγράφηκαν θα υπάρξουν είδη με μέγιστη αύξηση του ΦΠΑ σε μία 6ετία από το 9% στο 24%, είδη με αύξηση από 9% σε 13% και είδη με αύξηση από 19% σε 24%.

Πρόκειται για αγαθά που απαρτίζουν το λεγόμενο “καλάθι της νοικοκυράς”, όπως είναι ζαχαρώδη, αναψυκτικά, χυμοί, καφές, σοκολατοειδή, λάδια (εκτός ελαιολάδου), τυποποιημένα ψωμιά, κονσέρβες, και βούτυρα. Αυξήσεις όμως αναμένονται και σε υπηρεσίες εστίασης ,στα εισιτήρια των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, στα καύσιμα, στα οινοπνευματώδη ποτά, στα άνθη-φυτά, στα ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά είδη, καθώς και στα ακίνητα.

Αξίζει να σημειωθεί, πως οι ετήσιες αγορές τροφίμων των Ελληνικών νοικοκυριών το 2015 ανέρχονται ετησίως σε 22,6 δισ. Ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ), σύμφωνα με την ίδια έρευνα. Η τάση είναι πτωτική την τελευταία 5ετία αν και σταθεροποιήθηκε μετά το 2012. Οι μηνιαίες αγορές σε τρόφιμα κατά μέσο όρο ανά νοικοκυριό υπολογίζονται αυτή τη στιγμή στο επίπεδο των 380 Ευρώ.

Θα έρθουν ανατιμήσεις

Το δεδομένο είναι πως στην παρούσα φάση οι όποιες αυξήσεις του ΦΠΑ θα περάσουν στο ράφι και ο καταναλωτής θα δει βασικά αγαθά κατανάλωσης να παίρνουν την ανιούσα. Και αυτό γιατί οι επιχειρήσεις αδυνατούν πλέον να απορροφήσουν άλλη μια αύξηση του ΦΠΑ, όπως είχαν κάνει την περίοδο 2010-2011, ενώ και οι μεταγενέστερες είχαν φέρει μέση αύξηση των τιμών σε ποσοστό 3%. Σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ οι τιμές των ειδών παντοπωλείου συνολικά μεσοσταθμικά αναμένεται να αυξηθούν κατά 0,45% και για τα προϊόντα με μεταβολή συντελεστή η αύξηση τιμής εκτιμάται σε 0,81%.

Χωρίς αποτέλεσμα

Παρά τις συνεχείς αυξήσεις των συντελεστών και τις αισιόδοξες προβλέψεις των εκάστοτε οικονομικών επιτελείων το μέτρο της αύξησης του ΦΠΑ όχι μόνο δεν έφερε τα επιθυμητά αποτελέσματα αλλά οδήγησε και σε στέρηση εσόδων καθώς μείωσε την αγοραστική δυνατότητα των νοικοκυριών, συμπιέζοντας τα μικρά και μεσαία εισοδήματα, οδηγώντας σε ύφεση.  Αυτό αναμένεται να συμβεί ακόμη μια φορά όπως εκτιμά το ΙΕΛΚΑ που προβλέπει μείωση της είσπραξης του ΦΠΑ το 2016 κατά 55 εκατομμύρια ευρώ ενώ η είσπραξή του πρόκειται να προσεγγίσει τα νούμερα του 2015, το 2017.